Centralna Biblioteka Statystyczna

11 listopada 1918 r. po kapitulacji Niemiec i podpisaniu rozejmu w Compiègne zakończyła się I wojna światowa. W Warszawie władzę wojskową objął Józef Piłsudski, który został Naczelnym Dowódcą Wojsk Polskich. Po 123 latach niewoli i powstańczych zrywów wolnościowych Polska odzyskała niepodległość. Był to jednak dopiero początek procesu budowy niepodległej Polski i ustalania jej granic, kształtowania państwa i formowania jego władz, stworzenia warunków do rozwoju ekonomicznego i społecznego. Dzień 11 listopada ustanowiony został uroczystym Świętem Niepodległości na mocy ustawy z dnia 23 kwietnia 1937 r. o Święcie Niepodległości. Uroczystość ta została zniesiona po II wojnie światowej - w 1945 r., a następnie przywrócona ustawą z dnia 15 lutego 1989 r. Pamięć o odzyskaniu niepodległości oraz znajomość pieśni legionowych propagowane są wśród społeczeństwa przez sieć instytucji, stowarzyszeń i środowisk zainteresowanych I wojną światową i aktywnie popularyzujących wiedzę o tym czasie. Poza profesjonalnymi placówkami muzealnymi i badawczymi są to szkoły noszące imię Józefa Piłsudskiego oraz innych bohaterów tamtego okresu, grupy rekonstrukcyjne, stowarzyszenia powołane do kultywowania pamięci dotyczącej okresu odzyskania niepodległości, społeczne inicjatywy, takie jak na przykład Bieg Marszałka w Sulejówku czy Marsz Szlakiem I Kompanii Kadrowej.

W wielu polskich miejscowościach znajdują się miejsca i obiekty, które wiążą się z odzyskaniem niepodległości (historyczne budynki, pola bitew, cmentarze wojenne i groby poległych, pomniki bohaterów zasłużonych dla odzyskania niepodległości, miejsca związane z bohaterami i wydarzeniami okresu walk o niepodległość). 11 listopada w całym kraju organizowane są koncerty patriotyczne, wykłady, inscenizacje oraz parady uliczne. Przy okazji świętowania Dnia Niepodległości szczególną uwagę zwraca się na symbole narodowe: flagę, godło państwowe, hymn oraz barwy. Droga do wolności była długa i dlatego tak ważna jest pamięć o ludziach, którzy oddali życie za wolną Polskę i nie zapomnieli o swoich korzeniach, tradycji i języku.

Po raz siódmy, w 107. rocznicę odzyskania niepodległości, zorganizowany zostanie w Warszawie Festiwal Wspólna Niepodległa, który połączy Cytadelę Warszawską i Krakowskie Przedmieście w jedno wielkie centrum obchodów Narodowego Święta Niepodległości. To kilkadziesiąt wydarzeń, dla młodszych i starszych, dla warszawiaków i turystów, dla pasjonatów historii i kultury. Odbędą się koncerty, gry i warsztaty, pokazy tańców narodowych, parady rekonstruktorów i wspólne śpiewanie hymnu. W Święto Niepodległości swoje przestrzenie otworzą instytucje działające na terenie Cytadeli Warszawskiej: Muzeum Historii Polski, Muzeum Wojska Polskiego i Muzeum X Pawilonu. 11 listopada wstęp do wszystkich placówek będzie darmowy. Będzie można zwiedzić, między innymi wystawę „1000 lat Chwały Oręża Polskiego” oraz „Żołnierze niepodległości”. Wziąć udział w warsztatach międzypokoleniowym dla dzieci i dorosłych pt. ,,Polski mundur i broń w czasach walk o granicę II RP”, grze terenowej „Kierunek: Niepodległość”, warsztatach kaligrafii z przełomu XVIII/XIX w., w pokazach filmów czy przedstawień teatralnych. Na Krakowskim Przedmieściu wystąpią artyści ludowi i muzycy, odbędą się parady, pokazy taneczne, prezentacje rekonstruktorów i grup historycznych. Na dziedzińcu ASP zaprezentowany zostanie międzynarodowy projekt artystyczny poświęcony tradycji plakatu Konkursu Chopinowskiego.

Szczegóły obchodów dostępne na stronie:

https://muzhp.pl/wydarzenia/wspolna-niepodlegla-swietuj-z-nami-11-listopada

Źródło grafiki: Biblioteka Cyfrowa Polona:  

https://polona.pl/item-view/a361683b-627d-48dd-80d1-e0881e2e7fbe?page=0

Dostęp [2025-11-03]

W tym roku rezydencje królewskie - Zamek Królewski w Warszawie, Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie i Zamek Królewski na Wawelu - przygotowały ujednolicony program wydarzeń pod hasłem Królewski, czyli jaki? W ramach akcji przez cały listopad będzie można skorzystać z bezpłatnego wstępu na ekspozycje oraz z darmowych lekcji muzealnych. Uczestnicy zwiedzą najpiękniejsze sale - poznając symbolikę ich wystroju, znaczenie ceremoniału oraz funkcje poszczególnych pomieszczeń. Nauczą się rozpoznawać insygnia władzy, elementy stroju królewskiego, a także język portretu reprezentacyjnego. Lekcje będą rozwijać umiejętność analizy źródeł historycznych, wzmacniać świadomość kulturową i kształtować szacunek do dziedzictwa narodowego. Każdy kolejny weekend miesiąca będzie kierował uwagę na inną rezydencję królewską, która będzie miała wtedy ofertę specjalną.

8-9 listopada       

Zamek Królewski w Warszawie przygotował, w związku ze zbliżającym się Świętem Niepodległości, szczególne wydarzenia poświęcone postaci Prezydenta Ignacego Mościckiego. Będzie można zwiedzić Apartamenty Królewskie i Sale Sejmowe - najpiękniejsze wnętrza reprezentacyjne Zamku. Obejmują one m.in. Salę Wielką - miejsce ceremonii dworskich i zgromadzeń, gdzie odbywały się także uczty, bale, koncerty i przedstawienia teatralne, Salę Rycerską - poświęconą uczczeniu osób zasłużonych dla ojczyzny oraz Salę Tronową - z odtworzonymi srebrnymi, haftowanymi orłami na zaplecku tronu. Rodziny z dziećmi będą mogły wziąć udział w warsztatach, animacjach i spacerach tematycznych

15-16 listopada

Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie przygotowało dla zwiedzających, którzy w tych dniach przybędą do królewskiej rezydencji podróż w czasie w towarzystwie muzealnych rekonstruktorów. Ponadto, między innymi: - wykład z pokazem „W szafie i gablocie: lecznicze skarby z królewskiej kolekcji. Róg jednorożca, mumia i inne cuda”,

- inspirujący spacer „Po królewskich śladach”, 

- zwiedzanie wystawy „Sobiescy i Stuartowie”,

- warsztaty kaligrafii, tańca dawnego oraz kulinarne.

22-23 listopada

Muzeum Łazienki Królewskie w weekend specjalny zaplanowało czytanie performatywne „Nocy listopadowej” Stanisława Wyspiańskiego w wykonaniu aktorów scen polskich. Odbędzie się również dwudniowe seminarium „Dzieje sceniczne Nocy listopadowej”, podczas którego omówiony będzie dramat Stanisława Wyspiańskiego i jego najwybitniejsze wystawienia. Spotkanie zakończy spacer śladami Wyspiańskiego, który odwiedził Łazienki zimą 1898 r. Podczas spotkania  „Od tekstu do kostiumu” zaprezentowane zostaną kostiumy bogów w dramacie „Noc listopadowa”. Będą one analizowane w warstwie literackiej, historycznej i artystycznej. Od wtorku do niedzieli Muzeum Łazienki Królewskie bezpłatnie udostępni zwiedzającym wystawy stałe: Pałac na Wyspie (parter) z Królewską Galerią Obrazów, Starą Oranżerię z Teatrem Królewskim i Królewską Galerią Rzeźby, Pałac Myślewicki (parter) z historycznymi polichromiami Jana Bogumiła Plerscha, Koszary Kantonistów z ekspozycjami zwierząt leśnych i egzotycznych oraz Stajnie Kubickiego z wystawami Powozownia im. Zbigniewa Prus-Niewiadomskiego oraz Królewska Manufaktura Tkacka. 11 listopada, z okazji 107. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, w Łazienkach Królewskich odbędzie się piknik historyczny pt. „Udział Kawalerii w Odzyskaniu Niepodległości”.

29-30 listopada

Zamek Królewski na Wawelu w  ostatni weekend listopada, w całkowicie nowej odsłonie, udostępni ekspozycje Królewskiej Zbrojowni - jednego z niezwykle ważnych miejsc Zamku Królewskiego na Wawelu, wystawy „Abakanowicz. Bez reguł. Abakany i arrasy w Sali senatorskiej” oraz „A może coś innego? Współczesność na Wawelu”. Wśród atrakcji także: zwiedzanie piwnic z widocznymi oryginalnymi murami zamku, które przetrwały II wojnę światową, apartamentów jednego z ukochanych bratanków króla Stanisława oraz Sali Senatorskiej z tronem królewskim z „zupełnie innej perspektywy”.

W ofercie każdego z muzeum dostępne są stacjonarne lekcje na wiele tematów, do wyboru dla szkół oraz grup międzypokoleniowych. Akcja Darmowy Listopad to nie tylko okazja do zwiedzania wystaw stałych i czasowych, ale także do udziału w wielu spotkaniach edukacyjnych, wykładach, konferencjach, warsztatach i lekcjach muzealnych.

Szczegółowe informacje o wydarzeniach i obowiązujących rezerwacjach dostępne są na stronach internetowych i w mediach społecznościowych rezydencji królewskich:

- Zamek Królewski w Warszawie: https://www.zamek-krolewski.pl/

- Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie: https://www.wilanow-palac.pl/

- Muzeum Łazienki Królewskie: https://www.lazienki-krolewskie.pl/pl

- Zamek Królewski na Wawelu: https://wawel.krakow.pl/

Źródło grafiki: https://biuroprasowe.zamek-krolewski.pl/informacje-prasowe/darmowy-listopad-2025-po-raz-14-spotkajmy-sie-w-rezydencjach-krolewskich

Literacka Nagroda Europy Środkowej Angelus to jedyna przyznawana w kraju nagroda, która wskazuje i promuje najlepsze książki autorów pochodzących lub tworzących w krajach Europy Środkowej. Nagroda Angelus pełni ważną rolę popularyzatorską, pozwala zaznajomić się z aktualnym dorobkiem literackim i poznać współczesne problemy regionu. Pierwsza edycja Nagrody odbyła się w 2006 r., a od 2010 r. przyznawany jest także Angelus za przekład – dla tłumaczki bądź tłumacza nagrodzonej książki. Swoje wyróżnienie, za sprawą Nagrody im. Natalii Gorbaniewskiej, przyznają również czytelnicy, w głosowaniu internetowym. W ramach jubileuszowej dwudziestej edycji wprowadzone zostały jednak zmiany, jeśli chodzi o sposób prezentacji nominowanych książek. W przededniu tegorocznej gali – w piątek 17 października odbyło się wydarzenie zatytułowane „Kawiarnia Europa”, podczas którego można było usłyszeć siedem europejskich języków. Wszystko za sprawą autorek i autorów nominowanych do Angelusa, którzy przeczytali fragmenty swoich książek. Czytaniom w językach oryginalnych towarzyszyły wyświetlane teksty polskich przekładów. Dzień później, odbyła się dyskusja pt. „Europa w przekładzie”. Udział w spotkaniu wzieli tłumaczki i tłumacze książek, które dotarły do tegorocznego finału. Fundatorem Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus jest miasto Wrocław, a operatorem Wrocławski Dom Literatury. W 2024 r. Nagrodę otrzymała Monika Helfer - austriacka pisarka, autorka powieści, opowiadań, sztuk teatralnych i książek dla dzieci - za książkę Hałastra.

Siedem finałowych książek nominowanych w 2025 r. do Nagrody Literackiej Angelus:

Darko Cvijetić -  „Winda Schindlera”, tłum. Dorota Jovanka Cirlić, Oficyna Literacka Noir sur Blanc (Bośnia i Hercegowina)

Darko Cvijetić w nietypowy dla powieści sposób opowiada o dramacie, który rozegrał się w Bośni i Hercegowinie. Wojna na Bałkanach pogrzebała świat, jaki do tej pory znaliśmy. Autor opowiada o tym na przykładzie losów mieszkańców dwóch sąsiadujących ze sobą wieżowców w Prijedorze, którzy podczas wojny stanęli po dwóch stronach konfliktu. Nagle ze znajomych, przyjaciół, a nawet członków rodziny stali się wrogami.

Inga Gaile -„Skarbeniek”, tłum. Daniel Łubiński, Wydawnictwo Marpress (Łotwa)

Sarma rozstaje się z mężem. Z dnia na dzień zostaje sama z dwójką małych dzieci. Presja społeczna wymusza na niej bycie „matką doskonałą”. To oraz brak akceptacji samej siebie sprawia, że w jej głowie pojawia się… Skarbeniek –  wewnętrzny głos który stara się znaleźć formę wyrazu dla tego, co zwykle nazywamy feminizmem.

Eugenia Kuzniecowa - „Drabina”, tłum. Iwona Boruszkowska, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak (Ukraina)

Tolik zawsze marzył o własnym domu w Hiszpanii. Kiedy jego marzenie się spełniło i usiadł w wygodnym fotelu, w Ukrainie wybuchła wojna.  Wyśniona oaza spokoju zaczyna przypominać jego dom rodzinny w Ukrainie, pojawia się liczna rodzina z kotami i psem. W fontannie, na tonie nawozu, cioteczna babka posadziła pomidory, a wujek uzależnił się od flippera. A Tolik wchodzi do swojego pokoju przez balkon, po drabinie. To pełna humoru opowieść o sile więzi rodzinnych i niespodziankach jakie płata nam los.

Fatos Lubonja - „Drugi wyrok”, tłum. Dorota Horodyska, Fundacja „Pogranicze” i Ośrodek „Pogranicze – sztuk, kultur, narodów” (Albania)

Fatos Lubonja w więzieniach i obozach komunistycznej Albanii spędził siedemnaście lat. Teraz walczy o pamięć o miejscu, w którym dokonywano zbrodni w okresie komunizmu i ocalenie popadającego w ruinę więzienia. Paradoks … ,a może potrzeba na zachowanie nieskażonej polityką tożsamości.

Clemens J. Setz - „Pociecha rzeczy okrągłych”, tłum. Agnieszka Kowaluk, Wydawnictwo Filtry (Austria)

Autora najbardziej interesuje to, co podatne na zranienie i odbiegające od normy. Jednak szaleństwo bohaterów Setza jest zaskakująco „racjonalne”: w istocie chroni ich przed bólem egzystencji i chaosem świata. Pozorny jest również surrealizm tych opowiadań: wprowadzając elementy fantastyczne, autor podkreśla alienację swoich postaci, ich poczucie nierealności istnienia.

Leelo Tungal - „Mała towarzyszka i listy”, tłum. Marta Perlikiewicz, Wydawnictwo KEW (Estonia)

Czas stalinowskich represji w Estonii. Mama małej Leelo zostaje aresztowana za rzekomą zdradę radzieckiej ojczyzny. Oczami czterolatki poznajemy świat w czasie okrutnego terroru, która z dziecinnym optymizmem czeka na powrót ukochanej mamy.

Joanna Wilengowska - „Król Warmii i Saturna”, Wydawnictwo Czarne (Polska)

Ta historia rozgrywa się na jedenastym piętrze olsztyńskiego wieżowca - dziś, wczoraj, kilkadziesiąt lat temu. Opowiadana jest po polsku, niemiecku, warmińsku. Bohaterka jako jedna ze stu czterdziestu ośmiu osób w ostatnim spisie powszechnym zadeklarowała narodowość warmińską, wciąż stara się zrozumieć, czym jest dla niej mała ojczyzna, która składa z okruchów wspomnień ojca, z własnego podsłuchiwania i tropienia śladów.

18 października nagrodę Angelusa 2025 otrzymał Darko Cvijetić za książkę Winda Schindlera. Autor urodził się w 1968 r. w Prijedorze. Tworzy w wielu obszarach literatury (poezja, proza, dramat), spełnia się także jako aktor i reżyser. W języku polskim ukazały się do tej pory jego tomiki poezji: „Gęsia skóra” (wyd. Instytut Kultury Miejskiej, 2019) i „Śnieg robił wszystko, żeby nie spaść” (wyd. pol. 2024) oraz książka „Czemu na podłodze śpisz” (wyd. Noir sur Blanc, 2025).

Zgodnie z tradycją, przyznane zostało także wyróżnienie za przekład nagrodzonej książki na język polski, które trafiło do Doroty Jovanki Ćirlić, tłumaczki literatury pięknej, redaktorki i publicystki, członkini Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

Laureatką Nagrody im. Natalii Gorbaniewskiej 2025 została estońska pisarka Leelo Tungal, która czytelników zachwyciła książką Mała towarzyszka i listy. Autorka urodzona w 1947 r. tworzy głównie wiersze, opowiadania i powieści dla dzieci; zajmuje się również tłumaczeniami z innych języków. Książka ukazała się w przekładzie Marty Perlikiewicz dzięki Kolegium Europy Wschodniej.

Szczegółowe informacji: https://angelus.com.pl/

Źródło zdjęć:  https://angelus.com.pl/2025/05/angelus-2025-lista-zgloszonych-ksiazek/

Zakończyła się XI Noc Bibliotek, ogólnopolskie święto wszystkich miłośników książek. W akcji wzięło udział ponad 1600 bibliotek z całego kraju. Wśród nich znalazła się również Centralna Biblioteka Statystyczna, która przygotowała dla swoich czytelników atrakcje odbywające się aż przez trzy dni.

Zaczęliśmy już w środowy poranek otwierając akcje bookcrossingową. Wszyscy miłośnicy literatury wszelkich gatunków mogli podzielić się przeczytanymi książkami oraz wziąć te, które przekazali inni.  Akcja spotkała się z bardzo ciepłym przyjęciem. W ciągu trzech dni jej trwania ponad 200 książek znalazło nowych czytelników.

Następnym wydarzeniem był wernisaż nowej wystawy „Zakazane wczoraj – czytane dzisiaj”, którą można oglądać przed wejściem do naszej czytelni. Wystawa poświęcona jest cenzurze. Na 32 plakatach przedstawione zostały książki, które na przestrzeni wieków były objęte zakazem wydawania i rozpowszechniania z powodów  wyznaniowych, obyczajowych bądź politycznych. Zaprezentowane zostały znane dziś dzieła literackie, które znalazły się w kościelnym Indeksie ksiąg zakazanych, zostały zakazane przez władze carskie w okresie zaborów lub nie zostały dopuszczone do oficjalnego obiegu przez cenzurę   w okresie PRL. Wystawa przypomina trudną historię twórców i ich utworów, a jednocześnie ostateczne zwycięstwo literatury i wolnej myśli nad  systemami represji.

Zwieńczeniem pierwszego dnia było spotkanie autorskie zorganizowane przez biblioteczny klub książki „Zaczytani w barwach jesieni”. Było to spotkanie poetyckie. Jego gościem i głównym bohaterem był Xawery Stańczyk, który jest uznanym poetą a przy tym naukowcem, badaczem kultury, aktywistą społecznym oraz pracownikiem statystyki publicznej. Spotkanie było również transmitowane drogą internetową. Była to okazja do zapoznania się z niezwykle bogatą działalnością Xawerego Stańczyka, posłuchania wierszy w wykonaniu autora a także dyskusji, dzielenia się opiniami i zadawania pytań. Uczestnicy mogli się m.in. dowiedzieć, jak autor łączy swoje aktywności, czym dla niego jest poezja, jak z perspektywy pisarza wyglądają proces twórczy oraz kulisy rynku wydawniczego. Ważna część dyskusji poświęcona została działalności  społecznej  w przestrzeni publicznej Warszawy.

Drugiego dnia w Centralnej Bibliotece Statystycznej również pojawił się kolejny gość specjalny. W holu głównym Budynku GUS, gdzie odbywała się akcja bookcrossingowa zorganizowane zostało stoisko autorskie Moniki B. Janowskiej. Pani Monika, pracująca na co dzień w Urzędzie Statystycznym we Wrocławiu oddział w Legnicy jest autorką nagradzanych powieści obyczajowych i komedii kryminalnych. Jej powieść „Siódme niebo aż po grób” zdobyła tytuł książki lata w rankingu serwisu Granice.pl. Była gościem naszego klubu książki w sierpniu. Wszyscy, którzy odwiedzili stoisko mogli spotkać się z pisarką, zaopatrzyć się w książki jej autorstwa oraz oczywiście otrzymać autograf.

Kolejnym wydarzeniem był wernisaż drugiej, przygotowanej z okazji Nocy Bibliotek wystawy, „Biblioteczne historie słów - najstarsze encyklopedie w zbiorach Centralnej Biblioteki  Statystycznej”.

Wystawa ta prezentowana jest w czytelni i przedstawia oryginalne publikacje ze zbiorów Biblioteki. Najstarsza z ksiąg pochodzi z 1854 r. Na ekspozycji pokazane zostały zarówno encyklopedie powszechne jak i tematyczne – ekonomiczne, polityczne, rolnicze czy wojskowe a także słowniki. Zaprezentowano kilkadziesiąt wydawnictw, oryginalnych i niezwykle interesujących ze względu na formę graficzną – wśród pokazywanych encyklopedii znajdują się również bogato ilustrowane, styl języka oraz możliwość prześledzenia zmian stanu wiedzy oraz sposobu jej prezentacji w XIX i XX wieku.  Podczas otwarcia można było poznać historię encyklopedii, tytuły najważniejszych wydawnictw polskich i światowych o tej tematyce oraz pochodzące z ze znajdujących się na ekspozycji książek encyklopedyczne hasła, pokazujące jak na przestrzeni lat zmieniało się znaczenie niektórych słów oraz styl języka wydawnictw informacyjnych.

                Ponieważ Centralna Biblioteka Statystyczna należy do grona bibliotek naukowych, kolejną propozycją dla uczestników Nocy Bibliotek był wykład naukowy dr Bożeny Łazowskiej „Przemysł Generalnego Gubernatorstwa w świetle danych statystycznych 1939-1945”. Wykład przeprowadzony został w czytelni, można było też wziąć w nim udział poprzez transmisję na kanale YouTube. Uczestnikami była m.in. grupa słuchaczy Uniwersytetu III wieku Fundacji Emeryt z Warszawy. Działalność gospodarcza prowadzona na ziemiach polskich w okresie II wojny światowej, to nie do końca zbadany i dość rzadko dziś poruszany temat.  Dr Łazowska omówiła dostępne źródła informacji, przedstawiła stan badań z tej dziedziny oraz  dane   dotyczące m.in. takich zagadnień, jak najważniejsze ośrodki przemysłowe, proces przejmowania polskiego przemysłu przez władze okupacyjne, struktura produkcji prowadzonej podczas wojny, wielkość zatrudnienia, praca przymusowa, polityka fiskalna i kontyngentowa władz niemieckich oraz wielkość poniesionych przez Polskę strat. Wykład zakończyła dyskusja na temat prowadzonych współcześnie w naszym kraju badań historycznych i statystycznych.

Trzeciego, finałowego dnia obchodów w Centralnej Bibliotece Statystycznej aż do godz. 20.00 można było odbyć wycieczkę po miejscach niedostępnych na co dzień dla czytelników, zajrzeć do bibliotecznych magazynów oraz pracowni kartograficznej. Prezentowane były publikacje z naszych zbiorów oraz przygotowane wystawy.  

Była to jedna z ostatnich okazji do zwiedzenia z udziałem kuratorki  wystawy plenerowej „Zbiory Kartograficzne Centralnej Biblioteki Statystycznej”, przybliżającej bogactwo map i atlasów znajdujących się w naszych zbiorach. Na wielkoformatowych tablicach pokazane zostały mapy i plany  administracyjne, geopolityczne, topograficzne i tematyczne - od XIX-wiecznych po współczesne, m.in. XIX-wieczne mapy oraz niezwykle starannie opracowane plany miast i regionów, w tym dwujęzyczny polsko-rosyjski „Plan miasta Warszawy i okolic” z 1885 r., „Plan miasta stołecznego Warszawy” wraz ze skorowidzem ulic z 1939 czy mapy z podręczników geografii autorstwa słoweńskiego kartografa Blasiusa Kozenna.  Ważną cześć ekspozycji stanowią prace Eugeniusza Romera w zbiorach CBS.

Wystawa plenerowa trwać będzie  do końca października. Dla zainteresowanych CBS posiada kompletny katalog w wersji tradycyjnej.

Od godz. 18.00 na znajdującym się w czytelni dużym ekranie można było też oglądać transmisję z oficjalnej inauguracji Nocy Bibliotek,  która w tym roku odbyła się w nowej Metrotece, czyli bibliotece na stacji metra Kondratowicza, będącej oddziałem Biblioteki Publicznej  w Dzielnicy Targówek  m.st. Warszawy.

Serdecznie dziękujemy wszystkim, którzy wzięli udział w akcji Nocy Bibliotek zorganizowanej przez CBS. Swoje podziękowania kierujemy do tych, którzy pomogli nam w przygotowaniu wydarzenia, kierownictwu i pracownikom  Zakładu Wydawnictw Statystycznych, Departamentu Administracyjno-Budżetowego i Departamentu Edukacji i Komunikacji GUS. Dziękujmy zaproszonym Gościom, dzięki którym mogliśmy przygotować  różnorodny  program. Przede wszystkim zaś dziękujemy wszystkim którzy odwiedzili nas w ciągu tych trzech dni, biorąc udział w poszczególnych wydarzeniach Nocy Bibliotek w Centralnej Bibliotece Statystycznej, z Panem Prezesem i Paniami Wiceprezes Głównego Urzędu Statystycznego na czele. Kolejna edycja odbędzie się już za rok. Już dziś na nią zapraszamy, podobnie jak na inne akcje, organizowane  dla naszych czytelników i sympatyków.

Historia święta ma długą tradycję. 14 października 1773 r.  sejm, na wniosek króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, powołał Komisję Edukacji Narodowej, uznawaną za pierwszą w Polsce i Europie władzę oświatową. Wprowadziła ona trzystopniowy model edukacji: szkoły parafialne (dla chłopów i mieszczan), szkoły powiatowe (dla rodzin szlacheckich) i uniwersytety: Akademia Krakowska i Akademia Wileńska. Reforma objęła też programy nauczania, które wzbogacono między innymi o elementy nauk przyrodniczych, historii i geografii Polski, naukę języka ojczystego, wychowanie obywatelskie i fizyczne. Umożliwiono też naukę dziewczynkom. Komisja uregulowała również podstawy prawne zawodu nauczycielskiego oraz stworzyła pierwsze szkoły kształcące pedagogów. Powołała ponadto Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych, które zajęło się przygotowywaniem podręczników. Po śmierci założyciela, Komisja Edukacji Narodowej w imieniu państwa przejęła nadzór nad  Biblioteką Załuskich, pierwszą polską biblioteką publiczną. 

Dzień Edukacji Narodowej to święto dedykowane wszystkim pracownikom oświaty i szkolnictwa wyższego. Ustanowione zostało w 1972 r. i określone ustawą Karta praw i obowiązków nauczyciela jako Dzień Nauczyciela. Od 1982 r. na mocy Karty Nauczyciela obchodzone jest jako Dzień Edukacji Narodowej, ale potocznie nazywane Dniem Nauczyciela. To czas, kiedy doceniamy trud i zaangażowanie tych, którzy poświęcają się kształceniu i wychowywaniu. Dzień Nauczyciela celebruje się również w innych krajach.

W Argentynie święto to przypada na 11 września, w dzień śmierci pierwszego cywilnego prezydenta tego kraju – Dominga Faustina Sarmiento. Dzięki jego działaniom podwoiła się liczba szkół, a system edukacji był jednym z najlepszych w Ameryce Łacińskiej.

W Chinach święto edukacji wypada 10 września i jest to wielkie wydarzenie. W tym dniu odświętnie ubrani uczniowie biorą udział w apelach i marszach, podczas których dziękują nauczycielom za ich trud.

Finlandia posiada jeden z najlepiej ocenianych systemów szkolnictwa na świecie. W tym kraju nauczyciele jednak nie mają swojego formalnego święta. Nieoficjalnie uczniowie zwykli wyrażać swą wdzięczność dla nauczycieli 9 kwietnia.

Najhuczniej Dzień Nauczyciela obchodzony jest w Tajlandii, święto nazywa się Wai Kru. W dniu tym ma miejsce wiele ceremonii podkreślających niezwykłą rolę pedagogów. Uczniowie między innymi padają do stóp swoich nauczycieli i wręczają im wianuszki z kwiatów. Święto to przypada na 16 stycznia.

Dzień Nauczyciela w Hiszpanii obchodzony jest 30 września. W tym dniu organizowane są duże imprezy, a w święto zaangażowane są także szkoły wyższe. Popularne jest przygotowywanie przez uczniów kartek dla konkretnego pedagoga.

Czesi oraz Słowacy celebrują Dzień Nauczyciela w dniu urodzin wielkiego pedagoga, filozofa i myśliciela, Jana Amosa Komeńskiego, czyli 28 marca.

W Indiach Dzień Nauczyciela obchodzony jest 5 września w dzień urodzin byłego prezydenta kraju i wielkiego filozofa Sarvepalli Radhakrishnan.

Na Tajwanie Dzień Nauczyciela obchodzony jest 28 września, na pamiątkę urodzin Konfucjusza. Obowiązuje bardzo rozbudowana ceremonia, składająca się z kilkudziesięciu etapów, a rozpoczyna się już o 6 rano.

Dzień Edukacji Narodowej to święto wszystkich obecnych i byłych pracowników oświaty, którzy przekazywali swoją wiedzę, pomagali poznawać świat i zachęcali do rozwijania pasji.

Wszystkim Nauczycielom i Wychowawcom składamy serdeczne życzenia. Szczególnie kierujemy je do nauczycieli, z którymi mamy okazję współpracować. Do tych, którzy korzystają z naszego księgozbioru, uczestniczą ze swoimi uczniami w lekcjach i wykładach bibliotecznych, a także tych, którzy wkładają wiele pracy w przeprowadzenie w swoich szkołach Ogólnopolskiego Konkursu Statystycznego.

Źródło grafiki: https://mbc.cyfrowemazowsze.pl/publication/48815

Dostęp [2025-06-16]

Centralna Biblioteka Statystyczna ma przyjemność zaprosić na Noc Bibliotek - doroczne święto bibliotek i czytelników, w tym roku odbywające się pod energetyzującym hasłem: Do dzieła!

Zapraszamy na cykl spotkań, wykładów i wydarzeń towarzyszących, zaplanowanych aż na trzy dni: 15-17 października.

Program Nocy Bibliotek w CBS:

15 października

7.00-15.00 – hol GUS – stoisko bookcrossingowe

10.00 - czytelnia CBS

Wernisaż wystawy pt. „Zakazane wczoraj – czytane dzisiaj”

15.00 -  czytelnia CBS (z możliwością wzięcia  udziału na platformie Webex).

Spotkanie autorskie z Xawerym Stańczykiem.

16 października

7.00-15.00 – hol GUS – stoisko bookcrossingowe

10.00 - czytelnia CBS

Wernisaż wystawy pt. „Biblioteczne historie słów - najstarsze encyklopedie ze zbiorów CBS”

11.00 - czytelnia CBS (z transmisją na kanale YouTube).

Wykład dr Bożeny Łazowskiej pt. „Przemysł Generalnego Gubernatorstwa w świetle danych statystycznych 1939-1945”.

17 października

8.30 – 16.00 – hol GUS - stoisko bookcrossingowe

8.00-20.00 - czytelnia CBS - finał Nocy Bibliotek

Prezentacja zbiorów oraz indywidualne i grupowe zwiedzanie biblioteki.

Zachęcamy do dzielenia się przeczytanymi książkami i wzięcia tych, które przekazali inni miłośnicy dobrej literatury.

Wszyscy chętni będą mogli też zwiedzić z kuratorką wystawę plenerową „Zbiory Kartograficzne Centralnej Biblioteki Statystycznej”. 

Zapraszamy serdecznie do odwiedzin i udziału w bogatym programie wydarzeń osnutych wokół Nocy Bibliotek 2025.

Do dzieła!

W dniach 9-10 października 2025 r. w Hotelu Lord w Warszawie odbędą się Targi Dziedzictwo - edycja jesienna. To coroczne wydarzenie to swoiste święto historii, kultury i dziedzictwa narodowego. Termin dziedzictwo kulturowe obejmuje zabytki nieruchome (budynki, świątynie, stanowiska archeologiczne) i ruchome (dzieła sztuki, znaleziska archeologiczne, książki itp.), a także niematerialne dobra kultury (mity, zwyczaje, tradycje, umiejętności itp.). Konieczność zabezpieczenia dziedzictwa kulturowego jest niezbędna. Zachowanie tożsamości narodowej odbywa się, między innymi poprzez podnoszenie świadomości społeczeństwa, przejawiające się w organizowaniu spotkań i seminariów o zabezpieczeniu dziedzictwa dla przyszłych pokoleń.

Działania uświadamiające skupiają się również na wymianie dobrych praktyk na poziomie regionalnym i krajowym z naciskiem na projektowanie i wdrażanie materiałów edukacyjnych, wykorzystanie nowoczesnych aplikacji technologicznych, aktywizację formalnych i nieformalnych struktur edukacyjnych dla zachowania kultury i jej przekazywanie młodszym pokoleniom.

W programie Targów Dziedzictwo zaplanowane są prelekcje i wykłady ekspertów, praktyczne warsztaty oraz rozmowy w trakcie zaznajomienia się z ofertą polskich i zagranicznych wystawców. Prowadzone będą dyskusje o możliwościach pozyskiwania finansowania dla instytucji, problemach związanych z ochroną zbiorów i nieruchomości oraz różnych aspektach digitalizacji. Przez dwa dni archiwiści, muzealnicy, bibliotekarze, konserwatorzy zabytków, eksperci z dziedziny kultury, przedstawiciele samorządów będą rozmawiać o tym, jak chronić ślady przeszłości.

Więcej informacji o Targach Dziedzictwo na stronie:   

https://targidziedzictwo.pl/o-targach/

Zdjęcie ze strony: https://targidziedzictwo.pl/o-targach/

dostęp:  [2025-10-08]

Spektakle, koncerty, recitale, zajęcia plastyczne, warsztaty, spotkania integracyjne, wycieczki tematyczne, wystawy, projekcje filmów oraz podróże w świecie wirtualnym - to tylko część bogatej oferty przygotowanej przez instytucje kultury w ramach 12. edycji Weekendu Seniora z Kulturą. W tym roku odbędzie się on w pierwszy weekend października tj. 4-5 października. Projekt został zainicjowany w 2011 r., aby zachęcić starsze pokolenie do aktywnego uczestnictwa w życiu kulturalnym. To zaproszenie seniorów do skorzystania z oferty teatrów, muzeów, galerii i innych instytucji kultury, działających w ich najbliższej okolicy. Weekend seniora z kulturą to wyjątkowa akcja, która ma łączyć pokolenia i aktywizować społeczność lokalną. To wspólnie spędzony czas, który rozwija zainteresowania, uczy nowych rzeczy i wpływa na dobre samopoczucie. Pokazuje, że kultura jest wspólna i nie powinna być luksusem, lecz prawem dostępnym dla każdego. Część organizowanych przez instytucje aktywności została skierowana zarówno do seniorów, jak i do przedstawicieli młodego pokolenia, aby zintegrować oba środowiska. Na odwiedziny czekają, m. in.: Skansen Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu, Muzeum Małego Miasta w Bieżuniu, Teatr Dramatyczny im. Gustawa Holoubka, Teatr Lalka, Teatr Polski im. Arnolda Szyfmana w Warszawie, Muzeum Getta Warszawskiego, Dom Kultury "KADR" w Dzielnicy Mokotów m.st. Warszawy, Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu, Muzeum im. Oskara Kolberga w Przysusze, Muzeum Fryderyka Chopina, Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu, Muzeum Regionalne w Pułtusku, Muzeum Mazowieckie w Płocku, Muzeum Wisły Środkowej i Ziemi Wyszogrodzkiej. Aby znaleźć wydarzenie w swojej okolicy, wystarczy wejść na stronę Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i skorzystać ze specjalnie przygotowanej wyszukiwarki https://www.gov.pl/web/kultura/weekend-seniora-z-kultura.

Centralna Biblioteka Statystyczna również wpisuje się swoją działalnością w projekt aktywizacji seniorów w wartościowe wydarzenia. Już niedługo, 15-17 października z okazji XI Nocy Bibliotek zapraszamy wszystkich, również seniorów, na zwiedzanie biblioteki, obejrzenie najcenniejszych i unikalnych publikacji, zapoznanie się z wystawami: Zbiory kartograficzne Centralnej Biblioteki Statystycznej (plenerowa), Zakazane wczoraj – czytane dzisiaj oraz Biblioteczne historie słów, na której prezentowane będą najstarsze encyklopedie ze zbiorów CBS. W ramach Nocy Bibliotek i wydarzeń towarzyszących mamy zaszczyt zaprosić wszystkich seniorów na wykład dr Bożeny Łazowskiej pt. Przemysł Generalnego Gubernatorstwa w świetle danych statystycznych 1939-1945, który odbędzie się 16 października o godz. 11.

Zachęcamy także do uczestnictwa i śledzenia na bieżąco informacji o imprezach odbywających się w Czytelni CBS, m. in. otwartych spotkaniach Klubu Książki, w ramach których zapraszamy pisarzy i poetów różnych gatunków literackich (Monika B. Janowska, Wojciech Gunia i zaplanowane na 15.09 z X. Stańczykiem). Dostęp do bieżących informacji przez stronę https://cbs.stat.gov.pl/

Czekamy na wszystkich i zachęcamy do skorzystania z naszych propozycji.

Zapraszamy serdecznie do Centralnej Biblioteki Statystycznej.

źródło grafiki: https://www.gov.pl/web/kultura/weekend-seniora-z-kultura

dostęp [2025-09-26]

Działający w Centralnej Bibliotece Statystycznej klub książki nie zwalnia tempa! 27 września 2025 r. odbyło się kolejne spotkanie autorskie. Tym razem swoją obecnością zaszczycił nas Wojciech Gunia, prozaik, publicysta i tłumacz, nagradzany autor literatury grozy weird fiction.

Ponieważ jedną z licznych pasji twórczych Wojciecha Guni jest też fotografia, podczas spotkania zostały na dużym ekranie zaprezentowane zdjęcia jego autorstwa. Forma wydarzenia dostosowana była zarówno do koneserów literatury grozy, jak i dla osób które dopiero niedawno zetknęły się z tym rodzajem twórczości. Autor przedstawił charakterystyczne cechy gatunku, zwłaszcza te odróżniające go od  klasycznego horroru. Przeczytał też fragment jednej ze swoich powieści. Główną i najobszerniejsza część spotkania stanowiły oczywiście pytania do pisarza odnoszące się do różnych aspektów  jego artystycznej działalności. Pytania dotyczyły natury gatunku weird  fiction, fotografii, tłumaczeń, współpracy z innymi autorami, warsztatu pisarskiego, inspiracji artystycznych czy stosunku do swoich powieści. Było niezwykle ciekawie, momentami refleksyjnie.

Dziękujemy wszystkim, którzy zjawili się w środowy wieczór w naszej czytelni lub w wzięli udział w spotkaniu online. Planujemy organizację kolejnych wieczorów autorskich, na które serdecznie zapraszamy. Szczegóły przekażemy już wkrótce.

Zakończył się Kongres Geografii Polskiej zorganizowany w Lublinie przez Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Komitet Nauk Geograficznych PAN i Polskie Towarzystwo Geograficzne z okazji jubileuszu 80-lecia Lubelskiego Ośrodka Geograficznego. W kongresie wzięli udział naukowcy, przedstawiciele administracji rządowej i samorządowej, organizacji i stowarzyszeń branżowych, instytucji związanych z ochroną przyrody, branży wydawniczej, wykładowcy akademiccy, nauczyciele oraz miłośnicy geografii z Polski i zagranicy.

W Kongresie uczestniczyli też przedstawiciele instytucji statystyki publicznej: Głównego Urzędu Statystycznego, Urzędu Statystycznego w Lublinie oraz Centralnej Biblioteki Statystycznej.

Pracownicy Biblioteki przez dwa dni kongresowe prowadzili stoisko informacyjne, na którym można było uzyskać informacje dotyczące naszych zbiorów oraz możliwości korzystania z nich, zamówić dane statystyczne a także zaopatrzyć się w materiały informacyjne i promocyjne.

Przez wszystkie dni trwania Kongresu na kampusie Zachodnim UMCS prezentowana była też wystawa Zbiory kartograficzne Centralnej Biblioteki Statystycznej, którą do końca października na co dzień można oglądać na terenie Głównego Urzędu Statystycznego w Warszawie. Ekspozycja wzbudziła bardzo duże zainteresowanie wśród uczestników.

Oba te działania stały się okazją do niezwykle ciekawych spotkań z osobami zainteresowanymi statystyką a także wydawnictwami kartograficznymi, których interesującą kolekcję posiadamy w swoich zbiorach. Szczególną radość sprawiły nam spotkania z naszymi czytelnikami spoza Warszawy, korzystającymi ze zbiorów i współpracującymi z nami na odległość, a zwłaszcza z nauczycielami biorącymi udział w Ogólnopolskim Konkursie Statystycznym.

Dziękujemy wszystkim, którzy odwiedzili naszą wystawę oraz stoisko. Wszystkie spotkania i rozmowy były dla nas niezwykle cenne i inspirujące. Mamy nadzieję, że dzięki Kongresowi zyskaliśmy nowych czytelników. Zapraszamy do korzystania z bogatych zbiorów Centralnej Biblioteki Statystycznej. Można to zrobić zarówno w naszej siedzibie jak i na odległość.

Kongres Geografii Polskiej to główny punkt obchodów jubileuszu 80-lecia Lubelskiego Ośrodka Geograficznego, który wnosi znaczący wkład w rozwój nauk geograficznych w Polsce i na świecie. Odbędzie się w dniach 10-14 września 2025 r. w Lublinie. Organizatorami wydarzenia są Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Komitet Nauk Geograficznych PAN i Polskie Towarzystwo Geograficzne. Kongres będzie przebiegał pod hasłem Geografia bez granic. Podstawowe cele to: omówienie dotychczasowych dokonań badawczych polskiej geografii oraz ich znaczenia dla gospodarki i polityki przestrzennej, dyskusja nad tożsamością geografii, kierunkami rozwoju w obszarach nauki, dydaktyki, popularyzacji wiedzy i komercjalizacji wyników badań oraz współpracy z biznesem, administracją publiczną i organizacjami pozarządowymi, a także wzmocnienie współpracy i integracja środowiska geografów. Kongres to wyjątkowa okazja do rozmów nad różnorodnością badań geograficznych, zarówno w wymiarze przedmiotowym, jak i teoretyczno-metodologicznym, a także integracji środowiska geografów oraz przedstawicieli dyscyplin pokrewnych. Obecni będą m.in.: przedstawiciele administracji rządowej i władz samorządowych, władze organizacji i stowarzyszeń branżowych, w tym członkowie zarządu Międzynarodowej Unii Geograficznej, eksperci i wybitni naukowcy ze środowiska geograficznego i innych dyscyplin oraz przedstawiciele środowiska społeczno-gospodarczego. W ramach Kongresu odbędzie się także 65. Zjazd Polskiego Towarzystwa Geograficznego oraz Forum Młodej Geografii – inicjatywa wymiany doświadczeń naukowych, prezentacji innowacyjnych oraz integracji młodych badaczy z różnych ośrodków akademickich. Kongresowi Geografii Polskiej 2025 towarzyszyć będą liczne wydarzenia kulturalne ściśle powiązane z jego koncepcją i tematyką, a realizowane w ramach GeoArt Lublin Festival. W programie festiwalu m.in.: Diaporama – spektakl audiowizualny (zdjęcia ukazujące geologiczne i geograficzne cuda świata), Koncert symfoniczny Symfonia Ziemi, TerrArte (wystawa 20 najlepszych plakatów artystycznych wyłonionych w konkursie na artystyczną interpretację procesów geologicznych, form mineralnych, zjawisk atmosferycznych i wodnych), przegląd filmów geograficznych, spektakl taneczny: ETERON, Geomapping (fasady budynków w centrum Lublina ożyją dzięki pokazowi mappingu), wystawa fotografii prof. Tadeusza J. Chmielewskiego, grafik Stanisława Bałdygi, plakatów Moc geografii , fotografii Mirosława Lubarskiego Poza ścieżkami: Bhutan, Iran i Sudan Południowy, ekspozycja GEOGRAFIA – KARTOGRAFIA – GEOINFORMACJA, 80 lat Lubelskiej Geografii, 60 lat Katedry Geomatyki i Kartografii UMCS w Lublinie (prezentuje najważniejsze badania kartograficzne i geoinformacyjne Lubelskiego Ośrodka Geograficznego), poplenerowa wystawa Żółte w zielonym – rzecz o lubelskim bursztynie i lubelskiego bursztynu z kolekcji Lucjana Gazdy. Odbędą się także zajęcia warsztatowe Rozmowa z kamieniem (wspólna analiza wiersza Wisławy Szymborskiej Rozmowa z kamieniem). W trakcie warsztatów zaprezentowane zostaną różne rodzaje skał, ich cechy i bogactwo form. Wystawa Skamieniałości z doliny środkowego Dniepru – paleontologiczne dziedzictwo Ukrainy, zwiedzanie Dworku Wincentego Pola w Lublinie (poety, krajoznawcy oraz twórcy pierwszej uniwersyteckiej katedry geografii na ziemiach polskich).

W trakcie trwania Kongresu będzie prezentowana również wystawa plenerowa Zbiory kartograficzne Centralnej Biblioteki Statystycznej. Ekspozycja składa się z 23 plansz, które pokazują dzieła kartograficzne, od obiektów XIX-wiecznych po współczesne mapy i plany. Zwiedzający będą mogli podziwiać mapy topograficzne, geopolityczne oraz tematyczne, a także plany architektoniczne i urbanistyczne dokumentujące rozwój miast i zmiany granic państwowych, m. in. dwujęzyczny polsko-rosyjski Plan miasta Warszawy i okolic z 1885 r. autorstwa litografa Feliksa Kasprzykiewicza, Plan miasta stołecznego Warszawy wraz ze skorowidzem ulic z 1939 r. oraz mapy z podręczników geografii autorstwa słoweńskiego kartografa Blasiusa Kozenna.

Kongres Geografii Polskiej 2025 zapewne będzie źródłem inspiracji dla twórców i odbiorców z różnych środowisk. Zapraszamy wszystkich chętnych do zapoznania się z propozycjami kongresowych spotkań oraz programem GeoArt Lublin Festival .

Szczegółowe informacje dotyczące Kongresu Geografii Polskiej 2025 znajdą się na stronie https://www.umcs.pl/pl/o-kongresie,30920.htm

Źródło grafiki:  https://phavi.umcs.pl/at/attachments/2025/0311/122459-kongres-geografii-polskiej-2025-komunikat-ii-1-.pdf

Dostęp [2025-09-08]

Romantyczny Chopin – immersyjna podróż śladami geniusza romantyzmu

Od 19 września 2025 r. do 31 stycznia 2026 r. będzie można zobaczyć wyjątkową wystawę poświęconą Fryderykowi Chopinowi. To okazja, by spojrzeć na życie i twórczość mistrza z nowej perspektywy, która łączy nowoczesne technologie z muzyką klasyczną. Ekspozycja w Art Box Experience w warszawskiej Fabryce Norblina, której partnerem jest Narodowy Instytut Fryderyka Chopina (NIFC) ma według organizatorów poruszyć duszę, odsłaniać sekrety, wskazywać muzyczne inspiracje kompozytora. W oparciu o biografię, twórczość i korespondencję artysty wystawa wyznacza osiem przestrzeni tematycznych - od dzieciństwa w Żelazowej Woli, przez warszawskie salony i życiowe zawirowania w Wiedniu, aż po artystyczną bohemę Paryża, gdzie Chopin stworzył swoje najważniejsze dzieła. Zwiedzający poznają otoczenie kompozytora - George Sand, Ferenca Liszta, Adama Mickiewicza, Eugène’a Delacroix czy Honoré de Balzaca. Główną część ekspozycji stanowi 45-minutowy pokaz stworzony na podstawie listów i utworów Chopina. Obraz i dźwięk prowadzą widza przez emocjonalne i artystyczne przełomy w życiu kompozytora, a nowoczesne technologie poprzez wirtualną rzeczywistość umożliwiają osobisty kontakt z postaciami z najbliższego kręgu artysty. Będzie można wyruszyć w niezwykłą podróż: od współczesnego miasta, przez wnętrze fortepianu, aż po… kosmos - i odkryć jak muzyka Chopina wciąż wybrzmiewa dla nowych pokoleń. Zakończeniem ekspozycji jest opowieść o Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina. Zaprezentowane zostaną materiały związane z historią, wpływem wydarzenia na światową scenę muzyki klasycznej oraz sylwetki laureatów.

Romantyczny Chopin to hołd dla jednego z największych kompozytorów romantyzmu, wyjątkowa okazja posłuchania i obejrzenia, jak muzyka klasyczna łączy się z nowoczesną formą opowiadania o bohaterze wystawy. Więcej informacji o wystawie dostępnych jest na stronie https://artboxexperience.com/romantyczny-chopin/

Źródło plakatu https://artboxexperience.com/romantyczny-chopin/.

Dostęp [2025-08-13]

Życie romantyczne. Chopin, Scheffer, Delacroix, Sand

W Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie do 31 października 2025 r. prezentowana jest wystawa Życie romantyczne. Chopin, Scheffer, Delacroix, Sand. Jest to wydarzenie towarzyszące XIX Międzynarodowemu Konkursowi Pianistycznemu im. Fryderyka Chopina w Warszawie. To ekspozycja ponad 60 wysokiej klasy dzieł sztuki, które wypożyczone zostały z paryskich zbiorów Musée de la Vie Romantique, m.in. obrazy Ary’ego Scheffera i Eugène’a Delacroix, pamiątki po George Sand i jej rodzinie, listy i rękopisy muzyczne Chopina oraz wiele innych przedmiotów. Jest to pierwsza w Polsce tak obszerna prezentacja francuskiej sztuki doby romantyzmu. Wystawie towarzyszy zróżnicowana oferta edukacyjna skierowana do szerokiej grupy odbiorów. Plan wykładów, koncertów oraz warsztatów dostępny jest na stronie: https://muzeum.nifc.pl/pl/muzeum/edukacja//4_warszawa

XIX Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina

Bogaty wybór koncertów, wystaw i uroczystości  związanych z osobą i twórczością Fryderyka Chopina związany jest z najważniejszym wydarzeniem muzycznym 2025 roku w Polsce – XIX  Międzynarodowym Konkursem Pianistycznym im. Fryderyka Chopina, który odbędzie się w dniach 2-23 października w Filharmonii Narodowej w Warszawie.

Ten jeden z najważniejszych konkursów muzycznych na świecie jest w całości poświęcony Fryderykowi Chopinowi. Uczestnicy, zgodnie z tradycją i regulaminem wykonywać będą utwory tylko tego twórcy. Kolejne edycje Konkursu odbywają się w cyklu pięcioletnim, a  pierwsza z nich została zorganizowana w 1927 r.

Jury konkursowe składające się z laureatów z poprzednich lat, pedagogów, muzykologów oraz znawców życia i twórczości Fryderyka Chopina zakwalifikowało do tegorocznych zmagań 85 pianistów z 20 krajów. Konkurs rozpocznie uroczysty koncert inauguracyjny w wykonaniu zwycięzców z poprzednich lat. Następnie rozpoczną się trzyetapowe przesłuchania oraz finał, do którego zakwalifikowanych zostanie nie więcej niż  dziesiątka najlepszych wykonawców. Ogłoszenie wyników  zaplanowane jest na 20 października. 21 października odbędzie się gala finałowa, oraz wręczenie nagród. Ważną częścią tegorocznej edycji będą towarzyszące wydarzenia kulturalne, m.in. organizowane 17 października obchody 176. rocznicy śmierci Fryderyka Chopina.

Nagroda w Konkursie Chopinowskim jest niezwykle prestiżowych osiągnięciem i marzeniem każdego pianisty. Stała się źródłem do międzynarodowego uznania i drogi światowej kariery dla wielu wielkich artystów. Polacy wygrywali dotychczas w Konkursie czterokrotnie. Byli to Halina Czerny-Stefańska w roku 1949 (nagroda ex aequo), Adam Harasiewicz w 1955 r., Krystian Zimerman w 1975 r. oraz Rafał Blechacz w r. 2005. Już wkrótce będziemy mogli się dowiedzieć tego, kto zostanie zwycięzcą w roku 2025.

Dla wszystkich miłośników muzyki, którym nie udało się zdobyć biletów, zaplanowano transmisje na żywo ze wszystkich etapów a także koncertu inauguracyjnego i koncertów laureatów – w telewizji, radiu i Internecie. Wszystkie informacje na temat Konkursu znaleźć można na jego oficjalnej witrynie:

https://chopincompetition.pl/pl

Festiwal Chopin i jego Europa rozpocznie się 20 sierpnia i potrwa do 6 września. Program tegorocznego Festiwalu składa się z prezentacji dzieł Chopina w kontekście muzyki od Bacha do Lutosławskiego. Odbędzie się 29 koncertów z udziałem wybitnych solistów, orkiestr i zespołów kameralnych w interpretacjach dwóch nurtów stylistycznych: współczesnego i historycznego. Odbędą się występy wybitnych osobowości Konkursu z ostatnich kilku dekad: zwycięzców, laureatów dalszych nagród i tych, którzy z Warszawy wyjechali bez lauru, ale w sposób wyjątkowy wpisali się w jego historię. Wykonane zostaną dzieła zarówno znane, jak i te, które warto przypomnieć. Wystąpią soliści: Vadym Kholodenko, Benjamin Grosvenor, Alexander Melnikov, Piotr Anderszewski, Mao Fujita, Alena Baeva, Chouchane Siranossian, ponadto debiutanci, w tym polscy uczestnicy najbliższego Konkursu Chopinowskiego.

Artystyczną klamrą spinającą Festiwal będzie tym razem muzyka Johanna Sebastiana Bacha, którego utwory rozpoczynać będą poszczególne wydarzenia. Hasło „Zacznij od Bacha” stanie się wymowne, kiedy muzykę lipskiego kantora usłyszymy w interpretacji Fabia Biondiego, Roela Dieltiensa, Władysława Kłosiewicza czy Krzysztofa Chorzelskiego w Bazylice św. Krzyża. Ważnym elementem Festiwalu będzie prezentacja polskich uczestników. Zaplanowanych jest pięć recitali z udziałem 10 pianistów również w Bazylice św. Krzyża. Koncerty te organizowane są we współpracy z Mazowieckim Instytutem Kultury i rozpoczynać się będą o godz. 21.00, wstęp jest bezpłatny.

Organizatorzy festiwalu zaprosili zwycięzców Konkursów Chopinowskich – Dang Thai Sona, Yuliannę Avdeevą czy Bruce’a Liu, ale też laureatów dalszych miejsc, tak wyjątkowych jak Ingrid Fliter, Eric Lu, Kate Liu, Aimi Kobayashi czy Kyohei Sorita, i symbol „zwycięskiej porażki” – Ivo Pogorelicia.

Sonosfera Festiwalu Chopin i jego Europa w istotnej części tworzona jest przez brzmienie instrumentów historycznych. Fortepiany, klawesyny, instrumenty smyczkowe i dęte, oryginały i znakomite kopie są istotnym aspektem wykonawstwa historycznego. Wystąpią, między innymi: Tomasz Ritter, Dmitry Ablogin, Martin Nöbauer. Konkurs Chopinowski na Instrumentach Historycznych, organizowany był przez Narodowy Instytut Fryderyka Chopina. Dotychczasowe dwie edycje, w 2018 i 2023 roku, wyłoniły wiele interesujących osobowości pianistycznych – młodych artystów zafascynowanych tą przestrzenią artystycznego wyrazu. Kolejna odsłona Konkursu Chopinowskiego na Instrumentach Historycznych planowana jest na 2028 r.

Cztery koncerty kameralne w ramach tegorocznego Festiwalu Chopin i jego Europa to kombinacja niezwykle ciekawego programu i interpretacji najwyższej próby. Cykl otworzy wieczór Alexandra Melnikova (22.08.). Następnego dnia zagra Mao Fujita, wschodząca gwiazda światowej pianistyki, a 31 sierpnia - Bruce’a Liu. Zwieńczeniem będzie występ duetu Yulianny Avdeevej  i Krzysztofa Chorzelskiego (5.09).

Tradycyjnie wybrane koncerty dostępne będą w streamingu on-line, na kanale Youtube Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina, jak również w transmisjach i retransmisjach na antenie Programu 2 Polskiego Radia.

Szczegółowy program występów i dodatkowe informacje dostępne są na stronie: https://festiwal.nifc.pl/pl

Plakat promujący 21. Międzynarodowy Festiwal Muzyczny Chopin i jego Europa                                                    „Zacznijmy od Bacha”. Źródło: https://festiwal.nifc.pl/pl Dostęp [2025-08-07]

Recitale fortepianowe w Muzeum Fryderyka Chopina

W każdą sobotę i niedzielę od stycznia do końca grudnia o godzinach: 12:00, 15:00 i 17:00 w Muzeum Fryderyka Chopina odbywają się 30-minutowe koncerty fortepianowe. Repertuar chopinowski prezentują absolwenci szkół i uczelni muzycznych oraz laureaci polskich i międzynarodowych konkursów pianistycznych. Uczestnictwo możliwe jest na podstawie biletu wstępu do Muzeum Fryderyka Chopina. Bilet pozwala na zwiedzanie ekspozycji oraz wstęp na wybrany recital w tym samym dniu. Bilety można zakupić w kasach Muzeum lub zarezerwować na stronie: https://bilety.nifc.pl/.

Szczegółowe informacje o artystach i programie na stronie:

https://muzyka.nifc.pl/pl/koncerty/lista/6_recitale-fortepianowe-w-muzeum-fryderyka-chopina

już 20 sierpnia 2025 r. o godzinie 16.00 w czytelni Centralnej Biblioteki Statystycznej odbędzie się trzecie spotkanie Klubu Książki "Zaczytani w słońcu". Tym razem gościem specjalnym spotkania będzie autorka kryminałów, Monika B. Janowska, której książka "Siódme niebo aż po grób" zwyciężyła w organizowanym przez redakcję serwisu Granice.pl. rankingu Najlepsza książka na lato 2025, w kategorii komedie kryminalne.

Zapraszamy serdecznie. Będzie to wspaniała okazja do spotkania z pisarką oraz rozmowy o jej twórczości.

Legnicka mistrzyni komedii kryminalnej, Monika B. Janowska (pseudonim literacki), na co dzień pracuje jako główny specjalista Ośrodka Statystyki Samorządów Terytorialnych w Urzędzie Statystycznym we Wrocławiu Oddział w Legnicy. Swoją pisarską przygodę zaczęła dość wcześnie.
W wieku dziesięciu lat zaczęła pisać bajki i opowiadania, aż w końcu przyszedł czas na powieści. W swoich książkach łączy komedię z kryminałem, ale też z prozą obyczajową, psychologiczną, a czasem historyczną.

Monika B. Janowska debiutowała w 2011 r. powieścią Gra o pałac, nominowaną do Legnickiej Książki Roku 2011. Kolejna powieść pt. Zawracanie głowy została wydana w 2013 r. Na swoim pisarskim koncie autorka ma jeszcze kolejne książki: Połknąć żabę (2017), Czwarty pokój (2019), Mało brakowało (2019), Diabli wzięli święty spokój (2021), przesyconą humorem powieść obyczajową z wątkiem kryminalnym, która została Książką Roku w kategorii komedia kryminalna w rankingu serwisu Granice.pl i Selfie z Katalonią (2022).

W 2023 r. kolejna już książka Moniki B. Janowskiej Truposz za potwierdzeniem odbioru została uznana - głosami jurorów i internautów serwisu Granice.pl - Książką Roku 2023 w kategorii komedie kryminalne. Jak napisano w recenzji: Autorka doskonale potrafi balansować na granicy żartu i ironii, tworząc powieści obyczajowe, które nie są pretensjonalne. ”Truposz za potwierdzeniem odbioru” ma przede wszystkim bawić czytelnika – i to zdecydowanie się udaje. W 2024 r. kolejna powieść Moniki B. Janowskiej Morderstwo z malinką na deser otrzymała nagrodę internautów Najlepsza  książka na lato 2024 w kategorii kryminały i thrillery.

Nowości wydawnicze, które do księgarń trafiły w II kwartale 2025 r. rywalizowały o uznanie jurorów i internautów w konkursie i plebiscycie Najlepsza książka na lato 2025, organizowanym już po raz 17. przez redakcję serwisu Granice.pl. W kategorii komedie kryminalne zwyciężyła książka Siódme niebo aż po grób Moniki B. Janowskiej, potwierdzając pisarski sukces i uznanie czytelników.

Powieści Moniki B. Janowskiej tryskają dobrym humorem, obfitują w zwariowane przygody zwykłych-niezwykłych bohaterek i zaskakujące zbiegi okoliczności, ale przede wszystkim pozwalają się oderwać od szarej codzienności. Jak mówi sama autorka: uśmiech jest dobry na wszystko – i nie jest to czcza gadanina. W moich książkach jest trochę tak jak w życiu. Wszystko się miesza. Staram się tak patrzeć na świat i ludzi, jakby szklanka zawsze była do połowy pełna. Nie jestem oderwana od rzeczywistości i wiem, jakie to bywa trudne. Mnie ratuje poczucie humoru, spojrzenie na wesoło, śmiech i uśmiech. Śmiertelna powaga mnie męczy.

Monika B. Janowska podkreśla, że uwielbia bawić ludzi poprzez swoje powieści. Zaznacza, że jest osobą zwyczajną, nie jest też pełnoetatową pisarką. Utrzymane w humorystycznym stylu książki cieszą się popularnością, zbierają dobre recenzje i skutecznie poprawiają humor. Każdy czytelnik znajdzie coś dla siebie. Barwne i zabawne postacie, które spotykamy w powieści, dodają książkom lekkości. Po lekturze zostaje jednak nie tylko uśmiech, ale też wdzięczność, że ktoś opowiedział o zwykłych sprawach w sposób tak barwny i ciepły.

Książki oprócz tradycyjnej formy papierowej, dostępne są także jako ebooki, audiobooki, mp3 czy synchrobooki (połączenie ebooka i audiobooka). Dzięki temu można naprzemiennie czytać i słuchać, kontynuując wciągającą lekturę niezależnie od okoliczności. Również osoby starsze mają okazję przeczytać powieści dzięki serii: Wielkie Litery (książki z dużą czcionką).

W środę 16 lipca 2025 r. w Czytelni Centralnej Biblioteki Statystycznej odbyło się pierwsze z cyklu spotkań czytelniczych w ramach Klubu Książki Zaczytani w Słońcu. Jest to nowa biblioteczna propozycja, którą kierujemy do wszystkich chętnych ciekawych rozmów o książce w przyjaznej atmosferze.

Czytanie pozwala nam poznawać nowe fakty, stymulować naszą wyobraźnię i kreatywność, rozwijać naszą pamięć, koncentrację, umiejętność krytycznego myślenia i analizy, wzbogacać słownictwo.

Może być doskonałą formą relaksu i odprężenia, która pomaga oderwać się od codziennych spraw.

Ten letni czas sprzyja dzieleniu się z innymi swoimi literackimi odkryciami, przekazywaniu informacji o

swoich prozatorskich wyborach, ale również czerpaniu inspiracji do dalszych lektur z opowieści innych.

W Klubie Zaczytani w Słońcu czekamy na wszystkich, którzy lubią wartościowe książki.

Na kolejną literacką pogawędkę zapraszamy 30 lipca 2025 r.

Jeśli nie możesz przyjść, napisz do nas i pomóż stworzyć letnią listę ciekawych książek. Propozycje można przysłać na adres: 

W dniach 18 i 19 lipca 2025 r. Warszawska Starówka świętuje swoje urodziny. W przestrzeni Starego i Nowego Miasta odbywać się będą koncerty, warsztaty i spacery tematyczne. W programie jest ponad 100 wydarzeń dla dzieci i dorosłych przygotowanych przez 33 instytucje kultury, tworzących Grupę Starówka. Organizatorem wiodącym i koordynatorem jest Muzeum Warszawy. Jednym z najważniejszych wydarzeń będzie koncert światowej sławy kontratenora Jakuba Józefa Orlińskiego, któremu towarzyszyć będzie pianista Michał Biel. Na Starówce zabrzmi również muzyka inspirowana francuskimi melodiami, z rodzinnych zbiorów, pieczołowicie gromadzonych przez Irenę i Ewę Curie. Koncert Francuskie nuty panien Curie odbędzie się w niecodziennym miejscu – na balkonie Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie. Nie zabraknie również propozycji dla tych, którzy wolą nowocześniejsze formy muzyczne. Będzie można wziąć udział w grze miejskiej Odkrywcy Odbudowanej Warszawy, która trwa przez całe wakacje – od 28 czerwca do 31 sierpnia. Zadaniem uczestników będzie odwiedzanie mniej oczywistych zakątków miasta i poznawanie historii oraz współczesnej oferty kulturalnej Starówki. Dla miłośników rękodzieła i sztuki przygotowano szereg warsztatów: czerpania papieru, tworzenie makiet kamienic i odlewów, plenery rysunkowe i zajęcia związane z tworzeniem map. Będzie możliwość zajrzenia do pracowni artystów (rodziny Jarnuszkiewiczów, Kann, Zakrzewskich, Emilii i Andrzeja Dłużniewskich, Małgorzaty Treutler, architektoniczna im. Krystyny Gutkowskiej, rzeźb Zbigniewa Maleszewskiego, plastyczna Rechowiczów, fotograficzna Jagody Przybylak). W programie jest wiele atrakcyjnych spacerów, prowadzonych przez: prof. Błażeja Brzostka, wybitnego znawcę dziejów powojennej Warszawy oraz Agnieszkę Noworytę, Aleksandrę Sołtan i Krzysztofa Zwierza, którzy opowiedzą o detalach architektonicznych, szlaku ormiańskim, o historii Mariensztatu i staromiejskich tajemnicach. Będzie można zwiedzić wyjątkowe Muzeum Rzemiosł Artystycznych i Precyzyjnych, które prezentuje zbiory z zakresu zegarmistrzostwa, złotnictwa, grawerstwa, optyki i brązownictwa. Obejrzeć można także wystawę wybranych oryginalnych dokumentów z zasobu Archiwum Głównego Akt Dawnych oraz wysłuchać wykładu poświęconego stratom wojennym. Do spaceru po Starym i Nowym Mieście śladami Marii, polskiej noblistki i wybitnej uczonej zachęca Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. Na każdego odwiedzającego biblioteki publiczne w Dzielnicy Śródmieście czeka upominek książkowy. Pracownicy Zamku Królewskiego w Warszawie opowiedzą o jego historii. Przewidziany jest także pokaz filmów. W ramach wydarzeń związanych ze Starówką zorganizowane będzie spotkania z Powstańcami Warszawskimi, którzy podzielą się ze słuchaczami swoimi wspomnieniami. W lipcu ukaże się także publikacja poświęcona Starówce, przewodnik z mapą. Nowy tom serii (wcześniejsze Zielone ścieżki wokół Izby Pamięci na Woli i Leśne ścieżki wokół Miejsca Pamięci Palmiry) opowie o Starym i Nowym Mieście, ważnych dla tej części Warszawy postaciach, wybranych kamienicach, śladach przeszłości i współczesnym kolorycie okolic Muzeum Warszawy. Wszystkie atrakcje w ramach Urodzin Starówki są bezpłatne.

Szczegółowy program wydarzenia dostępny jest na stronach:

https://grupastarowka.pl/   

https://um.warszawa.pl/waw/80-rocznica/-/urodziny-starowki

Źródło Plakatu Urodziny Starówki: https://grupastarowka.pl/

Dostęp [2025-07-16]

Pierwszy prototyp telefonu komórkowego wykonała szwedzka firma w 1956 r. a kształtem przypominał on walizkę. 3 kwietnia 1973 r. w USA rozpoczęto sprzedaż telefonu komórkowego, którego wymiary przypominały cegłę, z długą i grubą anteną. Z pewnością aparat nie mieścił się do kieszeni, jednak oferował nową możliwości komunikacji. Z jego pomocą użytkownicy mogli zapisać 30 numerów kontaktowych i mieli możliwość mówienia, słuchania oraz wybrania odpowiedniego numeru. Pierwsza sieć telefonii komórkowej została uruchomiona w Japonii w 1979 r. Zapewne nie przypuszczano, że telefon komórkowy stanie się tak powszechny i zastąpi ludziom wiele innych artykułów, takich jak budziki, kalendarze czy aparaty fotograficzne. Pierwszy smartfon powstał w roku 1992. Był to telefon komórkowy, wyposażony w dotykowy ekran. Oferował wiele funkcji i pozwalał posiadaczom na korzystanie z kalendarza, wysyłanie i odbieranie faksów, poczty e-mail, a także wyświetlał zegar światowy i miał funkcję notatnika. Uważa się, że smartfon to urządzenie łączące w sobie funkcje telefonu komórkowego i komputera przenośnego. W Polsce początki telefonii komórkowej to rok 1992. Telefony powoli zyskiwały coraz większą popularność, jednak nie można było wykonywać połączeń za granicę. W 1996 r. w Polsce rozwinęła się telefonia cyfrowa. Dzisiaj aparaty oferują nam naprawdę wiele ciekawych możliwości, o których użytkownicy w minionym wieku mogli tylko marzyć. Można wybierać między urządzeniami, które różnią się między sobą wyglądem, funkcjonalnością i ceną. Popularne smartfony, które jeszcze niedawno były technologią dla wybranych dziś są dostępne dla każdego. Przy ich pomocy robione są zakupy, reguluje się płatności i zarządza finansami, utrzymuje kontakty z najbliższymi i nawiązuje nowe znajomości, wyznacza lokalizacje obiektów i tras robi zdjęcia i nagrywa filmiki. Niestety wiele osób coraz częściej ma potrzebę stałego używania telefonu komórkowego a brak zasięgu, czy niemożność sprawdzenia aplikacji, doprowadza do irytacji i problemów. Technologia powinna służyć człowiekowi a nie nim rządzić. Dzień Bez Telefonu to dobra okazja, aby zastanowić się nad nawykami cyfrowymi i wprowadzić zdrową równowagę między życiem online i offline. W tym dniu można zrezygnować lub znacznie ograniczyć dzwonienie, przeglądanie stron internetowych, czy korzystanie z aplikacji, mediów społecznościowych, gier. To czas, aby:

- spędzić czas z rodziną i przyjaciółmi bez zakłóceń technologicznych,

- odkryć nowe hobby lub wrócić do zapomnianych pasji,

- skupić się na aktywnościach na świeżym powietrzu, takich jak spacer, jazda na rowerze czy piknik,

- przeczytać książkę lub zagrać w gry planszowe.

Każda z tych aktywności nie tylko pozwoli oderwać się od ekranów, ale również poprawi koncentrację, relacje z bliskimi oraz samopoczucie. To wyzwanie i nowe doświadczenie, aby w przyszłości ograniczać czas spędzany przy telefonie i zapobiegać uzależnieniu od tego urządzenia. Oto kilka praktycznych wskazówek:

- ustalenie i przestrzeganie dziennego limitu czasu na przeglądnie newsów, mediów społecznościowych i granie w gry,

- niekorzystanie z telefonu podczas spotkań (z wyłączeniem ważnych połączeń telefonicznych)

- zaplanowanie aktywności w ciągu dnia, bez udziału smartfonu

- niekorzystanie ze smartfonu co najmniej 2 godziny przed położeniem się spać.

To pierwsze kroki do zmiany przyzwyczajeń, do ustalenia zdrowych zasad korzystania z dobrodziejstw i do ograniczenia rozpraszaczy, które oferują dzisiejsze urządzenia mobilne.

Warto spróbować!

Zdjęcie z fotobazy GUS

W 2025 r. mija 80. rocznica śmierci Marii Janiny Teresy Pawlikowskiej–Jasnorzewskiej, z domu Kossak, wybitnej polskiej poetki i dramatopisarki. Dziadek Juliusz Kossak, ojciec Wojciech i starszy brat Jerzy byli malarzami, znanymi zwłaszcza dzięki obrazom koni i scen batalistycznych. Młodsza siostra, Magdalena Anna, znana pod pseudonimem literackim Samozwaniec, cieszyła się uznaniem i popularnością jako pisarka satyryczna. Maria Janina dorastała w dworze zwanym Kossakówką, który był centrum wydarzeń kulturalnych – tam spotykali się najważniejsi twórcy owych czasów, między innymi Henryk Sienkiewicz, Wincenty Lutosławski czy Ignacy Jan Paderewski. Odebrała wykształcenie domowe, skoncentrowane na przedmiotach humanistycznych. Znała bardzo dobrze język niemiecki, francuski i angielski. W młodości zajmowała się zarówno poezją jak i malarstwem. Przez krótki czas była wolną słuchaczką Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W 1922 r. ukazał się jej tomik Niebieskie migdały, zaś dwa lata później ilustrowany przez autorkę zbiór Różowa magia. Maria Pawlikowska – Jasnorzewska wypracowała swój oryginalny styl liryki miłosnej, jej talent szczególnie dobrze ujawniał się w aforystycznej miniaturze poetyckiej. Z czasem pojawiła się w twórczości poetki refleksja na przemijaniem i okrucieństwem wojny. (Śpiąca załoga, Krystalizacje, Róża i lasy płonące, Gołąb ofiarny). Debiutem scenicznym był Szofer Archibald. Komedia w trzech aktach (1924). Do wybuchu wojny Maria Pawlikowska-Jasnorzewska stworzyła piętnaście sztuk, wśród których przeważają komedie. Stworzyła też m.in. słuchowiska radiowe oraz ośmieszającą Hitlera i nazizm groteskową tragifarsę Baba-Dziwo, wystawioną w Krakowie w teatrze im. Juliusza Słowackiego w 1938 r. Ponadto była autorką sztuk psychologiczno-obyczajowych (Egipska pszenica, Zalotnicy niebiescy). Przyjaźniła się z wieloma artystami i pisarzami z kręgu Skamandra. W 1935 r. Maria Pawlikowska-Jasnorzewska otrzymała nagrodę Złotego Wawrzynu przyznaną przez Polską Akademię Literatury a w 1937 r. - Literacką Nagrodę Miasta Krakowa. Po wybuchu wojny udało się jej we wrześniu 1939 r. opuścić Polskę i dostać do Francji, a następnie do Anglii. Osiadła z mężem w Blackpool. Na emigracji Maria Pawlikowska przygotowała jeszcze jeden tom poezji – Bagienne niezapominajki. Zmarła 9 lipca 1945 r. w Manchesterze. Maria Pawlikowska-Jasnorzewska to autorka około 500 wierszy, 20 sztuk teatralnych i 10 słuchowisk radiowych. Twórczość poetki pozostaje nieustannie w kręgu zainteresowań filologów i krytyków literackich, a jej wiersze stają się tekstami piosenek. Ku czci poetki nazwano jej imieniem planetoidę 4114.

W uznaniu twórczego dorobku Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej Senat RP podjął decyzję o ustanowieniu jej patronatu w roku 2025. Podkreślono, że tomiki z jej wierszami nadal są wznawiane, czytane i tłumaczone (…) czyniąc z niej, obok Wisławy Szymborskiej, najchętniej przekładaną polską autorkę w historii. Postrzeganie świata i pokazywanie relacji międzyludzkich opisywane przez poetkę jest uniwersalne i wzrusza kolejne pokolenia czytelników.

Czarno-biały portret siedzącej na kanapie Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej.

Zdjęcie ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego:

https://audiovis.nac.gov.pl/obraz/28273/6cbb9fa068e7345ac69ab2a4945871b6/

Dostęp [1.07.2025]

Zakończył się V Kongres Statystyki Polskiej, zorganizowany w Warszawie przez Główny Urząd Statystyczny oraz Polskie Towarzystwo Statystyczne.

Przez trzy dni uczestnicy wydarzenia mogli wziąć udział w spotkaniach z naukowcami, ekspertami, projektantami badań oraz autorami publikacji z dziedziny statystyki z Polski i zagranicy.

Podczas niezwykle interesujących wykładów zaprezentowano stań badań z 14 obszarów tematycznych, między innymi takich jak statystyka matematyczna, zagadnienia big data i data science, historia polskiej statystyki, komunikacja i edukacja statystyczna, analiza i klasyfikacja danych przy wykorzystaniu metod sztucznej inteligencji.

W Kongresie już po raz kolejny uczestniczyli też przedstawiciele Centralnej Biblioteki Statystycznej im. Stefana Szulca.

Podczas sesji poświęconej historii polskiej statystyki, dr Bożena Łazowska wygłosiła wykład pt. "Przemysł Generalnego Gubernatorstwa w świetle danych statystycznych".

Wykład spotkał się z dużym zainteresowaniem i bardzo dobrym przyjęciem uczestników.

Przez cały czas trwania Kongresu działało też biblioteczne stoisko informacyjne. Przy stoisku tym pracownicy CBS udzielali informacji na temat zbiorów, zarówno publikacji jak i rosnącej liczby dostępnych w bibliotece baz danych. Prezentowany był także wirtualny spacer po naszej siedzibie oraz nowa wystawa plenerowa, do obejrzenia której serdecznie zachęcamy. Wszyscy nasi goście mogli też otrzymać nasze materiały informacyjne i promocyjne.

Dziękujemy serdecznie wszystkim, którzy odwiedzili nas podczas trzech dni Kongresu. Dziękujemy za spotkania, inspirujące rozmowy i wszystkie miłe słowa z Państwa strony. Zapraszamy do odwiedzin Centralnej Biblioteki Statystycznej, korzystania z jej bogatego księgozbioru a także uczestnictwa w organizowanych przez nas wydarzeniach.  Będzie nam bardzo miło spotkać się z Państwem w naszej czytelni, jak również na kolejnym, VI Kongresie Statystyki Polskiej.

Kongres Statystyki Polskiej to ważne wydarzenie naukowe organizowane przez Główny Urząd Statystyczny i Polskie Towarzystwo Statystyczne. W obradach uczestniczą polscy i zagraniczni goście reprezentujący organizacje naukowe i statystyczne, przedstawiciele instytucji publicznych i mediów, a także wszyscy zainteresowani statystyką publiczną. Celem Kongresu jest przede wszystkim wzmocnienie wielopłaszczyznowej współpracy instytucji statystycznych i ośrodków naukowych w sprawach dotyczących rozwoju profesjonalnej i innowacyjnej statystyki publicznej oraz stałego unowocześniania metodologii badań statystycznych. Trzydniowe spotkanie składające się z wykładów i paneli dyskusyjnych podzielone jest na kilka obszarów tematycznych. Dotyczą one między innymi: analizy danych, modelowania statystycznego, historii i promocji polskiej statystyki czy systemów zarządzania danymi. Uczestnicy omawiają wyzwania związane m.in. z gromadzeniem, przetwarzaniem i udostępnianiem danych w kontekście aktualnych zewnętrznych uwarunkowań. Wydarzenie stanowi doskonałą okazję do twórczej wymiany poglądów, wiedzy i doświadczeń. Obradom merytorycznym Kongresu towarzyszą imprezy kulturalne, a po zakończeniu wydawane są publikacje okolicznościowe i abstrakty wystąpień.

Naukowy dorobek Kongresów Statystyki Polskiej dostępny jest w zbiorach Centralnej Biblioteki Statystycznej.

I Kongres Statystyki Polskiej odbył się w dniach 18-20 kwietnia 2012 r. w Poznaniu z okazji 100-lecia Polskiego Towarzystwa Statystycznego. Współorganizatorami Kongresu były Polskie Towarzystwo Statystyczne, Główny Urząd Statystyczny, Urząd Statystyczny w Poznaniu i Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu. Ramowy program Kongresu zawierał szereg sesji tematycznych, w tym sesję jubileuszową (historyczną), a także sesje poświęcone metodologii badań statystycznych, statystyce regionalnej, społecznej i gospodarczej, problematyce danych statystycznych oraz statystyce zdrowia, sportu i turystyki. Zorganizowane zostały również dwa panele dyskusyjne, koncentrujące się na podstawowych problemach statystyki we współczesnym świecie oraz przyszłości statystyki. Z okazji jubileuszu PTS ukazały się dwie publikacje okolicznościowe: Statystycy polscy i Polskie Towarzystwo Statystyczne 1912-2012. Kongresowi towarzyszyły dwie wystawy. Pierwsza - Polskie Towarzystwo Statystyczne 1912–2012, przygotowana przez Jana Bergera, prezentowała 100-letnią historię PTS, druga zatytułowana Statystyka w Wielkopolsce, opracowana została przez pracowników Urzędu Statystycznego w Poznaniu i przybliżała dorobek statystyki wielkopolskiej. Na sesji jubileuszowej uroczyście podsumowano czwartą edycję wielkopolskiego konkursu Statystyka mnie dotyka, zorganizowanego z okazji Dnia Statystyki Polskiej w 2012 r. Na zakończenie Kongresu podkreślono m.in. potrzebę intensyfikacji prac w zakresie metodologii badań statystycznych, podjęcie zagadnień związanych z oceną zmian procesów ludnościowych, wypracowanie sposobu pozyskiwania danych statystycznych z innych źródeł informacji oraz synchronizację działań urzędów administracji i jednostek statystyki publicznej, dalszego doskonalenia metod pomiaru rozwoju gospodarczego i społecznego oraz warunków i jakości życia, a także objęcie społeczeństwa powszechną edukacją statystyczną. W trakcie trwania Kongresu odbyła się Sesja jubileuszowa oraz Sesje plenarne: Rozwój polskiej myśli statystycznej (Przyszłość statystyki, Statystyka w biznesie – wymiar praktyczny, Historia i rozwój polskiej statystyki), Statystyka matematyczna, Metoda reprezentacyjna i statystyka małych obszarów, Statystyka ludności, Statystyka społeczna, Statystyka gospodarcza, Statystyka regionalna, Analiza i klasyfikacja danych, Dane statystyczne, Polska i Ukraina w przestrzeni europejskiej,  Statystyka zdrowia, Statystyka sportu i turystyki, Klasyfikacje i standardy, Wnioskowanie statystyczne, Analiza rozwoju gospodarczego i społecznego.

Szczegółowe informacje dotyczące organizacji I Kongresu Statystyki Polskiej dostępne są na stronach: https://stat.gov.pl/pts_kongres2012/index.htm  https://stat.gov.pl/pts_kongres2012/dok/streszczenia_referatow.pdf

II Kongres Statystyki Polskiej zorganizowano w Warszawie w dniach 10-12 lipca 2018 r. Zainaugurował on oficjalne obchody 100-lecia Głównego Urzędu Statystycznego. Kongres otworzyły trzy wystąpienia prezentujące ewolucję teorii i praktyki statystyki publicznej w stulecie odzyskania przez Polskę niepodległości, a gość specjalny, prof. Graham Kalton z USA omówił przeszłość, sytuację obecną i przyszłość badań społecznych. Podczas trzech dni obrad odbyły się 32 sesje tematyczne, podczas których prezentowano teoretyczne i praktyczne osiągnięcia polskiej statystyki publicznej. Ramowy program wydarzenia zawierał szereg sesji tematycznych, w tym panel jubileuszowy dotyczący historii statystyki polskiej, a także sesje poświęcone: statystyce polskiej na arenie międzynarodowej i 25-leciu czasopisma Statistics in Transition, metodzie reprezentacyjnej i statystyce małych obszarów, analizie i klasyfikacji danych, statystyce matematycznej, regionalnej, ludności, społecznej i gospodarczej oraz problematyce danych statystycznych. Jedna z dyskusji panelowych Statystyka publiczna: wartości, misja, wizja rozwoju, z udziałem dyrektor generalnej Eurostatu Mariany Kotzevy oraz prof. Eugeniusza Gatnara, członka zarządu Narodowego Banku Polskiego oraz Rady Polityki Pieniężnej, zwróciła uwagę na kluczowe zadanie statystyki publicznej z punktu widzenia dotarcia do coraz liczniejszych interesariuszy w zglobalizowanym świecie. W ramach jednej z sesji Edukacja statystyczna od historii do nowoczesności zaprezentowane zostały działania promocyjne statystyki publicznej realizowane przez GUS i urzędy statystyczne. Ostatnie merytoryczne wystąpienie II Kongresu Statystyki Polskiej - Wpływowe kierunki rozwoju teorii i praktyki statystyki ankietowej w ostatnich dziesięcioleciach wygłosił gość honorowy Kongresu, prof. Carl-Erik Särndal ze szwedzkiego urzędu statystycznego. Publikacje okolicznościowe II Kongresu Statystyki Polskiej to: Atlas statystyczny Polski, 100 lat Polski w liczbach.1918-2018, Statystycy polscy. Biogramy oraz Główny Urząd Statystyczny. 100 lat na fotografiach. 1918-2018

Szczegółowe informacje dotyczące organizacji II Kongresu Statystyki Polskiej dostępne są na stronach: https://kongres.stat.gov.pl/pl/                                              https://kongres.stat.gov.pl/images/pdf/abstrakty.pdf

III Kongres Statystyki Polskiej zorganizowany został w dniach 26-28 kwietnia 2022 r. w Krakowie. Organizatorzy upamiętnili 110. rocznicę powołania Polskiego Towarzystwa Statystycznego. Uczestnikami Kongresu byli między innymi prof. Partha Lahiri (University of Maryland, USA) oraz prof. Danny Pfeffermann (University of Southampton, Wielka Brytania). Przedstawiciel Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów (w ramach sesji Statystyka społeczna) przedstawił wykład Frekwencja jako wskaźnik efektywności muzeów – relewantność i metodologia, w którym omówiono istotę frekwencji w kontekście metod parametryzacji muzeów oraz metodologiczne problemy z liczeniem frekwencji oraz zwiedzaniem on-line. Program Kongresu obejmował zagadnienia: statystyki matematycznej, społecznej, gospodarczej, regionalnej, ludności, krajowej i międzynarodowej, a także metodę reprezentacyjną i big data oraz analizę i klasyfikację danych. Efektem działalności badaczy zajmujących się teorią i praktyką badań statystycznych są  przedsięwzięcia istotne zarówno dla rozwoju statystyki publicznej, jak i statystyki jako dziedziny nauki.

Szczegółowe informacje dotyczące organizacji III Kongresu Statystyki Polskiej dostępne są na stronach: https://kongres2022.stat.gov.pl/   https://kongres2022.stat.gov.pl/images/ksiega_abstraktow_2022.pdf

IV Kongres Statystyki Polskiej odbył się w Warszawie w dniach 2-4 lipca 2024 r. Wśród zaproszonych gości zagranicznych znaleźli się m. in.: Mariana Kotzeva – Dyrektor Generalna Eurostatu, Marc Ditzhaus Instytutu Matematyki Uniwersytetu w Magdeburg, Markus Pauly z Instytutu Matematyki Uniwersytetu w Dortmundzie, Jin-Ting Zhang z Uniwersytetu w Singapurze, Partha Lahiri z Uniwersytetu w Maryland (USA). Bloki tematyczne sesji Kongresu to:  Statystyka matematyczna, Metoda reprezentacyjna i statystyka małych obszarów, Statystyka ludności, Statystyka społeczna, Statystyka gospodarcza, Statystyka regionalna, Analiza i klasyfikacja danych, metody AI, Big data, Data science, Statystyka polska na arenie międzynarodowej, Historia polskiej statystyki, Komunikacja i edukacja statystyczna oraz  Statystyka publiczna, systemy zarządzania danymi. W ramach sesji dotyczącej historii polskiej statystyki Piotr Szukalski z Uniwersytetu Łódzkiego wygłosił wykład na temat Początków prognozowania demograficznego w międzywojennej Polsce, a Bożena Łazowska z Centralnej Biblioteki Statystycznej przybliżyła Stan badań i perspektywy badawcze nad historią Generalnego Gubernatorstwa w liczbach (1939-1944). W kramach panelu Komunikacja i edukacja statystyczna Jolanta Szutkowska z GUS przedstawiła referat - Jak zostać statystykiem - innowatorem czyli podstawowe informacje do tworzenia zmian, usprawnień, eksperymentów, innowacji w Departamencie Handlu i Usług GUS i nie tylko… Kongres był okazją do nawiązania kontaktów z innymi profesjonalistami z branży statystyki oraz do wymiany doświadczeń z ekspertami międzynarodowymi.

Szczegółowe informacje dotyczące organizacji IV Kongresu Statystyki Polskiej dostępne są na stronach: https://kongres2024.stat.gov.pl/                                     https://kongres2024.stat.gov.pl/pl/Prezentacje

V Kongres Statystyki  odbywa się w Warszawie w dniach 1-3 lipca 2025 r.

W trakcie Kongresu przedstawione zostaną najnowsze wyzwania i trendy w statystyce, a także kwestie związane z rozwojem metodologii, innowacjami technologicznymi oraz wykorzystaniem danych w różnych dziedzinach życia społecznego i gospodarczego. Wśród ekspertów środowiska statystycznego znajdzie się prof. Partha Lahiri (University of Maryland, USA). Wystąpienia podzielone są na następujące obszary tematyczne: Statystyka matematyczna, Metoda reprezentacyjna i statystyka małych obszarów, Statystyka ludności, Statystyka społeczna, Statystyka gospodarcza, Statystyka regionalna i przestrzenna, Analiza i klasyfikacja danych, metody AI, Big data, data science, Statystyka polska na arenie międzynarodowej, Promocja polskiej statystyki, Historia polskiej statystyki, Komunikacja i edukacja statystyczna, Statystyka publiczna, systemy zarządzania danymi oraz Integracja i harmonizacja danych w statystyce publicznej.

Centralna Biblioteka Statystyczna zaprasza do odwiedzenia swojego punktu informacyjnego zorganizowanego podczas V Kongresu Statystyki Polskiej,  w foyer Hotelu Hilton Warsaw City i zapoznania się z ofertą naukową biblioteki oraz unikalnymi zbiorami.

Źródło zdjęcia : https://stat.gov.pl/

Dostęp [2025-06-16]

26 czerwca 2025 r. czytelnię Centralnej Biblioteki Statystycznej odwiedzili słuchacze Uniwersytetu Trzeciego Wieku Fundacji „Emeryt” z Warszawy. Zaproszona grupa wysłuchała wykładu pod tytułem „Walory turystyczne w powiatach i ich otoczeniu - prezentacja pracy eksperymentalnej” wygłoszonego przez dr. Piotra Łysonia z Departamentu Badań Społecznych i Rynku Pracy GUS.

Temat wykładu dotyczył zrealizowanego przez Główny Urząd Statystyczny badania atrakcyjności turystycznej regionów Polski. Badanie przeprowadzone zostało z zastosowaniem eksperymentalnych metod i nowym podejściem metodologicznym. Podczas prelekcji przedstawione zostały metody badania, budowa zastosowanych wskaźników, jak i same, bardzo ciekawe i w niektórych przypadkach zaskakujące wyniki. Wykład zakończyła dyskusja na temat badań statystycznych oraz atrakcyjności turystycznej naszego kraju.

Na koniec spotkania nasi goście mogli poznać historię Centralnej Biblioteki Statystycznej oraz możliwości korzystania z jej zbiorów i usług.

Dziękujemy serdecznie za wizytę. Zapraszamy do kontaktu kolejne grupy, które chciałyby wziąć udział w spotkaniach i wykładach, które będziemy organizować w przyszłości.

Nagroda główna przyznana w 54. Ogólnopolskim Konkursie Statystycznym trafiła do zwycięzcy. Jest nim Bogusz Pańczak z III Liceum Ogólnokształcącego im. Marynarki Wojennej RP w Gdyni, autor niezwykle interesującej i profesjonalnie opracowanej pracy konkursowej, w której na podstawie Małego Rocznika Statystycznego zanalizowane zostały zasoby i warunki naturalne Polski. Praca powstała pod opieką Pana Wiesława Kosakowskiego, nauczyciela geografii i dyrektora szkoły, do której uczęszcza autor.

Uroczyste wręczenie nagrody głównej, którą był laptop, odbyło się w siedzibie Urzędu Statystycznego w Gdańsku.  Uroczystość otworzył Pan Jerzy Auksztol, dyrektor Urzędu, witając przybyłych gości i przedstawiając ideę edukacji statystycznej w obecnych czasach. Uzasadnienie wyników przedstawiła oraz nagrody dla zwycięzcy i nauczyciela  wręczyła Pani Agnieszka Komar-Morawska, dyrektor Centralnej Biblioteki Statystycznej, która jest organizatorem Ogólnopolskiego Konkursu Statystycznego od 1968 roku. Po wręczeniu nagród i okolicznościowych przemówieniach nastąpiła druga część spotkania, podczas której wszyscy obecni goście mogli podzielić się swoimi refleksjami , doświadczeniami w korzystaniu ze źródeł informacji statystyki publicznej a także wnioskami dotyczącymi przyszłych działań.

Jesteśmy niezmiernie wdzięczni za wszystkie propozycje i pomysły. Bardzo się cieszymy, że Ogólnopolski Konkurs Statystyczny cieszy się zainteresowaniem i renomą wśród uczniów i nauczycieli. Potwierdza to wysoki poziom wielu prac, które są przesyłane co roku do Centralnej Biblioteki Statystycznej.

Gratulujemy laureatowi i całemu III Liceum Ogólnokształcącemu im.  Marynarki Wojennej RP w Gdyni. 

Serdecznie dziękujemy Dyrekcji i Pracownikom Urzędu Statystycznego w Gdańsku za współpracę i organizację uroczystości.

Pierwszy raz Dzień Ojca obchodzony był w amerykańskim miasteczku Sokane, w stanie Washington, 19 czerwca 1910 r. Pomysłodawczynią była Sonora Louise Smart Dodd, pragnąca oddać hołd swojemu tacie, który po śmierci jej mamy samotnie wychowywał dzieci. Przez lata Dzień Ojca ewoluował z lokalnej inicjatywy do globalnego święta, stopniowo zyskując na znaczeniu i popularności.

Dzień Taty  jest wyjątkowym momentem dedykowanym ojcom w uznaniu ich roli społecznej. Służy także podkreślaniu ich wkładu w rozwój emocjonalny dzieci i wyjątkowej roli w życiu rodziny.

Centralna Biblioteka Statystyczna składa wszystkim Ojcom najserdeczniejsze życzenia. Kierujemy je również do tych, którzy podjęli trud rodzicielstwa zastępczego, którego święto obchodzimy 30 maja.

Zdjęcie pochodzi z fotobazy GUS.

Ogólnopolskie Święto Wolnych Książek to coroczna akcja promująca czytelnictwo oraz wymienianie się przeczytanymi przez siebie książkami. W tym roku odbyła się 22. edycja  tej ważnej inicjatywy społecznościowej.

Już po raz drugi do akcji włączyła się Centralna Biblioteka Statystyczna, zapraszając do udziału pracowników GUS, ZWS i CIS. Przez dwa dni, 17 i 18 czerwca w holu budynku GUS działało stoisko bookcrossingowe, na które każdy mógł przynieść przeczytane przez siebie książki oraz wziąć takie, które przekazali inni. Na wszystkich czekały też biblioteczne materiały promocyjne oraz słodycze.

Akcja spotkała się z bardzo ciepłym przyjęciem i cieszyła bardzo dużym powodzeniem. Przygotowane stoliki bardzo szybko zapełniły się książkami wszelkich gatunków, pojawiły się zarówno wydania  starsze, niedostępne już w księgarniach, jak też najnowsze bestsellery. Zabierane przez nowych czytelników publikacje szybko były zastępowane przez kolejne.  Kilkaset książek zmieniło w ten sposób swoich właścicieli. Przekazujący często polecali sobie nawzajem poszczególne pozycje, dzielili się wrażeniami z lektury oraz opowiadali ciekawe historie z nimi związane.

Dziękujemy wszystkim za udział w akcji. Odpowiadając na wielokrotnie zadawane pytanie  deklarujemy, że będziemy ją powtarzać. Zapraszamy też do czytelni Centralnej Biblioteki Statystycznej. Przy wejściu do niej znajduje się regał bookcrossingowy, gdzie na co dzień można zostawiać i zabierać przeczytane książki wymieniając się nimi z innymi przez cały rok.

Wystawa Życie romantyczne. Chopin, Scheffer, Delacroix, Sand.

Muzeum Fryderyka Chopina w Narodowym Instytucie Fryderyka Chopina to największe centrum kultywujące pamięć o wybitnym Kompozytorze. Udostępnia wiedzę na temat jego życia i twórczości szerokiemu gronu odbiorców. W dniach od 12 czerwca do 31 października 2025 r. w muzeum prezentowana będzie wystawa Życie romantyczne. Chopin, Scheffer, Delacroix, Sand. To barwna opowieść o przyjaźni i wzajemnej inspiracji artystów, którzy przez kilka lat mieszkali w paryskiej dzielnicy Nowe Ateny (Nouvelle Athènes). Ekspozycja powstała we współpracy z Muzeum Życia Romantycznego w Paryżu, z którego wypożyczono ponad 70 obiektów. Wśród nich znajdą się m.in. obrazy Ary’ego Scheffera i Eugène’a Delacroixa, pamiątki po George Sand i jej rodzinie oraz listy i rękopisy muzyczne Chopina. Jest to pierwsza w kraju tak obszerna prezentacja francuskiej sztuki doby romantyzmu. Pierwsza część ekspozycji to Pracownia Ary’ego Scheffera w Paryżu. To szczególne miejsce, przy ulicy Chaptal, gdzie spotykali się wszyscy główni bohaterowie wystawy oraz wielu Polaków mieszkających wówczas w stolicy Francji, między innymi poeta Zygmunt Krasiński z żoną Elżbietą. Drugą część zatytułowano Romantyczne tematy. Tu pośród dzieł malarskich, literackich czy muzycznych zobaczyć możemy najbardziej wyjątkowy rękopis Ballady f-moll op. 52 Fryderyka Chopina. Cztery strony dokumentu z 1842 r., z najbardziej twórczego okresu artysty, trafiły do zbiorów Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie niedawno, w styczniu 2025 r. Jest to niepublikowana, pierwsza wersja utworu – prawdziwy skarb dla miłośników muzyki i historii. Kolejna część wystawy - Krąg romantyczny opowiada o najbliższych przyjaciołach słynnej artystycznej pary – George Sand i Fryderyka Chopina. Ich wspólne życie toczyło się w Paryżu, ale również w Nohant, rodzinnej posiadłości pisarki. Przyjaźń i więzi międzyludzkie są ważnymi wyznacznikami tytułowego „życia romantycznego”. Na wystawie w części zatytułowanej Pamiątki obejrzeć można ówczesne sposoby podtrzymywania pamięci o bliskich, m. in. odlewy dłoni i stóp, przyjacielskie albumy oraz biżuterię wykonaną z włosów.

Wystawa prezentowana w Muzeum Fryderyka Chopina jest wydarzeniem towarzyszącym XIX Międzynarodowemu Konkursowi Pianistycznemu im. Fryderyka Chopina w Warszawie.

Koncerty Chopinowskie

W Łazienkach Królewskich pod pomnikiem Fryderyka Chopina w każdą niedzielę o godz. 12:00 i 16:00 można posłuchać recitali najznakomitszych polskich i zagranicznych pianistów. W 66 sezonie Koncertów Chopinowskich, który będzie trwał do 7 września 2025 r., odbędzie się 36 koncertów. Wystąpią artystki i artyści z Polski, Francji, Włoch, Bułgarii, Czech, Litwy, Słowenii, Wielkiej Brytanii, a także z Japonii, Hongkongu, Kanady i Brazylii. Usłyszymy pianistów, którym udało się zakwalifikować do eliminacji XIX Konkursu Chopinowskiego. Wstęp na koncerty jest bezpłatny.

Więcej informacji na stronie internetowej https://tifc.chopin.pl

XIX Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina 

Konkurs główny 19 edycji Konkursu Chopinowskiego obędzie się od 2 do 23 października 2025 r. w Sali Kameralnej Filharmonii Narodowej w Warszawie. Organizatorem konkursu jest Narodowy Instytut Fryderyka Chopina. Do konkursu zgłosiło się 642 pianistów z 54 krajów. Po przejrzeniu nadesłanych materiałów wyłoniono 171 pianistów z 28 krajów, którzy zostali zakwalifikowani do przesłuchań eliminacyjnych (ostatecznie wystąpiło 162 pianistów, którzy zaprezentowali się w półgodzinnych publicznych recitalach). Do konkursu głównego dopuszczono 85 pianistów z 20 krajów (najwięcej z Chin – 29, Japonii – 13 i Polski – 11). Przesłuchania konkursowe zostały podzielone na trzy etapy, które odbędą się w dniach: 3–7 października, 9–12 października oraz 14–16 października. Koncerty finałowe zaplanowano od 18 do 20 października. W dniach 21–23 października odbędą się trzy koncerty laureatów. Zgodnie z tradycją, w konkursie wykonywane będą z pamięci wyłącznie utwory Fryderyka Chopina. Regulamin stanowi, że uczestnicy będą mieli do wyboru określone utwory spośród dostępnych grup, nie można wykonywać tych samych utworów na różnych etapach Konkursu.

Więcej informacji o konkursie na stronie  https://chopincompetition.pl/pl

Źródło grafiki: strona internetowa Muzeum Fryderyka Chopina [dostęp 6.06.2025]

https://muzeum.nifc.pl/pl/muzeum/wystawy-czasowe/101_zycie-romantyczne-chopin-scheffer-delacroix-sand/1

W dniach 28 i 29 maja odbyło się uroczyste otwarcie wystawy plenerowej pt. „Zbiory kartograficzne Centralnej Biblioteki Statystycznej”. Ekspozycja ukazuje   różnorodność map historycznych oraz współczesnych w zbiorach CBS, podkreślając ich znaczenie nie tylko w kontekście geograficznym, ale także kulturowym i społecznym. Wśród  szerokiego  wachlarza obiektów  kartograficznych można było znaleźć egzemplarze map i planów  administracyjnych, geopolitycznych, topograficznych i  tematycznych - od XIX-wiecznych po współczesne. 

Szczególne wrażenie na odbiorcach zrobiły precyzyjnie wykonane XIX-wieczne mapy, a także starannie opracowane plany miast i regionów. Ogromne zainteresowanie wzbudził dwujęzyczny polsko-rosyjski „Plan miasta Warszawy i okolic” z 1885 r. autorstwa litografa Feliksa Kasprzykiewicza, „Plan miasta stołecznego Warszawy” wraz ze skorowidzem ulic z 1939 oraz mapy z podręczników geografii autorstwa słoweńskiego kartografa Blasiusa Kozenna.

Dzięki plenerowej formule wystawy, obrazy zbiorów kartograficznych można było podziwiać w otoczeniu zieleni, co sprzyjało refleksji nad znaczeniem map w naszym codziennym życiu oraz ułatwiało przyswajanie naukowych treści w spokojnym i harmonijnym pejzażu  okolicy.

Kolejnego dnia, ze względu na złe warunki pogodowe, oprowadzanie kuratorskie w plenerze zmuszeni zostaliśmy odłożyć  w oczekiwaniu na powrót dobrej pogody.

Pomimo chmur i deszczu za oknem, zaprosiliśmy  chętnych  do Czytelni gdzie opowiedzieliśmy o naszych zbiorach kartograficznych, a dla  zainteresowanych zorganizowaliśmy zwiedzanie magazynów i pracowni digitalizacyjnej.

Mamy nadzieję, że prezentowana wystawa  jest  wartościowym doświadczeniem, które pozwala  na nowo odkryć  kunszt dawnych kartografów oraz docenić znaczenie map w kształtowaniu naszej percepcji świata.

Zapraszamy na kolejne spotkania z mapami na wystawie plenerowej 11 oraz 18 czerwca.  Początek zwiedzania o godz. 12.00 w Czytelni CBS.

26 maja 2025 r. Centralną Bibliotekę Statystyczną odwiedzili nauczyciele i młodzież licealna z LXII Liceum Ogólnokształcącego z Warszawy. Podczas dwóch lekcji opowiedzieliśmy naszym gościom o historii Biblioteki i jej unikalnych zbiorach. Pokazaliśmy nasze książki, czasopisma i mapy, prezentując różne formy edytorskie publikacji statystycznych. Zachęcaliśmy uczniów do skorzystania ze Statystycznej Biblioteki Cyfrowej oraz udziału w Ogólnopolskim Konkursie Statystycznym. Zaproponowaliśmy sięgnięcie po dostępne w zbiorach CBS książki popularnonaukowe, których tematyka jest uniwersalne i warta poznania.

Spotkanie zakończyliśmy wspólnym rozwiazywaniem łamigłówek językowych, quizu sportowego oraz pokazem magazynów bibliotecznych.

Dziękujemy serdecznie za miłą wizytę. Doceniamy zaangażowanie naszych Gości. Mamy nadzieję na kolejne twórcze spotkania i rozmowy.

Zapraszamy wszystkich do odwiedzin Centralnej Biblioteki Statystycznej.

Centralna Biblioteka Statystyczna im. Stefana Szulca ma przyjemność zaprosić Państwa
na wystawę plenerową prezentującą dawne i współczesne mapy ze swojej bogatej kolekcji.

Ekspozycja przedstawia  szeroki  wachlarz  dzieł kartograficznych, od okazów  XIX-wiecznych po współczesne mapy i plany.

Na wystawie można obejrzeć mapy topograficzne, geopolityczne oraz tematyczne,
a także plany architektoniczne i urbanistyczne, dokumentujące rozwój miast oraz zmiany  granic państwowych.

Warte szczególnej uwagi są zbiory map Blasiusa Kozenna, XIX-wiecznego słoweńskiego kartografa czy plany Warszawy autorstwa polskiego litografa Feliksa Kasprzykiewicza, aktywnego na przełomie XIX i XX wieku.

Wystawa „Zbiory kartograficzne Centralnej Biblioteki Statystycznej” to także ukłon w stronę dorobku Eugeniusza Romera, jednego z najwybitniejszych  przedstawicieli  polskiego środowiska geograficznego i kartograficznego XX wieku, obecnego w zbiorach CBS.

Materiał przedstawiony na  wystawie  został wyselekcjonowany tak, by ukazać  różnorodność  zbiorów kartograficznych naszej Biblioteki i ich wagę historyczną, naukową i kulturową. 

Prezentacja zbiorów kartograficznych Centralnej Biblioteki Statystycznej jest adresowana  zarówno  do profesjonalistów w dziedzinie geografii, jak i  do każdego amatora „podróżowania po mapie”.

To doskonała okazja do podziwiania kunsztu dawnych kartografów oraz do refleksji nad tym, jak mapy kształtowały i nadal kształtują  wyobraźnię przestrzenną.

Wystawa jest prezentowana w pięknym otoczeniu Parku Pole Mokotowskie.

Koncepcję wystawy i projekt ekspozycji opracowała pani Małgorzata Czapalska, pracownik Centralnej Biblioteki Statystycznej.

Zachęcamy miłośników historii, geografii i sztuki kartograficznej do eksplorowania z nami fascynującego świata map!

Współczesne obchody tego święta mają swoje źródła w XIX wieku, jednak dopiero dzięki staraniom działaczki społecznej Anny Jarvis i przychylności prezydenta Stanów Zjednoczonych Woodrowa Wilsona, w 1914 r. ustanowiono Dzień Matki. W Polsce po raz pierwszy świętowano 26 maja w 1914 r. Krakowie. Dopiero po 1918 r., czyli po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, zaczęto celebrować ten wyjątkowy dzień w całym państwie. To jedno z najbardziej wyjątkowych świąt, dedykowane kobietom, które są bądź będą mamami. Obecnie Dzień Matki jest obchodzony na całym świecie, chociaż daty różnią się w zależności od kraju. Każde społeczeństwo ma swoje unikalne tradycje związane z tym świętem, co sprawia, że obchody są barwne i różnorodne. W 77 krajach świata świętuje się oficjalnie Dzień Matki w drugą niedzielę maja. Jest tak na przykład w Stanach Zjednoczonych, Australii, Austrii, Belgii, Brazylii, Chile, Chinach, Czechach, Danii, Niemczech, Holandii, RPA, Turcji, we Włoszech, na Ukrainie i Kubie. W pierwszą niedzielę maja Dzień Matki obchodzony jest w Hiszpanii, Portugalii, Rumunii, Mozambiku, na Węgrzech i Litwie. Mieszkańcy Indonezji świętują natomiast 22 grudnia. W Japonii Dzień Mamy, zwany Haha no Hi, obchodzi się 8 maja. Jest to okazja do wyrażenia wdzięczności za matczyne poświęcenie. Popularnym zwyczajem jest wręczanie czerwonych goździków, symbolizujących miłość i szacunek.

Również w Polsce mamy z okazji swojego święta otrzymują kwiaty, bombonierki.

Mama to wybitna specjalistka wielozadaniowa, profesjonalna koordynatorka chaosu oraz niezastąpiona osoba w okazywaniu wszystkim pomocy i wsparcia.

Wszystkim Mamom Centralna Biblioteka Statystyczna składa najserdeczniejsze życzenia.

Zdjęcie z fotobazy GUS

14 maja 2025 r. Centralną Bibliotekę Statystyczną odwiedzili uczniowie z LXXXI Liceum Ogólnokształcącego im. Aleksandra Fredry w Warszawie.

Podczas wizyty nasi Goście zapoznali się z historią Biblioteki i jej bogatym księgozbiorem. Dowiedzieli się jak obsługujemy czytelników i w jaki sposób pozyskujemy publikacje do zbiorów. Obejrzeli przygotowane z okazji Tygodnia Bibliotek wystawy oraz pokaz książek i innych nośników za pomocą których udostępnia się statystyki. Na zakończenie wspólnie rozwiązywaliśmy łamigłówki językowe i quiz o CBS.

Dziękujemy serdecznie za miłą wizytę Pani Profesor oraz jej uczniom. Mamy nadzieję na kolejne twórcze spotkania i rozmowy. Zapraszamy wszystkich do odwiedzin Centralnej Biblioteki Statystycznej.

Na pierwsze dni maja przypadają święta szczególnie ważne dla Polski i Polaków. W tym okresie częściej padają słowa: patriotyzm, niepodległość, ojczyzna.

2 maja  Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej. Dzień Polonii i Polaków za Granicą

Święto zostało ustanowione w 2004 r. W tym dniu szczególnie upamiętniamy historię polskich barw narodowych, symboli oraz tradycji patriotycznych. Polskie barwy narodowe sięgają czasów rządów dynastii Piastów. Wybór barw flagi jest bowiem odwzorowaniem kolorów chorągwi polskiej – białego orła na czerwonym tle. Barwy biała i czerwona zostały uznane za narodowe po raz pierwszy 3 maja 1792 r. Podczas obchodów pierwszej rocznicy uchwalenia Ustawy Rządowej damy wystąpiły wówczas w białych sukniach przepasanych czerwoną wstęgą, a panowie nałożyli na siebie szarfy biało-czerwone. Polskie barwy narodowe po raz pierwszy zostały natomiast uregulowane w uchwale Sejmu Królestwa Polskiego z 7 lutego 1831 r. na wniosek posła Walentego Zwierkowskiego, wiceprezesa Towarzystwa Patriotycznego. Izba Senatorska i Izba Poselska po wysłuchaniu Wniosków Komisji Sejmowych, zważywszy potrzebę nadania jednostajnej oznaki, pod którą winni się łączyć Polacy, postanowiły i stanowią:

Artykuł 1.

Kokardę Narodową stanowić będą kolory herbu Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego, to jest kolor biały z czerwonym.

Artykuł 2.

Wszyscy Polacy, a mianowicie Wojsko Polskie te kolory nosić mają w miejscu gdzie takowe oznaki dotąd noszonymi były.

Przez kolejne lata kolory biało-czerwone były symbolem niezłomności narodu i woli zwycięstwa, budziły nadzieję na wolność. Dzień Flagi to dzień o znaczeniu symbolicznym, przypominający naszą historię i tradycję narodową. To również znakomita okazja do propagowania informacji i rozmowy o polskich symbolach narodowych i tożsamości. W tym dniu organizowane są w całym kraju różnego rodzaju wydarzenia o charakterze historyczno-kulturalnym. W zbiorach Centralnej Biblioteki Statystycznej dostępne jest opracowanie autorstwa Jerzego Wrony Analiza elementów geograficznych i ich symboliki na flagach oraz w herbach państw współczesnego świata (syg.138 452) przybliżające między innymi wiedzę o flagach i herbach państwowych, historię ich powstawania oraz roli tych symboli w kształtowaniu suwerenności państwa.

Zachęcamy do zapoznania się z przygotowanym przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji miniprzewodnikiem Biało-Czerwona.                                              www.gov.pl/web/mswia/miniprzewodnik-bialo-czerwona

234. rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja 1791 r.

Uchwalona 3 maja 1791 roku na Sejmie Czteroletnim ustawa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów była pierwszą w Europie i drugą na świecie nowoczesną konstytucją. Wprowadzała w Rzeczypospolitej ustrój monarchii konstytucyjnej – zachowywała stanową strukturę społeczeństwa, ale otwierała drogę do dalszych przekształceń systemu państwowego. Na podstawie tej ustawy określono podział władz na prawodawczą, wykonawczą i sądowniczą, a także zniesiono m.in. liberum veto, konfederacje i wolną elekcję. Choć Konstytucja 3 maja obowiązywała jedynie przez 14 miesięcy, była wielkim osiągnięciem narodu polskiego chcącego zachować niezależność państwową oraz zapewnić możliwość rozwoju gospodarczego i politycznego kraju. Uchwalona został dla dobra powszechnego, dla ugruntowania wolności, dla ocalenia Ojczyzny naszej i jej granic. Zdaniem dwóch współautorów Ustawy - Ignacego Potockiego i Hugona Kołłątaja była ostatnią wolą i testamentem gasnącej Ojczyzny. Święto 3 Maja obchodzone w II Rzeczypospolitej Polskiej, zdelegalizowane zostało podczas II wojny światowej i zakazane w PRL, oficjalnie stało się świętem narodowym Polaków od 1989 r., a od 2007 r. obchodzone jest również na Litwie. Oryginał rękopiśmienny Konstytucji 3 maja 1791 początkowo był przechowywany w Wilanowie w zbiorach Archiwum Publicznego Potockich, by ostatecznie znaleźć się w  Archiwum Głównym Akt Dawnych. Święto Konstytucji 3 maja jest jednym z ważniejszych świąt państwowych i wskazuje nasze przywiązanie do wartości konstytucyjnych, jako prawnego fundamentu państwa.

23 kwietnia 2025 r. w czytelni Centralnej Biblioteki Statystycznej gościliśmy dwie grupy uczniów: z Zespołu Szkół Ekonomicznych w Mińsku Mazowieckim i LXII Liceum Ogólnokształcącego Mistrzostwa Sportowego im. Gen. Andersa w Warszawie.

Podczas spotkań młodzież poznała historię Biblioteki i obejrzała różne rodzaje naszych zbiorów, miedzy innymi unikalne statystyki historyczne. Dowiedziała się o formach korzystania z księgozbioru, zasobach Biblioteki Cyfrowej oraz Ogólnopolskim Konkursie Statystycznym. Na przykładzie rysunków satyrycznych wysłuchaliśmy głosu młodego pokolenia i ich oceny osób czytających książki w zderzeniu ze światem portali społecznościowych. Zachęciliśmy młodzież do poznania zagadnień genealogicznych i poszukiwania rodzinnych korzeni. Zaproponowaliśmy także uczniom sięgnięcie po kilka interesujących publikacji ze zbiorów CBS oraz obejrzenie bibliotecznych wystaw. Spotkanie zakończyło się zwiedzaniem bibliotecznych magazynów.

Dziękujemy serdecznie za wizyty i  zapraszamy do korzystania ze zbiorów naszej biblioteki.

Choć zdrowie nie jest na pewno wszystkim, to bez zdrowia wszystko jest niczym

(Arthur Schopenhauer)

Światowy Dzień Zdrowia ustanowiony został przez Zgromadzenie Ogólne Światowej Organizacji Zdrowia w 1948 r. Podstawowym celem jest zwrócenie uwagi na problemy zdrowotne społeczeństw. Od 1995 r. z okazji Światowego Dnia Zdrowia wydawany jest Światowy Raport Zdrowia. W Dniu Zdrowia podejmowane są także liczne działania zachęcające do proaktywnych działań zdrowotnych w duchu profilaktyki zdrowotnej i promocji zdrowego stylu życia. W takcie spotkań i konferencji omawiane są istotne zagadnienia, możliwe do wprowadzenia przez każdego w codziennym życiu, między innymi:

• Aktywność fizyczna jako klucz do zdrowia i sprawności w każdym wieku.

Regularna aktywność fizyczna ma kluczowe znaczenie dla dobrego zdrowia. Ludzie spędzają obecnie więcej czasu przed komputerem, telefonem komórkowym i telewizorem, co prowadzi do problemów zdrowotnych. Nawet prosta aktywność fizyczna, jak spacer czy lekkie ćwiczenia, mają znaczenie dla poprawy zdrowia i dobrego samopoczucia.

• Zdrowie osobiste jako fundament dobrego samopoczucia.

Zdrowie stanowi podstawę do osiągania celów życiowych, realizacji zamierzeń i pragnień. Postrzegane jest również jako jeden z podstawowych zasobów społecznych i ekonomicznych, ponieważ tylko zdrowe społeczeństwo może rozwijać się, tworzyć i osiągać najwyższy poziom jakości życia.

• Zasady zdrowego żywienia.

Prawidłowe żywienie jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na rozwój człowieka i utrzymaniu przez niego dobrego stanu zdrowia.

• Profilaktyka zdrowotna i regularne badania jako sposób na zapobieganie chorobom.

Osoby, które regularnie poddają się badaniom profilaktycznym, mają większe szanse na zachowanie dobrej kondycji zdrowotnej oraz poprawę jakości i długości życia.

Zachęcamy wszystkich czytelników Centralnej Biblioteki Statystycznej do wdrażania dobrych nawyków zdrowotnych na co dzień.  Po chwili aktywności fizycznej zapraszamy do naszej biblioteki.

1 kwietnia 2025 odbył się finał Olimpiady Statystycznej organizowanej przez Główny Urząd Statystyczny i Polskie Towarzystwo Statystyczne. Już po raz dziewiąty najlepsi spośród wszystkich uczestników z całej Polski przyjechali do Warszawy, by napisać finałowy test.

Miejscem, w którym zorganizowano finał była czytelnia Centralnej Biblioteki Statystycznej. To tutaj spośród trzydziestu finalistów wyłoniono zwycięzców.

Tego dnia dla uczniów zorganizowano również dodatkowe, naukowe atrakcje.  Już po napisaniu testu, w czasie oczekiwania na wyniki, wszyscy mogli wziąć udział w wykładzie na temat badań prowadzonych przez Główny Urząd Statystyczny oraz sytuacji demograficznej w Polsce. Następnie pracownicy Centralnej Biblioteki Statystycznej opowiedzieli o historii i obecnej działalności biblioteki oraz zaprezentowali publikacje z jej zbiorów.

Zwycięzcą Olimpiady Statystycznej został w tym roku uczeń II Liceum ogólnokształcącego im. Jana Śniadeckiego w Kielcach. Kolejne miejsca zajęli uczniowie Liceum ogólnokształcącego nr III im. Adama Mickiewicza we Wrocławiu i V Liceum Ogólnokształcącego im. Augusta Witkowskiego w Krakowie.

Gratulujemy serdecznie całej trójce a także wszystkim pozostałym finalistom. Pełni podziwu dla Państwa wiedzy zapraszamy do kolejnych wizyt w naszej czytelni oraz korzystania z zasobów Centralnej Biblioteki Statystycznej.

Dla uczczenia wydarzenia z 9 marca 1789 r., kiedy to podczas obrad Sejmu Czteroletniego, hrabia Fryderyk Józef Moszyński uzasadniał przeprowadzenie spisu statystycznego na ziemiach polskich, obchodzony jest Dzień Statystyki Polskiej. W efekcie działań hrabiego, pioniera myśli statystycznej, uchwalono konstytucję o nazwie Lustracja dymów i podanie ludności. Zarządzono przeprowadzenie pierwszego ogólnokrajowego spisu ludności połączonego ze spisem dymów (domów). Fryderyk Józef Moszyński opracował projekt jego organizacji, podstawowe kategorie spisowe oraz wzory tablic. Zaprezentował także wyniki, w odrębnych tabelach pokazujących strukturę społeczną i terytorialny rozkład ludności (z wyłączeniem duchowieństwa i szlachty). Rejestr był anonimowy, zawierał dane o ilości mieszkańców gospodarstwa, ich statusie społecznym i zawodowym. Przeprowadzono go 22 czerwca 1789 r., a 19 kwietnia 1790 r. zapoznano Sejm z wynikami.

2 grudnia 2008 r. Rada Główna Polskiego Towarzystwa Statystycznego wraz z Komitetem Statystyki i Ekonometrii Polskiej Akademii Nauk i Głównym Urzędem Statystycznym ustanowiły dzień 9 marca dorocznym Dniem Statystyki Polskiej. Według uchwały obchody mają na celu promocję i popularyzację statystyki jako nauki i statystyki publicznej oraz powinny być okazją do informowania opinii publicznej o wynikach naukowych badań statystycznych.

Obchody służą ukazaniu roli i znaczenia statystyki w procesie decydowania o rozwoju gospodarczym i społecznym kraju. Polska statystyka publiczna stanowi wsparcie dla parlamentarzystów, rządzących, organów samorządowych, przedsiębiorstw oraz innych podmiotów publicznych i prywatnych. Jest też częścią europejskiego i globalnego systemu statystycznego. Dostarcza aktualnych informacji, przy zachowaniu wysokiej jakości danych. Celem statystyki publicznej jest nie tylko gromadzenie i udostępnianie danych charakteryzujących zjawiska i procesy społeczno-gospodarcze, które zaistniały w przeszłości, ale także dostarczanie informacji służących formułowaniu prognoz. Statystyka towarzyszy nam od dawna i dotyka każdej dziedziny życia.

Centralna Biblioteka Statystyczna gromadzi różne rodzaje dokumentów zawierających bieżące i retrospektywne, polskie i zagraniczne dane statystyczne. Wszystkie materiały udostępniane są w czytelni biblioteki, a także online, dzięki zdigitalizowanemu zasobowi umieszczonemu w Bibliotece Cyfrowej. Dostęp do zasobów biblioteki jest powszechny i bezpłatny. Zachęcamy do zapoznania się z naszymi zbiorami a zainteresowanych historią spisu ludności z 1789 r. szczególnie z dwoma  publikacjami:

- Pierwszy spis domów i ludności Rzeczypospolitej Polskiej 1789 r. : wybrane pisma historyczno-demograficzne. Wybór tekstów i oprac. Kazimierz Latuch ; Polskie Towarzystwo Demograficzne. -  Warszawa : Polskie Towarzystwo Demograficzne, 2005. - (Biuletyn Informacyjny - Polskie Towarzystwo Demograficzne nr 27/B)

Sygnatura: 155646

- Stanisław Konferowicz: Fryderyk Józef Moszyński : statystyk doby Sejmu Czteroletniego : rozprawa habilitacyjna. -  Warszawa : Szkoła Główna Planowania i Statystyki, 1961.  - (Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Planowania i Statystyki. Monografie i Opracowania ; 7)   

Sygnatura: 73204

Obchody Dnia Nauki Polskiej są wyrazem uznania dla osiągnięć naszych naukowców. Ustawa z dnia 9 stycznia 2020 r. ustala datę obchodów na 19 lutego, rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika. Jego dzieło O obrotach sfer niebieskich, które było wykładnią teorii heliocentrycznej, zrewolucjonizowało naukę  światową. Kopernik zapisał się w historii także innych dziedzin, w tym ekonomii, prawa, medycyny czy kartografii. Dzień Nauki Polskiej ma stanowić inspirację do podejmowania przedsięwzięć badawczych oraz wzmacniać zainteresowanie nauką. Wiele wybitnych postaci zapisało się w historii nauki polskiej. Ich odkrycia, osiągnięcia i badania są nie do przecenienia. Do grona tych znakomitości, którzy swój talent i umiejętności wykorzystali dla rozwoju społeczeństwa oraz pomocy drugiemu człowiekowi należą między innymi: Ignacy Łukasiewicz, Maria Skłodowska-Curie a także Hilary Koprowski, Rudolf Weigl, Maria Grzegorzewska, Kazimierz Funk, Marian Rejewski, Jerzy Różycki oraz Henryk Zygalski czy Mieczysław Wolfke. W XX wieku polska nauka osiągnęła wielkie sukcesy w dziedzinie transplantologii. Dzięki dokonaniom Zbigniewa Religi, który jako pierwszy chirurg w Polsce dokonał udanego przeszczepu serca i Adama Maciejewskiego, który wykonał przeszczep twarzy udało się uratować życie wielu ludzi. Dzień Nauki Polskiej ma stanowić inspirację do pójścia w ślady polskich badaczy i wzmacniać zainteresowania nauką. Jednym z najważniejszych wyróżnień z tej dziedziny w naszym kraju jest Nagroda Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, potocznie zwana polskim Noblem.  Nagrody Fundacji  otrzymują wybitni uczeni za szczególne osiągnięcia i odkrycia naukowe, które przesuwają granice poznania i otwierają nowe perspektywy poznawcze, wnoszą wybitny wkład w postęp cywilizacyjny i kulturowy naszego kraju oraz zapewniają Polsce znaczące miejsce w podejmowaniu najbardziej ambitnych wyzwań współczesnego świata. Nagrody FNP są przyznawane od 1992 r. indywidualnie, w drodze konkursu. Laureaci są wybierani z grona kandydatów zgłaszanych przez wybitnych przedstawicieli środowiska naukowego. Uhonorowani mogą być uczeni, których dokonanie zostało osiągnięte w Polsce lub pracujący poza granicami Polski, pod warunkiem, że dokonali odkrycia naukowego w polskiej jednostce. Do konkursu mogą zostać zgłoszeni także uczeni, których dokonanie dotyczyło problematyki polskiej. Nagroda jest przyznawana w czterech obszarach: nauk o życiu i o Ziemi, nauk chemicznych i o materiałach, nauk matematyczno-fizycznych i inżynierskich oraz nauk humanistycznych i społecznych. W 2024 r. Nagrodę FNP zdobyło czterech wybitnych uczonych:

- Dr hab. Sebastian Glatt z Małopolskiego Centrum Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w obszarze nauk o życiu i o Ziemi, za ustalenie struktury i funkcji kompleksu Elongator, wpływającego na poprawność biosyntezy białka.

- Prof. dr hab. inż. Janusz Lewiński z Wydziału Chemicznego Politechniki Warszawskiej i Instytutu Chemii Fizycznej PAN w obszarze nauk chemicznych i o materiałach, za opracowanie mechanochemicznych metod syntezy perowskitów, poprawiających ich właściwości fotowoltaiczne.

- Prof. dr hab. Krzysztof Sacha z Instytutu Fizyki Teoretycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego w obszarze nauk matematyczno-fizycznych i inżynierskich za sformułowanie teorii kryształów czasowych.

- Prof. dr hab. Marcin Wodziński z Katedry Judaistyki Uniwersytetu Wrocławskiego w obszarze nauk humanistycznych i społecznych, za nowatorskie studia nad chasydyzmem, wyjaśniające rolę kultury, polityki i geografii w kształtowaniu tożsamości religijnych i relacji między etnicznych.

Niewiele jest chyba zawodów cieszących się większym publicznym zaufaniem i autorytetem niż profesor, naukowiec, badacz. Współczesna nauka interesuję się bardzo wieloma dziedzinami i tylko umysł ludzki może nasze poszukiwania rozwiązań w jakiś sposób ograniczać. Każda osoba może zatem obchodzić Dzień Nauki Polskiej zgodnie ze swoimi zainteresowaniami i pasjami, ale również poznawać obszary wiedzy, które są dla nas jeszcze fascynującą naukową tajemnicą.

Świat nauki nie jest zamkniętym środowiskiem. Prowadzonych jest wiele działań popularyzatorskich, dostosowanych do wieku i możliwości odbiorców. Wiele opracowań dotyczących historii i dokonań naukowych można znaleźć w zbiorach Centralnej Biblioteki Statystycznej. Jednym z periodyków dostępnych w CBS jest kwartalnik Nauka, wydawany przez Polską Akademię Nauk od 1953 r. W czasopiśmie publikowane są prace z różnych dziedzin (nauki ścisłe, humanistyczne, społeczne, przyrodnicze, medyczne, techniczne oraz sztuka) a także opracowania odnoszące się do aktualnych problemów nauki i szkolnictwa wyższego oraz wspomnienia o zmarłych wybitnych przedstawicielach świata nauki.

Zachęcamy do zapoznania się z publikacjami dostępnymi w Centralnej Bibliotece Statystycznej.

Centralna Biblioteka Statystyczna stale doskonali narzędzia  wyszukiwania informacji  dla większej wygody użytkownika.

Miło nam poinformować, że 15 stycznia  2025 r.  udostępnimy do powszechnego użytku    nowoczesne narzędzie przeszukiwania katalogów CBS - multiwyszukiwarkę naukową Primo Classic.

To uniwersalne narzędzie, która umożliwia proste lub zaawansowane przeszukiwanie zasobów bibliotecznych.

Multiwyszkiwarka Primo posiada wiele przydatnych funkcjonalności:

• szybkie i intuicyjne wyszukiwanie wszystkich typów publikacji w katalogach: Biblioteki Głównej CBS, Biblioteki Beletrystycznej oraz  Biblioteki Cyfrowej,
• wygodne sprawdzanie dostępności zbiorów,
• zawężanie wyników wyszukiwania poprzez wygodne filtry,
• proste zamawianie wybranych publikacji i przedłużanie terminu zwrotu (po zalogowaniu).

Jednocześnie dotychczasowa ścieżka wyszukiwania w internetowym katalogu ALEPH   pozostanie nadal dostępna - do wyboru przez czytelnika. W ten sposób umożliwimy czytelnikom przeglądanie zasobów biblioteki w preferowany przez nich sposób.

Wyszukiwarka Primo wzmacnia pozycję CBS w  kręgu bibliotek naukowych poprzez   zaimplementowanie powszechnego   w tym środowisku narzędzia  wsparcia  kwerend naukowych. Pozwala ono dotrzeć do pełnego spektrum materiałów bibliotecznych, drukowanych, elektronicznych i cyfrowych, niezależnie od ich formatu oraz lokalizacji.

PRIMO to nowa jakość w przeszukiwaniu zbiorów bibliotecznych!

Zachęcamy wszystkich użytkowników do zapoznania się z nowymi ścieżkami  dostępu do informacji i korzystania z bogatych  zasobów  naszej  biblioteki.

Krótkie wprowadzenie do poruszania się po multiwyszukiwarce zawarte jest w Podręczniku Użytkownika. Adres strony multiwyszukiwarki: https://primo-cbs.stat.gov.pl/

Dziękujemy bardzo  wszystkim współpracownikom z CIS i GUS, którzy pomogli nam z  powodzeniem przejść przez  etap wdrożenia  nowej technologii!

Gdy się w podróż daleką po świecie wyprawiam,

Ten ci zastaw przyjaźni wieczystej zostawiam.

Prawda najdroższy Grzepski, że to nic wielkiego,

Lecz ty mierz dar, choć mały, miarą serca mego.

Łaciński czterowiersz Jana Kochanowskiego, wpisany w książkę

                                                                                               podarowanej przez poetę przyjacielowi S. Grzebskiemu

                                                                                                           1522 r., (oryginał książki w Bibliotece Jagiellońskiej, tłum. E. Buszewicz)                                        

Polski matematyk i filolog, uczony doby Renesansu Stanisław Grzepski/Grzebski urodził się w 1524 r. w Grzebsku koło Mławy. Już jako dziecko zdradzał zdolności językowe. W wieku czternastu lat, w 1537 r., wstąpił do Akademii Krakowskiej, gdzie rozpoczął naukę na wydziale filozofii. Jego pasją była filologia klasyczna, opanował kilka starożytnych języków – łacinę, grekę, a w okresie późniejszym także język hebrajski. W 1549 r., ze względu na bunt żaków w Krakowie, nie otrzymał pierwszego stopnia naukowego. Stanisław Grzebski, podobnie zresztą jak jego przyjaciel Jan Kochanowski, zmuszony dekretem Zygmunta Augusta do opuszczenia Krakowa wyruszył w przymusową podróż. W jej trakcie odwiedził między innymi Wrocław, Królewiec i Koźminek pod Kaliszem. W wieku 32 lat, w 1556 r., powrócił do Akademii Krakowskiej, gdzie złożył egzamin na bakałarza. Zajmował się prywatną guwernerką w Mławie i badaniami własnymi. W 1562 r. powrócił na uczelnię i po złożeniu egzaminu magisterskiego został przyjęty do Kolegium Mniejszego, a w 1567 r. - do Kolegium Większego jako profesor królewski. Był bibliofilem i numizmatykiem. Po jego śmierci, w 1570 r., jego zasoby biblioteczne trafiły do księgozbiorów publicznych, a monety stały się podstawą kolekcji Akademii Krakowskiej. Stanisław Grzebski opublikował trzy książki. Pierwszym dziełem były wydane po grecku Dwa poematy Grzegorza Nazyanzeńskiego, napisane przez starochrześcijańskiego autora, św. Grzegorza z Nazjanzu, żyjącego w latach 330–389. Grzebski opatrzył je własnym obszernym komentarzem odautorskim, napisanym w języku łacińskim. Sławę przyniosło mu jednak drugie dzieło, na temat geometrii. W 1566 r. wydał w krakowskiej oficynie Łazarza Andrysowicza, pierwszy w Polsce podręcznik geodezji oraz miernictwa, napisany w języku polskim: Geometria, To jest Miernicka Nauka, po Polsku krótko napisana z Greckich i z Łacińskich ksiąg : Naydziesz też iako naszy Miernicy zwykli mierzyć Imienie na Włóki, albo na łany : Item, IUgerum Romanum iako wiele ma w sobie : Item, iako Wieże albo co inszego wysokiego zmierzyć [...] Dzieło jest uważane za pierwszą polską książkę techniczną. Ponieważ wiele greckich oraz łacińskich pojęć matematycznych nie miało wówczas żadnego odpowiednika w języku polskim, Stanisław Grzebski w swoim dziele zaczął tworzyć polską terminologię nauk ścisłych. Terminy, dla których autor nie potrafił znaleźć odpowiedników, pozostawił po łacinie. Niektóre są używane w języku polskim do dnia dzisiejszego. Książka była podręcznikiem praktycznej geometrii. Był adresowany do zwykłych ludzi, zarówno mierniczych, jak i samouków, więc autor zastosował zwięzły i prosty język, który mógł być łatwo zrozumiany przez czytelników. Książka składa się z opisów dotyczących zasad geometrii, tworzenia pomiarów powierzchni oraz „wysokości”, „dalekości” i „głębokości”. Stanisław Grzebski był także jednym z prekursorów badań krytyczno-historycznych nad Biblią. W 1568 r. w Antwerpii wydał traktat napisany po łacinie De multiplici siclo et talento hebraico, item de mesuris hebraicis, tam aridorum quam liquidorum. (O różnych rodzajach syklów i talentów hebrajskich, także o miarach hebrajskich, tak suchych, jak i płynnych), poświęcony kwestiom związanym z miarami w Biblii (zwłaszcza w Starym Testamencie). Stanisław Grzebski cieszył się powszechną sympatią najwybitniejszych ówczesnych intelektualistów polskich: Jana Kochanowskiego, Stanisława Karnkowskiego, kard. Stanisława Hozjusza, bpa Marcina Kromera, Jana Retyka i innych. Filozof w życiu i obyczajach to treść napisu wyrytego na nagrobku Stanisława Grzebskiego. Przez współczesnych był uznawany za osobę o wyjątkowym usposobieniu, oddaną całkowicie sprawom nauki. Znana była jego niechęć do spraw materialnych przejawiająca się w świadomym odsunięciu się od proponowanych mu urzędów i stanowisk, które zapewniłyby mu dostatnie życie. Przede wszystkim jednak pokazał on, jak mądrze korzystać z tradycji i być w elicie intelektualnej swoich czasów, nie poświęcać prawdy, by być wśród najbardziej znaczących umysłów swej epoki. Poprzez swoją działalność badawczą miał wielki wpływ na rozwój nauki w Polsce oraz przyczynił się do znaczącego postępu w kształceniu specjalistycznym.

Źródło grafiki: strona internetowa Jagiellońskiej Biblioteki Cyfrowej

http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/doccontent?id=100433

[dostęp 10.12.2024]

W zakresie działań księgarza oprócz sprzedaży książek i innych wydawnictw jest również udzielanie fachowej informacji klientom, propagowanie czytelnictwa, organizacja spotkań autorskich, uczestnictwo w targach i kiermaszach. Dzień Księgarza obchodzony jest w Polsce od 1932 r. W tym roku wprowadzono nowe zasady udzielania rabatów księgarzom przez wydawców. Zamawiając 12 egzemplarzy jednego tytułu, księgarz otrzymywał bezpłatnie egzemplarz trzynasty, co stanowiło w praktyce rabat w wysokości 7,7 %. Stąd wzięła się tradycja, aby Święto Księgarza obchodzić trzynastego dnia dwunastego miesiąca, czyli 13 grudnia. W okresie średniowiecza i renesansu funkcja księgarza, drukarza i wydawcy była skupiona w jednej osobie. Duże oficyny drukarskie posiadały własne księgarnie, w których sprzedawały zarówno wydawnictwa własnej produkcji, jak również te drukowane gdzieś indziej. Księgarze dawali zatrudnienie całemu szeregowi uczonych i artystów, którzy znajdowali u nich pracę w charakterze drukarzy, korektorów czy drzeworytników. Księgarz to nowoczesna profesja z długoletnią tradycją. W technikum księgarskim w ciągu pięcioletniego cyklu nauczania uczniowie zdobywają wiedzę ogólną i zawodową. Nauka wiąże się również ze zdobywaniem wiedzy z ekonomii, technologii IT, marketingu, reklamy, źródeł informacji księgarskiej oraz organizowania i prowadzenia działalności handlowej i księgarskiej. Księgarze są nie tylko dostawcami książek, ale też doradcami i przewodnikami w świecie literatury. Ich entuzjazm, wiedza i pasja do książek przyczyniają się do rozwoju czytelnictwa oraz wytworzenia atmosfery otwartości na różnorodność literacką. Zawód księgarza wymaga stałego uzupełniania wiedzy o nowościach wydawniczych. Bardzo często osoba księgarza jest animatorem kulturalnym lokalnej społeczności. Księgarnie ogólnoasortymentowe prowadzą sprzedaż książek z bieżącej produkcji wydawniczej, natomiast specjalistyczne, mają w swoim asortymencie książki określonego rodzaju lub tematyki. Księgarnie specjalistyczne dzieli się według rodzaju asortymentu na: księgarnie muzyczne, wydawnictw artystyczno-graficznych, antykwariaty naukowe. Według tematyki asortymentu można wyróżnić księgarnie społeczno-polityczne, techniczne, rolnicze, medyczne, prawno-ekonomiczne. Ze względu na formy sprzedaży są księgarnie kolporterskie, wysyłkowe oraz internetowe. Na ścianie Kamienicy Busserowskiej w Warszawie, po wschodniej stronie (zwanej stroną Barssa) Rynku Starego Miasta, znajduje się tablica pamiątkowa poświęcona polskim księgarzom, którzy polegli w latach 1939-1945 w walce z hitlerowskim okupantem oraz tym którzy ratując przed zagładą książkę polską przyczynili się do obrony i utrzymania naszej kultury narodowej.

Według Ogólnopolskiej Bazy Księgarń liczba punktów oferujących książki spada. W kraju funkcjonuje 1691 księgarń (dane z marca 2024 r.) Dzień Księgarza jest okazją do docenienia tego, jak ważna jest niezależność księgarń, które często  przegrywają w  konkurencji  z dużymi sieciami handlowymi. Instytut Książki, państwowa instytucja kultury, finansowana przez MKiDN, prowadzi  program własny pod nazwą „Certyfikat dla małych księgarni” na lata 2024-2025, którego celem jest wsparcie małych księgarni oraz wzmocnienie ich roli jako placówek aktywnie promujących czytelnictwo i promotorów kultury dla lokalnych społeczności.

Cele strategiczne programu to: zahamowanie obserwowanego od wielu lat spadku liczby małych księgarni; zwiększenie roli małych księgarni w realizacji działań promujących czytelnictwo; wsparcie małych księgarni jako instytucji promujących kulturę wśród lokalnych społeczności; zapewnienie małym księgarniom możliwości lepszej promocji oraz wsparcia ich bieżącej działalności; promocja twórczości polskich autorów; zapewnienie większej biblioróżnorodności oferty małych księgarni; pomoc wydawcom i autorom specjalizującym się w tematyce regionalnej.

Wolontariat to bezpłatna, świadoma i bezinteresowna praca na rzecz innych, która wykracza poza kręgi rodzinne, przyjacielskie czy koleżeńskie. W Polsce angażowanie się w akcje pomocy potrzebującym ma długą tradycję, chociaż  sam termin został wprowadzony na początku lat dziewięćdziesiątych XX w., wraz z rozwojem różnego rodzaju organizacji pozarządowych. Do tego czasu cała sfera działalności społecznej realizowanej przez ochotników i działaczy społecznych nazywana była filantropią, dobroczynnością, działalnością charytatywną lub pracą społeczną. Wolontariat jest pojęciem szerszym i obejmuje niemal każdą dziedzinę życia społecznego i działania na rzecz środowiska naturalnego. Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie z dnia 24 kwietnia 2003r. (tekst jednolity Dz. U. z 2023 r. poz. 571) reguluje zasady angażowania wolontariuszy, ich prawa i obowiązki oraz przysługujące im świadczenia. Wolontariuszem może być każdy, w każdej dziedzinie życia społeczno-kulturalnego, wszędzie tam, gdzie taka pomoc jest potrzebna, choć nie każdy wolontariusz jest odpowiedni dla każdego rodzaju pracy. Za początek wolontariatu we współczesnym rozumieniu uznaje się działania zapoczątkowane przez szwajcarskiego pacyfistę Pierra Cérésole (1879–1945) i założoną przez niego w 1920 r. międzynarodową organizację Service Civil International. Organizowała ona obozy dla wolontariuszy, którzy odbudowywali europejskie miasta zniszczone podczas pierwszej wojny światowej, wspierali osoby poszkodowane i promowali pokojową współpracę międzynarodową. U początku swojego istnienia wolontariat nie miał ram instytucjonalnych, z czasem zaistniał w organizacjach kościelnych, samopomocowych, a wreszcie pozarządowych. Międzynarodowy Dzień Wolontariusza to święto ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych w 1985 r., między innymi w celu uznania i docenienia wysiłków osób zaangażowanych w działania dla innych oraz pokazania społeczeństwu, jak duży jest ich wkład w rozwój społeczny na poziomie lokalnym, krajowym i międzynarodowym. Jest to również okazja do promowania wolontariatu oraz dzielenia się wiedzą i doświadczeniami. Odbywają się wówczas konferencje, warsztaty, koncerty i inne akcje promujące idee wolontariatu. Wolontariat może być stały (nazywany również ciągłym, długotrwałym, długoterminowym, bezterminowym, regularnym, systematycznym, zorganizowanym) ma on miejsce wtedy, gdy wolontariusz jest ściśle związany z daną organizacją i wykonuje na jej rzecz określone prace w sposób regularny. Wolontariusze stali pracują w domach pomocy społecznej, hospicjach, świetlicach środowiskowych itp. Wolontariat okazjonalny (nazywany również spontanicznym, akcyjnym, krótkotrwałym, krótkoterminowym, nieregularnym, niesystematycznym) to taki, w którym wykonywane są zadania jednorazowe i okresowe (np. zbiórki żywności prowadzone przed świętami, pomoc ofiarom kataklizmów czy klęsk żywiołowych, udział w olimpiadach specjalnych). W ostatnich latach dynamicznie rozwija się wolontariat transgraniczny. Wolontariusze z różnych krajów pracują zwykle w 10-15 osobowej grupie nad konkretnym zadaniem, użytecznym dla społeczności lokalnej (np. odnawianie zabytku, sadzenie lasów, pomoc na farmie ekologicznej). Początki zorganizowanego wolontariatu w Polsce datuje się na 1993 r., kiedy to powstało w Warszawie Centrum Wolontariatu. Obecnie istnieje już sieć Centrów Wolontariatu w całym kraju. Centrum stara się skupiać wszystkie organizacje i inicjatywy społeczne, które promują bezinteresowną pomoc innym, przygotowują wolontariuszy, organizacje pozarządowe i placówki publiczne chętne do podjęcia współpracy. Głównym obszarem działań Centrów jest ułatwianie nawiązywania kontaktu ochotników z instytucjami i osobami oczekującymi pomocy. Więcej informacji można uzyskać na stronie internetowej wolontariat.org.pl. Rodzajów wolontariatu może być wiele: opieka nad zwierzętami, pomoc chorym czy potrzebującym ludziom, opieka nad dziećmi, zaangażowanie w imprezy masowe, zbiórki i akcje publiczne czy działania w ramach organizacji pozarządowych. Wśród różnych form warto wymienić również aktywność na rzecz środowiska lokalnego, edukacji, wspierania postaw obywatelskich lub rozwiązań ekologicznych, ochrony praw człowieka czy inicjatyw pokojowych. Pomoc odbywa się poprzez uczestnictwo, pracę fizyczną i umysłową, interwencje, obserwacje czy świadczenie profesjonalnych usług doradczych. Coraz chętniej także firmy decydują się na wolontariat pracowniczy, w ramach którego już współpracująca ze sobą grupa wykorzystuje swoje umiejętności do realizacji niekomercyjnego przedsięwzięcia o dobroczynnym charakterze. Na popularności zyskuje też e-wolontariat, czyli zdalna nieodpłatna praca w sieci, polegająca między innymi: na projektowaniu, administrowaniu, poradnictwie, pisaniu ekspertyz, wniosków czy artykułów, szeroko pojętej promocji (np. działania w social mediach, informowanie o akcji społecznej czy zbiórce charytatywnej online), pomocy w organizowaniu wydarzeń w przestrzeni online (np. warsztatów, webinariów, biegów charytatywnych). Dobrowolna i bezpłatna praca na rzecz innych uczy wzajemnego szacunku i empatii. Pomagać można na różne sposoby np. propagując oddawanie szpiku, zabierając psa ze schroniska na spacery, przygotowując paczkę świąteczną dla potrzebujących. Można umilić czas osobie przebywającej w hospicjum, czy opracować hasło do Wikipedii w ramach wolontariatu wirtualnego. Dobrowolna praca jest ogromnym motorem rozwoju, integrowania ludzi i budowania poczucia skuteczności, nawet w skali jednostki. Poza tym stanowi dostępną dla każdego formę dobroczynności. Ważne, aby się zaangażować.

Wszystkim niosącym pomoc wolontariuszom biblioteka składa serdeczne podziękowania.

Na stronach Głównego Urzędu Statystycznego i Centralnej Biblioteki Statystycznej znajdują się dane statystyczne i publikacje odnoszące się do zagadnień wolontariatu i pomocy społecznej. Zapraszamy do korzystania z baz i publikacji.

Magiczny Botaniczny – Cztery Żywioły

W Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Warszawskiego, tuż obok Łazienek Królewskich można oglądać plenerową wystawę świetlną. Iluminacje zostały stworzone już po raz czwarty. Tegoroczne zachęcają do podróży przez świat czterech żywiołów: wody, ognia, powietrza i ziemi. Na trasie zwiedzania jest ponad 30 obrazów, które pozwolą zanurzyć się pod powierzchnię oceanów, wędrować po kwietnych łąkach i leśnych alejach oraz wzbić się ponad chmury. Flora - bogini rozkwitającej przyrody, będzie czuwać nad tą wyprawą wiodącą między innymi, poprzez kolorowe tunele z motywami roślinnymi i zwierzęcymi. Na odwiedzających czeka rodzinna gra terenowa. Pełną barw świetlną wystawę o Czterech Żywiołach będzie można oglądać do 16 lutego 2025 r.

Królewski Ogród Światła w Wilanowie

Po raz trzynasty przy Pałacu w Wilanowie można obejrzeć w ramach wystawy plenerowej świetlny spektakl. To doskonała propozycja zarówno dla dzieci, jak i dla dorosłych. Na odwiedzających czeka wiele instalacji i interaktywnych elementów. Przed wejściem na właściwą wystawę przejdziemy przez Galerię Obrazów – warto przyjrzeć się reprodukcjom wybranych dzieł z kolekcji wilanowskiej. Po zmroku na wystawę poprowadzi 75-metrowy świetlisty tunel, w którym rozbrzmiewa muzyka klasyczna. Zobaczyć można bramę do ogrodu na dziedzińcu i muzyczno-świetlne atrakcje na dolnym tarasie. Na górnym  rozbłyśnie Obserwatorium, które pozwoli sięgnąć gwiazd. Idealnym dopełnieniem tegorocznej edycji Królewskiego Ogrodu Światła jest zaprojektowany w prawdziwie królewskim stylu Ogród Różany. Wystawa otwarta jest codziennie do 28 lutego 2025 r.

Źródło zdjęcia: witryna Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie https://www.wilanow-palac.pl/galeria/19796/5/foto/0 [dostęp 22.11.2024]

Narodowe Święto Niepodległości obchodzone jest corocznie 11 listopada dla upamiętnienia odzyskania niepodległości przez Polskę w 1918 r. po 123 latach zaborów. Uroczystość nawiązuje również do daty zakończenia I wojny światowej. 11 listopada 1918 r. podpisano rozejm w Compiègne, ostatecznie potwierdzający klęskę Niemiec w wojnie. Do Polski w tym czasie powrócił Józef Piłsudski, któremu Rada Regencyjna przekazała naczelne dowództwo nad podległym jej Wojskiem Polskim. Polska wolność to zasługa kilku pokoleń Polaków, którzy nie zapomnieli o swoich korzeniach, tradycji i języku. Pielęgnowali pamięć o utraconej Ojczyźnie. W latach 1919–1936 rocznice odzyskania niepodległości świętowano w Warszawie jako uroczystości o charakterze wojskowym. Pierwszy raz w pełni upamiętniono ją 14 listopada 1920 r. Tego dnia uhonorowano Józefa Piłsudskiego jako zwycięskiego Wodza Naczelnego, przekazując mu buławę marszałkowską. Przed wybuchem II wojny światowej oficjalne obchody Święta Niepodległości odbyły się jeszcze tylko raz 11 listopada 1938 r., w 20. rocznicę odzyskania przez Polskę suwerenności państwowej. Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 29 października 1930 r. ustanowiono odznaczenie państwowe - Krzyż i Medal Niepodległości dla osób czynnie zasłużonych dla niepodległości Polski. Święto Niepodległości zniesiono 22 lipca 1945 r. aktem prawnym Krajowej Rady Narodowej i przywrócono oficjalnie dopiero ustawą O ustanowieniu Narodowego Święta Niepodległości z 15 lutego 1989 r. Współcześnie obchody Święta Niepodległości z udziałem najwyższych władz państwowych odbywają się na placu marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie, przed Grobem Nieznanego Żołnierza. Ponadto w tym dniu w całym kraju organizowane są biegi niepodległości, koncerty patriotyczne, wykłady, inscenizacje oraz parady uliczne. Przy okazji świętowania Dnia Niepodległości szczególną uwagę zwraca się na symbole narodowe: flagę, godło państwowe, hymn oraz barwy. Droga do wolności była długa i dlatego tak ważna jest pamięć o ludziach, którzy oddali życie za wolną Polską.

Data [11 listopada 1918 r.] winna pozostać w stałej pamięci społeczeństwa i utrwalić się w umysłach młodego pokolenia, które w zaraniu swego życia powinno odczuwać doniosłość i uroczystość tego pamiętnego dnia. (Józef Piłsudski)

Po raz siódmy, w 106. rocznicę odzyskania niepodległości, zorganizowany zostanie festiwal Niepodległa na Krakowskim Przedmieściu. To kilkadziesiąt wydarzeń, dla młodszych i starszych, dla warszawiaków i turystów, dla pasjonatów historii i lubiących aktywność artystyczną. Wydarzenie otworzy o godzinie 12:00 zespół Warszawianka, który wraz z trębaczami Straży Miejskiej i osobami zgromadzonymi na Placu Zamkowym zaśpiewa Mazurka Dąbrowskiego. Szczegółowy program wydarzenia na stronie internetowej:

https://niepodlegla.gov.pl/aktualnosci/festiwal-niepodlegla-na-krakowskim-przedmiesciu-2024/

Źródło zdjęcia:

https://niepodlegla.gov.pl/aktualnosci/festiwal-niepodlegla-na-krakowskim-przedmiesciu-2024/

[dostęp 5.11.2024]

W 2024 r. po raz dziewiąty obchodzimy Europejski Dzień Statystyki. Został on ustanowiony z inicjatywy Europejskiego Komitetu Doradczego ds. Statystyki (ESAC) przy wsparciu Europejskiego Systemu Statystycznego (ESS) i Europejskiego Systemu Banków Centralnych (ESBC). To wydarzenie służy podkreśleniu roli i znaczenia statystyki publicznej w rozwoju gospodarczym i społecznym krajów oraz zwrócenie uwagi na wkład statystyków w opracowanie i udostępnianie danych statystycznych stanowiących podstawę dla wielu decyzji podejmowanych przez parlamenty, rządy, organy samorządowe, przedsiębiorstwa i instytucje. Informacje statystyczne są  niezbędnym elementem wzbogacającym badania naukowe i podstawą do formułowania prognoz. Rozpowszechnia się je między innymi przy pomocy dedykowanych baz danych umieszczanych na stronach internetowych i w mediach społecznościowych. Funkcjonalność tych narzędzi daje użytkownikom możliwość szybkiego odnalezienia, wykorzystania i zaprezentowania danych statystycznych we własnych opracowaniach i analizach.

Polska statystyka publiczna jest autonomicznym elementem globalnego systemu statystycznego, dostarczającego informacji dla wielu organizacji i instytucji międzynarodowych. Od 2004 r. jest częścią składową Europejskiego Systemu Statystycznego (ESS) koordynowanego przez Eurostat. Przedstawiciele polskiej statystyki biorą czynny udział w pracach europejskich statystycznych struktur decyzyjnych oraz międzynarodowych grup roboczych.

W Europejskim Dniu Statystyki w wielu krajach organizowane są konferencje, seminaria i spotkania poświęcone prezentacji sytuacji społeczno-ekonomicznej kraju z wykorzystaniem danych statystycznych, odbywają się warsztaty i szkolenia, publikuje się okolicznościowe materiały i broszury, które omawiają zadania i przyszły rozwój statystyki. Wszystkim aktywnościom mogą towarzyszyć okolicznościowe wystawy, pokazy filmów czy dni otwarte w urzędach, w celu prezentacji różnych form udostępniania informacji. Działania i akcje promocyjne podejmowane w Europejskim Dniu Statystyki podkreślają wartość statystyki publicznej i wskazuje na jej ciągły rozwój, poprzez wprowadzanie innowacji w sposobie gromadzenie, tworzenia i przekazywania danych statystycznych. Zachęcamy także do zapoznania się z ciekawą publikacją Statystyka na znaczkach pocztowych świata – Europejski Dzień Statystyki przygotowaną przez Urząd Statystyczny we Wrocławiu. Jest ona dostępna on-line: wroclaw.stat.gov.pl/files/gfx/wroclaw/pl/defaultstronaopisowa/3046/1/1/europejski_dzien_statystyki.pdf

Z przyjemnością informujemy, że od 11 października 2024 roku przy Centralnej Bibliotece Statystycznej im. Stefana Szulca działa Koło Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich. Naszym celem będzie współudział w promowaniu czytelnictwa oraz dostępu do rzetelnej i fachowej wiedzy, doskonalenie umiejętności oraz rozwój zawodowy środowiska bibliotekarskiego, popieranie inicjatyw zawodowych bibliotekarzy. Pragniemy także przy wsparciu i zaangażowaniu członków Koła integrować środowisko bibliotekarskie,  promować  prestiż społeczny zawodu bibliotekarza.

Przed nami wiele wyzwań i, mamy nadzieję,  także wiele sukcesów!

11 października 2024 r. odbyła się dziesiąta edycja Nocy Bibliotek. Po raz pierwszy wzięła w niej również udział Centralna Biblioteka Statystyczna. Organizowana od 2015 r. w całej Polsce akcja, to święto bibliotekarzy i czytelników, okazja odwiedzenia wielu bibliotek o nietypowej porze, wzięcia udziału w przygotowanych wydarzeniach, zajrzenia w miejsca niedostępne na co dzień dla odwiedzających. W tym roku hasło przewodnie brzmiało Moc bibliotek (Noc Bibliotek – Noc czytania – Moc czytania – Moc Bibliotek)!

W ramach obchodów Nocy Bibliotek, w Centralnej Bibliotece Statystycznej zorganizowany został wykład dr Bożeny Łazowskiej Stan badań i perspektywy badawcze nad historią Generalnego Gubernatorstwa w liczbach (1939-1944). Wykład był bardzo interesujący. Słuchacze mogli poznać zarówno historię oraz realia życia w Generalnym Gubernatorstwie jak i posłuchać o źródłach historycznych, zarówno tych dobrze znanych jak i dopiero poznawanych przez badaczy. Wykład był również transmitowany drogą internetową.

Swoją inaugurację miała także wystawa zdjęć pt. Moc Bibliotek. Prezentuje ona piękno budynków oraz wnętrz wielkich, małych, znanych i nieznanych bibliotek z różnych części świata.

W czytelni CBS prezentowane były publikacje pokazujące różnorodność zbiorów biblioteki oraz najstarsze książki z naszych zasobów, pochodzące z XVIII i XIX wieku.

Przygotowana została również wystawa znajdujących się w zbiorach Centralnej Biblioteki Statystycznej wydawnictw informacyjnych. Można na niej zobaczyć najróżniejszego rodzaju informatory, przewodniki, vademeca, wydawane przez  polskie organizacje, stowarzyszenia i instytucje państwowe. Zaprezentowane zostały zarówno wydawnictwa pochodzące sprzed stu jak i współczesne.

Tego szczególnego dnia w naszej bibliotece zainaugurowało też swoją działalność koło Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich a na stronie internetowej pojawiła się nowa edycja wirtualnego spaceru.

W obchodach Nocy Bibliotek wzięły udział również Główny Urząd Statystyczny oraz Zakład Wydawnictw Statystycznych, które przygotowały na tę okazję własne stanowiska informacyjne.

We wszystkich aktywnościach udział wzięło około 50 osób. Dziękujemy serdecznie wszystkim, którzy pomogli zorganizować nam po raz pierwszy Noc Bibliotek oraz tym którzy uczestniczyli w niej, odwiedzając bibliotekę osobiście lub dzięki połączeniu internetowemu.  Zapraszamy do uczestnictwa w kolejnych organizowanych przez nas akcjach a także do odwiedzania nas na co dzień oraz korzystania z naszych bogatych zbiorów.

14 października obchodzimy w Polsce kolejne piękne święto. Jest to Dzień Edukacji Narodowej nazywany tradycyjnie Dniem Nauczyciela. Święto nauczycieli obchodzone jest w Polsce od 1957 r., zmieniała się jednak jego nazwa i data. Początkowo był to 20 listopada. Następnie w roku 1972 14 października ustanowiony został Dniem Nauczyciela, który dziesięć lat później zyskał swoją obecną, oficjalną nazwę.

Jest to upamiętnienie powołania Komisji Edukacji Narodowej 14 października 1773 r.

Dzień Edukacji Narodowej to tak naprawdę święto wszystkich pracowników oświaty, którzy od uczniów i ich rodziców otrzymują z tej okazji życzenia i podziękowania z swoją niezwykle ważną pracę. Jest to również okazja dla wszystkich, którzy zakończyli już etap nauki szkolnej, do wspomnienia nauczycieli, których mieliśmy okazję spotkać na swojej drodze. Tych, którzy przekazywali nam swoją wiedzę, pomagali poznawać świat, zarażali nas swoją pasją i którzy po prostu nas ukształtowali.

Drodzy Nauczyciele, Wychowawcy i Pracownicy Edukacji, wszystkim Państwu należą się serdeczne podziękowania i życzenia. Centralna Biblioteka Statystyczna przyłącza się do tych życzeń. Szczególnie kierujemy je do nauczycieli, z którymi mamy okazję współpracować. Do tych, którzy korzystają z naszego księgozbioru, tych którzy uczestniczą ze swoimi uczniami w odbywających się w naszej czytelni lekcjach i wykładach a także tych, którzy wkładają wiele serca i pracy w przeprowadzenie w swoich szkołach Ogólnopolskiego Konkursu Statystycznego, który nasza biblioteka organizuje.

Zdjęcie pochodzi z fotobazy GUS.

Od 2004 r. obchodzony jest w Polsce Dzień Bezpiecznego Komputera. Jego głównym celem jest uwrażliwienie wszystkich użytkowników na zagrożenia, z jakimi możemy się spotkać podczas korzystania z Internetu i nowoczesnych technologii, a także podnoszenie świadomości na tematy związane z cyberbezpieczeństwem. Hasło, które może towarzyszyć obchodom tego dnia sprowadza się do apelu: Chroń siebie i swój komputer. Korzystanie z sieci na stałe wpisało się już  w nasze codzienne życie. Komputerów używamy zarówno w celach prywatnych, jak i zawodowych. Umożliwiają nam one komunikację z naszymi bliskimi, robienie zakupów, rozrywkę,  a także opłacanie rachunków i załatwianie różnych spraw urzędowych. Od naszej świadomości i codziennych działań, które wykonujemy online zależy, czy nasze komputery i aktywność w świecie wirtualnym są bezpieczne. Jeżeli chcemy poczuć się bezpiecznie powinniśmy chronić nasze dane prywatne (pliki, zdjęcia, dokumenty), dane osobowe oraz pieniądze przechowywane w bankowości elektronicznej. Świadome korzystanie z sieci, nieudostępnianie swoich danych i zabezpieczanie dostępu do nich poprzez zastosowanie złożonych haseł, to proste zasady, aby nie paść ofiarą cyberprzestępców. Warto także pamiętać o kolejnych prostych sposobach promujących bezpieczne korzystanie z komputera i Internetu :

• nie udostępniaj loginów i/lub haseł do kont osobom trzecim
• nie udostępniaj swoich danych osobowych, w szczególności nr PESEL i dowodu osobistego
• nie otwieraj wiadomości e-mail/sms od nieznanych osób
• nie klikaj w odnośniki otrzymane od nieznanych osób
• uważnie czytaj adresy stron zawarte w wiadomościach e-mail/SMS
• stosuj bezpieczne i trudne do złamania hasła
• wyloguj się jeżeli zakończyłeś pracę
• aktualizuj wszystkie aplikacje zainstalowane na urządzeniach
• korzystaj tylko z oryginalnego oprogramowania
• zawsze miej zainstalowany program antywirusowy

Wiele ważnych informacji odnoszących się do bezpieczeństwa urządzeń mobilnych czy praktycznych porad, jak zachować prywatność, używając publicznie dostępnych komputerów oraz sieci bezprzewodowych można znaleźć na stronie internetowej  https://stojpomyslpolacz.pl

Zachęcamy także do skorzystania z publikacji odnoszących się do zagadnień cyberbezpieczeństwa znajdujących się w zbiorach Centralnej Biblioteki Statystycznej, a także poradnika Bądź cyberbezpieczny – silne hasło to klucz do bezpieczeństwa cyfrowego, opracowanego przez Departament Systemów Teleinformatycznych, Geostatystyki i Spisów GUS. Jest to zwięzła instrukcja, która omawia zasady tworzenia dobrego, czyli bezpiecznego hasła oraz form jego ochrony. Zawiera podstawowe informacje przydatne dla każdego użytkownika sieci.

Zdjęcie pochodzi z fotobazy GUS

Kolejna zbiórka książek dla Fundacji Zaczytani.org. dobiegła końca. Inicjatorem przedsięwzięcia był Główny Urząd Statystyczny, a zbiórkę przeprowadziła Centralna Biblioteka Statystyczna. Akcja trwała od 9 września do 4 października. W tym roku zebraliśmy 465 książek dla dzieci i dorosłych.  Dzięki ofiarności uczestników akcji kolejne Zaczytane Biblioteki w różnych placówkach społecznych zostaną otwarte bądź uzupełnią stan tych już istniejących. W szpitalach, domach dziecka, domach seniora, domach pomocy społecznej, hospicjach, świetlicach środowiskowych, ośrodkach dla osób w kryzysie bezdomności, domach samotnej matki - tam wszędzie książki znajdą swoich nowych czytelników.

Bardzo serdecznie dziękujemy wszystkim Czytelnikom CBS i Pracownikom GUS, którzy przyłączyli się do akcji. To dla nas ważne, że zawsze można na Państwa liczyć. Książki niebawem zyskają nowych odbiorców i przyniosą im oczekiwaną radość oraz chwilę odpoczynku od codzienności.

W tym roku obchodzimy 100. rocznicę śmierci wybitnego Polaka, działacza społecznego, fundatora Zakładów Kórnickich oraz założyciela Towarzystwa Gimnastycznego Sokół w Krakowie – Władysława Zamoyskiego. Urodził się w Paryżu i przez długi okres swojego życia związany był z Francją. Był członkiem francuskiej komisji rządowej na wystawę powszechną w Sydney i odbył podróż po Australii i Oceanii, skąd przywiózł bogate zbiory etnograficzne i mineralogiczne. W 1881 r. objął dobra kórnickie zapisane mu przez Jana Działyńskiego. Był rzecznikiem polskiej własności w Prowincji Poznańskiej, a jednym z najważniejszych przejawów jego działalności było wykupowanie polskich majątków zagrożonych przejęciem przez Niemców. Na dziesięciolecia związał się z Podhalem. W 1889 r., pragnąc uchronić tatrzańska przyrodę od rabunkowej gospodarki leśnej, nabył dobra zakopiańskie, czyli znaczną część obecnych Tatr Polskich. W samym Zakopanem przyczynił się do budowy elektrowni, wodociągów, szkoły, szpitala, poczty i nowego gmachu Muzeum Tatrzańskiego a także Bazaru Polskiego na Krupówkach. Dzięki staraniom Władysława Zamoyskiego powstała linia kolejowa z Chabówki do Zakopanego. Przez wiele lat był zaangażowany w walkę i proces o Morskie Oko oraz dolinę Rybiego Potoku. Dzięki jego wysiłkom w 1902 r. trybunał arbitrażowy w Grazu przyznał największe z tatrzańskich jezior stronie polskiej. Ustalony wówczas przebieg granicy nie uległ zmianie do dziś. Władysław Zamoyski swoje ascetyczne życie poświęcił w całości służbie ojczyźnie i narodowi, a zwieńczył je przekazaniem całego majątku wraz z Biblioteką Kórnicką, narodowi polskiemu, czynem świadcząc o tym, że sprawy kraju były dla niego najważniejsze. W celu przybliżenia postaci tego polskiego działacza i patrioty, a przede wszystkim uhonorowania jego dokonań dla Polski został on ogłoszony Patronem Roku 2024.

Źródło zdjęcia:

Wierchy: rocznik poświęcone górom i góralszczyźnie. R. 3.  Kraków ; Lwów : Księgarnia Wydawnicza Hermana Altenberga we Lwowie ; Drukarnia „Słowa Polskiego”, 1925. - s. 2

https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/publication/57550/edition/51444/content

[dostęp: 27.09.2024]

 Noc Bibliotek to wielkie święto bibliotek i czytania. Ogólnopolska akcja zainicjowana w 2015 r. zachęca do korzystania z zasobów bibliotek jako najbardziej dostępnych instytucji kultury z propozycjami dla osób w każdym wieku. Ten dzień to okazja do zapoznania się ze zbiorami i miejscami niedostępnymi na co dzień dla czytelników, a przy okazji udział w przygotowanych propozycjach artystycznych czy edukacyjnych. Akcję zainicjowało, organizuje, koordynuje i promuje Centrum Edukacji Obywatelskiej przy wsparciu współorganizatorów: Instytutu Książki, Fundacji ABC XXI Cała Polska Czyta Dzieciom, Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego, licznych partnerów i patronów medialnych oraz dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Hasło tegorocznej akcji to:

Moc bibliotek

(Noc Bibliotek – Noc czytania – Moc czytania – Moc Bibliotek)!

Z okazji jubileuszowego X wydania Ogólnopolskiej Nocy Bibliotek zapraszamy do Centralnej Biblioteki Statystycznej. Przedstawimy największą moc biblioteki, która wspiera  naszych czytelników w ich poszukiwaniach oraz siłę bibliotecznej społeczności. Noc Bibliotek w CBS to okazja do odkrywania zasobów naszej naukowej książnicy statystycznej. To miejsce, gdzie wiedza znalazła swój dom, ale to także przyjazne miejsce spotkań dla wszystkich. Porozmawiajmy wspólnie o tym co statystyczne i o tym co ważne dla bibliotek i dla czytelników.

X Noc Bibliotek w Centralnej Bibliotece Statystycznej

8:00

Uruchomienie nowego wirtualnego spaceru po Centralnej Bibliotece Statystycznej

10:00

Inauguracja wystawy fotografii prezentującej piękno bibliotek z różnych części świata

12:00-14:00

Wykład dr Bożeny Łazowskiej „Stan badań i perspektywy badawcze nad historią Generalnego Gubernatorstwa w liczbach (1939-1944)” – wykład transmitowany również na kanale YouTube Głównego Urzędu Statystycznego

www.youtube.com/c/GłównyUrządStatystycznyGUS

Wykład  dr Bożeny Łazowskiej będzie nawiązaniem do wykładu wygłoszonego podczas IV Kongresu Statystyki Polskiej. Z prezentacją można zapoznać się na stronie Kongresu (sesja 16)

15:00-16:00

Spotkanie koła Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich w Centralnej Bibliotece Statystycznej

20:00

Transmisja uroczystości inauguracyjnej X Nocy Bibliotek  w Pałacu Rzeczypospolitej na placu Krasińskich w Warszawie

10:00-22:00

Prezentacja zbiorów, historycznych źródeł informacji oraz zwiedzanie magazynów Centralnej Biblioteki Statystycznej

Noc Bibliotek to wydarzenie, które jednoczy wszystkich miłośników książek. W ramach wydarzenia organizowana jest akcja Podziel się książkami. Centralna Biblioteka Statystyczna włącza się w przedsięwzięcie, które polega na przynoszeniu do placówki książek oraz  dzieleniu się nimi z innymi odbiorcami. Zapraszamy do wymieniania się książkami i dziękujemy wszystkim, którzy do tej pory przyłączyli się do akcji. Książki czekają na swoich czytelników, a czytelnicy wypatrują nowych książek.

Zachęcamy do czytania i korzystania z zasobów Centralnej Biblioteki Statystycznej.

Międzynarodowy Dzień Turystyki ustanowiła Światowa Organizacja Turystyki (UNWTO) w 1980 r. Datę 27 września wybrano na pamiątkę przyjęcia Statutu UNWTO w 1970 r. Głównym celem tego dnia jest promowanie turystyki jako sposobu na zrozumienie różnych kultur, rozwijanie świadomości ekologicznej oraz poprawę stosunków międzynarodowych. Chodzi także o podkreślenie roli turystyki w rozwoju społecznym i gospodarczym. Co roku Światowy Dzień Turystyki organizowany jest pod innym hasłem. Tegoroczne hasło brzmi: Turystyka i pokój, a gospodarzem obchodów została wybrana Gruzja. Hasło ukazuje złożoność turystyki i zachodzących w niej procesów, a także pokazuje jej interdyscyplinarny i pokojowy charakter, przejawiający się w różnych dziedzinach życia społeczno-gospodarczego. Dzień Turystyki obchodzony jest jako święto turystów, a także ludzi, którzy zawodowo zajmują się turystyką. Jest okazją do wymiany doświadczeń, uhonorowania osób zasłużonych dla turystyki oraz promocją zrównoważonej turystyki dostępnej dla każdego. Z okazji Światowego Dnia Turystyki organizowane są różnego rodzaju kampanie informacyjne, seminaria, konferencje i wydarzenia kulturalne, takie jak otwarte dni w muzeach, bezpłatne wycieczki, prezentacje kulinarnych specjałów czy warsztaty rękodzielnicze. Turystyka jest również motorem napędzającym gospodarkę oraz doświadczaniem nowej wiedzy i emocji. Światowy Dzień Turystyki każdego roku stanowi okazję do refleksji nad rolą podróży w naszym życiu oraz nad potrzebą odpowiedzialnego i zrównoważonego podróżowania.

Turystyka jest sposobem na odpoczynek, wspaniałą okazją do poznania nowego miasta, ludzi, kraju, a jednocześnie kultury i tradycji. Istnieją różne rodzaje turystyki. Turystyka krajowa jest nakierowana na zwiedzanie własnego kraju.  Agroturystyka związana jest z poznawaniem zwyczajów i historii oraz aspektu etnicznego odwiedzanych terenów. Turystyka rekreacyjna skierowana jest na wymarzony odpoczynek po intensywnym czasie pracy lub nauki. Turystyka gastronomiczna to odkrywanie narodowych potraw, ale także historii i kultury miejscowości. Turystyka miejska skupia się na zwiedzaniu miast, podziwianiu zabytków, muzeów i architektury. Celem turystyki przyrodniczej jest nawiązanie relacji z naturą. Podróże morskie, rowerowe, turystka sportowa czy religijna – rodzajów i celów podróży jest wiele, w zależności od upodobań i potrzeb. Podróżowanie kształtuje naszą osobowość oraz sposób postrzegania świata.

W ramach statystyki publicznej gromadzone i udostępniane są wyniki badań, które dostarczają informacji o turystyce i potencjale turystycznym Polski  jako istotnym składniku rozwoju społeczno-ekonomicznego kraju.  Są to dane odnoszące się między innymi do turystycznej bazy noclegowej i jej terytorialnego wykorzystania, uczestnictwa w podróżach, różnych typach wypoczynku. Prezentowana jest także charakterystyka ruchu granicznego, jego natężenia i struktury oraz pogłębiona analiza wartości i struktury wydatków poniesionych przez cudzoziemców w Polsce i Polaków za granicą. Pozwalają one na wieloaspektowe porównania, również w ujęciu międzynarodowym. Centralna Biblioteka Statystyczna udostępnia opracowania krajowych i zagranicznych urzędów statystycznych, roczniki i kompendia organizacji międzynarodowych, ale również opracowania organizacji turystycznych i uczelni wyższych. Corocznym opracowaniem branżowym Głównego Urzędu Statystycznego jest publikacja Turystyka (wydana po raz pierwszy w 1967 r.) oraz Ruch graniczny oraz wydatki cudzoziemców w Polsce i Polaków za granicą. Ciekawym aspektem badań statystycznych są te prowadzone przez krajowe urzędy i omawiające regionalne atrakcje turystyczne. Źródłem pozyskiwania międzynarodowych danych z zakresu turystyki są publikowane raporty i bazy, między innymi Eurostatu, OECD i WTO.

Zdjęcie pochodzi z fotobazy GUS

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej dla uhonorowania roli kronikarza historii Polski ustanowiło rok 2024 Rokiem Melchiora Wańkowicza. Był odważnym i  wnikliwym dziennikarzem i publicystą, pisarzem, przez wielu uznawany za ojca polskiego reportażu. Jego najważniejszym dziełem był trzytomowy cykl reportaży wojennych zatytułowany Bitwa o Monte Cassino. W jego pisarstwie można także wyróżnić charakterystyczne cechy dla literatury pamiętnikarsko-wspomnieniowej (Ziele na kraterze, Tędy i owędy), felietonistyki (Karafka La Fontaine’a) i reportażu historyczno-geograficznego (W kościołach Meksyku). Opisywał własne losy, ale przede wszystkim pisał o spotkanych Polakach, losach emigrantów i tworzeniu wojsk polskich. Książki Melchiora Wańkowicza zadziwiają pisarskim warsztatem, fabułą pełną anegdot i bezpośrednich zwrotów do czytelnika, po prostu literackim mistrzostwem.

Zdjęcie pochodzi z Narodowego Archiwum Cyfrowego

Narodowe Czytanie to coroczna akcja wspólnego czytania wybranej lektury. Przyłączyć się mogą wszystkie chętne osoby prywatne oraz instytucje publiczne w kraju i za granicą. W ramach tegorocznej 13. odsłony Narodowego Czytania przypomniany będzie Kordian Juliusz Słowackiego.  Dramat napisany przez autora w 1834 r., stał się polemiką z mesjanistyczną wizją dziejów naszego narodu. Ukazuje postać tytułowego bohatera w kontekście powstania listopadowego. Dzieło opisuje historię nieudanego spisku na życie cara Mikołaja I. Główny bohater targany wewnętrznymi dylematami, nie jest w stanie dokonać zamachu, postać stanowi archetyp romantycznego indywidualisty. W utworze pojawiają się motywy nieszczęśliwej miłości, wewnętrznych rozterek oraz poszukiwania własnej tożsamości.

Akcja Narodowego Czytania ma za zadanie wspólną celebrację pięknego polskiego języka, popularyzację czytelnictwa, zwrócenie uwagi na bogactwo literatury i potrzebę dbałości o polszczyznę oraz wzmocnienie poczucie wspólnej narodowej tożsamości. Wspólne czytanie organizowane jest w wielu miejscach w całej Polsce. To z udziałem Pary Prezydenckiej odbędzie się  w Ogrodzie Saskim w Warszawie. Centralna Biblioteka Statystyczna zachęca wszystkich do udziału w wydarzeniu.

Od 9 września do 4 października czekamy na książki.

Wzorem lat ubiegłych zapraszamy do wzięcia udziału w kolejnej Wielkiej Zbiórce Książek organizowanej na rzecz fundacji Zaczytani.org.

W ramach akcji, której inicjatorem jest Główny Urząd Statystyczny zbieramy książki:

- dla dzieci i dorosłych

- wydane w języku polskim po 2000 r.

- w dobrym stanie

Nie przyjmujemy : słowników, kodeksów, encyklopedii, czasopism, atlasów, przewodników, poradników, książek kucharskich i ogrodniczych.

Punkt zbiórki mieści się w  Czytelni Centralnej Biblioteki Statystycznej.

Zebrane pozycje posłużą do otwarcia Zaczytanych Bibliotek m.in. w szpitalach, domach dziecka, domach seniora, domach pomocy społecznej, hospicjach, świetlicach środowiskowych, ośrodkach dla osób w kryzysie bezdomności, domach samotnej matki.

Czekamy na wszystkich chętnych, którzy zechcą wesprzeć zbiórkę książek.

Książka obrazkowa dla dorosłych

Dzień Miłośników Książek to święto czytelników i książek. Hasło, które charakteryzuje emocje dzisiejszego święta i łączy wszystkich miłośników książek to: Czytam, bo lubię. Na szczęście chęć do czytania książek nie gaśnie i niezmiennie trwa od wieków. Miłośnicy książek mają swoje preferencje, ulubione gatunki literackie i autorów, jednak wszystkich czytelników łączy książka, którą warto czytać i o niej rozmawiać. Czytamy książki, o których usłyszeliśmy, otrzymaliśmy w prezencie, albo polecił nam je znajomy czy rodzina. Mogą one być sentymentalnym powrotem do przeszłości, odkryciem, motywacją, relaksem czy ukojeniem. Jednym z zaskoczeń na rynku wydawniczym mogą być książki obrazkowe dla dorosłych. Na pograniczu literatury i sztuk wizualnych powstają publikacje określane jako picture booki, książki obrazkowe lub obrazowe, książki ikonotekstowe bądź ikonolingwistyczne, wreszcie – słowoobrazy i tekstoobrazy. W dobie Internetu komunikaty przekazywane są poprzez litery, obrazy czy dźwięki. Czytanie nie oznacza już tylko kontaktu z tekstem, ale także z innymi znakami, np. piktogramami czy zdjęciami. Można uznać, że pojawienie się książek obrazowych jest efektem przemian w kulturze. Przyzwyczailiśmy się, że jeśli książka ma dużo ilustracji, a mało tekstu oznacza, że jest przeznaczona dla dzieci. Im mniej jest w niej do oglądania, a więcej do czytania, tym starsi są jej adresaci. Książek obrazkowych nie należy mylić z komiksami, ponieważ te drugie to raczej książki z ilustracjami – zdarzenia w nich są podzielone na sceny, w których prowadzone są krótkie dialogi. W książce obrazkowej ilustracje są znacznie większe i strona składa się nie tyle z serii obrazów, ale pojedynczych przedstawień, które mają przekazać określone znaczenia czy wartości, jakie proponuje autor książki. Różnica nie jest tylko semantyczna, w komiksach pokazywana jest przede wszystkim akcja, a w książkach obrazkowych oglądamy symbole i idee. Książki obrazkowe to często małe dzieła sztuki, których lektura powinna zacząć się już od okładki, przez wyklejkę, stronę tytułową i dopiero później można przejść do zasadniczej treści. Obraz jest równoprawnym środkiem artystycznym, który uzupełnia część pisaną, a sam tekst bez ilustracji niewiele znaczy. Zdarza się i tak, że najpierw powstaje graficzna strona książki, a później tekst. Bardzo często są to książki poetyckie, filozoficzne, pełne różnych metafor, alegorii, ale też książki non-fiction lub popularnonaukowe. To artystyczna działalność odnosząca się do ważnych, nierzadko bolesnych spraw, wymagająca od odbiorcy wielkiej uważności percepcyjnej i emocjonalnej. Idea tworzenia książek obrazkowych wiąże się z ich unikatową, innowacyjną, otwartą na zmieniającą się rzeczywistość konwencją, która łączy w sobie uniwersalne wartości oraz wysoki poziom artystyczny. Jest to połączenie słowa i obrazu, sztuki i projektowania, która dobitniej przekaże treści. Za pierwszą w Polsce książką obrazkową przeznaczoną zdecydowanie dla dorosłego czytelnika było autorskie Love story Oli Cieślak, wydane przez wydawnictwo Dwie Siostry w 2008r. Przekaz opowiedziany został w poetyce haftowanych, kuchennych makatek. Książki obrazkowe to ciekawy pomysł na prezent.

Zapraszamy do skorzystania ze zbiorów głównych CBS - z literatury naukowej i popularnonaukowej (Czytelnia CBS p. 67 blok D) oraz do Biblioteki Beletrystycznej, gdzie można sięgnąć po książki z literatury pięknej (Biblioteka Beletrystyczna p. 298 II piętro, rotunda).

Propozycje książek obrazkowych dla dorosłych:

A ja czekam / Davide Cali, Serge Bloch. Warszawa, 2005

Cienka czerwona nitka łączy różne wydarzenia z życia w całość. Wydarzenia radosne i smutne, oczekiwane i niespodziewane, ale zawsze poruszające do głębi.

Love story / Ola (Aleksandra) Cieślak. Warszawa, 2008

Książka o miłości - fabularna, zabawna i romantyczna.

Babcia robi na drutach / Uri Orlev (właściwie Henryk Jerzy Orłowski), Marta Ignerska. Warszawa, 2009

Opowieść o inności i tolerancji, zapewne bazująca na przeżyciach autora z dzieciństwa w okupowanej Warszawie.

Król i morze: 21 krótkich opowiastek / Heinz Janisch, Wolf Erlbruch. Warszawa, 2010

W każdym z nas kryje się Król, raz wściekły z powodu swej bezsilności, drugi raz zdumiony swą władzą, a czasem po prostu zachwycony królestwem, które go otacza. Filozofia i egzystencjalizm połączone z humorem oraz zachwytem przyrodą

Masz prawa, człowieku: picture book na podstawie Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka: praca zbiorowa / Małgorzata Węgrzecka, Iwona Zabielska-Stadnik, Anita Andrzejewska i inni. Warszawa, 2014

Powszechna Deklaracja Praw Człowieka w formie książki obrazkowej. Pierwszy tom w wykonaniu polskich ilustratorów, drugi to wizja artystów z całego świata (np. Alan Lee, Satoshi Kitamura, Korky Paul, Axel Scheffer, Jane Ray).

Książę w cukierni / Marek Bieńczyk, Joanna Concejo. Warszaw, 2016

Żartobliwa powiastka o szczęściu … nie do końca. Jeden z bohaterów Bieńczyka mówi że, ze szczęściem są same kłopoty. I mnoży przykłady nowych kłopotów, analizując powody ulotności szczęścia.

Mapy: obrazkowa podróż po lądach, morzach i kulturach świata / Aleksandra Mizielińska, Daniel Mizieliński. Warszawa, 2016

Niezwykła podróż dookoła świata. 67 ogromnych map prowadzi czytelników przez 58 krajów i 6 kontynentów. Na każdej z nich są niezliczone ilustracje, szczegóły i ciekawostki, które przenoszą w wyjątkowe miejsca.

Oczy / Iwona Chmielewska. Wrocław, 2016

Książka o różnicach w postrzeganiu świata przez widzących i niewidomych. O tym jak zmysły wpływają na doświadczanie.

Kiedy dojrzewają porzeczki / Joanna Concejo. Lusowo, 2017

Cytat z noty wydawcy: piękna i poruszająca opowieść o starości, samotności, czekaniu i odchodzeniu. (...) Pełna symboli i emocji opowieść o świecie, który przeminął, ale na zawsze pozostaje częścią naszego życia

Zagubiona dusza / Olga Tokarczuk, Joanna Concejo. Warszawa, 2017
Był sobie raz pewien człowiek, który bardzo dużo i bardzo szybko pracował i już dawno zostawił swoją duszę gdzieś daleko za sobą. Bez duszy żyło mu się nawet dobrze – spał, jadł, pracował, prowadził samochód, a nawet grał w tenisa. Czasem jednak miał wrażenie, że wokół niego jest zbyt płasko, jakby poruszał się po gładkiej kartce z zeszytu do matematyki, kartce, którą pokrywają równiutkie kratki… To książka o czekaniu, cierpliwości i uważności, o zagubieniu w codzienności i odnajdywaniu siebie.

Dwoje ludzi / Iwona Chmielewska. Poznań, 2022

Poetycka opowieść o miłości, związku i relacjach między dwojgiem ludzi.

Przyjaźń. To, co nas łączy / Heike Faller, Valerio Vidali; tłumaczenie Iwona Mączka. Warszawa, 2022

Opowieść o przyjaźni na całe życie, o przyjaźni, która szybko się kończy, o przyjaźni głębokiej, ale też ulotnej i przemijającej. Przyjaźń jest potrzebna każdemu – bez względu na wiek. Wspaniały prezent dla kogoś, za kim się tęskni.

No chodź / Sebastien Joanniez, Joanna Concejo. Warszawa, 2023

Każdy czytelnik nawet w najbardziej zabałaganionym świecie znajdzie miejsce dla siebie. I z pewnością nie będzie w tym świecie sam. Ta prosta książka obrazkowa jest jak zabawna dziecięca wyliczanka, w której autorzy postanowili ukryć niespodziankę… 

Witold Gombrowicz należy do najwybitniejszych polskich i  światowych pisarzy XX w.
Był jednym z autorów kręgu „Kultury” paryskiej, emigracyjnego periodyku redagowanego przez Jerzego Giedroycia, skupiającego najwybitniejsze umysły i najświetniejsze pióra polskiej emigracji. Pierwszy cykl jego opowiadań pt. Pamiętnik z okresu dojrzewania ukazał się w 1933r., a rozgłos przyniosła mu powieść Ferdydurke, opublikowana w 1938r.  Od roku 1939  Gombrowicz przebywał na emigracji w Argentynie, zaś ostatnie lata życia spędził jako emigrant we Francji. Do najważniejszych utworów Gombrowicza zalicza się: powieści – Ferdydurke, Trans-Atlantyk, Pornografia i Kosmos oraz dramaty – Iwona, księżniczka Burgunda, Operetka  i Ślub. Ważną częścią jego twórczości jest Dziennik, łączący kreację autobiograficzną z  dyskursem  filozoficzno-politycznym.    W czasach PRL Gombrowicz  był eliminowany z obiegu  kulturalnego.  Pierwsze,  krajowe  wydanie dziewięciu tomów dzieł Gombrowicza - z widocznymi ingerencjami cenzury, nastąpiło w 1986r., tj.  17 lat po śmierci pisarza. Umiejętność konstruowania portretu  psychologicznego, wnikliwy, utrzymany w duchu egzystencjalizmu,  obraz  relacji międzyludzkich, demaskatorskie  podejście do   schematów zachowań społecznych oraz bezkompromisowość w ocenie zdarzeń politycznych czy zjawisk społeczno-kulturalnych, to charakterystyczne cechy twórczości Witolda Gombrowicza.  Jego utwory zostały przetłumaczone na wiele języków i doczekały się licznych opracowań oraz naukowych analiz. Dopiero ostatnia dekada życia autora obfitowała w liczne wyróżnienia, potwierdzające rangę jego literackich dokonań. Postawa Gombrowicza – pisarza  pokazuje, jak ważne dla rozwoju cywilizacji i kultury pozostają twórcze indywidualności,  posiadające odwagę kwestionowania świata zastanego. Dla uhonorowania jego zasług i docenienia  rangi  twórczości, Witold Gombrowicz został uchwałą Senatu RP ogłoszony Patronem roku 2024. W  prowansalskim  Vence, w ostatnim mieszkaniu zajmowanym przez Witolda i Ritę Gombrowiczów,  otwarto w roku 2017   międzynarodową, polsko-francuską  instytucję kultury - Muzeum  Witolda Gombrowicza/Espace Muséal Gombrowicz. Z kolei  Muzeum  Witolda Gombrowicza w Polsce ulokowane jest  we Wsoli
na Ziemi Radomskiej – rodzinnej ziemi Gombrowiczów. To tutaj 4 sierpnia tego roku odbędą się 120. urodziny Pisarza uświetnione m.in. premierą filmu „Itek. Dzieciństwem podszyty” w reżyserii  Roberta Utkowskiego. Szczegóły w linku Wydarzenia : Gombrowicz (muzeumgombrowicza.pl)

Dyrektor Centralnej Biblioteki Statystycznej im. Stefana Szulca w Warszawie ma przyjemność zaprosić do obejrzenia wystawy plenerowej Biblioteka wczoraj - dziś – jutro.

W   106.  roku od powołania Głównego Urzędu Statystycznego, którego ważną częścią od zarania była biblioteka naukowa, powstała syntetyczna ekspozycja przedstawiająca działalność książnicy statystyki polskiej. Głównym założeniem wystawy, a zarazem jej koncepcją, jest zaprezentowanie szerokiemu gronu odbiorców, Warszawiaków i gości stolicy,  dziejów oraz współczesnego potencjału  Biblioteki.

Biblioteka GUS, a od 1968 roku - Centralna Biblioteka Statystyczna,    rozpoczęła  swoją działalność  w roku 1918. Instytucja od lat wspiera służby statystki publicznej  jako  zaplecze naukowe  a także czynnie uczestniczy w   promowaniu  dokonań statystyki publicznej poprzez gromadzenie i udostępnianie publikacji oraz informacji statystycznej. Biblioteka edukuje: organizuje lekcje biblioteczne oraz kolejne edycje Ogólnopolskiego Konkursu Statystycznego dla szkół średnich. Te i inne  inicjatywy stanowią zaledwie ułamek szeroko zakrojonej działalności Biblioteki na rzecz upowszechniania wiedzy o statystyce polskiej oraz
z zakresu statystyki publicznej.

Wystawa plenerowa to 22 plansze, podzielone na bloki tematyczne:   część poświęconą dziejom Biblioteki, prezentującą momenty przełomowe w jej historii oraz strefę charakteryzującą profil gromadzenia zbiorów,  jak również najcenniejsze i unikatowe, ilustrowane fotografiami, cymelia,
a także  publikacje najnowsze. W planie uniwersalnym, wystawa pokazuje przemiany w funkcjonowaniu biblioteki naukowej na przestrzeni XX/XXI wieku, od biblioteki tradycyjnej do biblioteki cyfrowej.

Wystawę można będzie oglądać codziennie od 26 lipca. Znajduje się ona na parkanie Głównego Urzędu Statystycznego w pięknym otoczeniu Parku Pole Mokotowskie.  Koncepcję   i projekt ekspozycji opracowała  pani Małgorzata Czapalska – kurator wystawy. Nadzór i opiekę merytoryczną  sprawuje Centralna Biblioteka Statystyczna – komisarz wystawy.

Jednocześnie zachęcamy do zapoznania się z innymi naszymi ekspozycjami, znajdującymi się na parterze budynku Głównego Urzędu Statystycznego  w sąsiedztwie  Czytelni Biblioteki.

POLSKA INAUGURACJA OLIMPIJSKA – VIII Letnie Igrzyska Olimpijskie Paryż 1924

Między 4 maja a 27 lipca 1924r. w Paryżu odbyły się VIII Letnie Igrzyska Olimpijskie. Wystąpili przedstawiciele 44 krajów, w tym po raz pierwszy z Polski.

Polski Komitet Igrzysk Olimpijskich wystawił 81-osobową ekipę sportowców, która odniosła dwa sukcesy. Czwórka kolarzy torowych w składzie: Józef Lange, Jan Łazarski, Tomasz Stankiewicz i Franciszek Szymczyk zajęła drugie miejsce i otrzymała srebrny medal w wyścigu na 4 km na dochodzenie, a porucznik Adam Królikiewicz w konkursie skoków, na koniu Picador, wywalczył trzecią lokatę i medal brązowy. Były to pierwsze medale olimpijskie w dziejach polskiego sportu. W stulecie tych wydarzeń w uznaniu zasług sportowców, rok 2024 został ogłoszony Rokiem Polskich Olimpijczyków.

Do dziś polscy olimpijczycy w startach na letnich i zimowych igrzyskach zdobyli ponad 300 medali. Tę liczbę powiększają jeszcze nagrody przyznane polskim artystom na Olimpijskich Konkursach Sztuki i Literatury, które towarzyszyły zawodom sportowym w latach 1912-1948.

Od 26 lipca do 11 sierpnia 2024r. w Paryżu będą trwały Letnie Igrzyska Olimpijskie, które są 33. edycją nowożytnej olimpiady. Na igrzyska przyjedzie 10,5 tys. zawodników i zawodniczek reprezentujących 183 kraje świata. Wezmą udział w 329 konkurencjach i 32 dyscyplinach. Tak jak przed stu laty weźmie w niej udział polska reprezentacja, która składa się z 213 sportowców.

W dniach 2-4 lipca 2024 r. w Warszawie odbył się IV Kongres Statystyki Polskiej. Wzięli w nim udział polscy i zagranicznych naukowcy, eksperci, przedstawiciele instytucji publicznych i mediów. W ciągu trzech dni odbyło się ponad 100 wykładów i paneli dyskusyjnych z prelegentami z różnych obszarów statystyki.

Organizatorami wydarzenia były Główny Urząd Statystyczny oraz Polskie Towarzystwo Statystyczne. Główny cele, które postawili przed sobą organizatorzy, to pielęgnowanie tradycji wspólnych spotkań i pogłębiania dialogu między statystyką publiczną a środowiskiem naukowym.

W Kongresie uczestniczyli również przedstawiciele Centralnej Biblioteki Statystycznej.

W ramach sesji poświęconej historii polskiej statystyki dr Bożena Łazowska wygłosiła wykład pt. „Stan badań i perspektywy badawcze nad historią Generalnego Gubernatorstwa w liczbach (1939-1944).

Dla uczestników dostępne było również stoisko informacyjne Centralnej Biblioteki Statystycznej, przy którym można było spotkać się z naszymi pracownikami, zaopatrzyć w publikacje GUS oraz biblioteczne materiały promocyjne i informacyjne, a także obejrzeć nową edycję wirtualnego spaceru po bibliotece i cyfrowe wersje publikacji z naszych bogatych zasobów. Odwiedzającym stoisko gościom udzielaliśmy również informacji na temat zbiorów biblioteki oraz danych dostępnych w publikacjach, bazach wiedzy i na portalu Głównego Urzędu Statystycznego.

Dziękujemy wszystkim, którzy odwiedzili nasze stoisko podczas Kongresu.  Jesteśmy wdzięczni za zainteresowanie i wszystkie miłe słowa z Państwa strony. Zapraszamy teraz do odwiedzenia Centralnej Biblioteki Statystycznej. Tutaj na co dzień czekamy na wszystkich miłośników statystyki i udostępniamy historyczne i współczesne dane z całego świata.

23  czerwca obchodzimy kolejne ważne święto. Jest nim Dzień Ojca, w którym każde dziecko ma szczególną okazję do złożenia życzeń swojemu tacie.

Dzień Ojca wraz z Dniem Matki, Dniem Dziecka, Dniem Babci i Dniem Dziadka przypomina nam jak ważny dla wszystkich pozostałych jest  każdy z członków rodziny. 

Z wszystkich wspomnianych, jest to święto chyba najmniej popularne, choć ma już długą tradycję i jest znane w wielu krajach świata. Najwcześniej, bo już w 1910 roku, obchodzone było w Stanach Zjednoczonych, początkowo jako święto lokalne a od roku 1972 jako oficjalne w całym kraju. W Polsce pomysł ustanowienia święta ojców zaczęto promować w łódzkiej prasie w roku 1965. Pomysł spotkał się powszechnym poparciem, a poeta Jan Sztaudynger zaproponował datę obchodów 23 czerwca i tak Dzień Ojca został ogłoszony po raz pierwszy.

Okazuje się, że w poszczególnych krajach święto to obchodzone jest w różnych dniach. 19 marca świętują ojcowie we Włoszech, Hiszpanii i Portugalii, 5 czerwca w Danii. W niektórych państwach  jest to święto ruchome. Na Litwie na przykład obchodzone jest w pierwszą niedzielę czerwca, w Austrii w drugą, w Turcji, Holandii, Francji, Wielkiej Brytanii i na Ukrainie w trzecią, w Niemczech zaś w dniu Święta Wniebowstąpienia Pańskiego.

Niezależnie od daty i miejsca, święto jest wspaniałą okazją do przypomnienia o ważnej roli każdego taty w procesie wychowania oraz podziękowania mu i złożenia życzeń.

Centralna Biblioteka Statystyczna również składa wszystkim ojcom najserdeczniejsze życzenia z okazji ich święta.

Życzymy wszystkiego najlepszego a przede wszystkim dumy i radości z waszych, zarówno tych najmłodszych jak i nieco starszych, pociech. Życzenia kierujemy również do tych, którzy podjęli trud rodzicielstwa zastępczego, którego święto obchodzimy 30 maja.

Światowy Dzień Krwiodawcy został ustanowiony 14 czerwca 2004 r. przez Światową Organizację Zdrowia, Międzynarodową Federację Towarzystw Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca, Międzynarodową Federację Organizacji Krwiodawców oraz Międzynarodowe Towarzystwo Transfuzjologiczne. Obchodzony jest corocznie w dniu urodzin Karla Landsteinera, który w 1901 r. odkrył grupy krwi. Za swoje osiągnięcie w 1930 r. otrzymał Nagrodę Nobla. Krew i produkty krwiopochodne są niezbędne między innymi dla: skutecznego leczenia kobiet cierpiących na krwawienia związane z ciążą i porodem, dzieci z ciężką anemię wywołaną malarią i niedożywieniem, pacjentów z chorobami krwi i szpiku kostnego oraz dziedzicznymi zaburzeniami hemoglobiny i stanami niedoboru odporności, ofiar wypadków i katastrof a także pacjentów poddawanych zaawansowanym zabiegom medycznym i chirurgicznym. Aby zapewnić każdemu, kto potrzebuje transfuzji, dostęp do bezpiecznej krwi, wszystkie kraje potrzebują dobrowolnych, nieodpłatnych dawców krwi, którzy będą ją regularnie oddawać. Dlatego w Dniu Krwiodawcy społeczeństwo informowane jest o potrzebie regularnego oddawania krwi oraz składane są szczególne podziękowania dla wszystkich dawców krwi, którzy ratują ludzkie życie. Promując to wydarzenie przeprowadzane są: kampanie informacyjne na portalach społecznościowych, specjalne tematyczne transmisje w mediach, spotkania i warsztaty, imprezy muzyczne i artystyczne dla  dawców krwi i ich najbliższych, ale przede wszystkim zmasowane akcje, w Polsce i na świecie, polegające na oddawaniu krwi w punktach krwiodawstwa czy przystosowanych do tego autobusach.

Być jak dziecko. Wspólne układanie puzzli.

Do jednej z popularniejszych form zabawy należy układanie puzzli, polegające na składaniu dużego obrazka z małych fragmentów. Początkowo puzzle były używane jedynie do edukacji dzieci, ale z czasem stały się popularnym sposobem spędzania wolnego czasu. W dzisiejszych czasach puzzle są już nie tylko formą rozrywki, ale także narzędziem do relaksu i medytacji, a także służą jako element terapii.  Za twórcę pierwszych puzzli uważany jest John Spilsbury, londyński grawer i kartograf. Aby ułatwić naukę geografii w 1760 r. naklejał drukowane mapy na cienkie deski z mahoniu i rozcinał całość wzdłuż granic państw. Ta forma pomocy naukowych rozprzestrzeniła się w całej Anglii i była stosowana także do nauczania innych przedmiotów. Oprócz układanek dla dzieci tworzono również puzzle dla dorosłych, Miały dostosowaną do nich tematykę, np. przedstawiały wydarzenia lub ówczesne osobistości. W drugiej połowie XIX w. puzzle dotarły do pozostałych państw Europy oraz USA. Stały się bardzo popularne, a wiele firm je produkujących powstało właśnie w XIX w. Następnie puzzle zaczęły być produkowane z tektury, co umożliwiło produkcję bardziej skomplikowanych wzorów. Najczęściej składają się z 500, 1000, 1500 i 2000 elementów. Największy jak dotąd "puzzlowy" rysunek dostępny na rynku zawierał 12 tysięcy elementów. Odmianą klasycznej układanki są puzzle trójwymiarowe oraz kuliste. Rekordowe puzzle ułożone zostały przez studentów Uniwersytetu Ekonomicznego Ho Chi Minh w Wietnamie w 2011r. Składały się z ponad 550 000 elementów. W Polsce puzzle pojawiły się w 1985 r. Wprowadził je na nasz rynek Kazimierz Wierzbicki, trener koszykówki kobiet i założyciel firmy Trefl. Najmniejsze puzzle produkowane w tej firmie składają się z 24, największe - z 2000 części. Puzzle popularne są na całym świecie, a ich układanie jest idealną aktywnością dla każdego, a także całych rodzin.

Z okazji Dnia Dziecka życzymy wszystkiego najlepszego i wspaniałej zabawy we wspólnym układaniu puzzli.

Zachęcamy do zabrania do domu przygotowanych przez CBS układanek.                  

Wyłożone są one przy Czytelni CBS p. 67 blok D.

Źródło zdjęcia: www.trefl.com, 2024,

https://www.trefl.com/blog/post/dlatego-warto-ukladac-puzzle [dostęp: 2024-05-29]

Bookcrossing to przedsięwzięcie, które łączy coraz większą liczbę amatorów czytania na całym świecie.

Wędrująca książka, czyli bookcrossing właśnie jest formą ruchomej biblioteki, mającą na celu popularyzację czytelnictwa, zjednoczenie osób uwielbiających czytanie i stałe powiększanie tego grona. W jego ramach przeczytane przez siebie książki można zostawiać w specjalnie przygotowanych miejscach /na półkach, stolikach, regałach/, a te z kolei ulokowane są np. w parkach, przy przystankach autobusowych, na klatkach schodowych w blokach, w kawiarniach, ale także w instytucjach publicznych: szkołach, muzeach, bibliotekach. Egzemplarz pozostawiony przez jedną osobę może wziąć ktoś inny, kto potem umieści go być może na zupełnie innej półce. Biorąc jedną książkę ze sobą, można – ale nie trzeba – zostawić inną pozycję.

Właśnie mija rok, od kiedy przed wejściem do czytelni Centralnej Biblioteki Statystycznej pojawił się regał przeznaczony do  dzielenia się książkami.

Zasady są proste:

•           przynieś przeczytaną, niepotrzebną książkę i zostaw ją tutaj.

•           zabierz inną do domu i przeczytaj

•           po przeczytaniu możesz, choć nie musisz, przynieść ją z powrotem i wybrać kolejną

Zatem, jeśli masz w swoich zbiorach książki, które już przeczytałeś i chcesz je podarować komuś innemu lub uratować je przed zniszczeniem, przynieś je  do naszej biblioteki.

Zapraszamy do wymieniania się książkami.

Nasz regał z  wolnymi  książkami czeka przy Czytelni CBS p. 67 Blok D.

W 2024 roku XXI edycja Święta Wolnych Książek odbywa się 29 maja. Z tej okazji Centralna Biblioteka Statystyczna organizuje kolejną akcję. W dniu Święta przed gmachem GUS przy alei Niepodległości 208, gdzie mieści się nasza biblioteka, będziemy obdarowywać książkami wszystkich miłośników czytania. Wychodząc z publikacjami na zewnątrz chcemy się z Państwem spotkać i zachęcić do czytania wartościowej literatury beletrystycznej oraz naukowej a przede wszystkim zaprosić do naszej biblioteki, gdzie jest ona dostępna na co dzień.

Do zobaczenia!

Do świąt, które dla większości z nas ma znaczenie szczególne, z całą pewnością zaliczyć  można Dzień Mamy. Obchodzony jest w ponad 150 krajach, a jego data zależy od państwa, w którym jest świętowany. Oficjalnie Dzień Matki, jako święto kalendarzowe pojawiło się w Polsce w 1914 r. i obchodzone było w Krakowie. Co ciekawe, zanim ustalono datę Dnia Matki na 26 maja, celebrowano go dwa tygodnie wcześniej, a organizatorem święta był Polski Czerwony Krzyż. Po uzyskaniu przez Polskę niepodległości zwyczaj umocnił się i stał częścią naszej tradycji. Polska jako jedyny kraj na świecie obchodzi Dzień Mamy 26 maja. Chociaż współczesna forma święta jest stosunkowo młoda, to w różnych kulturach na przestrzeni wieków istniały święta poświęcone zarówno macierzyństwu, jak i płodności. Starożytne kultury miały własne święta ku czci matek, często reprezentowanych przez boginie-matki, symbole płodności i urodzaju.

W XVII-wiecznej Anglii zwyczajem były niedziele u matki - Mothering Sunday. W tym dniu odprawiano wówczas msze w katedrze, a matkom składano podarki w zamian za błogosławieństwo. Tradycja przetrwała do dziś.

W Stanach Zjednoczonych Ameryki obchody zostały zapoczątkowane za sprawą Anny Jarvis z Filadelfii, która zorganizowała 12 maja 1907 r. nabożeństwo na cześć swojej zmarłej matki, działaczki na rzecz kobiet. Przeprowadzona przez nią kampania mająca na celu popularyzację Dnia Matki przyniosła spodziewany rezultat i już po kilku latach większość stanów obchodziła to święto w drugą niedzielę maja, a w 1914 r. prezydent Woodrow Wilson uczynił je świętem państwowym.

Obchody Dnia Matki we Francji (Fete des Meres) zainicjował Napoleon Bonaparte, honorując rolę kobiet poprzez wręczanie im odznaczeń. Działania te miały podnieść wskaźnik urodzeń. Oficjalnie Dzień Matki ustalono dopiero w 1950 r. Tamtejsze mamy najczęściej dostają od dzieci własnoręcznie upieczone ciasto i laurki.

Dla Australijczyków Dzień Matki jest bardzo ważnym świętem. Jednym z tamtejszych zwyczajów jest przypinanie sobie do ubrań kolorowych goździków. Symbolizują one miłość matki spinającą rodzinę i dbającą o dzieci i dom.

We włoskiej kulturze matka jest jedną z ważniejszych postaci, nie tylko w rodzinie, ale także w życiu społecznym. Tego dnia dzieci spędzają czas z rodzicami, starając się umilić im wspólne chwile. Tradycją jest również wspólne wychodzenie do restauracji, gdzie zamawiany jest tradycyjny włoski sernik w kształcie serca.

U Hindusów święto jest bardzo kolorowe i huczne. Powiązane jest ono z kultem bogini matki Durga. Jest to bóstwo symbolizujące opiekę nad domownikami. Tego dnia mamom nie wolno zbliżać się do kuchni ani sprzątać. Wszystkie te obowiązki biorą na siebie inni domownicy.

Meksykanie Dzień Matki obchodzą w kościołach i kaplicach, gdyż jest to wydarzenie religijne. Dzieci budzą swoje mamy i śpiewają im okazjonalne piosenki. W domu, po powrocie z kościoła, mamy zwolnione są ze wszystkich codziennych obowiązków.

W Hiszpanii Dzień Matki od początku powiązany był z religijnym świętem Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, który przypada na 8 grudnia. Dopiero w roku 1965 oba święta zostały rozdzielone i Dzień Matki przeniesiony został na pierwszą majową niedzielę. Mamy otrzymują drobne prezenty i własnoręcznie szykowane upominki. Nie brakuje też kwiatów czy czekoladek. W północnej części Hiszpanii tradycją jest podawanie mamie śniadania do łóżka.

W Chinach nie jest to święto narodowe i nie obchodzi się go powszechnie. Tam gdzie się go jednak celebruje, obdarza się mamy białymi liliami.

W Tajlandii przygotowania do święta zaczynają się kilka tygodni wcześniej. Tajlandczycy ozdabiają domy flagami narodowymi, girlandami z kwiatów, światełkami i portretami Królowej. Odbywają się procesje i pokazy fajerwerków.

Wieczorem, przed Dniem Matki w Ekwadorze, na miasto wyjeżdżają nietypowe pojazdy… ciężarówki z mężczyznami, którzy śpiewają mamom serenady.

W Japonii na Dzień Mamy przygotuje się specjalne potrawy z jajek: omlet i pudding.

W Polsce Dzień Matki jest bardzo popularnym świętem. Tego dnia mamy otrzymują od swoich dzieci życzenia i prezenty. W zależności od wieku dziecka najpopularniejszymi prezentami są laurki i kwiaty. Najpiękniejszym jednak prezentem, może być  towarzyszący życzeniom uśmiech i ogromna wdzięczność, które naszym mamom powinniśmy przekazywać na co dzień, ale w dniu ich święta w szczególności.

Centralna Biblioteka Statystyczna wszystkim Mamom składa najserdeczniejsze życzenia.

Zapraszamy serdecznie na Międzynarodowe Targi Książki w Warszawie, które odbywają się w dniach 23-26 maja w Pałacu Kultury i Nauki i na placu Defilad.

W jednym miejscu spotykają się miłośnicy literatury oraz instytucje i media związane z książką i kulturą. Organizatorzy targów przygotowali bogaty program wydarzeń i spotkań. Zaprezentują się wystawcy i twórcy z Polski i zagranicy. W tym gronie znajdują się również Zakład Wydawnictw Statystycznych, Główny Urząd Statystyczny i Centralna Biblioteka Statystyczna, które zapraszają do swojego stoiska targowego.

Zakład Wydawnictw Statystycznych jest wydawcą publikacji instytucji  statystyki publicznej, dystrybutorem wydawnictw Głównego Urzędu Statystycznego.

Centralna Biblioteka Statystyczna posiada i udostępnia największy w Polsce księgozbiór z dziedziny statystyki i dyscyplin pokrewnych, od historycznych publikacji z XIX w. po najnowsze wyniki badań, polskie i zagraniczne wydawnictwa statystyczne, w tym wszystkie publikacje GUS, między innymi roczniki branżowe i wyniki spisów powszechnych a także szczegółowe opracowania regionalne - w formie drukowanej i cyfrowej. Prowadzi też działalność naukową i edukacyjną.

Na naszym stoisku na wszystkich zainteresowanych czekają wartościowe książki z dziedziny statystyki oraz materiały informacyjne i promocyjne a także pracownicy GUS, ZWS i bibliotekarze z Centralnej Biblioteki Statystycznej udzielający informacji na temat dostępnych wydawnictw oraz prowadzonych działań.

Zapraszamy serdecznie do odwiedzenia naszego stoiska targowego nr 105. Znajduje się ono w sali Korczaka w Pałacu Kultury i Nauki.

20.05.2024 Centralną Bibliotekę Statystyczną odwiedzili uczniowie LXXII Liceum Ogólnokształcącego im. gen. Jakuba Jasińskiego w Warszawie. W czytelni odbyła się lekcja biblioteczna, podczas której uczniowie mogli poznać historię biblioteki, zobaczyć najciekawsze publikacje ze zbiorów, obejrzeć znajdujące się w czytelni wystawy książek i zdjęć oraz prezentację pokazującą zasoby statystycznej biblioteki cyfrowej dostępnej na stronie internetowej CBS. Spotkanie zakończyło się zwiedzaniem bibliotecznych magazynów.

Dziękujemy serdecznie za tę miłą wizytę zapraszamy do korzystania ze zbiorów i czekamy na kolejne lekcje, które organizujemy w naszej bibliotece.

10 maja 2024 r. przy okazji Dni Otwartych Funduszy Europejskich zorganizowanych w GUS Centralna Biblioteka Statystyczna na swoim stoisku informacyjnym promowała produkty współfinansowane z funduszy unijnych, między innymi zdigitalizowany zasób Statystycznej Biblioteki Cyfrowej. Przedstawiona została także prezentacja poświęcona projektowi SISP-2 zrealizowanemu w naszej placówce.

Tego dnia bibliotekę odwiedzili również uczniowie klasy piątej z jednej z warszawskich szkół podstawowych wraz z opiekunami. Podczas wizyty goście dowiedzieli się o naszej historii, działalności oraz bogatym księgozbiorze. Duże wrażenie na słuchaczach wywarł pokaz historycznych publikacji oraz niebanalne formy wydawnicze i graficzne książek i czasopism. Zainteresowanie i zakres zadawanych przez młodzież pytań nie ograniczał się tylko do zasobów naszej biblioteki. Kulminacyjnym punktem spotkania był wspólny spacer po zakątkach bibliotecznych magazynów, do których dostęp nie jest na co dzień tak powszechny. Wycieczka piątoklasistów wypadła na piątkę i mamy nadzieję na kolejne wizyty.

Zapraszamy wszystkich do odwiedzin naszej czytelni, strony internetowej oraz korzystania z naszych bogatych zbiorów.

9 maja 2024 r. w ramach Ogólnopolskiego Tygodnia Bibliotek odwiedziła nas grupa senioralna z warszawskiego Ośrodka Pomocy Społecznej Bielany. Podczas spotkania zapoznaliśmy naszych gości z historią Centralnej Biblioteki Statystycznej oraz zakresem działań prowadzonych w obrębie statystyki publicznej. Przekazywanym informacjom towarzyszył film o historii GUS. Dużym zainteresowaniem zebranych cieszył się pokaz zbiorów biblioteki, różnorodnych pod względem tematycznym i jeśli chodzi o formy wydawnicze, od tych najstarszych po współczesne. Zaprezentowane zostały książki warte przeczytania oraz serie kalendarzy branżowych, religijnych, ogólnospołecznych, politycznych i fachowych, dostępnych w zbiorach biblioteki. Opowieści o ciekawostkach z przeszłości umieszczanych w terminarzach, wywołały ożywioną dyskusję i wspomnienia. Wizytę zakończył wspólny spacer po znajdujących się w naszej bibliotece miejscach na co dzień nieodwiedzanych przez czytelników.

Dziękujemy serdecznie za spotkanie i możliwość podzielenia się informacjami o naszym niepowtarzalnym zasobie bibliotecznym. Zapraszamy do kolejnych odwiedzin i korzystania z naszych zbiorów.

8 maja 2024 r. w Centralnej Biblioteki Statystycznej obchodziliśmy Dzień Bibliotekarza i Bibliotek. Dzień ten rozpoczynał również  Ogólnopolski Tydzień Bibliotek, ogłoszony już po raz 21. przez Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich.

Z tej podwójnej okazji od rana witaliśmy wszystkich pracowników gmachu Głównego Urzędu Statystycznego rozdając nasze gadżety promocyjne i materiały informacyjne. Przez cały dzień można było również obejrzeć w towarzystwie bibliotekarzy nasze magazyny, stanowisko digitalizacyjne i przygotowane z tej okazji wystawy, w tym najstarsze oraz najnowsze publikacje ze zbiorów. Akcja spotkała się z zainteresowaniem i jest kontynuowana w kolejnych dniach. Dzięki temu bibliotekę zwiedziło już prawie 70 osób.

Dziękujemy wszystkim, z którymi mogliśmy się spotkać i zaprezentować nasze zasoby. Dziękujemy za wizyty i otrzymane życzenia. Zapraszamy do korzystania ze znajdujących się w naszych zbiorach publikacji, które dla Państwa gromadzimy i z radością codziennie udostępniamy.

Biblioteka - miejsce na czasie

Ogólnopolski Tydzień Bibliotek jest organizowany od 2004 r. Każda z 21 edycji, promujących czytelnictwo i biblioteki, przebiega pod innym hasłem, którego wyboru dokonuje Zarząd Główny Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich – pomysłodawca i koordynator akcji. W tym roku hasło brzmi: Biblioteka – miejsce na czasie, a autorką jest Katarzyna Pawluk z Miejskiej Biblioteki Publicznej w Opolu. Przesłanie hasła związane jest z uniwersalnością, dostępnością, różnorodnością biblioteki jako instytucji społecznej, ale przede wszystkim przestrzenią do nauki, działań kulturalnych, spotkań i wymiany poglądów. Biblioteka otwiera się na zmieniające się potrzeby społeczeństwa, uwzględnia nowe trendy i innowacyjne formy przekazu wiedzy i kultury.

Tydzień Bibliotek to wydarzenie dla wszystkich miłośników książek i bibliotek. To czas, by odwiedzić bibliotekę, wypożyczyć książki, ale także wziąć udział w wydarzeniach, które na te dni przygotowują bibliotekarze. Do tego święta książki, czytelników i bibliotekarzy przyłącza się również Centralna Biblioteka Statystyczna im. Stefana Szulca i zaprasza wszystkich chętnych do:

- spaceru po bibliotece i odwiedzeniu miejsc na co dzień niedostępnych dla czytelników

- obejrzenia wystawy plakatów zaprojektowanych w związku z Tygodniem Bibliotek w latach 2006-2024

- zapoznania się z nowościami wydawniczymi, które są dostępne w Centralnej Bibliotece Statystycznej

Zapraszamy wszystkich do czytelni Centralnej Biblioteki Statystycznej, w której organizujemy lekcje biblioteczne i wykłady dla grup w różnym wieku. Forma, treść i czas spotkania zawsze dopasowane są do danej grupy. Wszystkich zainteresowanych zapraszamy do kontaktu telefonicznego lub e-mailowego z naszym informatorium:

e-mail:

tel. 22 608 33 75

Flaga Polski towarzyszy nam w ważnych chwilach. Dzień Flagi został ustanowiony przez Sejm w 2004 r. na mocy nowelizacji ustawy o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej. Zdecydowano, że symbol narodowy jakim jest flaga, zasługuje na swój dzień w kalendarzu. Nowelizacja umożliwia używanie flagi narodowej nie tylko w czasie świąt państwowych i w określonych przepisami sytuacjach, ale w każdej sytuacji przy zachowaniu należytej czci i szacunku. Dzień Flagi to dzień o znaczeniu symbolicznym, przypominający naszą historię i tradycję narodową. To również znakomita okazja do propagowania informacji i rozmowy o polskich symbolach narodowych i tożsamości. Z okazji święta Polacy z dumą eksponują Biało-Czerwoną poprzez wywieszanie flag, np. w oknach swoich mieszkań i przed domami, czy noszenie ich w postaci biało-czerwonej kokardy narodowej w klapie płaszcza, marynarki lub żakietu. W tym dniu organizowane są w całym kraju różnego rodzaju akcje, manifestacje i  pikniki patriotyczne.

Zachęcamy do zapoznania się z przygotowanym przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji miniprzewodnikiem Biało-Czerwona:

 www.gov.pl/web/mswia/miniprzewodnik-bialo-czerwona

Dzień Polonii i Polaków za Granicą ustanowiony został w 2002 r. przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej z inicjatywy Senatu RP, w dowód uznania dla wielowiekowego dorobku i wkładu Polonii i Polaków za granicą w odzyskanie przez Polskę niepodległości, wierność i przywiązanie do polskości oraz pomoc krajowi w najtrudniejszych momentach, w celu potwierdzenia więzi z Macierzą i jedności wszystkich Polaków, tak mieszkających w kraju, jak i żyjących poza nim. Święto to nawiązuje do przedwojennej tradycji obchodzenia 2 maja jako Dnia Opieki nad Rodakami na Obczyźnie i realizuje jedną z uchwał podjętych przez II Zjazd Polonii i Polaków z Zagranicy, który odbył się w Pułtusku w 2001 r. Opiekunem Polonii jest Marszałek Senatu RP. Istotą Dnia Polonii i Polaków za Granicą jest pamięć o polskiej historii i tradycji, opieka nad polskim dziedzictwem kulturalnym oraz podtrzymywanie związków z krajem. Według danych Ministerstwa Spraw Zagranicznych poza Polską mieszka ok. 20 mln osób polskiego pochodzenia, najwięcej w USA, Kanadzie, Wielkiej Brytanii, Francji, Niemczech i na Litwie. Obchody święta koncentrują się wokół wydarzeń o charakterze patriotycznym połączonych z festynami i występami artystycznymi promującymi polską kulturę i ojczysty język. Podczas uroczystości można także kupić polskie książki czy regionalne przysmaki. Jedną z ważniejszych inicjatyw służącą promowaniu i popularyzowaniu działalności Polonii jest utworzona w 2012 r., w ramach projektu „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą” ogłoszonego przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Polonijna Biblioteka Cyfrowa. Ma ona uniwersalny charakter, posiada obiekty niedostępne w innych bibliotekach cyfrowych i stanowi istotne źródło historyczne dokumentujące losy Polaków poza krajem w XIX i XX w. Powodem założenia PBC oraz jej głównym celem jest zabezpieczenie i udostępnianie zbiorów organizacji zrzeszających polską diasporę na świecie, które to organizacje nie dysponują środkami na digitalizację poloników oraz ich prezentację w Internecie. Dzięki współpracy Wydziału Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii Uniwersytetu Warszawskiego z wieloma instytucjami polonijnymi na całym świecie, w zbiorach PBC znajdują się niezwykle wartościowe dla historii i nauki polskiej archiwalia, książki, fotografie oraz czasopisma. PBC oferuje obiekty stanowiące ogromnej wagi źródło historyczne, dokumentujące losy Polaków poza krajem w XIX i XX w. Misją PBC jest zabezpieczanie oraz udostępnienie poloników posiadanych przez różnego typu organizacje i instytucje polskie i polonijne funkcjonujące na obczyźnie, a także zgromadzone przez kolekcjonerów prywatnych. Kolekcja PBC podzielona jest na cztery główne kategorie: prasa, książki, archiwalia i audycje Sekcji Polskiej Radia Watykańskiego. Czytelnik ma bezpośredni i bezpłatny dostęp on-line do zdigitalizowanych materiałów źródłowych, mających trwałą wartość historyczną, kulturową lub bibliofilską. Zachęcamy do skorzystania z umieszczonej na stronie internetowej GUS Bazy organizacji oraz instytucji polskich i polonijnych za granicą, która jest  tworzona w oparciu o dane zbierane w ramach badania stałego Polacy i Polonia na świecie, a także ze zbiorów Centralnej Biblioteki Statystycznej.

Każdego roku, 2 kwietnia obchodzony jest Światowy Dzień Wiedzy o Autyzmie. Dzień został ustanowiony przez przedstawicieli państw członkowskich Organizacji Narodów Zjednoczonych 21 stycznia 2008 r. Głównym przesłaniem jest podnoszenie świadomości społeczeństwa o problemach osób z autyzmem.

Czym jest autyzm:

• nie jest chorobą, to inny sposób funkcjonowania;
• występuje u ludzi wszystkich płci i w różnym wieku;
• może utrudniać funkcjonowanie w społeczeństwie, być czynnikiem nasilającym zaburzenia depresyjne, lękowe, odżywiania;
• to różnorodność – ma różne cechy i ich nasilenie;
• to niejednoznaczność.

Osoby dotknięte autyzmem mają problemy z komunikacją, postrzeganiem świata czy prawidłowym rozumieniem relacji społecznych, jednak ich spojrzenie na świat nie jest ani lepsze, ani gorsze. Jest po prostu inne. Według Światowej Organizacji Zdrowia ponad 400 tysięcy osób w Polsce jest w spektrum autyzmu. 2 kwietnia organizowane są wydarzenia, konferencje i spotkania, których celem jest zwiększenie świadomości społecznej na temat autyzmu oraz zwrócenie uwagi na potrzebę większej empatii i tolerancji dla odmiennych możliwości i potrzeb osób ze spektrum autyzmu. Kampania przyczynia się również do kształtowania właściwych postaw oraz przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu. W swoim przesłaniu z 2 kwietnia 2012 r. sekretarz generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych podkreślił, że:

Coroczne obchody Światowego Dnia Wiedzy na temat Autyzmu mają zachęcić do podejmowania takich działań i zwrócić uwagę na niedopuszczalną dyskryminację, nadużycia i izolację, jakich doświadczają ludzie dotknięci autyzmem i ich najbliżsi. Jak podkreśla Konwencja Praw Osób Niepełnosprawnych, osoby z autyzmem są równe wobec prawa i przysługują im wszystkie prawa człowieka i podstawowe wolności.

Corocznie 21 marca obchodzony jest Światowy Dzień Zespołu Downa (World Down Syndrome Day). Święto objęła patronatem Organizacja Narodów Zjednoczonych. Pomysłodawcą wydarzenia był Stylianos E. Antonarakis – genetyk z uniwersytetu w Genewie, a inauguracja miała miejsce w Singapurze 21 marca 2006 r. Data obchodów nie jest przypadkowa. Dzień 21 marca patronuje rozpoczynającej się wiośnie i narodzinom ludzi niezwykłych, data wiąże się również z istotą zaburzenia – trisomią 21 chromosomu. Z tej okazji na całym świecie odbywają się imprezy, których celem jest zwiększenie świadomości społecznej dotyczącej zespołu Downa, propagowanie praw ludzi z tą wadą genetyczną i integracja z nimi. Światowy Dzień Osób z Zespołem Downa  jest  okazją do poznania się, wymiany doświadczeń i wiedzy.                                                              Symbolem ludzi niezwykłych są dwie różne i kolorowe skarpetki. Niedopasowane skarpetki zwracają uwagę na problemy, z jakim borykają się osoby z zespołem Downa. Kolorowa skarpetka to symbol niepasującego chromosomu, ale także okazanie szacunku i zrozumienia. Dlatego zachęcamy wszystkich  do okazania wsparcia i solidarności z osobami z tą wadą genetyczną i ich rodzinami.
Przyłączyć się do świętowania 21 marca można w bardzo różny sposób:

- zdalnie: śledząc profile akcji na Facebooku, Twitterze i YouTube; 

 - aktywnie: organizując wydarzenie w swojej okolicy i rejestrując je na stronie WDSD w odpowiedniej zakładce, wpisując nazwę, dodając zdjęcie i krótki opis;

- biorąc udział w jednej z organizowanych imprez

Pamiętajmy, że osoba z zespołem Downa:

choć ma poważne problemy ze zdrowiem, to cieszy się życiem

chce poznawać świat i zdobywać nowe doświadczenia

ma marzenia i docenia życie

nie chce być wyręczana, po prostu trzeba Jej pokazać jak coś zrobić

tęskni

odczuwa lęk przed porażką

cierpi i bywa onieśmielona

chce się komunikować, ale nie zawsze potrafi

chętnie pomaga innym

chce przekraczać stereotypy

kocha bezinteresownie

W Centralnej Bibliotece Statystycznej można obejrzeć nową wystawę zdjęć. Przedstawia ona prace wykonane z przeznaczonych na makulaturę książek. Dzięki artystom książki zyskały nową formę, stając się obiektami pokazywanymi w galeriach sztuki i na wystawach.

book folding i quilling to metody, które po polsku określa się czasem mianem „książkowego origami”. Pierwsza z nich polega na tworzeniu przestrzennych form poprzez zaginanie kart książek, druga na zwijaniu pasków papieru, które tworzą w ten sposób spirale. Kreatywność artystów nie zna tu właściwie granic i pozwala na stworzenie prawdziwych dzieł sztuki. Podobnie jak w przypadku prezentowanej wcześniej wystawy prac wymagających zniszczenia pierwotnej formy książek, także i w tym przypadku podkreśla się, że przez twórców użyte zostały jedynie takie, które trafiłyby do wyrzucenia bądź przetworzenia. Dzięki artystom nieaktualny katalog reklamowy, stary kalendarz, książka teleadresowa, bądź notes mogą przybierać kształty roślin, zwierząt, przedmiotów codziennego użytku czy znanych symboli, zyskując w ten sposób nową rolę i nową wartość. Wystawa znajduje się w korytarzu obok Czytelni CBS p. 67 blok D.

Zapraszamy do oglądania i dzielenia się wrażeniami.

9 marca 1789 r. podczas obrad Sejmu Czteroletniego hrabia Fryderyk Józef Moszyński uzasadniał przeprowadzenie spisu statystycznego na ziemiach polskich. W efekcie uchwalono konstytucję o nazwie Lustracja dymów i podanie ludności, zarządzającą przeprowadzenie pierwszego ogólnokrajowego spisu ludności połączonego ze spisem dymów (domów). Przeprowadzono go 22 czerwca 1789 r., a 19 kwietnia 1790 r. zapoznano Sejm z wynikami.

Fryderyk Józef Moszyński stał się pionierem polskiej myśli statystycznej. Dzięki jego działaniom powstały podstawy ewidencji ludności i krajowej statystyki. Moszyński opracował projekt organizacji spisu, podstawowe kategorie spisowe oraz wzory tablic. Zaprezentował także wyniki tego spisu w odrębnych tabelach pokazujących strukturę społeczną i terytorialny rozkład ludności (z wyłączeniem duchowieństwa i szlachty). Rejestr był anonimowy, zawierał dane o ilości mieszkańców gospodarstwa, ich statusie społecznym i zawodowym.

Dla uczczenia tego wydarzenia Rada Główna Polskiego Towarzystwa Statystycznego wraz z Komitetem Statystyki i Ekonometrii Polskiej Akademii Nauk i Głównym Urzędem Statystycznym ustanowiły dzień 9 marca dorocznym Dniem Statystyki Polskiej. Obchody służą ukazaniu roli i znaczenia statystyki w procesie decydowania o rozwoju gospodarczym i społecznym kraju. Polska statystyka publiczna stanowi wsparcie dla parlamentarzystów, rządzących, organów samorządowych, przedsiębiorstw oraz innych podmiotów publicznych i prywatnych. Jest też częścią europejskiego i globalnego systemu statystycznego. Dostarcza aktualnych informacji, przy zachowaniu wysokiej jakości danych. Celem statystyki publicznej jest nie tylko gromadzenie i udostępnianie danych charakteryzujących zjawiska i procesy społeczno-gospodarcze, które zaistniały w przeszłości, ale także dostarczanie informacji służących formułowaniu prognoz. Statystyka towarzyszy nam od dawna i dotyka każdej dziedziny życia.

Centralna Biblioteka Statystyczna gromadzi różne rodzaje dokumentów zawierających bieżące i retrospektywne, polskie i zagraniczne dane statystyczne. Wszystkie materiały udostępniane są w czytelni biblioteki a także online, dzięki zdigitalizowanemu zasobowi umieszczonemu w Bibliotece Cyfrowej. Dostęp do zasobów biblioteki jest powszechny, bezpłatny i przyjazny czytelnikom.

Zachęcamy do zapoznania się z naszymi zbiorami.

Dzień Kobiet to dobra okazja do sięgnięcia po kilka propozycji książkowych, którymi bohaterkami są kobiety nietuzinkowe, odważne i charyzmatyczne. Proponujemy opowieści, w których nie brak silnych kobiet, pełnych pasji i nierzadko wyprzedzających swoje czasy. Każda z książek opowiada inną historię prawdziwą czy fikcyjną, ale ważną i godną polecenia.

Centralna Biblioteka Statystyczna życzy przyjemnej lektury, a wszystkim Paniom składa najserdeczniejsze życzenia.

Antykwariat cudzych wspomnień. Weronika Wierzchowska. Warszawa, 2024, s. 408

Opowieść o losach Agnieszki i jej rodziny, warszawskich antykwariuszy. Dorastając w starym antykwariacie dziewczyna odbywa sentymentalne podróże w przeszłość, obserwuje losy kobiet z dawnych czasów. Zdobyte w ten sposób doświadczenie bohaterka próbuje wykorzystywać do rozwiązywania swoich życiowych problemów, choć nie zawsze wydaje się to możliwe.

Chłopki. Opowieść o naszych babkach. Joanna Kuciel-Frydryszak. Warszawa, 2023, s. 504 

Wspaniała i poruszająca książka Niezwykłe losy kobiet, których życie stanowiło tło dla historii powszechnie uważanych za istotniejsze, wreszcie stają na pierwszym planie.   

Posełki. Osiem pierwszych kobiet. Olga Wiechnik. Poznań, 2019, s. 350

Do Sejmu Ustawodawczego po odzyskaniu niepodległości, weszło 442 mężczyzn i 8 kobiet. Wywodziły się z różnych środowisk. Nie mają swoich ulic, ani pomników. Nazywano je posełkami albo posełkiniami, czasem poślicami. Kim były, o co walczyły i jaki poniosły koszt tej walki?

Polak. John Maxwell Coetzee. Kraków, 2024, s. 192

Najnowsza powieść laureata literackiej nagrody Nobla, z polskim wątkiem. Hiszpańska mecenas sztuki i polski pianista spotykają się w Barcelonie, a spotkanie jakich wiele przeradza się w głęboką relację. Historia o rozwijającym się uczuciu staje się na oczach czytelnika, przeprowadzoną w mistrzowski sposób, analizą pragnienia miłości i poczucia bliskości. Wspaniała propozycja nie tylko na dzień kobiet.

Kobiety Kossaków. Joanna Jurgała-Jureczka. Warszawa, 2015, s. 320

Piękne, utalentowane i nieodgadnione -  pełna galera kobiet z kilku pokoleń rodu Kossaków. Z opowieści dowiemy się o ich talentach, stosunku do mężczyzn, o tym, jak zachowywały się wobec porażki, tragedii, sukcesu, jak dbały o urodę, ile były w stanie wybaczyć, a czego nigdy nie zapomniały.

Kobieta z biblioteki. Sulari Gentill. Tłumaczenie Janusz Maćczak. Białystok, 2023, s. 400

Cisza panująca w bostońskiej bibliotece zostaje brutalnie przerwana przez krzyk przerażonej kobiety. W oczekiwaniu, aż będzie można opuścić budynek, czworo nieznajomych siedzących przy jednym stoliku nawiązuje rozmowę. Każde z nich ma swój własny powód, by tego ranka przebywać w czytelni. Kto jest mordercą?

Maria Skłodowska-Curie. Kobieta wyprzedzająca epokę. Małgorzata Sobieszczak-Marciniak. Warszawa, 2011, s. 170

Dziesięć bogato ilustrowanych esejów, z których każdy dotyczy innej sfery życia Noblistki.

Siła kobiet. Barbara Wysoczańska. Poznań, 2022, s. 528

Powieść o kobietach, które muszą zmierzyć się z najważniejszymi życiowymi decyzjami. Ich losy połączyła tragiczna historia Ignacego Lubowidzkiego. Czy trójce kobiet uda się odnaleźć wspólny język? Co się stanie, gdy zaczną działać razem?

Dziś jak Polska długa i szeroka wysyłamy kartki, smsy, dajemy czekoladki i prezenty. Obchodzimy Dzień Zakochanych czyli Walentynki.

Patronem tego  wyjątkowego  dnia  jest św. Walenty. Żył on około  III wieku w jednym z miast Cesarstwa Rzymskiego, które wówczas znajdowało się pod panowaniem Klaudiusza II Gockiego.   14 lutego 269 roku został stracony za sprzeciw wobec woli cesarza. Wokół jego życia urosła legenda o wielkiej, zakazanej, uzdrawiającej miłości.

Świętowanie nie powinno być jednak przymusem czy kłopotem. Ci, którzy nie są zakochani, nie powinni tego dnia czuć się gorzej. Warto świętowanie miłości przekuć w dzień życzliwości dla wszystkich, który również obchodzony jest 14 lutego i ofiarować uśmiech, dobre słowo czy chwilę rozmowy.

Centralna Biblioteka Statystyczna im. S. Szulca

życzy

Wszystkim

dużo uśmiechu i dobrego dnia ☺☺

• po francusku: „Bonjour!”
• po hiszpańsku: „Buenos días!”
• po włosku: „Buongiorno!”
• po japońsku: „おはようございます” (Ohayou gozaimasu)
• w hindi: „शुभ प्रभात” (Shubh Prabhat)
• po arabsku:„صباح الخير” (Sabah al-khair)
• po chińsku: „早上好” (Zǎoshang hǎo)
• po grecku: „Καλημέρα” (Kaliméra)

Co można dać komuś właśnie dziś, jeśli dawno tego nie robiłeś…

• gest uprzejmości
• dobre słowo
• trochę czasu                              
• uśmiech
• uwagę

Od 2004 r. w Polsce obchodzony jest Dzień Bezpiecznego Internetu. Głównym celem jest uwrażliwienie wszystkich użytkowników na zagrożenia, z jakimi możemy się spotkać podczas korzystania z Internetu i nowoczesnych technologii, a także podnoszenie świadomości na tematy związane z cyberbezpieczeństwem. Hasło, które może towarzyszyć obchodom tego dnia sprowadza się do apelu: chroń siebie i swój komputer. Korzystanie z sieci na stałe wpisało się już  w nasze codzienne życie. Komputerów używamy zarówno w celach prywatnych, jak i zawodowych. Umożliwiają nam one komunikację z naszymi bliskimi, robienie zakupów, rozrywkę,  a także opłacanie rachunków i załatwianie różnych spraw urzędowych. Jednak od naszej świadomości i codziennych działań, które wykonujemy online zależy, czy nasze komputery i aktywność w świecie wirtualnym są bezpieczne. Jeżeli chcemy poczuć się bezpiecznie powinniśmy chronić nasze dane prywatne (pliki, zdjęcia, dokumenty), dane osobowe oraz pieniądze przechowywane w bankowości elektronicznej. Świadome korzystanie z sieci, nieudostępnianie swoich danych i zabezpieczanie dostępu do nich poprzez zastosowanie złożonych haseł, to proste zasady, aby nie paść ofiarą cyberprzestępców. Warto także pamiętać o kolejnych prostych sposobach bezpiecznego korzystania z komputera i Internetu :

• nie udostępniaj loginów i/lub haseł do kont osobom trzecim
• nie udostępniaj swoich danych osobowych, w szczególności nr PESEL dowodu
• nie otwieraj wiadomości e-mail/sms od nieznanych osób
• nie klikaj w odnośniki otrzymane od nieznanych osób
• uważnie czytaj adresy stron zawarte w wiadomościach e-mail/SMS
• stosuj bezpieczne i trudne do złamania hasła
• wylogowuj się jeżeli zakończyłeś pracę
• aktualizuj wszystkie aplikacje zainstalowane na urządzeniach
• korzystaj tylko z oryginalnego oprogramowania
• zawsze miej zainstalowanego antywirusa

Wiele ważnych informacji odnoszących się do bezpieczeństwa urządzeń mobilnych, czy praktycznych porad jak zachować prywatność używając publicznie dostępnych komputerów oraz sieci bezprzewodowych można znaleźć na stronie internetowej   https://stojpomyslpolacz.pl

Zachęcamy także do skorzystania z publikacji odnoszących się do zagadnień cyberbezpieczeństwa znajdujących się w zbiorach Centralnej Biblioteki Statystycznej.

W dobie e-maili, komunikatorów i telefonów komórkowych coraz rzadziej wykorzystujemy pismo ręczne. Umiejętność pisania ręcznego nabywamy w okresie dzieciństwa. W trakcie ćwiczeń dochodzimy do wprawy i charakter pisma przez kolejne lata życia za bardzo się nie zmienia. Nauka zajmująca się analizowaniem i badaniem pisma zwana grafologią uznaje, że charakter pisma jest unikalny, jak odcisk palca człowieka. Grafolodzy zwracają uwagę nawet na najdrobniejsze szczegóły i detale, które dla laika są zwyczajnie niezauważalne, chociażby wielkość liter, ich kąt nachylenia, odstępy między literami i słowami. Z pisma odręcznego można odczytać bardzo wiele, miedzy innymi rozpoznać stan emocjonalny towarzyszący człowiekowi w chwili pisania, ale też dowiedzieć się jaką ma osobowość. W niektórych przypadkach pozwala nawet na zdiagnozowanie u człowieka choroby. Dzień Pisma Ręcznego został ustanowiony przez The Writing Instrument Manufactures Association (Stowarzyszenie Producentów Przyborów do Pisania), a jego celem jest zwrócenie uwagi na znaczenie i rolę pisma ręcznego. Jest to też data urodzin Johna Hancocka – jednego z sygnatariuszy Deklaracji Niepodległości, amerykańskiego kupca i polityka, urodzonego w 1737 r. Posługiwał się pięknym, dużym i zamaszystym podpisem. Osoby uczące się kaligrafii niejednokrotnie stawiały go sobie za wzór, do którego następnie dążyły. Autorstwo pierwszego podręcznika do nauki kaligrafii w Polsce, Kalligraphia abo Cancellaria datowanego na rok 1695 przypisuje się Stanisławowi Serafinowi Jagodyńskiemu. W 1778 r. Dominik Gabriel Szybiński wydał Sztukę pisania, czyli naukę o charakterze dla dam i kawalerów. Do szkół naukę kaligrafii wprowadziła Komisja Edukacji Narodowej. W późniejszym okresie dużym powodzeniem cieszyły się książki do nauki ładnego pisania S. Oleszczyńskiego, T. Kosińskiego oraz  E. Łypaczewskiego. Na przełomie XIX i XX w. uznanie zyskały publikacje  J. Czerneckiego, J. Szablowskiego i S. Tatucha. Z opracowaniem S. Tatucha z 1927 r. zatytułowanym Nauka pisma użytkowego i ozdobnego: podręcznik dla nauczycieli i uczniów seminariów nauczycielskich można zapoznać się m. in. poprzez stronę Podlaskiej Biblioteki Cyfrowej:

Nauka pisma użytkowego i ozdobnego : podręcznik dla nauczycieli i uczniów seminariów nauczycielskich - Podlaska Biblioteka Cyfrowa (biaman.pl)

Do lat 60 XX w. kaligrafia była umiejętnością, której nauczano w szkołach powszechnych. Celem było wykształcenie wśród dzieci nawyku używana ładnego pisma, którym będą posługiwać się na co dzień. Dzisiaj coraz mniej mamy okazji do tego, by pisać odręcznie. U wielu z nas pisanie ogranicza się do szybkich notatek czy podpisów, przez co staje się mniej staranne.

Pisanie ręczne przynosi niewątpliwie wiele korzyści, między innymi:

- wspomaga rozwój sprawności manualnej oraz precyzji ruchów, a one z kolei są niezbędne dla prawidłowego rozwoju poznawczego

- sprzyja rozwojowi umiejętności czytania, zdolności językowych i krytycznego myślenia

- stymuluje aktywność mózgu i pomaga w rozwoju połączeń synaptycznych

- uczy samokontroli i dyscypliny

- wspomaga i ćwiczy pamięć

- rozwija koncentrację i systematyczność

- wpływa na zmniejszenie popełnianych błędów gramatycznych i stylistycznych

- wyrabia ładny charakter pisma

Niewątpliwie pismo ręczne przechodzi ewolucję, nawet w erze smartfonów i tabletów tworzone są aplikacje, do sporządzania notatek w sposób odręczny. W Dniu Pisma Ręcznego zachęcamy, aby zacząć na nowo rozwijać umiejętność pięknego pisania. Kaligrafia jest niedrogim i niewymagającym hobby (oprócz dozy cierpliwości), a zestawy do niej, zawierające pióra ze stalówką o różnych grubościach, atrament, kałamarz, odpowiedni papier, koperty, pieczęć i wosk do zalakowania to dobry prezent dla każdego. Napisz to pięknie!

Centralna Biblioteka Statystyczna zaprasza do obejrzenia wystawy Bookartzm – nowe życie książki.

Bookartyzm to nowa dziedzina sztuki, polegająca na rzeźbieniu w książkach. Zapomnianym woluminom artyści dają drugie, artystyczne życie. Tomy, z których nikt nie zamierzał już korzystać  przemieniono  w niebanalne i piękne książkowe rzeźby. Dzieła zachwycają swoim wyglądem i dbałością o szczegóły. Mimo iż wątpliwości może budzić fakt, że do ich wykonania konieczne jest pewnego rodzaju zniszczenie książek, artyści uspokajają, że wybierają tylko te egzemplarze, które najpewniej nie byłyby już przez nikogo czytane.

Wystawa znajduje się w korytarzu obok Czytelni CBS p. 67 blok D.

Zapraszamy do oglądania i dzielenia się wrażeniami.

Według ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie z dnia 24 kwietnia 2003r. (tekst jednolity Dz. U. z 2023 r. poz. 571) wolontariuszem jest ten, kto dobrowolnie i świadomie oraz bez wynagrodzenia angażuje się w pracę na rzecz osób, organizacji pozarządowych, a także rozmaitych instytucji działających w różnych obszarach społecznych. Ustawa reguluje zatem zasady angażowania wolontariuszy, ich prawa i obowiązki oraz przysługujące im świadczenia. Geneza bezpłatnej i dobrowolnej pracy wykonywanej dla innych sięga czasów starożytnych. W kulturze europejskiej istotny wpływ na rozwój tego typu działań wywarło chrześcijaństwo, w tym działalność zakonów. Znaczący rozwój różnych organizacji pomocowych nastąpił natomiast w XVIII, a zwłaszcza XIX w.

Za początek wolontariatu we współczesnym rozumieniu uznaje się jednak działania zapoczątkowane przez szwajcarskiego pacyfistę Pierra Cérésole (1879–1945) i założoną przez niego w 1920 r. międzynarodową organizację Service Civil International. Organizowała ona obozy dla wolontariuszy, którzy odbudowywali europejskie miasta ze zniszczeń wywołanych przez pierwszą wojnę światową, wspierali osoby poszkodowane i promowali pokojową współpracę międzynarodową. U początku swojego istnienia wolontariat nie miał ram instytucjonalnych, z czasem zaistniał w organizacjach kościelnych, samopomocowych, a wreszcie pozarządowych. W stosunku do idei pierwotnych Cérésola, pole działalności wolontariuszy dzisiaj znacznie się rozszerzyło. Międzynarodowy Dzień Wolontariusza to święto ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych w 1985 r. między innymi w celu uznania i docenienia wysiłków osób zaangażowanych w działania dla innych oraz pokazania społeczeństwu, jak duży jest ich wkład w rozwój społeczny na poziomie lokalnym, krajowym i międzynarodowym. Jest to również okazja do promowania wolontariatu oraz dzielenia się wiedzą i doświadczeniami. Odbywają się wówczas konferencje, warsztaty, koncerty i inne akcje promujące idee wolontariatu. W roku 1993 r. powstało w Warszawie Centrum Wolontariatu, obecnie istnieje już Sieć Centrów Wolontariatu w całej Polsce. Centrum stara się skupiać wszystkie organizacje i inicjatywy społeczne, które promują bezinteresowną pomoc innym, przygotowują wolontariuszy, organizacje pozarządowe i placówki publiczne chętne do podjęcia współpracy. Głównym obszarem działań  Centrów jest ułatwianie nawiązywania kontaktu  ochotników z instytucjami i osobami oczekującymi ich pomocy. Więcej informacji można uzyskać na stronie internetowej wolontariat.org.pl . Rodzajów wolontariatu może być wiele: opieka nad zwierzętami, pomoc chorym czy potrzebującym ludziom, opieka nad dziećmi, zaangażowanie w imprezy masowe, zbiórki i akcje publiczne czy działania w ramach organizacji pozarządowych. Wśród jego form warto wymienić również aktywność na rzecz środowiska lokalnego, edukacji, wspierania postaw obywatelskich lub rozwiązań ekologicznych, ochrony praw człowieka czy inicjatyw pokojowych. Pomoc odbywa się poprzez uczestnictwo, pracę fizyczną i umysłową, interwencje, obserwacje czy świadczenie profesjonalnych usług doradczych. Coraz chętniej także firmy decydują się na wolontariat pracowniczy, w ramach którego już współpracująca ze sobą grupa wykorzystuje swoje umiejętności do realizacji niekomercyjnego przedsięwzięcia o dobroczynnym charakterze. Na popularności zyskuje też e-wolontariat, czyli zdalna nieodpłatna praca w sieci, polegająca między innymi: na projektowaniu, administrowaniu, poradnictwie, pisaniu ekspertyz, wniosków czy artykułów, szeroko pojętej promocji (np. działania w social mediach, informowanie o akcji społecznej czy zbiórce charytatywnej online), pomocy w organizowaniu wydarzeń w przestrzeni online (np. warsztatów, webinariów, biegów charytatywnych online).

Światowy Dzień Wolontariatu to inicjatywa, która może pomóc uzmysłowić społeczeństwom, jak wielkie jest znaczenie działań podejmowanych przez wolontariuszy we współczesnym świecie. Dobrowolna i bezpłatna praca na rzecz innych uczy wzajemnego szacunku i empatii. Wolontariuszem może zostać każdy, na dłuższy czas, ale też prowadząc jednorazowe doraźne działania. Pomagać można na różne sposoby np. propagując oddawanie szpiku, zabierając psa ze schroniska na spacery, przygotowując paczkę świąteczną dla potrzebujących. Można umilić czas osobie przebywającej w hospicjum czy opracować hasło do Wikipedii w ramach wolontariatu wirtualnego. Dobrowolna praca jest ogromnym motorem rozwoju, integrowania ludzi i budowania poczucia skuteczności nawet w skali jednostki. Poza tym stanowi dostępną dla każdego formę dobroczynności, ważne, aby się zaangażować. Wszystkim niosącym pomoc wolontariuszom biblioteka składa serdeczne podziękowania.

Na stronach GUS i CBS znajdują się dane statystyczne i publikacje odnoszące się do zagadnień wolontariatu i pomocy społecznej. Zapraszamy do korzystania z baz i publikacji.

W 1918 roku, po 123 latach zaborów Polska odzyskała swoją niepodległość, a dzień 11 listopada jest dla Polaków dniem wyjątkowym. Wybór tej daty na święto jest ściśle związany z zakończeniem I wojny światowej i podpisaniem rozejmu w Compiègne 11 listopada 1918 r. Dzień wcześniej do Warszawy przybył Józef Piłsudski. Naród polski uświadomił sobie w pełni odzyskanie niepodległości, a nastrój głębokiego wzruszenia i entuzjazmu ogarnął cały kraj. W latach 1919–1936 rocznice odzyskania niepodległości świętowano jako uroczystości o charakterze wojskowym. Organizowano je zazwyczaj w pierwszą niedzielę po 11 listopada. Pierwszy raz w pełni uroczyście upamiętniono odzyskanie niepodległości 14 listopada 1920 r. Tego dnia uhonorowano Józefa Piłsudskiego jako zwycięskiego Wodza Naczelnego, wręczając mu buławę marszałkowską. Rangę uroczystości państwowej nadano Świętu Niepodległości dopiero ustawą z dnia 23 kwietnia 1937 r. Artykuł 1. ustawy głosił, że: Dzień 11 listopada, jako rocznica odzyskania przez Naród Polski niepodległego bytu państwowego i jako dzień po wsze czasy związany z wielkim imieniem Józefa Piłsudskiego, zwycięskiego Wodza Narodu w walkach o wolność Ojczyzny - jest uroczystym Świętem Niepodległości. Odbyły się pierwsze, oficjalne obchody Święta Niepodległości; ulicami Warszawy przeszła uroczysta parada wojskowa, zorganizowano zbiórkę funduszy na dozbrojenie armii, a w Parku Wolskim odsłonięto pomnik bohatera powstania listopadowego gen. Józefa Sowińskiego. W szkołach przygotowywano akademie, a w zakładach pracy organizowano spotkania z uroczystymi przemówieniami. Po raz ostatni, przed wybuchem II wojny światowej, obchody święta odbyły się w 1938 r. Później zostało ono zakazane. Najpierw przez władze okupacyjne – niemieckie i sowieckie – a następnie, na przeszło czterdzieści lat, przez przywódców PRL. Jednak mimo to pamięć o Święcie Niepodległości przez wszystkie te lata starano się podtrzymywać. Na murach, ogrodzeniach i chodnikach pojawiały się napisy: Polska żyje, Jeszcze Polska nie zginęła, 11.XI.1918. Pomniki przystrajano biało-czerwonymi kwiatami i proporczykami, na budynkach zawieszano flagi narodowe, a w prasie konspiracyjnej zamieszczano artykuły na temat święta. Niejednokrotnie organizatorzy tych przedsięwzięć narażeni byli na dotkliwe represje. Jako uroczystość państwową Święto Niepodległości obchodzone 11 listopada zostało przywrócone dopiero ustawą sejmową z 15 lutego 1989 r. pod nazwą Narodowe Święto Niepodległości. Współcześnie centralne obchody, w których uczestniczą przedstawiciele najwyższych władz, są organizowane przed Grobem Nieznanego Żołnierza na pl. Piłsudskiego w Warszawie. Ponadto w tym dniu organizowane są biegi niepodległości, koncerty, parady, wykłady i inscenizacje historyczne. Szczególną uwagę zwraca się na symbole narodowe: flagę, godło państwowe, hymn oraz barwy. 8 listopada 1926 r. Józef Piłsudski wydał okólnik, w którym napisał : Data [11 listopada 1918 r.] winna pozostać w stałej pamięci społeczeństwa i utrwalić się w umysłach młodego pokolenia, które w zaraniu swego życia powinno odczuwać doniosłość i uroczystość tego pamiętnego dnia.

Książki są nieocenionym i dostępnym dla wszystkich źródłem wiedzy i rozrywki  niezbędnym do rozwoju naszej kultury. Jak się okazuje bywają też tematem twórczości artystów na całym świecie.

Taką właśnie twórczość  przedstawia, prezentowana w gablotach znajdujących się przy wejściu do czytelni Centralnej Biblioteki Statystycznej wystawa „Pomniki i rzeźby w hołdzie książkom”. Na zdjęciach zobaczyć możemy pomniki, instalacje, tablice, fontanny i inne, czasem zaskakujące formy artystyczne, poświęcone książkom, czytaniu,  pisarzom i czytelnikom. Są to zarówno obiekty wielkie, widoczne z daleka jak i te bardzo małe. Na co dzień znaleźć możemy je na placach, ulicach i w parkach Warszawy, Budapesztu, Berlina, Madrytu, Pekinu, Atlanty i wielu innych miast. Pokazują przechodniom jak ważną rolę pełnią książki, przypominają o słynnych autorach oraz, co najważniejsze  zachęcają do lektury.

Zapraszamy wszystkich do obejrzenia wystawy a później także do odwiedzin naszej czytelni i korzystania z udostępnianych w niej książek.

W 2023 r. po raz ósmy obchodzimy Europejski Dzień Statystyki. Został on ustanowiony z inicjatywy Europejskiego Komitetu Doradczego ds. Statystyki (ESAC) przy wsparciu Europejskiego Systemu Statystycznego (ESS) i Europejskiego Systemu Banków Centralnych (ESBC). To wydarzenie to okazja do podkreślenia roli i znaczenia statystyki publicznej w procesie decydowania o kierunkach rozwoju gospodarczego i społecznego krajów oraz zwrócenie uwagi na wkład statystyków w opracowanie i udostępnianie danych statystycznych stanowiących podstawę dla wielu decyzji podejmowanych przez parlamenty, rządy, organy samorządowe, przedsiębiorstwa i instytucje. Informacje statystyczne są także niezbędnym elementem wzbogacającym badania naukowe i podstawą do formułowania prognoz. Wiarygodne i rzetelne dane rozpowszechniane przy pomocy baz danych umieszczane są na stronach internetowych i w mediach społecznościowych głównych i regionalnych urzędów statystycznych.  Użytkownicy w prosty sposób mogą znaleźć, wykorzystać i przystępnie zaprezentować dane statystyki publicznej we własnych opracowaniach i analizach. Funkcjonalność tych narzędzi daje możliwość tworzenia tabel, wykresów i raportów.

Polska statystyka publiczna jest autonomicznym elementem globalnego systemu statystycznego, dostarczającego informacji dla ONZ, OECD i innych organizacji międzynarodowych. Od 2004 r. jest częścią składową Europejskiego Systemu Statystycznego (ESS) koordynowanego przez Eurostat. Przedstawiciele polskiej statystyki biorą czynny udział w pracach europejskich statystycznych struktur decyzyjnych oraz w pracach międzynarodowych grup roboczych.

W Europejskim Dniu Statystyki w wielu krajach organizowane są konferencje, seminaria i spotkania poświęcone prezentacji sytuacji społeczno-ekonomicznej kraju z wykorzystaniem danych statystycznych, odbywają się warsztaty i szkolenia z udziałem m. in. pracowników naukowych, publikuje się okolicznościowe materiały i broszury, które omawiają zadania i przyszły rozwój statystyki. Wszystkim aktywnościom mogą towarzyszyć okolicznościowe wystawy, pokazy filmów czy dni otwarte w urzędach, organizowane w celu prezentacji różnych form udostępniania informacji. Europejski Dzień Statystyki podkreśla wartość statystyki publicznej jako filaru naszych  społeczeństw i wskazuje na ciągły rozwój europejskich statystyk urzędowych, poprzez wprowadzanie innowacji i unowocześnianie sposobów gromadzenie, tworzenia i przekazywania danych statystycznych.

Jako pierwszy z ideą obchodzenia na całym świecie Dnia Ziemi wystąpił John McConnell na konferencji UNESCO, dotyczącej środowiska naturalnego w 1969 r. Pomysł uzyskał poparcie ze strony Sekretarza Generalnego ONZ Sithu U Thanta. 26 lutego 1971 r. podpisano proklamację i wyznaczono dzień, w którym Narody Zjednoczone będą obchodzić święto ziemi. Oby nadchodzące Dni Ziemi były spokojne i pogodne dla naszego pięknego statku kosmicznego, jakim jest nasza planeta, w miarę jak kręci się oraz krąży w mroźnej przestrzeni ze swoim ciepłym i wrażliwym ładunkiem ożywionej natury (S. U Thant 21.03.1971 r.). Obecnie święto obchodzone jest w 192 krajach. W Polsce Dzień Ziemi świętujemy od 1990 r. Celem akcji jest promowanie postaw proekologicznych w społeczeństwie i uświadomienie wszystkim kruchości ekosystemu naszej planety. Pożary, susza, niskie plony, wyższe ceny żywności czy deficyt wody pitnej w bardzo wielu krajach to sygnały zbliżającej się klęski ekologicznej zarówno w odniesieniu globalnym, jak i krajowym. Na obchody Dnia Ziemi składa się zwykle wiele wydarzeń organizowanych przez różnorodne instytucje. Ten dzień uznawany jest za jedno z największych wydarzeń na świecie. Głównym celem święta jest przybliżenie społeczeństwu wszelkich problemów związanych ze współczesną ekologią, upowszechnianie czystych technologii, szeroko pojęta edukacja w zakresie ochrony środowiska i propagowanie idei zrównoważonego rozwoju. Jest to również doskonała okazja do przedstawienia szerokiej liczbie odbiorców zagrożeń naszej planety oraz podjęcie dyskusji o zależnościach pomiędzy ochroną środowiska naturalnego, a zdrowiem i życiem ludzi. Idea troski o naszą planetę łączy ludzi na całym świecie i każdy ma realny wpływ na to, by pozytywnie działać na rzecz klimatu. Poniższe propozycje działań nie wymagają dużych nakładów, a przynieść mogą wiele dobra dla nas i środowiska w którym żyjemy.

• Sadź drzewa wokół siebie
• W swoim ogrodzie stwórz łąkę kwietną przyjazną owadom
• Załóż hotel dla owadów
• Zrezygnuj z koszenia trawnika
• Gromadź deszczówkę do podlewania ogrodu
• Jeśli to możliwe, rezygnuj z samochodu na rzecz komunikacji zbiorowej, roweru lub najlepiej spaceru
• Staraj się naprawiać przedmioty, zamiast wymieniać je na nowe
• Pamiętaj o segregacji śmieci
• Podczas zakupów używaj wielorazowych toreb, wybieraj produkty w ekologicznych opakowaniach
• Oszczędzaj w swoim domu prąd, wodę i ciepło

W Centralnej Bibliotece Statystycznej im. S. Szulca dostępnych jest wiele interesujących pozycji z zakresu ochrony środowiska, ekologii i geografii.

12 października 2023 r. Centralną Bibliotekę Statystyczną odwiedzili uczniowie klas ekonomicznych z Zespołu Szkół Ponadpodstawowych w Szczercowie. Podczas wizyty w czytelni oraz w magazynie zbiorów nasi goście mogli dowiedzieć się jak bogaty księgozbiór posiada biblioteka oraz jakie dane udostępniamy. Dziękujemy serdecznie za miłą wizytę. Jesteśmy przekonani, że zyskaliśmy dzięki niej kolejnych czytelników, którzy będą korzystać z naszych publikacji i największego w Polsce zbioru współczesnych i historycznych statystyk z całego świata.

Zapraszamy wszystkich do odwiedzin naszej biblioteki.

Kolejna, organizowana co roku zbiórka książek dla Fundacji Zaczytani.org została zakończona. Tym razem akcja odbywała się od 8 września do 6 października 2023 r. Inicjatorem przedsięwzięcia był Główny Urząd Statystyczny, punkt zbiórki książek mieścił się w czytelni Centralnej Biblioteki Statystycznej.

W tym roku, dzięki hojności uczestników, zebraliśmy 346 książek dla dzieci i dorosłych czytelników.

Książki jak zwykle trafią do powstających i już istniejących bibliotek i punktów bibliotecznych w szpitalach, placówkach opiekuńczo-wychowawczych, zakładach karnych, hospicjach, punktach krwiodawstwa i innych placówkach pomocowych oraz punktach lokalnej aktywności.

Bardzo serdecznie dziękujemy wszystkim czytelnikom CBS i pracownikom GUS, którzy przyłączyli się do akcji i ponownie wsparli akcję tworzenia „zaczytanych bibliotek”. Zebrane książki już wkrótce trafią w nowe miejsca, przynosząc radość kolejnym miłośnikom czytania.

Akcja Narodowego Czytania została zainicjowana w 2012 r. wspólną lekturą Pana Tadeusza Adama Mickiewicza. W 2023 r. przypada 12 edycja wydarzenia organizowanego przez Kancelarię Prezydenta PR przy wsparciu Narodowego Centrum Kultury. Tegoroczna akcja zachęca wszystkich do sięgnięcia po lekturę Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej i organizowania lokalnych wydarzeń w Polsce i na świecie związanych ze wspólnym czytaniem tego wybitnego działa pochodzącego z kanonu polskiej literatury. Nad Niemnem to trzytomowa pozytywistyczna powieść przedstawiająca panoramę polskiego społeczeństwa drugiej połowy XIX w., nawiązując również do czasów Powstania Styczniowego, którego 160-lecie obchodzone jest właśnie w 2023 r. Eliza Orzeszkowa zwraca uwagę na niebezpieczeństwo odcięcia się od korzeni, historii i swojego otoczenia w imię źle pojmowanej kultury „wysokiej”. Utwór publikowano po raz pierwszy w odcinkach od stycznia do grudnia 1887 r. na łamach Tygodnika Ilustrowanego. W formie książki Nad Niemnem ukazało się w edycji warszawskiego wydawnictwa Gebethner i Wolff w roku następnym. Książka została dwukrotnie zekranizowana, po raz pierwszy w 1939 r., ale obraz zaginął oraz w 1987 r. Powieść odniosła ogromny sukces, a problematyka obok bardzo istotnych kwestii patriotycznych,  przedstawia również ideały pozytywistyczne (m. in. pracę u podstaw) oraz wartość prawdziwej miłości. Książka nabiera przez to charakteru ponadczasowego. Uroczystość Narodowego Czytania ma za zadanie wspólną celebrację pięknego polskiego języka, popularyzację czytelnictwa, zwrócenie uwagi na bogactwo literatury i potrzebę dbałości o polszczyznę oraz wzmacnienie poczucie wspólnej narodowej tożsamości. Wspólne czytanie organizowane jest w wielu miejscach w całej Polsce, to z udziałem Pary Prezydenckiej odbędzie się  w Ogrodzie Saskim w Warszawie. W akcję włączają się również środki masowego przekazu. 

Centralna Biblioteka Statystyczna zachęca wszystkich do udziału w wydarzeniu.

Dzień Dobrej Wiadomości wymyślono w Polsce. To pomysł literacko-kulturalnego Salonu 101 zainicjowany w 2001 r., bo w życiu potrzebujemy rzeczy prostych i dobrych. Pozytywna wiadomość sprawia, że czujemy się bezpieczni, dlatego jest to tak ważny aspekt naszej codzienności. Przejawiać się on może w postaciach, myślach, inicjatywach czy faktach. Dobre zdrowie, dobre relacje z innymi, posiadanie jakiegoś hobby, kontakt z naturą – to są rzeczy, które w istocie nas motywują i wpływają na nasze samopoczucie. Do każdego z nas docierają różne rodzaje wiadomości, ważne jest, aby proporcja tych dobrych i złych informacji była zachowana i zrównoważona. Idei tego dnia może towarzyszysz myśl Paulo Coelho: Staraj się dojrzeć promyk światła, tam gdzie inni widzą tylko ciemność. Celebrowanie tego święta ma być przeciwwagą do współczesnych trendów w mediach, które codziennie bombardują opinię publiczną negatywnymi, a często również zatrważającymi informacjami z kraju i z zagranicy. Przeciwstawieniem się nietolerancji, brutalności czy uprzedzeniom. Głównym celem święta jest zatem promowanie obrazu Polski i Polaków jako ludzi życzliwych, twórczych, szukających wzorów i autorytetów. Dobra wiadomość to szansa na okazanie innym naszej życzliwości, szacunku i powodów do radości. Powstają portale społecznościowe i serwisy, których misją staje się przekazywanie dobrych wiadomości, które stają się przeciwwagą dla powszechnej sensacji, reklamy, plotek i nieprawdziwych informacji. Dzień Dobrej Wiadomości ma również uczyć życzliwości w relacjach z innymi i patrzenia na życie bardziej optymistycznie. Bądźmy dziś posłańcami dobrych wiadomości  nie potrzeba przecież wiele. Zadzwońmy czy wyślijmy maila do przyjaciół i znajomych. Powiedzmy coś, przez co obu stronom choć przez chwilę zrobi się trochę przyjemniej.

Centralna Biblioteka Statystyczna proponuje wszystkim udział w akcji:

MASZ  WIADOMOŚĆ  ✉☺

Zapraszamy przed wejście do Czytelni CBS p. 67 blok D

Światowy Dzień Optymisty został powołany z inicjatywy polskiej Fundacji Jestem Optymistą, która poprzez swoje działania pragnie nieść pozytywną ideę. Dzień jest obchodzony od 2016 r. Ideą jest dzielenie się optymizmem z innymi w domu, w pracy, na kanałach społecznościowych i wszędzie tam, gdzie można okazywać innym swoją pogodę ducha. Bycie optymistą w dzisiejszych czasach może być nie lada wyzwaniem. Epidemie, konflikty zbrojne czy ogólny brak poczucia bezpieczeństwa i stabilizacji budzi uczucie niepewności i obaw. Jednak sposób patrzenia na wydarzenia i otaczający świat w pozytywny sposób może pomóc lepiej radzić sobie z codziennością i wpłynąć na jakość życia. Nie oznacza to jednak, że optymizm to dostrzeganie zalet i radości we wszystkim oraz lekceważenie przykrych aspektów rzeczywistości. Osoba optymistyczna zdaje sobie sprawę, że czasami nie da się uniknąć konsekwencji złego wydarzenia, ale wierzy, że aby zaistniała sytuacja była akceptowalna należy stale podejmować próby szukania pozytywów. Ma w sobie naturalną skłonność dążenia do pomyślnego rozwiązania. Nie nagina jednak faktów, nie jest także naiwna, jest świadoma zaistniałych problemów. Osoba optymistyczna znajduje siłę, by mieć nadzieję, że sytuacja ulegnie poprawie, a każdy człowiek ma w sobie jakieś dobre cechy i u każdego można znaleźć jakąś zaletę. Do głównych cech charakteryzujących optymistów można zaliczyć umiejętności:  

dostrzegania lepszej strony sytuacji czy osoby,   

wyznaczania celów, 

determinacji, 

realistycznego podejście do życia,  

traktowania błędów i porażek jako lekcji życia,     

przyznawania się do pomyłek, 

szczerości z samym sobą,  

nieporównywania się z innymi,

szukania motywacji pomimo przeszkód,   

akceptacji innych

Optymizm jest też ważnym mechanizmem radzenia sobie ze stresem, a zdrowie umysłu wpływa na zdrowie organizmu. Akty życzliwości i solidarności w życiu codziennym, cieszenie się nawet małymi osiągnięciami, bycie realistą i zmierzenie się z problemami, otwartość na kontakt z innymi osobami oraz więcej uśmiechu na co dzień to działania, w które można się zaangażować. Centralna Biblioteka Statystyczna dzieli się uśmiechem z każdym z okazji Światowego Dnia Optymisty

Dzień Miłośników Książek to jeszcze jeden powód, aby wspólnie porozmawiać o książkach, ale przede wszystkim o tych, którzy książki cenią, czytają i dzielą się tą pasją z innymi. Do grupy tej, również z racji wykonywanego zawodu, należą bibliotekarki i bibliotekarze. Najprostsze hasło, które charakteryzuje emocje dzisiejszego święta i łączy wszystkich miłośników książek to: Czytam, bo lubię. Na szczęście chęć do czytania książek nie gaśnie i niezmiennie trwa od wieków. W Centralnej Bibliotece Statystycznej na każdego czytelnika czekają książki i bibliotekarze, którzy służą pomocą przy wyborze potrzebnej lektury. Na co dzień w kręgu naszych, bibliotekarskich zainteresowań jest literatura naukowa, ale po pracy, w czasie wolnym czytamy książki zupełnie inne. Wracamy do klasyki polskiej i zagranicznej, m. in. do trylogii H. Sienkiewicza, Chłopów W. Reymonta, Lalki B. Prusa, opowiadań J. Iwaszkiewicza i S. Lema, Zabić drozda H. Lee. Lubimy te książek, bo są napisane pięknym literackim językiem, z wciągającą fabułą i barwnymi postaciami. Niezmiennie warte polecenia. Literatura, która ma swoich zwolenników także w kręgu bibliotekarskim, to kryminały. Te starsze autorstwa J. Chmielewskiej, m. in. Studnie przodków, Boczne drogi ,Klin czy Całe zdania nieboszczyka i zdecydowanie nowsze książki z tego gatunku: Mentalista C. Lackberg, H. Fexeusa, Billy Summers Stephena Kinga, pozycje K. Puzyńskiej, K. Bondy i R. Mroza. Na liście tej znalazł się także „ojciec japońskiego kryminału”,  Renpo Endogawa ze zbiorem opowiadań Gąsienica. Wysokie miejsce na liście książek, po które sięgają bibliotekarze CBS zajmują powieści przygodowe, horrory i science fiction: Dom wszystkich snów W. Gunia, Kwiaty dla Algernona D. Keyesa, Abominacja D. Simmonsa, Dom z liści M. Z. Danielewskiego czy Diuna F. Herberta. Czytamy wspomnienia, biografie i autobiografie : M. Fogg : od palanta do belcanta wspomnienie spisał Z. K. Rogowski, Pasja życia I. Stone, Śmierć pięknych saren O. Pavela. Nie pomijamy także nowości m.in. Sz. Twardocha Chołod czy M. Peszek Naku*wiam zen. Miłośnicy książek mają swoje preferencje, ulubione gatunki literackie i autorów,  jednak wszystkich czytelników łączy książka, którą warto czytać i o niej rozmawiać. Czytamy książki, o których usłyszeliśmy, otrzymaliśmy w prezencie, albo polecił nam je znajomy czy rodzina. Mogą one być sentymentalnym powrotem do przeszłości, odkryciem, motywacją, relaksem czy ukojeniem. Powody dla których poświęcamy swój czas książkom mogą być różne, ale miłość do nich pozostaje wspólną pasją wielu i jak powiedziała jedna z naszych koleżanek „…trzeba tylko chcieć czytać, bo istnieją inne przyjemności niż tylko praca”. Zapraszamy do skorzystania ze zbiorów głównych, jeśli interesuje Cię literatura naukowa i popularnonaukowa (Czytelnia CBS p. 67 blok D) oraz do Biblioteki Beletrystycznej, gdy chcesz sięgnąć po książki z literatury pięknej (Biblioteka Beletrystyczna p. 298 II piętro, rotunda). Serdecznie zapraszamy.

Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej w Pradze

Najstarsza biblioteka w Czechach ma swoją siedzibę w Pradze w gmachu Clementinum. To barokowy budynek usytuowany niedaleko Mostu Karola w dawnym kolegium jezuickim. Początki książnicy sięgają XIV w., a jej założycielem był król Karol I. W 1366 r. ufundował uniwersytet w Pradze i podarował uczelni średniowieczne kodeksy. Od 1622 r. uniwersytet wraz z biblioteką prowadzony był przez Jezuitów. Pod koniec XVIII w. zbiory biblioteczne decyzją cesarzowej Marii Teresy otrzymały miano Królewsko-Cesarskiej Biblioteki Publicznej i Uniwersyteckiej. Od 1782 r. biblioteka zyskała przywilej otrzymywania egzemplarza obowiązkowego, początkowo tylko z terenu Pragi, a od 1807 r. z całych Czech. W 1918 r. placówkę objęto nadzorem państwowym nowopowstałej Czechosłowacji. Od 1935 r. funkcjonowała pod nazwą - Biblioteka Narodowa i Uniwersytecka. W 1958 r. książnicę połączono ze zbiorami innych praskich bibliotek i przemianowano w Narodową Bibliotekę Czechosłowacji. W 1990 r. otrzymała tytuł Biblioteki Narodowej Republiki Czeskiej. Z holu głównego Clementinum można przejść do siedziby biblioteki. Otwarta przestrzeń otoczona jest regałami z książkami i historycznymi dziełami sztuki, a ściany i sufit zdobią piękne malowidła. W dole sali bibliotecznej, oprócz książek zgromadzone są kolekcje ręcznie robionych globusów oraz zegarów astronomicznych, zaprojektowane przez jezuickiego astronoma, Jana Kleina. W górze sali natomiast znajduje się balkon wykonany z drewna i złota. Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej liczy ponad 6,5 miliona woluminów i znajdują się w niej jedne z najstarszych książek w Europie, pochodzący m.in. z XI w. Vysehrad Codex (Kodeks Wyszehradzki), który jest ozdobnym pergaminowym ewangeliarzem. Pochodzące z niego miniatury stanowią najważniejszy zabytek wczesnośredniowiecznego malarstwa zachodniosłowiańskiego i są świadectwem wysokiego poziomu artystycznego ówczesnych czeskich iluminatorów. Od 2012 r. jego replika jest eksponowana w holu biblioteki. Co więcej, skrypt Kodeksu Wyszehradzkiego jest tak cenny, że stał się narodowym zabytkiem kultury czeskiej. Biblioteka posiada kolekcje kodeksów średniowiecznych, martyrologium Kunegundy – opatki klasztoru św. Jerzego na zamku praskim z 1312 r., Velislai biblia picta z I połowy XIV w. oraz dokumenty związane z życiem Komeniusza i Mozarta. Biblioteka Narodowa posiada również największe w Europie środkowo-wschodniej zbiory materiałów do studiów slawistycznych z zakresu historii, filozofii, lingwistyki, literatury, etnologii, stosunków politycznych, socjologii i sztuki. Stanowią one jeden z działów noszący nazwę Biblioteki Słowiańskiej. Wiele cennych zabytków piśmiennictwa jest zdigitalizowanych i dostępnych poprzez stronę internetową. Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej uznawana jest za jedną z najpiękniejszych książnic na świecie. W budynku Clementinum mieści się nie tylko Biblioteka Narodowa, ale także Wieża Astronomiczna, Kaplica Lustrzana oraz sala koncertowa, w której odbywają się przedstawienia muzyczne i spotkania.

Źródło zdjęcia: en.wikipedia.org, 2023, https://en.wikipedia.org/wiki/National_Library_of_the_Czech_Republic#/media/File:Clementinum_library.jpg [dostęp: 2023-05-22]

Okres średniowiecza to fascynujące czasy, również pod względem piśmiennictwa. Książki początkowo pisane były ręcznie – na pergaminie lub papierze, który pojawił się w Europie około drugiej połowy XII w., a rozpowszechnił zwłaszcza w XIV stuleciu, głównie w klasztornych skryptoriach. Z czasem powstały w miastach warsztaty kopistów, zajmujących się przepisywaniem ksiąg, takich specjalistów posiadały także uniwersytety i kancelarie dworskie. Do książki odnoszono się w średniowieczu z ogromną czcią, a kopiowanie tekstów rękopiśmiennych traktowano jak zaszczyt. Książki były niejednokrotnie bardzo bogato i pięknie zdobione, przez to bardzo cenne. Biblioteki więc, żeby ochronić je przed kradzieżą musiały znaleźć sposób ich bezpiecznego udostępniania. Jednym z pomysłów była forma biblioteki łańcuchowej, w której książki przykuwane były do pulpitu łańcuchem. W Europie istnieje jeszcze kilka bibliotek, które stosowały ten system i zachowały się do dziś. Są to biblioteki kościelne we Włoszech, książnice w holenderskim Zutphen i angielskim Hereford oraz najmłodsza, ale jedyna zachowana w swym pierwotnym miejscu placówka w kościele zamkowym w Oleśnicy niedaleko Wrocławia na Śląsku. Podobna funkcjonowała w Legnicy w Kościele pod wezwaniem św. Piotra i Pawła, ale po drugiej wojnie światowej została włączona do zbioru Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu. Księgozbiór łańcuchowej biblioteki Złotoryi przewieziono natomiast do Warszawy, do Biblioteki Narodowej. Biblioteka łańcuchowa w Oleśnicy to zabytek kulturalno-historyczny o wyjątkowym znaczeniu. Założył ją książę ziębicko-oleśnicki Karol II Podiebrad w 1594 r. Miała umożliwiać oleśnickim duchownym, nauczycielom, uczniom gimnazjum oraz zainteresowanym mieszkańcom miasta dostęp do lektury, pełniła zatem funkcję publicznej biblioteki gimnazjalnej i kościelnej. Zawalenie się kościoła podczas remontu w dniu 15 lipca 1905 r., nie spowodowało strat w bibliotece - kruchta kościoła pochodząca z XIII w. nie uległa zniszczeniu. Na czas odbudowy kościoła i wymiany dachu cenne zbiory przeniesiono do zamku. Po odnowieniu pomieszczenia, wstawieniu nowych, drewnianych regałów księgozbiór wrócił na swoje miejsce i w tej postaci dotrwał do dziś. Zbiory książkowe, pochodzące z darów, rozmieszczono w kruchcie południowej mieszczącej się na piętrze nad wejściem do kościoła w niewielkim pomieszczeniu, liczącym około 14 metrów kwadratowych. Księgi ustawiono formatami w drewnianych regałach ściennych, a na środku pomieszczenia ustawiono stół (pulpit), przy którym czytelnicy mogli z nich korzystać. Dzieła  chroniono przed kradzieżą przy pomocy łańcuchów mocowanych do książek (inkatenacja). W przypadku dzieł większego formatu – łańcuch był dłuższy (długość śląskiego łokcia – 60,3 cm) i mocniejszy. Książki o mniejszym formacie były chronione krótszym i słabszym łańcuchem. Na końcu każdego łańcucha znajdowało się kółko, które zakładano na drewniany drążek, znajdujący się nad pulpitem (stołem) czytelniczym . Łańcucha książkowego nie można było odczepić od drążka bez udziału bibliotekarza. W późniejszym okresie drewniane drążki były zastępowane metalowymi. Łańcuchy te zapobiegały też zsuwaniu się książek z pulpitów. Zachowany księgozbiór, oprócz literatury teologicznej, użytkowej religijnej zawiera pozycje z dziedziny prawa i astrologii. Interesujące jest to, że niektóre starodruki ewangelickie oprawiono w średniowieczne pergaminy ze starymi katolickimi rękopiśmiennymi tekstami liturgicznymi, a także hebrajskimi apokryfami. Książki udało się ukryć na czas wojny, a w tej chwili zarówno budynek, jak i znajdujące się w nim woluminy, są odrestaurowane. Obecnie księgozbiór liczy 239 egzemplarzy. Wśród nich znajdują się: wielojęzyczna Biblia, autorstwa Ariae Montaniego, Historia Comitiarum, pióra Jerzego Coelestiniego, 12 tomów dzieł Marcina Lutra, szereg traktatów Melanchtona, Baronii Annales, leksykon grecko-łaciński oraz dzieło na temat św. Grzegorza. Biblioteka Łańcuchowa w Oleśnicy jest pod wieloma względami unikatowa i warta obejrzenia.

Zdjęcie: arch. Polska Press.  Źródło: Portal Oleśnica nasze miasto, 2023, https://olesnica.naszemiasto.pl/ksiazki-trzymane-na-lancuchach-jedyna-taka-biblioteka-w/ar/c7-7934043 [dostęp: 2023-05-22]

W 1973 r. Motorola wyprodukowała pierwszy przenośny telefon komórkowy. Z racji swoich wymiarów nie był on jednak kieszonkowy, ważył ponad kilogram i miał długość prawie 23 cm. Obecnie posiadanie telefonu komórkowego stało się powszechne, a wykonywanie połączeń głosowych to zaledwie jedno z wielu zastosowań komórek. Telefon komórkowy stał się wielofunkcyjnym aparatem, który pozwala wygodnie łączyć obowiązki domowe, zawodowe i pasje. Oprócz wykonywania połączeń, można nim dokonywać płatności, zastępować dokumenty papierowe czy odbyć telekonferencję. Gromadzimy na nim zdjęcia, skany, filmy i muzykę. Choć w ogólnym rozrachunku komórki przynoszą więcej pożytku niż szkody, a przy tym bez wątpienia ułatwiają codzienne życie, czasami warto świadomie zrezygnować na chwilę nawet z tych największych dobrodziejstw codzienności. Światowy Dzień bez Telefonu Komórkowego wymyślono po to, aby nakłonić współczesnych ludzi do oderwania się od ekranów swoich telefonów i spędzić choć jeden dzień bez nich. Tego dnia eksperci i naukowcy próbują nas przekonać do tego, by odłożyć telefon na półkę i w nieco inny sposób spędzić czas wolny, udowadniając sobie, że kontrolujemy nasze przyzwyczajenia. Niestety coraz więcej nastolatków i dzieci ma z tym poważny problem. Nieustanne sprawdzanie poczty elektronicznej, mediów społecznościowych, komunikatorów, brak dostępu do Internetu wywołuje w nich i wśród dorosłych niepokój, to może być objaw FOMO. Skrót ten pochodzi od angielskiego Fear of Missing Out i oznacza strach przed tym, że ominie nas coś ważnego, jeśli na moment przestaniemy śledzić rozwój wydarzeń, przedkładając świat online nad spotkania z bliskimi, obowiązki, a nawet sen. Temu niebezpiecznemu zjawisku społecznemu można zaradzić zaczynając od małych kroków:  powstrzymywania się przed zerkaniem na ekran podczas spotkań z rodziną i znajomymi, wyłączenie powiadomień i odkładanie telefonu przynajmniej godzinę przed snem. Warto starać się rozróżniać niezbędne i potrzebne informacje, czy wartościowe treści od zwykłych rozpraszaczy uwagi, które pochłaniają nasz cenny czas. Cyfrowy detoks można rozpocząć od dowolnej czynności, która sprawia przyjemność - spaceru, gotowania lub dobrej książki. Amerykański student Jake Reilly, który zrezygnował z używania telefonu komórkowego i komputera przez 90 dni stwierdził, że „wszystko staje się prostsze”. Coraz trudniej jednak wielu osobom wyobrazić sobie codziennego funkcjonowania bez używania smartfona. Wakacje to dobry czas na podjęcie wyzwanie i bycia offline.

Plastik to tworzywo, które rozkłada się najdłużej. Kwestia opakowań foliowych jest na tyle poważna, że zajmują się nią rządy i instytucje państwowe, które wprowadzają kolejne regulacje mające na celu ograniczenie liczby foliowych śmieci. Najprostszym i najskuteczniejszym rozwiązaniem jest oczywiście korzystanie z toreb wielokrotnego użytku, co nie tylko sprzyja środowisku, ale również domowym oszczędnościom. Jest wiele alternatywnych rozwiązań, żeby zużywać mniej plastiku, nad którymi warto się zastanowić i próbować je stosować na co dzień. Oto kilka z nich:

- torby zakupowe wielokrotnego użytku to wspaniała i niedroga rzecz. Właściwie często można dostać ją za darmo na wszelkich eventach, imprezach, targach i innych wydarzeniach;

- opakowania kartonowe. Ziemniaki, cebule czy inne korzeniowe warzywa można zabierać do pudeł lub kartonów, których używa się wielokrotnie i po wykorzystaniu oddaje się do recyklingu;

- unikanie pakowania w małe, plastikowe torebki jednorazowe owoców i warzyw. Banany, jabłka, cytryny czy ogórki można kupić luzem, bądź wykorzystać do ich zapakowania torebek jutowych przyniesionych ze sobą;

- unikanie kupowania jedzenia pakowanego w plastik. Pokrojone warzywa i owoce pakowane w plastikowe torebki bądź kubeczki. Pomidory, ogórki, cukinia czy awokado szczelnie owijane w folię mogą być zastępowane produktami sprzedawanymi luzem;

- nie kupowanie lodów umieszczanych w plastikowych opakowaniach, tylko tych w wafelkach lub szklanych pojemnikach;

- nie kupowanie wody w plastikowych butelkach lecz w szklanych. Dobrym rozwiązaniem jest także zainwestowanie w filtry do wody. Nie zwiększają one ilości opakowań, a także uwalniają nas od dźwigania ciężkich zgrzewek wody;

- unikanie pakowania żywności w domu, do pracy, szkoły czy na wycieczkę w woreczki czy folię śniadaniową. W lodówce żywność można przechowywać w opakowaniach szklanych bądź garnkach, a kanapki zawijać w papier;

- jeśli kupowanie żywności w opakowaniach foliowych to w większych rozmiarach. Dzięki kupowaniu większych opakowań, oszczędzamy pieniądze, ale też planetę. Zamiast pudełka i 4 woreczków ryżu lub kaszy, mamy jedną papierową torebkę z potrzebną zawartością, podobnie z bakaliami, zamiast 5 woreczków po 100g można kupić większą ilość na wagę pakowaną do jednego woreczka;

- używanie produktów biodegradowalnych. Szczoteczki z bambusa, ubrania czy pojemniki z roślinnych surowców mogą zastępować te z użyciem plastiku.

- można samemu przygotować niektóre produkty. Dzięki temu nie trzeba kupować ich w plastikowych pudełkach i  pojemnikach. Samodzielnie można zrobić sosy (ketchup, musztarda, sos czosnkowy), kremy, zdrowe batoniki i słodycze, chipsy, naturalne kosmetyki czy środki czystości.

Dzięki ekologicznym akcjom organizowanym miedzy innymi z okazji Dnia bez Toreb Foliowych uświadamiających o negatywnych oddziaływaniu plastiku na środowisko, coraz więcej osób wybiera się na zakupy z własnym koszykiem wiklinowym, plecakiem lub płócienną torebką.

Światowy Dzień Krwiodawcy dedykowany jest dawcom krwi. Został ustanowiony 14 czerwca 2004 r. przez Światową Organizację Zdrowia, Międzynarodową Federację Towarzystw Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca, Międzynarodową Federację Organizacji Krwiodawców oraz Międzynarodowe Towarzystwo Transfuzjologiczne. Obchodzony jest corocznie 14 czerwca, w dniu urodzin Karla Landsteinera, który w 1901 r. odkrył grupy krwi, za co w 1930 r. otrzymał Nagrodę Nobla. Aby zapewnić każdemu, kto potrzebuje transfuzji, dostęp do bezpiecznej krwi wszystkie kraje potrzebują dobrowolnych, nieodpłatnych dawców krwi, którzy będą ją regularnie oddawać. Skuteczny program zapewnienia samowystarczalności w zakresie krwiodawstwa i krwiolecznictwa, charakteryzujący się szerokim i aktywnym udziałem ludności, ma kluczowe znaczenie dla zaspokojenia potrzeby transfuzji krwi. Krew i produkty krwiopochodne są niezbędne między innymi dla skutecznego leczenia kobiet cierpiących na krwawienia związane z ciążą i porodem, dzieci cierpiących na ciężką anemię z powodu malarii i niedożywienia, pacjentów z chorobami krwi i szpiku kostnego, z dziedzicznymi zaburzeniami hemoglobiny i stanami niedoboru odporności, ofiar wypadków i katastrof, a także pacjentów poddawanych zaawansowanym zabiegom medycznym i chirurgicznym.

Światowy Dzień Krwiodawcy jest dobrą okazją do:

 - podniesienia ogólnej świadomości dla zapewnienia bezpiecznej krwi i produktów   krwiopochodnych do transfuzji

 - podkreślenia kluczowej roli nieodpłatnych dawców krwi w krajowych systemach opieki zdrowotnej

 - wsparcia publicznej służby zdrowia, organizacji zrzeszających dawców krwi oraz innych organizacji pozarządowych propagujących honorowe krwiodawstwo.

Potrzeba krwi jest powszechna, ale dostęp do krwi dla wszystkich, którzy jej potrzebują, już nie. Często występują niedobory krwi ratującej życie. Dlatego tak ważne jest podziękowanie dawcom krwi i uświadamianie społeczeństwu potrzeby regularnego oddawania krwi oraz podkreślenie potrzeby pełnego zaangażowania w te działania wszystkich. Promowanie  Światowego Dnia Krwiodawcy może obejmować ceremonie wręczania odznaczeń dawcom, przeprowadzanie kampanii na portalach społecznościowych, specjalne tematyczne transmisje w mediach, indywidualne wpisy dawców w mediach społecznościowych, spotkania i warsztaty, imprezy muzyczne i artystyczne dla  dawców krwi i ich najbliższych, ale przede wszystkim zmasowane akcje w Polsce i na świecie oddawania krwi w punktach krwiodawstwa czy przystosowanych do tego autobusach.

Początki działań związanych z uwalnianiem książek sięgają 2001 r., kiedy to amerykański programista komputerowy Ron Hornbaker, postanowił stworzyć specjalną witrynę internetową aktywizującą entuzjastów czytania. Jego pomysł spotkał się z dużym zainteresowaniem ze strony miłośników książek z całego świata. W Polsce akcję rozpropagowała w 2003 r. bibliotekarka z Bydgoszczy, Jolanta Nowińska. To przedsięwzięcie łączy coraz większą liczbę amatorów czytania, którzy chcą dzielić się z innymi swoją pasją. Biorą w nim udział szkoły, urzędy, instytucje, organizacje społeczne i kulturalne, a także media. Wędrująca książka, czyli bookcrossing jest formą ruchomej biblioteki, mającą na celu popularyzację czytelnictwa, zjednoczenie osób uwielbiających czytanie i stałe powiększanie tego grona. W jego ramach przeczytane przez siebie książki można zostawiać w specjalnie przygotowanych miejscach/półkach, stolikach, szafkach/, a te z kolei ulokowane są np. w parkach, przy przystankach autobusowych, na klatkach schodowych w blokach, w kawiarniach, ale także w instytucjach publicznych: szkołach, muzeach, bibliotekach. Egzemplarz pozostawiony przez jedną osobę może wziąć ktoś inny, kto potem umieści go być może na zupełnie innej półce. Biorąc jedną książkę ze sobą, można zostawić – ale nie trzeba – inną pozycję. Ważne, by wypożyczony, a raczej, stosując bookcrossingową terminologię, uwolniony egzemplarz, wrócił do książkowego obiegu. Idei przyświeca hasło: Książki nie lubią być uwięzione w domu na półkach, wolą krążyć z rąk do rąk i być czytane. W minionych latach w  Polsce książki można było znaleźć w różnych miejscach. W bydgoskim Parku Jana Kochanowskiego, na żądnych lektur, egzemplarze  czekały w specjalnie wydrążonych dziuplach w drzewach. W Opolu stanęła specjalna kolorowa budka z książkami, zaprojektowana przez wrocławskich architektów, a na cieszyńskim Skwerze Ireny Sendlerowej stanął bookcrossingowy regał, swoim wyglądem przypominający czerwone angielskie budki telefoniczne. W Rudzie Śląskiej działa biblioteka na stacji kolejowej, przy której również znalazł się regał do wymiany książek. Mieszkańcy jednego z bloków w Warszawie postanowili natomiast podzielić się swoimi książkami z innymi i ustawili woluminy na skrzynce pocztowej, umieszczonej przy zamieszkanym przez nich budynku. Święto Uwalniania Książek skierowane jest do wszystkich zainteresowanych, a pomysłów na jego obchodzenie jest wiele, między innymi: zakładanie miejsc bookcrossingowych, głośne czytanie uwolnionych książek przez osoby znane, spotkania autorskie, wystawy, konkursy literackie i plastyczne poświęcone książce i czytaniu, parady, przekazywanie uwalnianych książek domom samotnej matki, szpitalom, przedszkolom, noclegowniom, domom pomocowym, informowanie przyjaciół i znajomych o celu uwolnienia książek. Bookcrossing ma swoją światową oraz polską stronę internetową. Można za ich pośrednictwem zarejestrować książkę, którą odłożyło się na jedną z oficjalnych półek (ich mapki są dostępne w Internecie). Zarejestrowana książka otrzymuje numer BIP, a kolejne osoby, które ją „wypożyczają”, odznaczają ten fakt w wirtualnej karcie bibliotecznej. W ten sposób ktoś, kto oddał swoją książkę do czytania, może śledzić jej wędrówkę po Polsce czy świecie. Według danych umieszczonych na oficjalnej światowej witrynie bookcrossingu, do tej pory na całym globie zarejestrowało się na niej około 2 milinów użytkowników, którzy uwolnili ok. 14 milionów książek w 132 krajach świata. Jeśli chodzi dane dotyczące Polski to jest to ponad 340 tys. uwolnionych książek, ponad 20 tys. założonych półek i ponad 63 tys. zarejestrowanych użytkowników platformy bookcrossingowej. Wskaźniki te są niepełne, ponieważ dotyczą tylko oficjalnych pólek i zarejestrowanych użytkowników oraz książek. Wiele akcji odbywa się natomiast spontanicznie, do czego i my, pracownicy Centralnej Biblioteki Statystycznej gorąco zachęcamy, bo dzielenie się książką z innymi jest lepsze od jej posiadania. Regał na książki znajduje się przy Czytelni CBS p.67 Blok D.

Kolor i radość dla każdego!

Obchodzenie Międzynarodowego Dnia Dziecka zapoczątkowano już w 1925 r. Wtedy to w Genewie odbyła się Światowa Konferencja na Rzecz Dobra Dzieci. W Polsce Dzień Dziecka obchodzony był jeszcze przed II wojną światową i pierwszy raz świętowano go 22 września 1929 r. Od 1952 r. uroczystość została ustanowiona na stałe i w naszym kraju przypada 1 czerwca. Tego dnia odbywają się festyny, koncerty, zabawy i inne atrakcje plenerowe dedykowane najmłodszym. Dzieci w swoje święto otrzymują prezenty, słodycze i upominki. W Dniu Dziecka organizowane są także spotkania i obrady osób odpowiedzialnych za los najmłodszych. Dzięki takim rozmowom prowadzonym z udziałem przedstawicieli różnych środowisk podejmowane są decyzje ułatwiające życie dzieciom.

Centralna Biblioteka Statystyczna dołącza się także do obchodów Dnia Dziecka i życzy wszystkim dużo radości.

Nasza hasło na ten dzień to: Kolor i radość dla każdego.

Proponujemy : weź balonik, nadmuchaj go i podaruj  komuś.

Dziel się radością z innymi.

Serdecznie zachęcamy

Wiele jest świąt w naszym kalendarzu, które celebrujemy w mniejszym lub większym zakresie, jednak istnieją w kalendarzu daty, które dla większości ludzi są bardzo ważne. Do takich dat można zaliczyć Dzień Mamy. Oficjalnie Dzień Matki, jako święto kalendarzowe pojawiło się w Polsce w  1914 r. i odbyło się w Krakowie dnia 26 maja. Po uzyskaniu przez Polskę niepodległości zwyczaj ten umocnił się i stał częścią naszej tradycji.

C i e k a w o s t k i :                                                                                                                                              

• Polska jako jedyny kraj na świecie obchodzi Dzień Mamy 26 maja.
• W USA Dzień Mamy jest świętem narodowym. Na ulicach pojawiają się flagi, które są symbolem Amerykańskich Matek Narodu.
• We Francji Dzień Matki został zapoczątkowany przez Napoleona.
• W Anglii i Szkocji święto to nazywane jest Niedzielą u Matki – Mothering Sunday.
• Najwcześniejsze źródła dotyczące Dnia Matki pochodzą ze starożytnego Egiptu.

Centralna Biblioteka Statystyczna wszystkim Mamom składa najserdeczniejsze życzenia.

Drobne gesty ofiarowane z serca znaczą czasem więcej niż tysiące prezentów.

Proponujemy w Dniu Mamy przyłączenie się do akcji: Serce za Serce.

Podaruj swojej Mamie bądź przyszłej Mamie serce,  z wdzięczności za jej opiekę, pomoc i bezwarunkową miłość. Serduszka wyłożone są przed wejściem do czytelni CBS p. 67 Blok D.

Bodleian Library w Oksfordzie w Wielkiej Brytanii

Biblioteka Bodleya jest główną biblioteką Uniwersytetu w Oksfordzie i jedną z najstarszych bibliotek w Europie. Jest to druga co do wielkości biblioteka w Wielkiej Brytanii po British Library. Została założona przez Thomasa Bodleya w latach 1598-1602 a oficjalnie otwarta 8 listopada 1602 r. W następnych stuleciach powiększała swoje zbiory dzięki hojnym ofiarodawcom oraz książkom otrzymywanym z legalnych depozytów. Jej pierwszym bibliotekarzem był Thomas James. Bodley chciał, aby jego bibliotekarzem był ktoś, kto jest znany, znany jako pilny student, a we wszystkich rozmowach jest prawdomówny, aktywny i dyskretny, także absolwent i językoznawca, nie obciążony małżeństwem, chorobą ani innymi obowiązkami. Jamesowi udało się przekonać Bodleya, by pozwolił mu się ożenić i zostać rektorem kościoła św. Aldate'a w Oksfordzie. W 1610 r. Thomas Bodley zawarł umowę (obowiązującą do dziś) ze Stationers' Company of London, na mocy której kopia każdej książki wydanej w Anglii i zarejestrowanej w Stationers' Hall zostanie zdeponowana w bibliotece. Jej księgozbiór wraz z wchodzącymi w jej skład bibliotekami liczy ponad trzynaście milionów książek, ponad 80 000 e-czasopism i wyjątkowe kolekcje specjalne, w tym rzadkie książki i rękopisy, klasyczne papirusy, mapy, muzyka, sztuka i drukowane efemerydy. Do najcenniejszych należą Magna Carta (Wielka Karta Swobód), pierwsze wydanie Biblii Gutenberga, jedyny  istniejący  egzemplarz  pierwszego wydania dzieła z 1593 r. Williama Shakespeare’a Venus and Adonis, rękopisy Dantego, Petrarki i Boccaccia oraz dzieła w języku chińskim, arabskim czy hebrajskim. Wśród zbiorów jest ponad 1600 poloników szesnastowiecznych, drukowanych w Krakowie, a pochodzących z kolekcji Józefa Łukaszewicza (1797-1873), zakupionych przez Bibliotekę Bodleya w 1850 r. Zbiory książnicy są stale i planowo uzupełniane. Struktura biblioteki określona przez  statut z 1856 r. przetrwała w zasadzie do dzisiaj. Centralny budynek stanowi jedenastopiętrowy magazyn z trzema piętrami pod ziemią, otoczony zewnętrznym  trzypiętrowym blokiem. Każde piętro zewnętrznej części łączy się z dwoma piętrami części centralnej. Biblioteka w sumie zajmuje grupę pięciu budynków w pobliżu Broad Street w centrum Oxfordu. Mieszczą się w nich czytelnie, biblioteki: japońska, prawnicza, popularnonaukowa, filozoficzna, językoznawcza, naukowa Radcliffe, historii Stanów Zjednoczonych, Wspólnoty Narodów i Studiów Afrykańskich, Instytutu Indyjskiego, Instytutu Orientalistyki oraz Weston, gromadząca zbiory specjalne. Pod częścią z nich zbudowano szereg podziemnych magazynów. Biblioteka jest w rzeczywistości jedną wielką czytelnią, ponieważ księgozbiory udostępniane są wyłącznie na miejscu. Wiele archiwów Biblioteki zostało zdigitalizowanych i udostępnionych online w 2015 r. Wykonano także kopie wielu najbardziej delikatnych przedmiotów z kolekcji biblioteki, które w miarę możliwości zastępują oryginały. Biblioteka Bodleya jest pierwszą biblioteką angielską, która stworzyła zręby przepisów katalogowania. W całej bibliotece jest dostępne Wi-Fi, można też skorzystać z komputerów bibliotecznych. Dostępne są usługi kopiowania, skanowania oraz zamawiania materiałów bibliotecznych na odległość. Rozbudowany system komputerowy dostarcza informacji o książkach i czasopismach, gwarantuje dostęp do ponad 118 000 tytułów czasopism elektronicznych oraz ponad 1300 baz danych o szerokim zakresie tematycznym. Biblioteka Bodleya jest także kluczową częścią społeczności kulturalnej Oksfordu i prowadzi program publicznych wystaw i wydarzeń, aby zaangażować lokalną społeczność. Jej potencjał dostrzegli również filmowcy, kręcono tam sceny do filmów m.in. o Harrym Potterze.

Źródło zdjęcia: witryna internetowa Bodleyan Libraries, https://www.bodleian.ox.ac.uk/libraries/old-library/collections-and-resources [dostęp: 2023-01-17].

10 maja 2023 r. w czytelni Centralnej Biblioteki Statystycznej odbyło się kolejne już spotkanie ze studentami I roku kierunku Architektura Przestrzeni Informacyjnych z Uniwersytetu Warszawskiego.

Podczas spotkania opowiadaliśmy o działalności Biblioteki, o jej historii i zbiorach. Młodzi ludzie mogli zapoznać się z publikacjami, które posiadamy i udostępniamy, zobaczyć przykłady statystyk z różnych dziedzin, dowiedzieć się jakie książki z naszych zbiorów szczególnie warte są przeczytania. Jesteśmy pewni, że spotkanie zaowocuje kolejnymi wizytami w przyszłości. Księgozbiór CBS to nieocenione źródło danych, przydatnych podczas pisania wszelkich prac zaliczeniowych i naukowych.

Zapraszamy wszystkich do odwiedzin naszej czytelni, strony internetowej oraz korzystania z naszych zbiorów.

Drodzy Państwo,

zapraszamy do kącika pomocy i relaksu w Centralnej Bibliotece Statystycznej.

Jeśli tylko

chcesz poczytać,

masz pragnienie,

potrzebujesz pomocy,

skoczyło Ci ciśnienie,

spadł Ci cukier,

marzysz o chwili relaksu,

chcesz się odstresować,

albo brak Ci motywacji…

Przyjdź do nas, a damy Ci to co mamy najlepszego: uśmiech, uwagę, czas, życzliwość i pomoc.

W informatorium Centralnej Biblioteki Statytsycznej (blok D, pok. 50) czeka na Państwa kącik pomocy i relaksu.

Znaleźć w nim można:

- zestaw relaksacyjny - czasopisma, krzyżówki, wykreślanki, piłeczki odstresowujące do ściskania itp.

- zestaw pomocowy - ciśnieniomierz, igła, nitka, agrafka, spinacz, sznurówki, zestaw cytatów motywujących

- zestaw odżywczy - woda, herbata, słodycze na spadek energii i cukru.

Zapraszamy serdecznie!

Corocznie obchodzony Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich poświęcony jest promocji literatury i czytelnictwa, a także problematyce związanej z ochroną praw autorskich. Wszystkie działania tego dnia zmierzają do organizowania wydarzeń literackich, organizowanych we współpracy z pisarzami i poetami, zaprezentowaniu projektów łączących teatr, muzykę i literaturę z wykorzystaniem środków masowego przekazu. Jest to święto, które staje się okazją do dyskusji nad rolą książki w społeczeństwie. Przybliżeniem jej wartości, uniwersalności, różnorodności oraz ukazaniem tożsamości narodowej poprzez zachowane dziedzictwa i skarbów piśmiennictwa. Dzień książki służy też wzmacnianiu więzi i spójności społecznej poprzez organizację warsztatów literackich oraz budowanie tożsamości lokalnej i wzmacnianie więzi międzypokoleniowych. Znaczącą rolę w promocji książki i czytelnictwa odgrywa sieć miast kreatywnych UNESCO w dziedzinie literatury. Należą do niej dwa polskie miasta: Kraków (od 2013 r.) i Wrocław (od 2019 r.). Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich ustanowiony został w 1995 r., na 28. Sesji Konferencji Generalnej UNESCO. Data obchodów – 23 kwietnia – związana jest z rocznicą urodzin lub śmierci kilku wielkich pisarzy: Szekspira, Cervantesa, Druona i Nabokova. W tym dniu zachęca się uczniów, nauczycieli, czytelników z całego świata, a także wydawców i bibliotekarzy, do dzielenia się pasją do literatury za pośrednictwem mediów społecznościowych. Różne są powody dla których sięgamy po książki: pogłębiają wiedzę, stymulują umysł, poprawiają pamięć i sen, wzbogacają słownictwo, relaksują, pomagają w myśleniu analitycznym. Każdy  czytelnik może wskazać jednak tę główną i najprostszą przyczynę, i na pytanie dlaczego czyta, odpowiedzieć po prostu - czytam, bo lubię. Olga Tokarczuk w Księgach Jakubowych opisuje rodzaje odbiorców książek: Wziąłem sobie do serca to, czego nauczał nas Isochar. A mówił on, że są cztery rodzaje czytelników. Jest czytelnik gąbka, czytelnik lejek, czytelnik cedzidło i czytelnik sito. Gąbka wchłania w siebie wszystko, jak leci, jasne jest, że potem dużo z tego pamięta, lecz nie umie wydobyć najważniejszego. Lejek – przyjmuje jednym końcem, drugim zaś wszystko, co przeczytane, z niego wylatuje. Cedzak przepuszcza wino, a zatrzymuje winny osad; ten w ogóle nie powinien czytać i lepiej żeby zajął się rzemiosłem. Sito zaś oddziela plewy, żeby otrzymać najlepsze ziarno. Chciałbym, żebyście byli jak sito i nie zatrzymywali tego, co niedobre i nudne. Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich to także święto czytelnika i wszystko jedno czy jest to sporadyczny eksplorator, autobusowy książkomaniak, pożeracz, odkrywca równoległy, fan książki elektronicznej, nałogowiec, gatunkowiec, bestsellerowiec czy zupełny amator. Ważne, że chce odkrywać świat książek i nie jest sympatykiem nieczytania. Centralna Biblioteka Statystyczna im. S. Szulca zachęca również do czytania. Nasze zbiory są bogate pod względem tematyki, ale również form wydawniczych. Wszystkie książki czekają na swoich czytelników. Światowy Dzień Książki to znakomita okazja, aby zapoznać się z naszymi zbiorami, także poprzez stronę internetową i udostępnianą tam Bibliotekę Cyfrową https://cbs.stat.gov.pl

Wszystkich pracowników Głównego Urzędu Statystycznego oraz jednostek współpracujących zapraszamy do odwiedzania i wypożyczania książek z biblioteki beletrystycznej. Biblioteka ta mieści się w budynku GUS w pokoju nr 298 (II piętro, rotunda).

Główną część księgozbioru biblioteki stanowią publikacje z dziedziny literatury pięknej, zarówno poezja jak i powieści obyczajowe, literatura sensacyjno-kryminalna, fantastyka czy literatura młodzieżowa, w tym lektury szkolne dla uczniów w różnym wieku.

Na czytelników czeka też zbiór publikacji popularnonaukowych, m.in. książki historyczne, biografie oraz przewodniki turystyczne po wielu rejonach Polski i świata.

Życzymy wszystkim wielu miłych chwil z książką.

Biblioteka Beletrystyczna jest teraz czynna od poniedziałku do piątku w godz. 10-14

Jeśli lubisz czytać, weź mnie ze sobą, przeczytaj i przekaż dalej.

W Centralnej Bibliotece Statystycznej im. S. Szulca rozpoczyna się akcja uwalniania książek. Zachęcamy wszystkich chętnych daj drugie życie książce.

Wędrująca książka, czyli bookcrossing jest formą ruchomej biblioteki, mającą na celu popularyzację czytelnictwa, zjednoczenie osób uwielbiających czytanie i stałe powiększanie tego grona. W jego ramach przeczytane przez siebie książki można zostawiać w specjalnie przygotowanych miejscach/na półkach, stolikach, regałach/, a te z kolei ulokowane są np. w parkach, przy przystankach autobusowych, na klatkach schodowych w blokach, w kawiarniach, ale także w instytucjach publicznych: szkołach, muzeach, bibliotekach. Egzemplarz pozostawiony przez jedną osobę może wziąć ktoś inny, kto potem umieści go być może na zupełnie innej półce. Biorąc jedną książkę ze sobą, można – ale nie trzeba – zostawić inną pozycję. Ważne, by wypożyczony, a raczej, stosując bookcrossingową terminologię, uwolniony egzemplarz, wrócił do książkowego obiegu.

Dzielenie się książką z innymi jest lepsze od jej posiadania.

Miejsce do wymiany książkami mieści się przy wejściu do Czytelni CBS blok D p. 67.

Serdecznie zapraszamy.

Zespół Downa to zespół wad wrodzonych wywołany nieprawidłową liczbą chromosomów. Istotą zaburzenia jest trisomia 21. chromosomu, czyli obecność dodatkowego materiału genetycznego. Oznacza to, że przy 21. parze chromosomów istnieje trzeci chromosom lub jego fragment. Stąd symboliczna data Światowego Dnia Osób z Zespołem Downa, czyli ludzi niezwykłych – 21.03. Celem święta ustanowionego w 2006 r. jest propagowanie praw ludzi z tą wadą genetyczną i integracja z nimi. Z tej okazji na całym świecie odbywają się różnego rodzaju wydarzenia zwiększające świadomość społeczną. Osoby z zespołem Downa mają inne potrzeby umysłowe i emocjonalne. Dlatego dla ich komfortu życia i rozwoju bardzo ważne jest rozpoznanie możliwości rozwoju, prawidłowa opieka lekarska, akceptacja i zaangażowanie rodziny oraz edukacja i szkolenie zawodowe. W rozwoju umysłowym dzieci z zespołem Downa można zauważyć te same prawidłowości, które występują u innych dzieci, z tą różnicą, że czas potrzebny na opanowanie poszczególnych umiejętności jest dłuższy, a poziom osiągnięcia ostatecznych wyników zróżnicowany. Osoby z niepełnosprawnością intelektualną mogą czerpać wiele korzyści z czytania, które wpływa na rozwój każdego człowieka, niezależnie od jego ograniczeń. Dlatego należy podejmować liczne działania przyczyniające się do usprawniania rozwoju dziecka poprzez wzbogacanie jego kultury czytelniczej. Niesłuszny jest stereotyp dziecka upośledzonego umysłowo, a więc odciętego od możliwości czytania. Dzieci takie chętnie słuchają głośnego czytania, umieją wybrać książkę, która je zainteresowała. Mają swoje ulubione pozycje, do których lubią wracać wielokrotnie. Przeważnie podobają się im książki bogato ilustrowane, z większą czcionką. Chętnie też oglądają mapy, kalendarze, książki o zwierzętach oraz przygodowe z wątkiem detektywistycznym. Światowy Dzień Osób z Zespołem Downa  jest  okazją do poznania się, integracji, wymiany doświadczeń i wiedzy. Symbolem ludzi niezwykłych są dwie różne i kolorowe skarpetki. Niedopasowane skarpetki zwracają uwagę na niedopasowanie społeczne i genotypowe, z jakim borykają się osoby z zespołem Downa. Kolorowa skarpetka to symbol niepasującego chromosomu, ale także okazanie szacunku i zrozumienia. Dlatego zachęcamy wszystkich  do okazania wsparcia i solidarności z osobami z tą wadą genetyczną i ich rodzinami.
Skarpetkowy challenge polega na wyszukaniu barwnych skarpetek nie do pary i noszeniu ich  21 marca a także zrobieniu im zdjęcia i udostępnieniu na stronie fb wydarzenia z hasztagami #skarpetkowewyzwanie i #swiatowydzienzespoludowna.

15 marca 2023 r. odbył się Finał VII edycji Olimpiady Statystycznej. W siedzibie GUS zjawiła się najlepsza trzydziestka uczestników wyłonionych podczas zawodów szkolnych, okręgowych i centralnych. Ostatni etap odbył się w czytelni Centralnej Biblioteki Statystycznej, gdzie uczniowie rozwiązywali finałowy test pisemny, który wyłonił najlepszych olimpijczyków. Po zakończeniu zmagań wszyscy finaliści wraz z opiekunami mogli wysłuchać odbywającego się również w naszej czytelni wykładu na temat otwartych danych statystycznych i dostępu do nich.

Serdecznie gratulujemy zwycięzcom tegorocznej edycji Olimpiady oraz wszystkim finalistom. Jesteśmy pełni podziwu dla Waszej wiedzy i życzymy wielu sukcesów w przyszłości.

Wszystkich miłośników statystyki zapraszamy do korzystania na co dzień z bogatych zbiorów CBS.

Dzień 9 marca 1789 r. to ważna data w obradach Sejmu Czteroletniego. Właśnie tego dnia hrabia Fryderyk Józef Moszyński (1737 -1817) uzasadniał przeprowadzenie spisu statystycznego na ziemiach polskich. W efekcie Sejm uchwalił konstytucję o nazwie Lustracja dymów i podanie ludności, zarządzającą przeprowadzenie pierwszego ogólnokrajowego spisu ludności połączonego ze spisem dymów (domów). Przeprowadzono go 22 czerwca 1789 r., a 19 kwietnia 1790 r. zapoznano Sejm z wynikami. Fryderyk Józef Moszyński stał się pionierem polskiej myśli statystycznej, a jego zasługi nie zostały zapomniane. [...] Jego cyfry przestrzeni i ludności posiadały przeto w owym czasie najwyższy możliwie stopień wiarygodności, nie tylko te, które wyciągnął z akt urzędowych, ale i te, które obliczył podług przypuszczalnej rachuby… Pracę tę Sejm przyjął z wdzięcznością … (T. Korzon : Wewnętrzne dzieje Polski za Stanisława Augusta/1764-1794/. T.1, Kraków-Warszawa, 1897,s. 72).  Dzięki działaniom Moszyńskiego powstały podstawy ewidencji ludności i statystyki krajowej. Opracował projekt organizacji spisu, podstawowe kategorie spisowe oraz wzory tablic. Zaprezentował także wyniki tego spisu w odrębnych tabelach pokazujących strukturę społeczną i terytorialny rozkład ludności (z wyłączeniem duchowieństwa i szlachty). Rejestr był anonimowy, zawierał dane o ilości mieszkańców gospodarstwa, ich statusie społecznym i zawodowym. Dla uczczenia tego wydarzenia Rada Główna Polskiego Towarzystwa Statystycznego wspólnie z Komitetem Statystyki i Ekonometrii Polskiej Akademii Nauk i Głównym Urzędem Statystycznym ustanowiły dzień 9 marca dorocznym Dniem Statystyki Polskiej. Obchody służą pokazaniu roli i znaczenia statystyki w procesie decydowania o rozwoju gospodarczym i społecznym kraju. Polska statystyka publiczna stanowi wsparcie dla parlamentarzystów, rządzących, organów samorządowych, przedsiębiorstw i instytucji. Jest też częścią europejskiego i globalnego systemu statystycznego. Dostarcza aktualnych informacji, przy zachowaniu wysokiej jakości danych. Celem statystyki publicznej jest nie tylko gromadzenie i udostępnianie danych charakteryzujących zjawiska i procesy społeczno-gospodarcze, które zaistniały w minionym okresie, ale także dostarczanie informacji służących formułowaniu prognoz. Statystyka towarzyszy nam od dawna i dotyka każdej dziedziny życia. Centralna Biblioteka Statystyczna gromadzi różne rodzaje dokumentów zawierających bieżące i retrospektywne, polskie i zagraniczne dane statystyczne. Wszystkie materiały udostępniane są w czytelni biblioteki, ale również online, dzięki zdigitalizowanemu zasobowi umieszczonemu w Bibliotece Cyfrowej. Dostęp do nich jest powszechny, bezpłatny i przyjazny czytelnikom. Zachęcamy do zapoznania się z naszymi zbiorami.

Grafika: Fryderyk Józef Moszyński na obrazie Józefa Grassiego. Źródło: pl.wikipedia.org, https://pl.wikipedia.org/wiki/Fryderyk_J%C3%B3zef_Moszy%C5%84ski [dostęp: 2023-02-16].

Dzień Kobiet to niewątpliwie ważne święto, przy okazji którego warto przybliżyć niektóre sylwetki kobiet, dla których statystyka i prowadzenie badań statystycznych stały się fundamentem ich pracy. Wiele kobiet na przestrzeni lat swoim dorobkiem udowodniło, że statystyka może mieć także kobiecą twarz. Jeśli ktoś interesował się pielęgniarstwem bądź statystyką to na pewno zetknął się z Florence Nightingale. Była angielską pielęgniarką, działaczką społeczną, publicystką i oczywiście jedną z pierwszych kobiet statystyków. Żyła w latach 1820 – 1910. Lata 1837–1839 spędziła wraz z rodziną w podróży po Europie. Był to wówczas bardzo popularny element kształcenia młodych dam. Odwiedzając różne kraje notowała w swoim dzienniku statystyki dotyczące populacji czy liczby szpitali. W wieku 24 lat zapragnęła zostać pielęgniarką, co spotkało się ze stanowczym sprzeciwem ze strony jej arystokratycznej rodziny. Florence była jednak uparta i w 1845 r. zaczęła odwiedzać szpitale i inne placówki medyczne, gromadząc informacje na ich temat. W 1851 r. zaczęła uczyć się zawodu pielęgniarki w Ewangelickim Zakładzie Diakonijnym, a w 1853 r. przyjęła stanowisko przełożonej w Zakładzie Opieki dla Chorych Dam w Londynie. Podjęła się również szkolenia pielęgniarek, którym zapewniała odpowiednie wykształcenie zawodowe i dbała o ich poziom moralny, co miało przyciągać do zawodu kobiety o nieposzlakowanej reputacji. W czasie wojny krymskiej zorganizowała od podstaw opiekę nad rannymi żołnierzami. Po zakończeniu wojny wróciła do Anglii i została ekspertem Armii Brytyjskiej ds. wojskowej służby pielęgniarskiej. F. Nightingale wypracowała podstawy, na których opiera się współczesny wizerunek pielęgniarki. Jej zasługą jest zdefiniowanie metod i sposobów pielęgnacji chorych i poszkodowanych. W 1860 r. założyła w Londynie przy Szpitalu św. Tomasza pierwszą szkołę pielęgniarstwa. Jest autorką licznych prac dotyczących pielęgniarstwa. W kręgu jej zainteresowań była nauka – zwłaszcza matematyka i analiza statystyczna. Mawiała, że aby zrozumieć myśli Boga, musimy się uczyć statystyki, gdyż jest ona miarą jego zamysłów.  Została pierwszą członkinią Królewskiego Towarzystwa Statystycznego. Wykorzystywała metody statystyczne, między innymi do analizy przyczyn zgonów żołnierzy podczas wojny krymskiej. Skupiła się na zbieraniu danych o sytuacji w koszarach, szpitalach czy przytułkach, ich przetwarzaniu i analizowaniu, a następnie wyciąganiu z nich wniosków. Kwestionariusze były dla niej podstawowym narzędziem pracy, a ponadto korzystała także z już istniejących danych. Charakterystyczną cechą wielu jej raportów jest wizualna prezentacja materiału statystycznego, dzięki czemu nawet osoby mniej obeznane z matematyką mogły zrozumieć jej wnioski. Analiza przeprowadzona przez Florence Nightingale na potrzeby rządowego raportu ujawniła poważne problemy w wojskowej służbie zdrowia. Komisja śledcza ds. służby medycznej rozpoczęła publikację jej ustaleń w lutym 1858 roku. Doprowadziło to do wprowadzenia biura statystycznego w ramach War Office, utworzenia instytucji szkoleniowej dla lekarzy wojskowych oraz rewizji przepisów dotyczących szpitali wojskowych.

W naszej historii też nie brakuje wybitnych polek statystyczek. Można do nich zaliczyć m.in. Zofię Daszyńską-Golińską, Emilię Marię Czerniewską, Janinę Jóźwiak czy Ireną E. Kotowską. Również jeśli chodzi o kobiety związane z Centralną Biblioteką Statystyczną, a którym statystyka nie była obca należą Maria Cecylia Czarnowska, Stefania Zdrodowska czy Irena Morsztynkiewiczowa.  Obecnie powszechne stało się wykorzystywanie między innymi internetu i portali społecznościowych do popularyzacji statystyki. W taki sposób działa Janina Bąk, polska statystyczka, nauczycielka akademicka i blogerka. Ukończyła ona Uniwersytet Jagielloński oraz University of The West of Scotland. Wykłada w Wyższej Szkole Gospodarki w Bydgoszczy, Wyższej Szkole Humanistycznej we Wrocławiu i Wyższej Szkole Bankowej w Gdańsku. W tej ostatniej wraz z Piotrem Buckim stworzyła autorski kierunek studiów Data Driven Digital Marketing. Marketing Internetowy z wykorzystaniem danych. Przez pięć lat uczyła także statystyki i metodologii badań w Trinity College w Dublinie. Prowadzi również konferencje i szkolenia, podczas których uczy analizy danych biznesowych, a także tego jak mądrze wykorzystywać statystyki dostarczane przez media społecznościowe. Od marca 2021 r. zaczęła prowadzić tematyczny kanał na YouTube pod nazwą Statystycznie rzecz biorąc. Janina Bąk opowiadała o tym, że statystyki i badania naukowe nie kłamią, ale ludzie często kłamią na temat statystyk. W 2020 r. wydała książkę Statystycznie rzecz biorąc, czyli ile trzeba zjeść czekolady, żeby dostać Nobla. Autorka twierdzi, że statystyka to jest takie narzędzie, które pozwala nam opisać i zrozumieć świat. Właśnie dlatego napisała swoją książkę. Nie jest to podręcznik do statystyki. Chciałam napisać książkę popularnonaukową po pierwsze o tym, że statystyka jest wspaniała – bo jest, ja tak uważam! I gdyby mi się jeszcze udało przekonać do tego inne osoby, że to fajne narzędzie do rozumienia świata, byłoby świetnie. I po drugie, w moim założeniu to też był taki toolbox, narzędzie pomagające weryfikować informacje, gazetowe nagłówki, doniesienia „amerykańskich naukowców”.

Nieubłaganie nadszedł czas, kiedy po długoletniej pracy Pani Doktor Bożena Łazowska, Dyrektor Centralnej Biblioteki Statystycznej im. S. Szulca przechodzi na zasłużoną emeryturę. Pracę w Centralnej Bibliotece Statystycznej rozpoczęła w 1991 r., a stanowisko dyrektora objęła w r. 2004. Do licznych osiągnięć naukowych Pani Dyrektor można zaliczyć opracowanie Bibliografii Wydawnictw Głównego Urzędu Statystycznego, zorganizowanie lektorium informatycznego, zainicjowanie szeroko zakrojonego procesu digitalizacji zbiorów CBS, organizowanie przez wiele lat Ogólnopolskiego Konkursu Statystycznego dla młodzieży szkół średnich, współpraca z polskimi i zagranicznymi bibliotekami i ośrodkami naukowymi. Pani Dyrektor Bożena Łazowska jest autorką licznych publikacji naukowych z zakresu historii, bibliotekoznawstwa, demografii, statystyki a także informatorów bibliotecznych i scenariuszy wystaw. Jej wieloletnie zaangażowanie, ofiarna praca i wsparcie wpłynęły na dzisiejszy kształt biblioteki i postrzeganie jej wielkiej roli w służbie statystyki publicznej. Wszystkie działania Pani Dyrektor zmierzały do rozwoju i podniesienia prestiżu placówki. Dziękujemy za współpracę i wieloletni wkład w rozwój Centralnej Biblioteki Statystycznej. Przejście na emeryturę to nowy rozdział w życiu, może nieco spokojniejszy, ale zapewne ten nowy etap będzie miał również drobne elementy twórczego niepokoju. Jeszcze raz serdecznie dziękujemy i życzymy wiele zdrowia, realizacji nowych planów i wyzwań, których jednym z elementów będzie na pewno dobra książka. Pani Dyrektor Bożena Łazowska nadal związana będzie z działalnością PTS i redakcją Historii Polski w Liczbach.

Światowy Dzień Organizacji Pozarządowych oficjalnie ogłoszony został w 2010 r. przez państwa członkowskie IX Forum Organizacji Pozarządowych Rady Państw Morza Bałtyckiego. Państwami członkowskimi były Białoruś, Estonia, Finlandia, Niemcy, Islandia, Łotwy, Litwa, Polska, Norwegia i Szwecja. Pomysłodawcą święta był Marcis Liors Skadmanis, urodzony na Łotwie brytyjski przedsiębiorca społeczny i filantrop. Pierwsze informacje o polskiej, pozarządowej działalności sięgają prawdopodobnie XII w., kiedy to w 1108 r. dzięki fundacji biskupiej powstaje szpital we Wrocławiu. Tego typu inicjatywy przyczyniły się tworzenia nieformalnych grup zadaniowych, które na przestrzeni wieków, przerodziły się w organizacje religijne, prorządowe i wreszcie obywatelskie. Obecnie działalność organizacji pozarządowych reguluje Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. W niej można odnaleźć najbardziej uniwersalną definicję odnoszącą się do tych organizacji, a mianowicie nie mogą nimi być jednostki finansów publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych lub przedsiębiorstwa, instytucje badawcze, banki i spółki prawa handlowego będące państwowymi lub samorządowymi osobami prawnymi oraz nie mogą działać z zamiarem osiągnięcia zysku. Organizacjami pozarządowymi mogą być nie tylko podmioty, które mają osobowość prawną, ale także jednostki, które tej osobowości nie mają (np. stowarzyszenia zwykłe, uczelniane organizacje studenckie, koła gospodyń wiejskich). Święto ma na celu zainspirowanie ludzi do aktywniejszego zaangażowania się w działalność i zachęcanie do większej współpracy między organizacjami pozarządowymi, a sektorem publicznym i prywatnym. Jest to dzień podczas którego osoby na całym świecie w ramach pracy w organizacjach mogą dzielić się ze sobą doświadczeniami i wiedzą. Ma on też charakter edukacyjny, przybliżając idee pomocy jak największej liczbie osób z otwartym sercem i chęciami do wspierania innych w potrzebie. Organizacje pozarządowe odgrywają też szczególną rolę, oddolnie diagnozują problemy i przedstawiają rozwiązania tam, gdzie zainteresowanie władz nie dociera. Działają obok sektora publicznego (organy administracji publicznej) i rynkowego (przedsiębiorstwa) oraz nie mają powiązań z władzą. Działalność fundacji, stowarzyszeń, grup aktywizujących i charytatywnych jest szczególnie widoczna w obszarach humanitarnych lub społecznych. Gotowość niesienia pomocy, wspierania słabszych i potrzebujących oraz podejmowania wspólnych inicjatyw ponad podziałami i granicami, niezależnie od narodowości, wieku, płci, wyznania, to postawy, które należy wspierać, honorować i nagradzać. Światowy Dzień Organizacji Pozarządowych może przybierać różne formy, ale najważniejsze, żeby przebiegał w przyjaznej i pokojowej atmosferze pikników, kiermaszów, koncertów czy zawodów sportowych. Światowy Dzień Organizacji Pozarządowych to globalna inicjatywa mająca na celu:

• podkreślenie wysiłków i osiągnięć organizacji pozarządowych ze wszystkich sektorów,
• inspirowanie ludzi do włączenia się w pracę w organizacjach pozarządowych,
• zaoferowanie ludziom możliwości lepszego zrozumienia tego, co organizacje pozarządowe robią dla społeczeństwa na poziomie lokalnym, krajowym i międzynarodowym,
• zapewnienie organizacjom pozarządowym platformy do omawiania problemów, które mają wpływ na ich pracę, oraz do dzielenia się swoją wiedzą i doświadczeniem,

Dzień Organizacji Pozarządowych jest szeroko obchodzony w różnych krajach świata na wszystkich kontynentach w formie dyskusji, forów, seminariów, wykładów, wystaw, wydarzeń informacyjnych na temat pracy organizacji w telewizji, radiu i szkołach. W Czytelni Centralnej Biblioteki Statystycznej można zapoznać się z licznymi opracowaniami dotyczącymi omawianej tematyki. Ostatnie pozycje wydane przez GUS w ramach tego zagadnienia to:

• Centra integracji społecznej, kluby integracji społecznej, zakłady aktywności zawodowej, warsztaty terapii zajęciowej w 2021 r.,
• Sektor non-profit w 2020 r. : stowarzyszenia, fundacje, społeczne podmioty wyznaniowe, samorząd gospodarczy i wyznaniowy,
• Wolontariat w 2022 r.

Listę organizacji pożytku publicznego wraz z opisem ich działalności można znaleźć pod linkiem https://spis.ngo.pl

Biblioteka Emocji  to specjalnie wydzielony księgozbiór w Bibliotece Otwartej w Łodzi. Dla czytelników dostępny jest od 22 lutego 2022 r. Podstawową innowacją tej książnicy jest forma wyszukiwania w niej książek, nie alfabetycznie czy według gatunków literackich, ale poprzez emocje. Można tu znaleźć książkę pasującą do naszego nastroju. Cała kolekcja pogrupowana została według emocji, które towarzyszą odbiorcom przy czytaniu danych pozycji książkowych. Do wyboru są między innymi: zaskoczenie, miłość, radość, strach i smutek. Każda książka została oznaczona naklejką z emotikonem (buźką) obrazującą dany nastrój. Bibliotekarze przed otwarciem tego typu placówki wzięli udział w zorganizowanym w Paryżu szkoleniu dotyczącym procesów emocjonalno-poznawczych, promocji czytelnictwa i nowych technologii. Projekt Biblioteki Emocji jest finansowany ze środków programu Kreatywna Europa. W jego ramach oprócz fizycznych regałów powstała także platforma internetowa www.loveforlivres.org , która oferuje innowacyjny sposób wyszukiwania książek – w oparciu o emocje, które towarzyszą lekturze. Strona pozwala także na katalogowanie książek m.in. ze względu na porę, która najlepiej sprzyja lekturze danej pozycji, albo podpowiada, jakiemu czytelnikowi polecić konkretną książkę. Ważnym elementem projektu jest też działalność biblioterapeutyczna skierowana do młodych osób, a przeprowadzana w postaci video-rozmów, w których oprócz bibliotekarzy wezmą udział również terapeuci czy eksperci zawodowi. Dotyczyć one będą między innymi szeroko rozumianej emocjonalności oraz doświadczeń interpersonalnych z którymi spotyka się młodzież. Biblioteka Emocji ma też szkolić bibliotekarzy w zakresie kognitywistyki, czyli dziedziny nauki zajmującej się obserwacją i analizą działania zmysłów i mózgu oraz ich modelowaniu. Na chwilę obecną jest to jedyna biblioteka w Polsce, która bierze udział w projekcie Biblioteki Emocji. Tego typu miejsca znajdują się już w Belgii, Słowenii i na Litwie.

W 2023 r. po raz czwarty obchodzimy Dzień Nauki Polskiej. Święto zostało ustanowione jako wyraz uznania dla osiągnięć naszych naukowców. Ustawa z dnia 9 stycznia 2020 r. ustala datę obchodów na 19 lutego, w rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika. Jego dzieło O obrotach sfer niebieskich, które było wykładnią teorii heliocentrycznej, zrewolucjonizowało światową naukę. Kopernik zapisał się w historii także innych dziedzin, w tym ekonomii, prawa, medycyny czy kartografii. Misją nauki, niezależnie od obszaru badań, jest poszerzenie granic  wiedzy oraz stawianie nowych pytań, które umożliwiają szersze widzenie otaczającego nas świata. Dokonania badaczy mają wpływ między innymi na gospodarkę, ochronę środowiska, medycynę, edukację czy kulturę. Polscy naukowcy osiągają sukcesy w różnych dyscyplinach, od nauk humanistycznych i społecznych po ścisłe i przyrodnicze. Dzień Nauki Polskiej jest upamiętnieniem dokonań nauki w ponad 1000-letniej historii naszego narodu i państwa. Ma stanowić inspirację do podejmowania przedsięwzięć naukowych oraz wzmacniać zainteresowanie nauką. Bardzo wiele postaci zapisało się w historii nauki polskiej, a ich odkrycia, osiągnięcia i badania są nie do przecenienia. Każda dziedzina ma swoich reprezentantów, którzy wykorzystali swój talent i umiejętności dla rozwoju społeczeństwa i pomocy drugiemu człowiekowi. Wśród nich można wymienić nazwiska takich znakomitości jak: Ignacy Łukasiewicz, który zapisał się w historii jako pierwszy założyciel kopalni naftowej oraz wynalazca lampy naftowej oraz Maria Skłodowska-Curie, która miała fundamentalny wpływ na rozwój fizyki i chemii. Zasłynęła badaniami nad zjawiskiem promieniotwórczości i odkryciem dwóch pierwiastków – polonu i radu. Do grona tego można zaliczyć także Hilarego Koprowskiego, twórcy pierwszej, w pełni skutecznej szczepionki przeciwko wirusowi polio oraz Rudolfa Weigla, biologa, który jako pierwszy wynalazł szczepionkę przeciw tyfusowi plamistemu. Maria Grzegorzewska, pedagog i psycholog, twórczyni pedagogiki specjalnej w Polsce; Kazimierz Funk, wybitny polski naukowiec, który jako pierwszy w historii użył terminu witamina, a także wykrył i wyodrębnił witaminę B1; Marian Rejewski, Jerzy Różycki oraz Henryk Zygalski, polscy kryptolodzy czy Mieczysław Wolfke, konstruktor telektroskopu – urządzenia umożliwiającego przesyłanie ruchomego obrazu na odległość, które jest prekursorem dzisiejszej telewizji to kolejne postacie wybitnych naukowców. Natomiast dzięki dokonaniom Zbigniewa Religi, który jako pierwszy chirurg w Polsce dokonał udanego przeszczepu serca i Adama Maciejewskiego, który wykonał przeszczep twarzy udało się uratować życie wielu ludzi.

Niewiele jest chyba zawodów cieszących się większym publicznym zaufaniem i autorytetem niż profesor, naukowiec, badacz. Współczesna nauka interesuję się wszystkim i tylko umysł ludzki może nasze poszukiwania w jakiś sposób ograniczać. Każda osoba zatem Dzień Nauki Polskiej obchodzić może zgodnie ze swoimi zainteresowaniami i pasjami, ale również poznawać obszary wiedzy, które są dla nas jeszcze fascynującą naukową tajemnicą. Naukowcy nie są tylko zamkniętym środowiskiem, ale prowadzą wiele działań popularnonaukowych dostosowanych do wieku i możliwości odbiorców. Wiele opracowań dotyczących historii i dokonań nauki polskiej można znaleźć w zbiorach Centralnej Biblioteki Statystycznej. Zachęcamy, aby Dzień Nauki Polskiej spędzić z książką.

Transplantacja to chirurgiczna procedura, która polega na przeniesieniu przeszczepu narządu, tkanki lub komórek z jednego organizmu do innego, w którym może on podjąć czynność. Przeszczepienie jest dziś uznaną metoda leczenia schyłkowej niewydolności wielu narządów. Wykorzystane do transplantacji narządy pochodzą od osób żywych, ale również nieżyjących. Przeszczep za życia dawcy dotyczy jednak tylko tych narządów, których pobranie we fragmencie lub w całości (w przypadku narządów parzystych), nie naraża dawcy na utratę zdrowia czy życia. W przypadku osób zmarłych potrzebna jest zgoda rodziny lub wcześniejsza wola pacjenta. Decyzja o przekazaniu organów zmarłego do przeszczepu to bohaterski krok na który coraz więcej ludzi jeszcze za życia wyraża zgodę, nosząc ze sobą podpisaną deklarację zgody na pobranie organów na wypadek śmierci. Jeśli brak jest takiego oświadczenia podjęcie ostatecznej decyzji spada na rodzinę zmarłego. Jeżeli ktoś za życia stanowczo nie wyraża zgody na zostanie dawcą narządów w przypadku swojej śmierci, musi zgłosić to w Centralnym Rejestrze Sprzeciwów. W przypadku pominięcia tego kroku, zgodnie z zasadą domniemanej zgody, taka osoba w przypadku braku sprzeciwu, zostanie uznana za potencjalnego dawcę narządów. Po śmierci można zostać dawcą nie tylko narządów (serca, wątroby, trzustki, płuc, nerki, jelita), ale także rogówek i innych tkanek (skóry, kości, zastawek serca). Można uratować życie co najmniej sześciu chorym. Ogólnopolski Dzień Transplantacji obchodzony jest od 2005 r. jako upamiętnienie pierwszego udanego przeszczepu nerki w 1966 r. w I Klinice Chirurgicznej Akademii Medycznej w Warszawie. Był to wtedy 621 taki zabieg na świecie. Pierwszy miał miejsce w 1954 r. w Bostonie.  Za organizację przeszczepów w Polsce odpowiada Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne do Spraw Transplantacji Poltransplant, z siedzibą w Warszawie. Istnieje od 1996 roku, a główne zadania Centrum definiuje art. 38 ust. 3 Ustawy o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów z dnia 1 lipca 2005 r. Instytucja ta, poza koordynacją przeszczepień, prowadzi także Centralny Rejestr Sprzeciwów (CRS), Krajowy Rejestr Przeszczepień, Rejestr Żywych Dawców Narządów, Centralny Rejestr Niespokrewnionych Dawców Szpiku i Krwi Pępowinowej oraz Krajową Listę Oczekujących (na przeszczepienie). Liczba wykonywanych rocznie przeszczepów, choć stale rośnie, nie pokrywa wszystkich potrzeb. Świadomość społeczna dotycząca transplantacji stale wymaga prowadzenia działań informacyjnych, co udowadniają wyniki badań CBOS wskazujące na to, że aż 80% Polaków nigdy nie mówiło bliskim, jaka jest ich wola w kwestii oddania po śmierci narządów do przeszczepu. Dlatego w Dniu Transplantacji prowadzony jest specjalny proces informacyjny. Jego głównym celem jest upowszechnienie idei transplantacji w społeczeństwie, pobudzenie i rozwijanie aktywności donacyjnej oraz podnoszenie świadomości społecznej w tej kwestii. Transplantologia jest dziedziną medycyny, która nie ma szans rozwinąć się bez akceptacji społeczeństwa. To ludzie pomagają ludziom. Więcej informacji o transplantacji oraz  Karta - świadectwo woli bycia dawcą na stronie https://zgodanazycie.pl/

Źródło grafiki: konto twitterowe Ministerstwa Zdrowia,  https://twitter.com/mz_gov_pl/status/1221319356363300867 [dostęp: 2023-01-04].

Biblioteka Oodi w Helsinkach

Helsińska Biblioteka Centralna Oodi  jest biblioteką publiczną, ale przede wszystkim otwartym dla wszystkich i funkcjonalnym miejscem spotkań. Placówka znajduje się nieopodal Helsińskiego Centrum Muzycznego i Muzeum Sztuki Współczesnej Kiasma, została otwarta 5 grudnia 2018 r. w przeddzień fińskiego Dnia Niepodległości. Zakrzywiony kształt budynku ze szklanymi i stalowymi konstrukcjami oraz drewnianą fasadą łączy w sobie tradycję z nowoczesnością. Obiekt inspirowany był otwartą księgą. Bryła ma kształt zbliżony do prostopadłościanu, na szczycie którego jest olbrzymia czytelnia. Parter budynku stanowi przedłużenie publicznego placu, który rozciąga się między biblioteką, a siedzibą fińskiego paramentu. Przestrzeń osłonięta jest przed chłodem i opadami atmosferycznymi, tworzy coś na kształt dawnej agory - miejsca spotkań i wydarzeń publicznych. Placówka składa się wyłącznie z przestrzeni otwartych dla odwiedzających, oferując liczne atrakcje i usługi. W środku pomieszczeń rosną drzewa. Biblioteka jest największym tego typu obiektem w Finlandii. Na miejscu znajdziemy ponad 100.000 książek, co jest może niewielką liczbą w porównaniu do powierzchni, jest to jednak przemyślany zabieg, który miał na celu dać czytelnikom możliwie jak największą przestrzeń służącą do spokojnego czytania. Są tu dostępne publikacje dla dzieci, młodzieży i dorosłych w prawie 20 językach. Jeśli jakieś pozycji brak, można ją zarezerwować w innych bibliotekach w obszarze metropolitalnym Helsinek. Biblioteka posiada także dużą kolekcję nut, komiksów i wiele różnych gier konsolowych i planszowych. Oprócz tradycyjnych czasopism i gazet czytelnicy mają do dyspozycji dużą ilość tabletów, które dają dostęp np. do cyfrowych gazet prowincjonalnych i czasopism zagranicznych. Specjalnie zaprojektowane roboty dostarczają książki do wszystkich zainteresowanych. Biblioteka Oodi składa się z trzech pięter. Na parterze mieści się kino Narodowego Instytutu Audiowizualnego, a także restauracja i kawiarnia. Na tym poziomie jest także miejsce do organizacji wystaw i wydarzeń. Na środkowym piętrze znajdują się wielofunkcyjne pokoje wykorzystywane jako biura, studia, miejsca spotkań i przestrzeń dla twórców. Pokoje te są rozmieszczone w różnych zakamarkach i  zaprojektowane tak, aby mogły odbywać się zarówno głośne, jak i ciche zajęcia (przestrzeń twórcza czy studia nagrań). Znajduje się tam również warsztat wyposażony w drukarki 3D i wycinarki laserowe. Na trzecim, ostatnim piętrze mieści się czytelnia, która została nazwana książkowym niebem. Znajdują się tam publikacje w otwartym dostępie. Piętro zwieńczone jest charakterystycznym, falistym, podobnym do chmury, białym sufitem z okrągłymi oknami dachowymi, przez które do środka wpada naturalne światło. Z tego poziomu odwiedzający mogą cieszyć się panoramą centrum miasta lub wyjść na taras. Oodi organizuje różne wydarzenia literackie i filmowe dla wszystkich chętnych przez cały rok. Można także zarezerwować miejsce na organizację imprezy, wykład, a nawet koncert. Międzynarodowa Federacja Stowarzyszeń i Instytucji Bibliotekarskich (IFLA) przyznała Oodi tytuł Najlepszej Biblioteki Publicznej Roku 2019. Biblioteka Centralna w Helsinkach to przykład wspaniałej architektury i miejsca do nauki, pracy i relaksu. Jest to przestrzeń publiczna, otwarta dla wszystkich i spełniająca potrzeby różnych grup użytkowników.

Biblioteka Centralna Oodi w Helsinkach. Źródło zdjęcia: strona internetowa Oodihelsinki.fi, http:// https://www.oodihelsinki.fi/en/for-media/#photosofoodi [dostęp: 2023-01-04].

Osoby niepełnosprawne, w tym te z uszkodzonym narządem wzroku chcą także poznawać świat książek. Warto zatem przybliżyć możliwości jakie ma ta grupa społeczna. Mogą czytać książki wydrukowane alfabetem Braille’a, będącego kombinacją sześciu wypukłych punktów ułożonych w dwóch kolumnach, która daje 64 znaki. Dla najmłodszych czytelników przygotowywane są natomiast książki dotykowe. Są to przeważnie mini książeczki pisane w Braille’u i powiększonym czarnym drukiem, wzbogacone wypukłymi ilustracjami, przygotowanymi z materiałów o różnych fakturach. Audiobooki czyli książki do słuchania, zwane też książkami mówionymi, są doskonałym rozwiązaniem dla tych, którym czytanie pisma Braille'a sprawia większe problemy. Kiedyś książki nagrywano na kasetach, dziś na płytach lub w formie plików, często w doskonałych aktorskich interpretacjach. Coraz częściej w tej formie publikowana jest nie tylko literatura piękna, ale także podręczniki i literatura naukowa. Popularny wśród niewidomych moli książkowych jest wciąż Czytak, umożliwiający odtwarzanie audiobooków zarejestrowanych w formacie mp3. Jest on wygodny, łatwy w obsłudze dla niewidomych i słabowidzących; ma plastikową, pasującą do dłoni obudowę, lekko wypukłe klawisze, odstające od krawędzi pokrętło regulacji głosu. Widzącym wydawać się może nieco toporny, ale to właśnie sprawia, że jest użyteczny dla niewidomych. Współczesne smartfony i zainstalowane na nich aplikacje ułatwiające tzw. dostępność, to kolejna forma poznawania literatury. Aplikacje podczas współpracy z translatorami, pozwalają też czerpać teksty z literatury zagranicznej, szczególnie tej fachowej czy akademickiej. Są też przystawki umożliwiające czytanie i pisanie alfabetem Braille'a, komunikujące się za pośrednictwem połączenia Bluetootha z komputerem czy smartfonem. Posiadają brajlowską klawiaturę doskonale znaną niewidomym ze starych maszyn do pisania oraz brajlowski wyświetlacz, umożliwiający czytanie palcami wypukłych kropek stanowiących bezpośrednie przetworzenie tekstu z ekranu podłączonego do czytnika urządzenia elektronicznego. Aby umożliwić osobom niewidzącym i słabowidzącym korzystanie ze zbiorów bibliotecznych coraz więcej placówek wyposaża się w specjalistyczne urządzenia. Tworzone są stanowiska komputerowe ze specjalnym oprogramowaniem udźwiękowującym, posiadające syntezatory mowy i program powiększający. Udostępniany jest sprzęt pozwalający na przetwarzanie materiałów drukowanych do postaci elektronicznej, mini skanery sczytujące treść i stacjonarne powiększalniki, notatniki do pisania w Braille’u czy przenośne odtwarzacze książek mówionych. Powstają internetowe serwisy biblioteczne, tworzone przez uczelnie wyższe, które przygotowują materiały dydaktyczne zaadaptowane do potrzeb osób niewidomych. Serwisy pozwalają na wyszukiwanie i przeglądanie zgromadzonych zbiorów. Prosty i czytelny interfejs umożliwia sprawne poruszanie się po nich osobom niewidomym i słabowidzącym. Dodatkowo, osoby słabowidzące mają do wyboru kilka schematów graficznych, co pozwala im dostosować wygląd serwisu do posiadanych przez nich wad wzroku. Przykładem działań wspomagających osoby niepełnosprawne na płaszczyźnie czytelnictwa jest między innymi prowadzony od 2013 r. Dział Zbiorów dla Niewidomych w Głównej Bibliotece Pracy i Zabezpieczenie Społecznego w Warszawie. Gromadzone i udostępniane są publikacje drukowane pismem Braille’a, książki mówione, zbiory tyflologiczne: wydane w zwykłym druku, pozycje naukowe i popularnonaukowe, poruszające zagadnienia z zakresu problematyki rehabilitacyjnej i społecznej osób z dysfunkcją wzroku, płyty muzyczne oraz teksty cyfrowe: literatura zapisana w sposób umożliwiający jej odczyt na monitorze brajlowskim lub mową syntetyczną. Na księgozbiór Działu składa się: literatura piękna, klasyka, powieści, pozycje popularnonaukowe, poradniki, nuty, mapy, atlasy, podręczniki szkolne, książki w językach obcych oraz bieżące i archiwalne czasopisma środowiska niewidomych i słabowidzących.

Największą jednak biblioteką służącą osobom niewidomym i niedowidzącym jest Centralna Biblioteka Polskiego Związku Niewidomych w Warszawie. Początkowo gromadziła jedynie książki brajlowskie, z czasem wzbogacając ofertę o książki mówione, z powiększoną czcionką, a ostatnio dokumenty na nośnikach elektronicznych.

Pierwsze polskie biblioteki brajlowskie zaczęły powstawać przed pierwszą wojną światową przy szkołach kształcących dzieci niewidome. Większość z nich uległa zniszczeniu podczas II wojny światowej. Jednym z niewielu księgozbiorów, które się zachowały, pozostał ten istniejący w ramach Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi w Laskach. Biblioteka Centralna Polskiego Związku Niewidomych swoją działalność rozpoczęła w styczniu 1953 r. Jej księgozbiór składał się z niewielkiej liczby książek wyprodukowanych w Gdańsku - Wrzeszczu oraz z poniemieckich nut brajlowskich, pochodzących ze szkoły dla niewidomych w tej miejscowości. Była to wówczas pierwsza miejscowość w powojennej Polsce, gdzie zaczęto wydawać książki brajlowskie. Początkowo przepisywano je ręcznie, a od 1948 r. zaczęto je drukować.  W 1950 r. Dział Wydawniczy oraz drukarnię Związku Pracowników Niewidomych przeniesiono do Warszawy. W 1962 r., w związku z powołaniem do życia studia nagrań, zaczęto gromadzić  książki mówione. Były one nagrywane na taśmach szpulowych, natomiast od 1972 r. na kasetach magnetofonowych. W 1991 r. rozpoczął się nowy etap w działalności placówki - proces komputeryzacji. Obecnie w ramach Biblioteki Centralnej funkcjonuje: Dział Książki Brajlowskiej, Dział Książki Mówionej, Dział Zbiorów Tyflologicznych, Muzeum Tyflologiczne, Dział Książek Zapisanych Systemem Cyfrowym oraz Wypożyczalnia Płyt Kompaktowych. W grudniu 1994 r. oddano do użytku pierwszy w Polsce katalog książek mówionych zredagowany w systemie komputerowym. Oprócz katalogu skomputeryzowano ewidencję czytelników i stworzono system baz danych ułatwiający proces wypożyczania książek. W 1999 r. w Internecie udostępniono wykaz czasopism. W bibliotece gromadzi się  czarnodrukowe książki, gazety i czasopisma (niektóre z powiększoną czcionką), które w większości dotyczą różnych aspektów życia i działalności osób z uszkodzonym narządem wzroku. Placówka współpracuje między innymi z bibliotekami:  Akademii Pedagogiki Specjalnej, Uniwersytetu Warszawskiego oraz z Biblioteką Publiczną m. st. Warszawy.

Źródło zdjęć: serwis Lubimy czytać, 2022, https://lubimyczytac.pl/ksiazki-dla-niewidomych-jak-czytaja-ludzie-ktorzy-nie-widza-druku [dostęp: 2022-12-27].

Pierwsze próby pomocy w czytaniu i pisaniu osobom niewidomym podejmowano prawdopodobnie już w starożytności. Większość pomysłów opierała się na zastąpieniu wzroku dotykiem. Proponowano grawerowanie liter, odlewanie z ołowiu, splatanie z drutu, wreszcie przekłuwanie papieru. Eksperymentowano zarówno z powiększonymi wypukłymi literami jak i systemami składającymi się z kropek i kresek, do czasu wynalezienia specjalnego sposobu porozumiewania się  przez Louisa Braille’a. W dzieciństwie uległ on wypadkowi i stracił wzrok. Trafił do szkoły dla niewidomych i tam poznał emerytowanego wojskowego, który opowiedział mu o metodzie odczytywania rozkazów bez pomocy światła. To zainspirowało Braille’a do opracowania specjalnego alfabetu dla niewidzących. Wszedł on do użycia w 1879 r. Alfabet Braille’a to punktowy alfabet, który umożliwia pisanie i czytanie osobom niewidomym. Wszystkie znaki w Braille’u opierają się na 6 punktach ułożonych w dwóch kolumnach. Każda litera alfabetu oznaczona jest inną kombinacją punktów wypukłych i płaskich. W ten sposób można stworzyć 63 różne znaki, które odpowiadają konkretnym literom, cyfrom, ale także nutom i znakom potrzebnym do zapisywania wzorów matematycznych, chemicznych lub fizycznych. Braille jest najpopularniejszym, ale nie jedynym alfabetem dla osób niewidomych. Tylko 10 proc. osób niewidomych potrafi korzystać z alfabetu Braille’a. Przede wszystkim nie zna go wiele osób ociemniałych, czyli takich, które straciły wzrok po piątym roku życia. Większość osób znających brajla to uczniowie lub absolwenci specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych. Osoby dorosłe mogą skorzystać z zajęć przygotowywanych przez organizacje pozarządowe, np. Polski Związek Niewidomych. Alfabet Braille’a to układ wypustek, które odtwarzają litery w alfabecie. Przy jego pomocy osoby niewidome mogą czytać książki, wybierać produkty w sklepach, przemieszczać się środkami komunikacji miejskiej czy uczęszczać do placówek kultury i restauracji. Równolegle z napisami powszechnie umieszcza się oznaczenia w brajlu w windach, na bankomatach czy lekach. Wiele produktów, między innymi zegarki czy klawiatury komputerów są produkowane ze specjalnymi wypustkami. Pierwszą książką, która została wytłoczona w Braille’u, była Historia Francji. Druk brajlowski zajmuje jednak 3-4 razy więcej miejsca niż zwykły (seria o Harrym Potterze to aż 36 tomów). Obecnie pismo brajlowskie jest powszechnie stosowane na całym świecie, choć nie jest zbyt dogodne, książki zajmują bardzo dużo miejsca, a ich wydawanie jest niezmiernie kosztowne. W Polsce alfabet Braille’a przyjął się na dobre dopiero w 1934 r. Dwie zakonnice s. Elżbieta Róża Czacka oraz s. Teresa Landy dostosowały alfabet Braille’a do systemu fonetycznego języka polskiego. W Laskach koło Warszawy i 10 innych placówkach do dnia dzisiejszego dzieci i młodzież uczą się właśnie przy pomocy alfabetu Braille’a. W zbiorach Centralnej Biblioteki Statystycznej znajduje się publikacja Polska – wybrane dane statystyczne 2010 r. opracowana i wydana przez Urząd Statystyczny w Łodzi. Została przygotowane w dwóch wersjach: w alfabecie Braille’a – dla uczniów niewidzących oraz w tzw. czarnodruku – dla młodzieży niedowidzącej. Opracowanie składa się z 3 tematycznie wyodrębnionych tomów, zawierających tabele z danymi oraz wykresy dotyczące stanu i migracji ludności, aktywności ekonomicznej ludności, kultury, turystyki oraz edukacji.

Biblioteka Rijksmuseum w Amsterdamie

Biblioteka w Rijksmuseum to największa naukowa placówka publiczna, specjalizującą się w badaniach nad historią sztuki w Holandii. Oficjalne jej otwarcie nastąpiło w 1885 r. Jest częścią Muzeum Państwowego - po niderlandzku Rijksmuseum, często określanego także jako Muzeum Niderlandów, ponieważ posiada najciekawsze i najbogatsze zbiory w kraju. Muzeum otwarto w 1800 r. jako Narodową Galerię Sztuki. Dekretem Ludwika Bonaparte, Króla Holandii i brata Napoleona w 1808 r. zostało przeniesione z Hagi do Amsterdamu i nazwane Muzeum Królewskim. Budynek w stylu neorenesansowym zaprojektował Pierre Cuypers. Biblioteka mieści się w głównym budynku i składa się na nią czytelnia oraz gabinet rycin. Rodzaje zbiorów bibliotecznych nawiązują do profilu muzealno-artystycznego i liczą ponad 400 tys. woluminów. Biblioteka Badawcza Rijksmuseum  udostępnia katalogi aukcji i wystaw, zestawienia handlowe i kolekcjonerskie, a także książki, czasopisma i sprawozdania roczne dotyczące zbiorów muzealnych gromadzonych nieprzerwanie od 1885 r. Katalogi biblioteki można przeglądać w wersji on-line. Biblioteka jest największym centrum dokumentacji dotyczącej historii sztuki w Holandii. Czytelnia to wysokie pomieszczenie wokół którego rozciągają się regały z książkami. Spiralne schody zlokalizowane w kącie sali pozwalają na przemieszczanie się po różnych poziomach. Przez duże okna wpada dzienne światło, a u podnóża okalającej całość konstrukcji metalowych stojaków na książki i rękopisy znajdują się masywne stoły, przy których można usiąść i zgłębiać wiedzę. Biblioteka otwarta jest dla wszystkich czytelników - pasjonatów, bibliofilów, miłośników historii sztuki, studentów i turystów. Zbiory są bogate i ciekawe, a biblioteka jako najstarsza i największa książnica historyczno-artystyczna w Holandii jest też przy okazji jedną z najpiękniejszych na świecie.

Zdjęcie pochodzi ze strony: https://en.wikipedia.org/wiki/Rijksmuseum_Research_Library  [dostęp: 2022.11.29]

W dniach od 9 grudnia do 13 grudnia 1931 r. został przeprowadzony Drugi Powszechny Spis Ludności. Realizacja spisu powszechnego to poważne przedsięwzięcie organizacyjne, a powodzenie związane jest nieodłącznie z jak najszerszą jego popularyzacją wśród społeczeństwa. W tym celu z okazji Drugiego Powszechnego Spis Ludności wydana została broszura Co nam da spis powszechny?, ale również odezwy w języku polskim, ukraińskim, białoruskim, litewskim i niemieckim, gdzie między innymi wyjaśniano sposób wypełniania formularzy spisowych. W województwach, gdzie zamieszkiwały mniejszości narodowe zostały zastosowane arkusze dwujęzyczne. Do nagłośnienia prowadzanych prac spisowych wykorzystano także Polskie Radio, emitowano tematyczne wywiady, komunikaty oraz słuchowiska. Użyto również wirników, czyli stempli pocztowych przybijanych na przesyłkach z napisem informacyjnym o spisie. Organizowano specjalne pogadanki w szkołach, w propagowanie spisu włączyły się także kościoły oraz różnego typu związki i stowarzyszenia. Przeprowadzone zostały szkolenie dla komisarzy i referentów spisowych. Przepisy zalecały, aby dla każdego okręgu spisowego przed planowanym spisem przygotować wyciągi z wykazu nieruchomości oraz dokładny plan danego obszaru. Główny Urząd Statystyczny wydał biuletyny informacyjne, które zostały rozesłane do wszystkich organów spisowych. Zaangażowanie społeczne zaowocowało wydaniem najpierw wstępnych, a następnie ostatecznych wyników w 39 tomach w ramach serii Statystyka Polski. Opublikowano także Skorowidz gmin Rzeczypospolitej Polskiej, gdzie podano powierzchnię ogólną i użytków rolnych, liczbę budynków mieszkalnych i liczbę ludności z odniesieniem do danych spisowych z 1921 r. dla gmin wiejskich i miast. Wszystkie opracowania Drugiego Powszechnego Spis Ludności dostępne są w formie papierowej i on-line w Centralnej Bibliotece Statystycznej.

Pojęcie niepełnosprawności można definiować w różny sposób ze względu na aspekt medyczny, społeczny czy prawny. Można je określać jako długotrwały stan, w którym występują ograniczenia w funkcjonowaniu człowieka, wynikające z obniżenia sprawności fizycznej lub psychicznej albo odchyleń w budowie i funkcjonowaniu organizmu. Międzynarodowy Dzień Osób z Niepełnosprawnościami (International Day of Persons with Disabilities) obchodzony jest corocznie, a ustanowiony został przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 1992 r. Cele dla których go uchwalono związane są z jednej strony z przybliżeniem społeczeństwu problemów osób niepełnosprawnych, z drugiej zaś umożliwieniem wzajemnej integracji na każdej płaszczyźnie życia politycznego, społecznego, gospodarczego i kulturalnego. Obchody Dnia są okazją do zwiększenia świadomości publicznej, ale także wskazaniem sposobów na rozwiązanie ograniczeń w funkcjonowaniu, na przykład likwidowaniu barier architektonicznych. Każdego roku wydarzeniu towarzyszy inna tematyka. Bardzo ważną inicjatywą było przyjęcie 13 grudnia 2006 r. na 61 sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ Konwencji Praw Osób Niepełnosprawnych.

W myśl jej zapisów osoby z niepełnosprawnościami mają prawo do: wolności i bezpieczeństwa, swobody poruszania się (w tym równego z osobami pełnosprawnymi dostępu do przestrzeni i budynków użyteczności publicznej, transportu, informacji i komunikacji), ochrony zdrowia, edukacji, życia prywatnego i rodzinnego oraz udziału w życiu politycznym i kulturalnym. W 2022 r. obchodzone jest 15-lecie podpisania konwencji oraz 10-lecie ratyfikowania jej przez Polskę. W wielu krajach wśród osób niepełnosprawnych występuje wysokie bezrobocie. Często pozbawieni są oni dostępu do odpowiedniego wykształcenia i opieki zdrowotnej, a co za tym idzie nie biorą udziału w życiu społecznym, dlatego tak ważne jest zdynamizowanie wszelkich działań zmierzających do zmiany tej sytuacji. Bez względu jednak na te przykre okoliczności, osoby z niepełnosprawnością wykazują się ogromną odwagą i zaradnością, osiągając sukcesy i pokonując ograniczenia. Podczas Światowego Zgromadzenia na rzecz Zdrowia (World Health Aseembly) w 2001 r. została przyjęta Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia (ICF), która określa niepełnosprawność jako problem całej ludzkości, a nie jednostek. Strategie integrowania osób niepełnosprawnych w życie społeczne mają szczególne znaczenie, zważywszy na fakt, że ograniczenia fizyczne, umysłowe czy sensoryczne dotknąć mogą każdego, dlatego kwestie związane z niepełnosprawnością nie dotyczą wybranej grupy ludzi, ale nas wszystkich. Niejednokrotnie stereotypowe przekonania to główne przeszkody w osiągnięciu pełnego uczestnictwa osób niepełnosprawnych w życiu społecznym. Ustanowienie Dnia Osób z Niepełnosprawnościami zmierza do wypracowania płaszczyzny do wzajemnego porozumienia, które prowadzi do usuwania ograniczeń i przynosi obustronne korzyści. Jak realizować postawę solidarności i unikać błędów uczą między innymi poradniki: Savoir-vivre wobec osób z niepełnosprawnością i Praktyczny poradnik savoir-vivre wobec osób niepełnosprawnych, dostępne również w formie elektronicznej. W zbiorach Centralnej Biblioteki Statystycznej znajdują się liczne publikacje związane z tematyką niepełnosprawności, w tym spisy ludności, w których prezentowane są szczegółowe statystyki na ten temat.

Biblioteka Miejska w Halmstad w Szwecji

Biblioteka w Halmstad mieści się w parku obok rzeki Nissan. Halmstad jest miastem położonym u ujścia do zatoki Laholmsbukten, w południowej części historycznej prowincji Halland na zachodnim wybrzeżu Szwecji, w połowie drogi pomiędzy Kopenhagą i Malmo a Goteborgiem. Kształt budynku jest wyjątkowy, a architekci zainspirowali się drzewami rosnącymi obok. Budynek powstał w 2006 r. i posiada 102 filary, które podtrzymują gmach, wraz z szybami wind i schodami przeciwpożarowymi. Budynek spoczywa na 290 słupach ze stali. Z okien roztacza się malowniczy widok na zabytkową część miasta. Biblioteka stanowi naturalny pomost pomiędzy miejską starówką a współczesnymi dzielnicami, które zawsze były oddzielone od siebie wodą. Do budowy biblioteki wykorzystano głównie  beton, szkło oraz nordycki modrzew, z którego została wykonana podłoga. Zastosowanie drewna było zabiegiem celowym. Parter biblioteki wznosi się ponad poziomem ulicy i doskonale komponuje się z otaczającymi budynek drzewami orzechowca, a znajdujące się wewnątrz biblioteki kolumny też do nich nawiązują. Dach budynku porośnięty jest trawą, co zmniejsza promieniowanie UV oraz zapewnia dodatkową izolację termiczną. Wnętrze biblioteki jest jedną otwartą przestrzenią, a duże przeszklenia dodatkowo wzmacniają ten efekt. Centralnym miejscem biblioteki jest atrium, które łączy wszystkie trzy kondygnacje budynku. W jego otoczeniu znajduje się recepcja książnicy, terminale komputerowe, kawiarnia oraz schody prowadzące na balkon i do piwnicy. W tej części znajdują się też Działy  dla dzieci, Fikcja oraz Galeria, gdzie prezentowane są tematyczne wystawy. Na piętrze znajduje się sekcja Literatura faktu, biuro Europe Direct i Centrum Historii Lokalnej. Niższe piętro zawiera audytorium, magazyn, magazyn z wolnym dostępem do półek i trzy pokoje do nauki. Biblioteka posiada księgozbiór liczący około 260 000 woluminów, w około 50 różnych językach. Są tu książki, czasopisma i gazety z całego świata, płyty CD, filmy, gry wideo oraz książki mówione i nagrania muzyczne. Biblioteka miejska w Halmstad miała wyłamywać się ze standardów myślenia o tego typu obiektach. Zamierzeniem było stworzenie budynku skupiającego kilka funkcji. Oczywiście, najważniejszą jest korzystanie z imponującego księgozbioru, ale odbywają się tu też przedstawienia teatralne i inne wydarzenia kulturalne. Dziedziniec biblioteki stał się bardzo lubianą przestrzenią miejską, w której często organizowane są różne imprezy.

Autor zdjęcia: Jonas Ottosson.

Źródło zdjęcia: Wikipedia, http://sv.wikipedia.org/wiki/Halmstad_stadsbibliotek [dostęp: 2022-11-04]

Narodowe Święto Niepodległości to jedno z najważniejszych uroczystości obchodzonych corocznie w Polsce dla upamiętnienia odzyskania niepodległości przez Polskę w 1918 r. po 123 latach zaborów. Dzień 11 listopada, jako rocznica odzyskania przez Naród Polski niepodległego bytu państwowego i jako dzień po wsze czasy związany z wielkim imieniem Józefa Piłsudskiego, zwycięskiego Wodza Naczelnego w walkach o wolność Ojczyzny – jest uroczystym Świętem Niepodległości – głosiła ustawa o Święcie Niepodległości z 23 kwietnia 1937 roku. Zniesiono je 22 lipca 1945 r. aktem prawnym Krajowej Rady Narodowej i przywrócono oficjalnie ustawą O ustanowieniu Narodowego Święta Niepodległości z 15 lutego 1989 r. Uroczystość nawiązuje do daty zakończenia I wojny światowej w 1918 r., właśnie 11 listopada podpisano rozejm w Compiègne, który ostatecznie potwierdził klęskę Niemiec w wojnie, a do Polski w tym czasie powrócił Józef Piłsudski, któremu Rada Regencyjna przekazała naczelne dowództwo nad podległym jej Wojskiem Polskim. Niepodobna oddać tego upojenia, tego szału radości, jaki ludność polską w tym momencie ogarnął. Po 120 latach prysły kordony. Nie ma «ich». Wolność. Niepodległość. Zjednoczenie. Własne państwo! Na zawsze! Chaos? To nic. Będzie dobrze. Wszystko będzie, bo jesteśmy wolni od pijawek, złodziei, rabusiów, od czapki z bączkiem, będziemy sobą rządzili. Cztery pokolenia nadaremno na tę chwilę czekały, piąte doczekało. Od rana do wieczora gromadziły się tłumy na rynkach miast; robotnik, urzędnik porzucał pracę, chłop porzucał rolę i leciał do miasta, na rynek, dowiedzieć się, przekonać się, zobaczyć wojsko polskie, polskie napisy, orły na urzędach; rozczulano się na widok kolejarzy, ba, na widok polskich milicjantów i żandarmów napisał w Pamiętnikach z Galicji w 1918 r. Jędrzej Moraczewski, pierwszy premier niepodległej Polski. W latach 1919–1936 rocznice odzyskania niepodległości świętowano w Warszawie jako uroczystości o charakterze wojskowym. Pierwszy raz w pełni upamiętniono ją 14 listopada 1920 r. Tego dnia uhonorowano Józefa Piłsudskiego jako zwycięskiego Wodza Naczelnego, przekazując mu buławę marszałkowską. Przed wybuchem II wojny światowej oficjalne obchody Święta Niepodległości odbyły się jeszcze tylko raz 11 listopada 1938 r., w 20. rocznicę odzyskania przez Polskę suwerenności państwowej. Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 29 października 1930 r. ustanowiono odznaczenie państwowe Krzyż i Medal Niepodległości dla osób czynnie zasłużonych dla niepodległości Polski. Współcześnie obchody Święta Niepodległości z udziałem najwyższych władz państwowych odbywają się na placu marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie, przed Grobem Nieznanego Żołnierza. Ponadto w tym dniu w całym kraju organizowane są biegi niepodległości, koncerty patriotyczne, wykłady,  inscenizacje oraz parady uliczne. Przy okazji świętowania Dnia Niepodległości szczególną uwagę zwraca się na symbole narodowe: flagę, godło państwowe, hymn oraz barwy. 8 listopada 1926 r. Józef Piłsudski wydał okólnik: W dniu 11 listopada państwo polskie obchodzić będzie 8 rocznicę zrzucenia jarzma niewoli i uzyskania pełnej, faktycznej niezawisłości. Data powyższa winna pozostać w stałej pamięci społeczeństwa i utrwalić się w umysłach młodego pokolenia, które w zaraniu swego życia powinno odczuwać doniosłość i uroczystość tego pamiętnego dnia. Ważne jest, by kultywować tradycję i przekazywać ją kolejnym pokoleniom. Warto przybliżać historię dzieciom i młodzieży, wyjaśniać dlaczego dzień 11 listopada jest tak ważny dla Polski i Polaków.

Na zdjęciu: Obchody Święta Niepodległości w Warszawie - oddziały piechoty defilujące przed trybuną honorową. 11.11.1937. Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe

Dzień Wynalazcy został ustanowiony przez berlińskiego wynalazcę i przemysłowca Gerharda Muthenhallera. Dzień Jest hołdem dla Hedy Lamarr, austriackiej wynalazczyni i aktorki, która opracowała używany do dzisiaj system transmisji fal radiowych. Gdy w 1940 r. niemiecki okręt podwodny storpedował brytyjski statek wiozący dzieci, Hedy Lamarr postanowiła opracować system sterowania torpedą za pomocą fal radiowych. Patent został bezpłatnie udostępniony marynarce wojennej USA, a kolejne jego wersje stały się elementem powszechnie stosowanych sieci radiowych standardu IEEE 802.11 i GSM. Święto to czas poznawania świata wynalazków i osób je tworzących, zwrócenia uwagi i zachęcenia wszystkich do kreatywnego myślenia oraz realizacji pomysłów. Mottem Europejskiego Dnia Wynalazcy jest wypowiedź Alberta Einsteina Wyobraźnia jest ważniejsza od wiedzy. Pasja i chęć do tworzenia nowych, ale też ważnych urządzeń czy systemów leży u podstaw wynalazku, jest tym, co napędza do działania. Obok talentów jest to niezwykle istotny obszar, który ma ogromne znaczenie dla twórczego wysiłku. Genialny pomysł przekuty w rzecz, która zadziwi świat i ulepszy działania to obraz wynalazcy. Wiele projektów początkowo wydaje się niewykonalnych, wręcz śmiesznych. Jednak Albert Einstein zwykł mawiać, że wszyscy wiedzą, że czegoś nie da się zrobić i wtedy pojawia się ten jeden, który nie wie, że się nie da i on właśnie to coś robi. Europejski Dzień Wynalazcy to święto tych, którzy stawiają na innowacje i siłę ludzkiego umysłu. Otaczający świat jest pełen wynalazków, które znalazły zastosowanie w różnych dziedzinach życia. Polskie dokonania to m.in. lampa naftowa z 1853 r. Ignacego Łukasiewicza, projektor filmowy z 1894 r. Kazimierza Prószyńskiego, kamizelka kuloodporna z 1901 r. Jana Szczepanika i Kazimierza Żeglenia, monokryształy z 1916 r. Jana Czochralskiego, hologram z 1920 r. Mieczysława Wolfke, świetlówka z 1938 r. Stefana Pieńkowskiego, walkie-talkie z 1947 r. Henryka Magnuskiego czy sposób wytwarzania grafenu z 2011 r. naukowców z Instytutu Technologii Materiałów Elektronicznych oraz z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. Ważne jest, że wynalazki to nie tylko skomplikowane metody i urządzenia, ale także proste przedmioty, których opracowanie nie wymagania specjalistycznej wiedzy technicznej.

Dzień Wynalazcy jest okazją do upamiętnienia wielkich odkrywców, ale także do dyskusji na temat wynalazków, sposobów realizacji zamierzeń oraz integracji. W obchodach święta można uczestniczyć poprzez udział w konferencjach branżowych i naukowych czy specjalnie organizowanych spotkaniach i prezentacjach. Wybrane światowe wynalazki to m. in. koło (6000 p.n.e.), pismo (4000 p.n.e.), papier (105 r.), prasa drukarska z metalowymi czcionkami (1450 r.), proteza kończyny (1540 r.), mikroskop (1590r.), telefon (1876 r.), żarówka (1879 r.), wykrywacz min (lata 1941/42), myszka komputerowa (1968 r.) Warto wierzyć, że moc ludzkiego umysłu i pasja tworzenia wzbogaci świat nauki i polepszy komfort życia codziennego i świętować Dzień Wynalazcy z nadzieją na kolejne niesamowite rozwiązania, innowacje i ułatwienia.

Boekenberg Bibliotheek Spijkenisse (Book Mountain = Góra Książek)  w Holandii

To niezwykła biblioteka w kształcie piramidy, która znajduje się w Spijkenisse, mieście w południowo-zachodniej Holandii. Placówkę otwarto dla czytelników w 2012 r. Ideą projektantów było, aby budynek świecił niczym latarnia w ciemnościach i zachęcał mieszkańców do czytania. Szklana, piramidalna część główna budynku jest widoczna z każdej ze stron miasta. Wewnętrzna struktura została zaprojektowana jak piramida schodkowa. Powierzchnia każdego kolejnego piętra, w sumie jest ich pięć, jest coraz mniejsza. Obiekt  inspirowany jest kształtem stodoły z charakterystycznym dwuspadowym dachem, nawiązującym do rolniczej przeszłości Spijkenisse. Odnosi się to również do wnętrza, gdzie jako element aranżacyjny wykorzystano czerwoną cegłę. Wszystkie „zamknięte” obszary np. biura i sale konferencyjne są ułożone jeden na drugim, tworząc górę. Wokół niej przymocowane są regały, a dookoła przebiegają przejścia z tarasami widokowymi. Biblioteka ma zachęcać otwartością i być jak najbardziej dostępna, dlatego całość jest przeszklona i ma 1006 okien. Budynek jest przyjazny dla środowiska. Wynika to na przykład z systemu, który zapewnia przechowywanie ciepłego i zimnego powietrza pod budynkiem. Ściany magazynują również ciepło za pomocą wosku pszczelego i w razie potrzeby uwalniają je. Woda deszczowa jest wykorzystywana do chłodzenia podłogowego, spłukiwania toalet czy ogrzewania. Naturalny przepływ powietrza jest wspierany przez automatyczne otwieranie małych okien i nie jest potrzebna klimatyzacja. System osłon przeciwsłonecznych uruchamia się przy określonej ilości światła słonecznego. Wszystko po to, aby pobyt w tym przeszklonym budynku był jak najbardziej przyjemny. Szklany dach budynku podpiera drewniana konstrukcja. We wnętrzach jest także dużo roślinności, w tym drzewa posadzone w donicach. Regały rozmieszczone są spiralnie na wszystkich ścianach piramidy i połączone szerokimi schodami, tworząc nieprzerwaną trasę o długości 480 metrów. Regały na książki, balustrady, parapety i biurka informacyjne wykonano z materiałów z recyklingu, dzięki czemu są jednocześnie ognioodporne i ekonomiczne. Czytelnicy mogą korzystać z czytelni, ale także z wygospodarowanych, intymnych kącików z wygodnymi fotelami. Oprócz biblioteki w budynku mieści się kawiarnia (na samym szczycie piramidy), centrum edukacji ekologicznej, klub szachowy, audytorium, sale konferencyjne i biura.

Mountain Book (Góra Książek) powstała w centrum miejscowości i pełni również funkcje integrujące lokalną społeczność, nawiązując do dawnych holenderskich tradycji. Budynek jest tak skonstruowany, że nie onieśmiela użytkownika i każdy może się tam poczuć jak w domu. Jest miejscem przyjaznym i otwartym na czytelnika.

Biblioteka jest częścią większego planu zagospodarowania centrum miasta. Architekci Góry Książek zaprojektowali również sąsiednią zabudowę, na którą składają się 42 domy mieszkalne.

Źródło zdjęcia - scagliolabrakkee.nl via MVRDV https://www.archdaily.com/351305/mvrdv-s-book-mountain-wins-prestigious-red-dot-design-award?ad_medium=widget&ad_name=recommendation [dostęp: 2022.06.10]

24 października 2022 r. w czytelni Centralnej Biblioteki Statystycznej gościliśmy uczniów klasy 8 ze SP 355 im. Jana Wedla w Warszawie. Podczas lekcji bibliotecznej omówiono historię CBS i zaprezentowano rodzaje gromadzonych zbiorów. Ponadto przedstawiona została działalność edukacyjno-wydawnicza biblioteki, między innymi możliwość wzięcia udziału w Ogólnopolskim Konkursie Statystycznym. Odrębny blok lekcji poświęcony został Statystycznej Bibliotece Cyfrowej. Na zakończenie uczniowie wzięli udział w literackiej prezentacji - Rozmowy młodzieży czyli jak nas widzą statystyki oraz rozwiązywali wykreślanki i zagadki językowe związane z nazwami sklepów i punktów usługowych. Dziękujemy uczniom i ich opiekunom za odwiedziny. Zapraszamy wszystkich chętnych do zapoznania się z naszymi zbiorami i  działalnością biblioteki.

Światowy Dzień Statystyki (World Statistics Day) ustanowiony został przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 3 czerwca 2010 r. Pierwszy taki Dzień był świętowany w 192 krajach. Jest obchodzony raz na pięć lat, a jego tematy przewodnie zawsze odpowiadają aktualnym wyzwaniom, z którymi statystyka światowa musi się zmierzyć. Ustanowienie święta statystyków przez tak szacowną instytucję jest bardzo ważną inicjatywą, która podkreśla znaczenie statystyki i pracy wielu osób, by powstała wiarygodna i rzetelna informacja statystyczna, która stanowi podstawę dla podejmowanych decyzji przez organy administracji publicznej i samorządowej, gremia gospodarcze czy wspólnoty lokalne. Zwraca też uwagę na usługi dostarczane przez globalny System Informacji Statystycznej. W tym dniu w wielu krajach organizowane są konferencje, seminaria i spotkania poświęcone prezentacji sytuacji społeczno-ekonomicznej kraju z wykorzystaniem danych statystycznych, odbywają się warsztaty i szkolenia z udziałem m. in. pracowników naukowych, publikuje się okolicznościowe materiały i broszury, które omawiają zadania i przyszły rozwój statystyki. W ramach popularyzacji i upowszechnienia wiedzy wykorzystuje się Internet, ale także możliwości informatycznych systemów komputerów wykorzystywanych przy tworzeniu baz danych. Wszystkim aktywnościom mogą towarzyszyć okolicznościowe wystawy, pokazy filmów ilustrujących pracę statystyków czy dni otwarte w urzędach w celu prezentacji różnych form udostępniania informacji. W ramach obchodów Światowego Dnia Statystyki w 2020 r. Sekretarz Generalny ONZ wyraził swoje uznanie dla statystyków na całym świecie: Statystyka ma zasadnicze znaczenie dla kształtowania polityki opartej na rzetelnej informacji. W obecnych czasach wiarygodne i aktualne dane pomagają nam zrozumieć zmieniający się świat, w którym żyjemy. Leżą u podstaw tak bardzo potrzebnych transformacji, dzięki którym możemy zadbać, by nikt nie został pominięty (…) 
Od 2016 r. obchodzony jest również Europejski Dzień Statystyki. W 2022 r. jego hasło przewodnie brzmi: „Statystyki, aby zrozumieć i połączyć się ze społeczeństwem w poszukiwaniu prawdy!”. Hasło to ma podkreślać, że statystyka publiczna pełni bardzo ważną rolę w demokratycznym społeczeństwie, wspomagając organizacje, przedsiębiorstwa i obywateli w procesie podejmowania decyzji. Europejski Komitet Doradczy do spraw Statystyki ESAC w specjalnym oświadczeniu ogłosił, że oficjalne i wiarygodne źródła informacji statystycznej mają kluczowe znaczenie dla rozwoju i funkcjonowania demokracji oraz są niezbędne w procesie budowania spójności społecznej, dobrobytu i przeciwdziałaniu dezinformacji.

19 października 2022 r. Centralną Bibliotekę Statystyczną odwiedzili nauczyciele i uczniowie Technikum nr 29 z Warszawy. Młodzież wzięła udział w lekcji, podczas której mogła poznać historię biblioteki oraz dowiedzieć się jak funkcjonuje ona dziś i jakie zbiory zgromadziła przez ponad sto lat swojego istnienia. Uczniowie mogli dowiedzieć się jakie informacje można znaleźć korzystając z naszych bogatych zasobów oraz w jaki sposób są one udostępniane, rozwiązywali też słowne łamigłówki oraz zwiedzili magazyn zbiorów. Dziękujemy bardzo za miłą wizytę i zapraszamy wszystkich do wizyty w Centralnej Bibliotece Statystycznej

Międzynarodowy Dzień Walki z Ubóstwem (International Day for the Eradication of Poverty) ustanowiony został przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 1992 r. Wcześniej, od 1987 r. w wielu krajach organizacje pozarządowe organizowały Światowy Dzień Sprzeciwu Wobec Nędzy, zainicjowany przez powstały we Francji międzynarodowy ruch ATD Czwarty Świat. Ojcu Józefowi Wrzesińskiemu, francuskiemu księdzu, założycielowi tego ruchu przyświecała idea, którą przekazywał światu, by wspólnie sprzeciwiać się nędzy i wykluczeniu: w każdym człowieku ubogim trzeba dostrzec taką jak my istotę ludzką, która pragnie być zauważona i uszanowana, która chciałaby móc jakoś decydować o swoim losie. Osobę, która ma zawsze jakąś historię, ma rodziców, przodków, dzieci, ma jakieś marzenia, tęsknoty, pomysły, ma nam od siebie także coś do dania. Zalecenia w Sprawie Skrajnego Ubóstwa i Praw Człowieka przedstawione przez ONZ wskazują, jak ludzie żyjący w ekonomicznym wykluczeniu są o wiele częściej dotykani problemem łamania praw człowieka. Dlatego tak ważne jest porozumienie między ludźmi w ubóstwie, a ich lokalnymi społecznościami i ogółem społeczeństwa. Celem zasadniczym tego dnia jest zatem zwrócenie uwagi wszystkich na problem biedy i związanego z nią wykluczenia społecznego oraz podkreślenie solidarności z osobami dotkniętymi ubóstwem. Chociaż często można odczuwać wobec tego zjawiska bezsilność, bo problemy do rozwiązania piętrzą się i środków ubywa, to są liczne organizacje, które stale towarzyszą osobom najuboższym i służą pomocą. W Polsce swoją działalność w tym zakresie prowadzą między innymi Ośrodki Pomocy Społecznej, które funkcjonują w każdej gminie, Polski Czerwony Krzyż, Caritas, instytucja charytatywna Konferencji Episkopatu Polski czy Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta, katolicka organizacja dobroczynna.  Walka z ubóstwem jest dla dzisiejszego świata wyzwaniem, bo niestety nie jesteśmy w stanie całkowicie wyeliminować biedy z naszego życia. Ale jak każde wyzwanie powinno być przez władze państwowe, organizacje i nas samych podjęte, a wspólne współdziałanie może pomóc w zmniejszeniu tego problemu społecznego. Więcej informacji na temat inicjatyw, wydarzeń i działań z okazji 17 października na całym świecie można znaleźć na stronie internetowej Departamentu ds. Ekonomicznych i Społecznych Narodów Zjednoczonych.

Oto jeden ze sposobów pomocy. Zamiast wyrzucać nadmiar kupionego czy przygotowanego jedzenia podziel się nim z potrzebującymi:

https://warszawa19115.pl/-/jadlodzielnie

Czytanie książek to najpiękniejsza zabawa, jaką sobie ludzkość wymyśliła.

W. Szymborska

Kolejna zbiórka książek dla Fundacji Zaczytani.org. już za nami. Akcja organizowana była od 8 września do 7 października 2022 r. Inicjatorem przedsięwzięcia był Główny Urząd Statystyczny, a zbiórkę przeprowadziła Centralna Biblioteka Statystyczna. Dzięki pozyskanym książkom zostaną otwarte nowe punkty biblioteczne i wsparte już istniejące biblioteki  w szpitalach, placówkach opiekuńczo-wychowawczych, zakładach karnych, hospicjach, punktach krwiodawstwa, centrach lokalnej aktywności i innych placówkach pomocowych.

W tym roku zebrano 459 pozycji, w tym 155 książek dla dzieci.

Bardzo serdecznie dziękujemy wszystkim Czytelnikom CBS i Pracownikom GUS, którzy przyłączyli się do akcji. To dla nas ważne, że zawsze można na Państwa liczyć. Książki niebawem zyskają nowych odbiorców i przyniosą im oczekiwaną radość, chwilę odpoczynku od codzienności. 

Centralna Biblioteka Miejska Tūranga w Nowej Zelandii

Biblioteka Tūranga w Nowej Zelandii jest największą biblioteką na wyspie i została otwarta w 2018 r. w mieście Christchurch. Już sama nazwa wskazuje na tolerancję i otwartość instytucji. Słowo tūranga pochodzi bowiem z języka maoryskiego, którym posługuje się zaledwie kilkanaście procent tamtejszej ludności i oznacza „korzenie, fundament”. Biblioteka ta nie tylko pełni swoją podstawową funkcję, ale jest przede wszystkim centrum kultury i miejscem spotkań lokalnej społeczności. Największym wyzwaniem przy projektowaniu było, by budynek wytrzymywał wstrząsy sejsmiczne i dlatego zastosowano odpowiednie rozwiązania techniczne. Charakterystyczną elewację górnych pięter Biblioteki Tūranga tworzą aluminiowe przesłony. Obiekt powstał w centralnej części miasta, sąsiadując z historycznym Placem Katedralnym, a niższe kondygnacje biblioteki stanowią płynną kontynuację centrum miasta. W nocy biblioteka staje się latarnią oświetlającą Plac Katedralny, wykorzystano do tego latarnię morską. Elementy wystroju wewnątrz budynku nawiązują do rdzennej kultury Nowej Zelandii. Biblioteka ma ofertę dla wszystkich grup odbiorców, przy tym jest bardzo spersonalizowana. Jest na przykład półka z książkami, które mają przygotować dzieci do narodzin młodszego rodzeństwa i pokój, w którym najmłodsze dzieci mogą czytać żywym pieskom, aby nabrać wprawy w czytaniu. Dorośli czytelnicy mają do dyspozycji usługę book a librarian, która oznacza, że mogą umówić się na prywatną rozmowę z wybranym bibliotekarzem i omówić temat swojej pracy, rozwoju lub jakiegokolwiek inny problem. Ponadto biblioteka zapewnia dostęp do zbiorów wszystkim użytkownikom, w tym niepełnosprawnym, poprzez dostosowanie dla nich budynku i urządzeń. Placówka wyposażona jest w 46 komputery z dostępem do Internetu, laboratoria komputerowe, pracownie kserograficzne, ogólnodostępne skanery, studio audio-video, zestawy słuchawkowe do wirtualnej rzeczywistości (VR) i gry. Biblioteka rozmieszczona jest na pięciu poziomach.

Parter jest zasadniczo przestrzenią publiczną, przedłużeniem Placu Katedralnego. To duże powitalne foyer zwane On Honga (Połączenie), otwarte jest godzinę wcześniej niż reszta budynku. Można tu zwracać pozycje wcześniej wypożyczone, przeglądać nowości, czasopisma i płyty DVD, skorzystać z komputerów, zabrać z książkomatów wcześniej zamówione publikacje i inne materiały biblioteczne czy pójść do kawiarni. Pierwszy poziom zwany Hapori (Społeczność) mieści się na pierwszym piętrze. Znajdują się tu:  200-osobowa sala spotkań, przestrzeń wystawiennicza oraz strefy dla rodzin, dzieci i młodzieży do nauki i spędzania czasu. Na drugim piętrze Tuakiri (Tożsamość) udostępnia się zasoby i usługi, które pomogą zdobyć i poszerzyć wiedzę na temat własnej tożsamości, przodków i historii Nowej Zelandii. Można tu porozmawiać ze specjalistami, skorzystać z pokoju badawczego, obejrzeć materiały z archiwów lub wystawy tematyczne, odzwierciedlające lokalne dziedzictwo. Jest to miejsce docelowe dla grup o szczególnych zainteresowaniach, w tym studentów szkół wyższych lub średnich. Poziom trzeci to Tūhuratanga (Odkrycie) i mieści  kolekcję literatury faktu z tysiącami książek o szerokim zakresie tematów. Można tu uzyskać pomoc i skorzystać z materiałów drukowanych i internetowych do badań lub rekreacji, z ogólnodostępnych komputerów z dostępem do Internetu lub sali do nauki o nazwie Ciche miejsce. Czwarte piętro to Auahatanga ( Kreatywność) na którym mieszczą się książki beletrystyczne, kolekcje do nauki języków, zbiory muzyczne, biografie i publikacje graficzne. Jest tu także przestrzeń do rozwoju swoich zainteresowań i pasji m. in. studio produkcyjne, drukarki 3D, maszyny do szycia, pracownia komputerowa czy sale spotkań i nauki. Nie każdy czuje się komfortowo wchodząc do nowych budynków i dlatego to tak ważne by zachęcały one swoją formą i zawartością do odwiedzin. Biblioteki coraz częściej od repozytoriów książek zmierzają w kierunku centrów multimedialnych i społecznościowych. Nowoczesną bibliotekę można nazwać trzecią przestrzenią między domem a pracą. Jest to miejsce interaktywne, otwarte i warte poznania.

Fot. Adam Mørk

Źródło zdjęcia: portal Architektura Murator https://architektura.muratorplus.pl/technika/biblioteka-turanga-w-christchurch_10521.html [dostęp: 2022.06.10]

Międzynarodowy Dzień Osób Starszych (International Day of Older Persons) ustanowiony został 14 grudnia 1990 r. przez Zgromadzenie Ogólne ONZ i obchodzony jest corocznie. Ważną inicjatywą wystosowaną przez ONZ do wszystkich państw członkowskich jest podjęcie działań w związku z ogłoszonym projektem Dekada Zdrowego Starzenia się obejmującym lata 2020-2030. Obchody Dnia Osób Starszych mają z jednej strony kształtować postawy społeczne zmierzające do uwrażliwienia wszystkich na potrzeby seniorów i zapewnienie im możliwości godnego życia, z drugiej zaś zaktywizować osoby starsze i wskazać im kierunki działań, w których mogą uczestniczyć. Inicjatywy te mogą być rozwijane na poziomie globalnym, ale przede wszystkim lokalnym, poprzez organizowanie dla nich warsztatów, szkoleń, kursów czy kół zainteresowań. W obchody święta jak co roku włączają się  organizacje pozarządowe, stowarzyszenia oraz instytucje aktywizujące osoby starsze. Jest to jednak również czas dla nas i dla osób starszych, które żyją w bezpośredniej styczności z nami, aby znaleźć czas na rozmowę czy wyjście na spacer. Do ważnych działań lokalnych należy także integracja młodych z seniorami, walka z wykluczeniem osób w podeszłym wieku, ułatwianie im dostępu do opieki medycznej a także do pełnego życia kulturalnego i społecznego. Dziś starość staje się kolejnym etapem życia, w którym osoby starsze mogą realizować swoje zamierzenia oraz rozwijać własne zainteresowania. Coraz częściej seniorzy poszukują nowych form aktywności i zaczynają uczęszczać do Klubów Seniora, Uniwersytetów III Wieku, do lokalnych stowarzyszeń lub pracują jako wolontariusze. Osoby starsze chcą zdobywać nową wiedzę i poszukiwać nowych metod rozwoju, a warunkiem przyswajania nowych informacji jest stała aktywność umysłowa. Ostatnie lata pokazały, także w Polsce, że sytuacja osób starszych w okresie wyjątkowym jakim była pandemia, wymaga podejmowania szczególnych działań w celu zapewnienia realizacji podstawowych praw, takich jak:

• prawo do godnego życia,
• prawo do opieki zdrowotnej,
• prawo do włączenia społecznego,
• prawo do równego traktowania, także na rynku pracy i rynku usług,
• prawo do autonomii i niezależnego życia.

To oznacza konieczność zintensyfikowania prac na rzecz przygotowania odpowiedniej infrastruktury, procedur i nastawienia społecznego.

W zbiorach Centralnej Biblioteki Statystycznej znajdują się liczne opracowania odnoszące się do zagadnień związanych z osobami starszymi. Są to na przykład najnowsze opracowania z 2022 r. autorstwa Agnieszki Pleśniak : Hojność systemu emerytalnego a zabezpieczenie materialne starości : rola kompetencji finansowych i orientacji na starość czy Grażyny Trzpiot : Dywidenda długowieczności : analizy i prognozy, ale również prace Głównego Urzędu Statystycznego m. in. Jakość życia osób starszych w Polsce.

Światowy Dzień Turystyki (World Tourism Day) to święto obchodzone corocznie, a ustanowione przez Światową Organizację Turystyki Narodów Zjednoczonych (UNWTO). Pomysł upamiętniania każdego roku Światowego Dnia Turystyki zaproponował nieżyjący już Ignacy Amaduwa Atigbi z Nigerii. Zgromadzenie Ogólne UNWTO ustanowiło Światowy Dzień Turystyki we wrześniu 1979 r. podczas trzeciej sesji w Torremolinos w Hiszpanii. Postanowiło, by data wydarzenia przypadała na 27 września, ponieważ zbiega się to z przyjęciem Statutu UNWTO. Pierwsze obchody Światowego Dnia Turystyki odbyły się w 1980 r., a tematem przewodnim był Tourism's contribution to the preservation of cultural heritage and to peace and mutual understanding (Wkład turystyki w zachowanie dziedzictwa kulturowego, pokoju i wzajemnego zrozumienia). Od tego czasu Światowy Dzień Turystyki obchodzony jest co roku pod innym hasłem wybranym przez Zgromadzenie Ogólne. Od października 1997 r. Zgromadzenie postanowiło wyznaczać kraj do współpracy z organizacją, który jednocześnie staje się gospodarzem imprezy w danym roku. Pierwszym krajem, który zorganizował wydarzenie w ramach nowego protokołu, był Meksyk. Sześć lat później, w 2003 r., Zgromadzenie Ogólne UNWTO zgodziło się przestrzegać porządku geograficznego podczas wyznaczania kraju jako partnera w organizowaniu święta. W 2020 r. po raz pierwszy w historii wydarzenia oficjalne obchody były zorganizowane przez grupę państw, a nie przez jedno państwo członkowskie. Organizatorami były  Argentyna, Brazylia, Paragwaj, Urugwaj i Chile - zjednoczone w regionalnym ugrupowaniu integracji gospodarczej w Ameryce Południowej MERCOSUR (Mercado Comun del Sur = Wspólny Rynek Południa), odzwierciedlającym zapotrzebowanie na międzynarodową współpracę i solidarność w okresie pandemii. Ideą przewodnią święta było hasło Turystyka i rozwój obszarów wiejskich. Wydarzenie wskazywało na wyjątkową zdolność tego sektora do stymulowania rozwoju gospodarczego poza dużymi ośrodkami miejskimi. Podkreślano także ważną rolę, jaką turystyka odgrywa w zachowaniu i promowaniu dziedzictwa narodowego na całym świecie między innymi ginących tradycji czy zasobów przyrody.

Podstawowym celem obchodzenia Święta Turystyki jest podniesienie świadomości na temat roli turystyki w ramach społeczności międzynarodowej i pokazania, jak turystyka wpływa na społeczne, kulturowe, polityczne i ekonomiczne wartości na całym świecie. Wydarzenie ma na celu sprostanie globalnym wyzwaniom przedstawionym w programie działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030 oraz omówienie sposobu, w jaki przemysł turystyczny przyczynia się do osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju.

Przeglądając zbiory Centralnej Biblioteki Statystycznej można zapoznać się z licznymi opracowaniami odnoszącymi się do zagadnień związanych z turystyką. Są to analizy instytucji statystyki publicznej reprezentowanych przez poszczególne urzędy statystyczne, krajowe i zagraniczne (m.in. publikacje Ruch graniczny oraz wydatki cudzoziemców w Polsce i Polaków za granicą w 2020 czy Turystyka w województwie śląskim w latach 2018-2020), ale również opracowania organizacji turystycznych i uczelni wyższych. Wiele opracowań zachęca do poznawania krajów poprzez aspekty regionalne, tradycje bądź ciekawe działania zorganizowane przez ośrodki wiejskie (np. monografie Edukacyjna rola turystyki kulinarnej pod redakcją Piotra Dominika i Kulinaria wizytówką regionów turystycznych autorstwa Karoliny Buczkowskiej-Gołąbek, Piotra Dominika, Piotra Kociszewskigo). Opracowania międzynarodowe w zbiorach CBS reprezentowane są między innymi przez miesięcznik Tourism and Migration, dostępny w formie elektronicznej wydawany przez Urząd Statystyczny RPA, roczniki statystyczne turystyki opublikowane przez różne kraje oraz kompendia turystyczne ogłaszane przez  World Tourism Organization.

Dzień Dobrej  Wiadomości to święto ustanowione w Polsce w 2001 r. z inicjatywy Salonu 101, środowiska zrzeszającego elity intelektualne i artystyczne. Celebrowanie tego wydarzenia ma być przeciwwagą do współczesnych trendów w mediach, które codziennie bombardują opinię publiczną negatywnymi, a często również zatrważającymi informacjami z kraju i z zagranicy. Kreowana w ten sposób rzeczywistość jawi się jako świat pełen zła, pozbawiony ludzkiej dobroci, wzajemnego szacunki i powodów do radości. Głównym celem święta jest więc zaangażowanie mediów w kształtowanie pozytywnego obrazu świata i ludzi, a także promowanie obrazu Polski i Polaków jako ludzi życzliwych, twórczych, szukających wzorów i autorytetów. Księga Trzeciego Tysiąclecia zwana też Księgą Dobrej Wiadomości miała być kulminacyjną częścią projektu Dnia Dobrej Wiadomości. To ogromny i pięknie zdobiony wolumin, na który składają się wypowiedzi wybitnych naukowców, przywódców duchowych, biznesmenów, społeczników, artystów, architektów i polityków. Miał on stanowić wyjątkowe i optymistyczne przesłanie dla przyszłych pokoleń. To polska odpowiedź na Manifest 2000 UNESCO. Do księgi wpisali się m.in. Dalajlama, Paulo Coelho, Szymon Peres, Brigitte Bardot czy Władysław Bartoszewski. W 2010 r. wolumin miał być zdeponowany w Bibliotece Narodowej w Warszawie, a ostatecznie przekazany do nowej Biblioteki Aleksandryjskiej w Egipcie. Nie doszło jednak do sfinalizowania przedsięwzięcia, ale Polakom pozostało świętowanie Dnia Dobrej Wiadomości. Pozytywny odzew ze strony mediów, środowisk twórczych i społecznych na obchodzenie Dnia Dobrej Wiadomości upewnia jednak w przekonaniu, że sama idea ma sens i jest potrzebna… rozpoczyna się proces w czasie, wyłaniać będziemy z otaczającego nasz chaosu fakty, wydarzenia, sytuacje, przeżycia, którymi najchętniej obdarzylibyśmy bliską osobę, których sami pragniemy doświadczyć.

Dobra wiadomość daje nam poczucie bezpieczeństwa i harmonii, może też zmienić nasze nastawienie do drugiego człowieka i świata. Samo święto ma również uczyć życzliwości w relacjach z innymi i patrzenia na życie bardziej optymistycznie. Posłańcem dobrej informacji może być każdy z nas, bo w praktyce oznacza to, że życie innych ludzi, a co za tym idzie również nasze, będzie lepsze, wypełnione nadzieją i radością. Nie potrzeba przecież wiele, wystarczy komuś przekazać dobrą wiadomość.

3 września 2022 r. odbędzie się 11. edycja Narodowego Czytania. Jest to akcja społeczna polegająca na propagowaniu literatury poprzez wspólne, publiczne czytanie utworów wybitnych polskich poetów i pisarzy. Odbywa się corocznie pod honorowym patronatem Pary Prezydenckiej. Inicjatywę zapoczątkowano w 2012 r., a główną ideą jaka przyświecała pomysłodawcom i kontynuatorom tego wydarzenia jest, aby polska literatura wyszła z kanonu lektur szkolnych i stała się obecna w szeroko pojętej przestrzeni publicznej. Ta uroczystość ma za zadanie stać się wspólną celebracją pięknego polskiego języka, popularyzując czytelnictwo, zwracając uwagę na bogactwo literatury i potrzebę dbałości o polszczyznę oraz wzmacniając poczucie wspólnej narodowej tożsamości. Rok 2022 został uchwalony przez Sejm RP Rokiem Romantyzmu Polskiego. Jest to zatem wspaniała okazja by odczytać publicznie dzieło inicjujące ważny okres w polskiej kulturze i historii - Ballady i romanse Adama Mickiewicza. To przełomowy zbiór poezji, który zapoczątkował w Polsce romantyzm. Ukazał się w Wilnie w 1822 r. jako główna część pierwszego tomu Poezyj. Ten cykl wierszy 200 lat temu był przełomem w myśleniu i  postrzeganiu świata, nawiązując do ludowej wyobraźni Adam Mickiewicz oceniał ówczesną rzeczywistość i przekazywał moralne przesłanie. Organizatorzy mają nadzieję, że wspólne czytanie utworów pozwoli na wydobycie uroku poezji i zwróci uwagę na ich ponadczasowość. Wspólne czytanie  Ballad i romansów organizowane jest w wielu miejscach w całej Polsce, to z udziałem Pary Prezydenckiej odbędzie się na scenie w Ogrodzie Saskim w Warszawie. W akcję włączają się również środki masowego przekazu. W trakcie wydarzenia można otrzymać na swoim egzemplarzu książki pamiątkową pieczęć Narodowego Czytania, przygotowaną przez Kancelarię Prezydenta RP.

Zachęcamy wszystkich gorąco do udziału w wydarzeniu.

Biblioteka Al-Karawijjin w Fezie

Meczet Al-Karawijjin położony jest w marokańskim mieście Fez i uważany za najstarszą zachowaną na świecie budowlę tego typu. Został wzniesiony w IX w. (jego budowę rozpoczęto w 859 r.) i przez stulecia funkcjonował jako centrum uniwersyteckie, gdzie nauczano m.in. Koranu, logiki i filozofii. Jego nazwa pochodzi od tunezyjskiego miasta Kairuan, czwartego świętego miasta islamu. Z niego też, według podań, pochodzi Fatima, córka Muhammada al-Fihri, inicjatorka projektu budowy świątyni. Do dzisiaj funkcjonuje tam Biblioteka Al-Karawijjin, która stanowi część meczetu. Jest uznawana za najstarszą zachowaną książnicę. Znajduje się tu imponujący zbiór około 4 tysięcy zabytkowych ksiąg i arabskich rękopisów. Do najcenniejszych należą: pochodzące z IX w. wydanie Koranu sporządzone pismem kufickim (forma kaligrafii arabskiej wywodząca się z Mezopotamii), najstarsza znana kolekcja islamskich hadisów (opowieści o życiu i czynach proroka Mahometa), rękopis islamskiego prawodawstwa autorstwa Ibn Rochda (w Europie znanego jako Awerroes) oraz oryginał XIV-wiecznego dzieła „Muqaddima” arabskiego historyka Ibn Chalduna.

Przez wieki zbiory w tej marokańskiej bibliotece były chronione w niezwykły sposób. Pomieszczenia z manuskryptami i książkami zamknięte były na cztery zamki, a każdy kluczy był w posiadaniu innej osoby. Aby uczony, poeta czy teolog mógł wejść do środka, wszyscy czterej klucznicy musieli pojawić się na miejscu osobiście. Z biblioteki mogli korzystać jedynie muzułmanie, gdyż wejście prowadziło przez meczet, do którego obcokrajowcy i osoby innych wyznań mieli zakaz wstępu. W 1940 r., na dowód tolerancji religijnej, postanowiono stworzyć osobne drzwi do biblioteki. Dalej jednak skorzystanie z księgozbioru ograniczało się jedynie do wąskiej grupy badaczy.

Użytkowany przez stulecia cały kompleks wraz z książnicą wymagał gruntownego remontu. W 2017 r., po trwających trzy lata pracach renowacyjnych, placówka została ponownie oddana do użytku, nie tylko, jak we wcześniejszych latach, osobom pobierającym nauki w starożytnym centrum uniwersyteckim, ale również po raz pierwszy dla zwiedzających. Powstało dla nich specjalne skrzydło, w którym jest sala wystawowa i mała kawiarnia. Na czele prac remontowych stanęła kanadyjsko-marokańska architekt Aziza Chaouni. Poprawiono konstrukcję budynku, odrestaurowano zabytkowe mozaiki i rękopisy, zmodernizowano przestrzeń na kawiarnię i dziedziniec oraz stworzono muzeum prezentujące historię biblioteki. Odnowiono również zabytkowe fontanny, będące jednocześnie częścią medyny Fezu znajdującej się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. Renowacja miała na celu zachowanie piękna i tradycji centrum, ale również nadanie mu XXI-wiecznego charakteru. Wprowadzono nowoczesny system nawadniania ogrodów oraz panele słoneczne gromadzące energię. Zainstalowano system podziemnych kanałów odprowadzających wilgoć, która zagrażała cennym rękopisom. W specjalistycznym laboratorium dokonano digitalizacji najstarszych tekstów. Odpowiednio dobrane skanery stworzyły nie tylko cyfrowe kopie, ale zidentyfikowały drobne uszkodzenia w manuskryptach, które maszyna konserwująca przy pomocy specjalnych płynów nawilżyła, aby zapobiec powstawaniu dalszych pęknięć i zmian. Proces ten był jednym z największych wyzwań podczas renowacji biblioteki. Nie zapomniano także o zabezpieczeniu cennych zbiorów. Cztery klucze do pomieszczeń z księgozbiorem zostały zastąpione zamkiem elektronicznym z czterocyfrowym kodem.

Fot. www.tor.com

Zdjęcie ze strony: https://lubimyczytac.pl/aktualnosci/varia/7233/najstarsza-biblioteka-swiata-otwarta-dla-zwiedzajacych [dostęp: 2022.06.08]

Międzynarodowy Dzień Młodzieży (International Youth Day) to święto, które zostało ustanowione 17 grudnia 1999 r. przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych na wniosek Światowej Konferencji Ministrów Odpowiedzialnych za Sprawy Młodzieży. Obchody święta są inicjatywą należącą do Światowego Programu Działań na Rzecz Młodzieży (World Programme of Action for Youth).        W ramach corocznych obchodów odbywają się konferencje, dyskusje, spotkania z przedstawicielami władz, warsztaty, przedsięwzięcia artystyczne i charytatywne. Celem święta jest uaktywnienie młodzieży, zachęcenie jej do działań na rzecz rówieśników i społeczności lokalnej, wymiana poglądów oraz przedstawianie władzom pomysłów i sugestii dotyczących rozwiązywania kwestii dotyczących młodzieży w danym kraju, a w szerszej perspektywie do przeprowadzania zmian w poszczególnych krajach i na całym świecie. Wiele jednak zależy od kraju oraz możliwości politycznych, kulturowych czy społecznych, ale także od zaangażowania samej młodzieży. W Dniu Młodzieży w sposób szczególny porusza się aktualne problemy i wyzwania, z którymi muszą się mierzyć młodzi ludzie. Są to między innymi kłopoty na rynku pracy, wpływ młodzieży na możliwość globalnego rozwoju czy jakość życia nastolatków w dzisiejszych czasach. Ale także jest to okazja do zachęcenia młodzieży do prowadzenia wszelkich działań na rzecz lokalnej społeczności czy też rówieśników. Jest to możliwość przedstawienia pomysłów i sugestii, które dotyczą młodzieży w danym kraju. Powyższy schemat funkcjonowania idealnie zgrywa się z programem działań profilaktycznych prowadzonych przez różne instytucje i organizacje. Przede wszystkim istotne jest jednak, aby nauczyć młodzież podejmowania odpowiedzialnych decyzji i wyborów oraz skutecznie wzmacniać w nich odporność na negatywne wpływy. Energia, odwaga oraz oryginalne pomysły z możliwością samorealizacji to niewątpliwie atutu młodego pokolenia w drodze do zmian na lepsze. Aby wesprzeć młodzież Komisja Europejska ogłosiła 2022 r. Rokiem Młodzieży. Jest to dążenie Europy do zapewnienia młodym ludziom większych i lepszych możliwości na przyszłość. W ramach europejskiej współpracy przeprowadzone zostaną działania, które mają na celu doceniać i wspierać pokolenie przez informowanie, w jaki sposób transformacja ekologiczne i cyfrowa zapewni im nowe możliwości rozwoju. Zachęcać wszystkich młodych ludzi, zwłaszcza tych pochodzących ze środowisk wiejskich, oddalonych czy należących do słabszych grup społecznych, aby stali się aktywni i przyczyniali się do pozytywnych zmian. Promować możliwości ich rozwoju osobistego, społecznego i zawodowego w ramach polityki UE oraz czerpać inspirację z działań i spostrzeżeń młodych ludzi, które wzmocnią i ożywią Unię Europejską. Do młodzieży skierowane zostały inicjatywy odnoszące się do programów rozwoju obszarów wiejskich ukierunkowane na młodych rolników, w zakresie badań naukowych i innowacji oraz klimatu, w tym programy UE o zasięgu międzynarodowym m. in.  Erasmus+, Europejski Korpus Solidarności i Inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych. W 2022 r. został również uruchomiony nowy program o nazwie ALMA, który ma na celu wspieranie transgranicznej mobilności zawodowej młodych ludzi w wieku 18–30 lat znajdujących się w niekorzystnej sytuacji. Komisja Europejska opublikowała również 13 stycznia 2022 r. pierwszą konkretną inicjatywę w ramach Europejskiego Roku Młodzieży 2022. Są to ułatwienia, które mają na celu rozwój transnarodowego wolontariatu młodzieży w ramach Europejskiego Korpusu Solidarności lub innych programów na szczeblu krajowym. Komisja wesprze wzajemne uczenie się i wymianę młodzieży między państwami członkowskimi oraz pomoże w opracowaniu najlepszych praktyk w zakresie wolontariatu cyfrowego i międzypokoleniowego. Promowanie możliwości wolontariatu i informowanie o nich odbywać się będzie między innymi za pośrednictwem Europejskiego Portalu Młodzieżowego. Strona Europejskiego Roku Młodzieży to dobra forma nauki, wymiany informacji oraz uczestnictwa w wydarzeniach organizowanych w całej Europie. W zbiorach Centralnej Biblioteki Statystycznej znajdują się liczne publikacje dotyczące młodego pokolenia. Dzięki użyciu słów kluczowych (np. młodzież, młody rolnik, polityka młodzieżowa, program unijny, zatrudnienie młodych czy polityka pomocy) jako formy wyszukiwawczej w katalogu ALEPH można wyszukać potrzebną literaturę.

Światowy Dzień Miłośników Książki (Book Lovers Day) to wyjątkowe święto dla wszystkich, którzy lubią czytać, słuchać, oglądać i przebywać wśród książek. To też wspaniała okazja do rozmowy o książkach i ich twórcach, refleksji nad ich historią, sposobami ich powstawania czy materiałami z których zostały wykonane. Chociaż trudno ustalić pomysłodawcę tego wydarzenia to niewątpliwie jest to dobra okazja dla wszystkich zainteresowanych do zapoznania się z nowymi propozycjami rynku wydawniczego czy podarowania komuś książki. Dzięki rodzicom i dziadkom książki towarzyszyć nam mogą od najwcześniejszych lat naszego dzieciństwa. Początkowo były obrazkowe z małą ilością liter, z czasem grubość i ilość tekstu systematycznie się zwiększała. Coraz częściej po książki zaczynamy sięgać samodzielnie w ramach spędzania wolnego czasu czy nauki szkolnej. Mamy je w domach, albo wypożyczamy z bibliotek. Słowo pisane zyskuje w trakcie całego naszego życia coraz większą wagę i przypisujemy mu coraz większe znaczenie. W ciągu wieków zmieniały się sposoby zapisywania myśli, kształt oraz postać. Wraz z pojawieniem się nowoczesnych technologii możemy czytać książki nie tylko w tradycyjnej, papierowej formie. Popularnymi stały się e-booki oraz audiobooki. Idealne rozwiązanie dla osób, które cenią sobie minimalizm, ponieważ e-booki fizycznie praktycznie nie zajmują miejsca. Wystarczy samo urządzenie (może być to np. czytnik e-booków, smartfon, tablet, komputer), na które możemy pobrać tysiące interesujących nas książek. Początkowo audiobooki tworzone były dla osób, które nie mogły czytać książek (np. osoby niewidome), z czasem się to zmieniło. Wielu ludzi słucha ich w różnych okolicznościach na przykład podczas spaceru po parku, treningu biegowego, sprzątania, różnego rodzaju prac  fizycznych, czy prowadzenia samochodu. Audiobook do doskonała forma książki, pozwalająca urozmaicić codziennie czynności. Są jednak osoby, które nie wyobrażają sobie innej formy czytania niż tradycyjna. Zapach papieru, możliwość przewracania kartek oraz sama fizyczna postać tomu ma wielu zwolenników. W tych różnorodnych formach przekazu chodzi jednak przede wszystkim i to jest najważniejsze, aby po prostu książki czytać (lub słuchać) niezależnie od treści, formy czy gatunku literackiego.  A proces czytania może  przynosić wiele korzyści dla zdrowia:

   stymuluje umysł

   rozwija uczucia i zdolność empatii

   dostarcza wiedzy i informacji

   jest gimnastyką dla mózgu przez co poprawia pamięć

   ćwiczy skupienie i koncentrację

   pobudza kreatywność

   wzbogaca  słownictwo

   rozwija umiejętności pisarskie

   pobudza do dalszych przemyśleń

   poprawia humor i obniża stres

   jest wspaniałym tematem do rozmów

   wyrabia cierpliwość i uspakaja

   jest dobrą rozrywką

Częste spotkania z książkami mogą także uzależniać, ale niewątpliwie jest to najzdrowsza choroba świata, która w większości pozytywnie wpływa na ludzi.

W naszej bibliotece też można znaleźć książki, od których możemy zacząć świętowanie Światowego Dnia Miłośników Książki. Należy do nich między innymi Biblioteka szaleńca. Największe kurioza wydawnicze Edwarda Brooke-Hatchinga wydana przez Dom Wydawniczy Rebis w 2020 r. Jest to wyprawa do biblioteki pełnych  książek dziwnych, zapomnianych, pięknych, ciekawych. Fascynująca podróż po świecie książek, które wcale książkami nie są, tomów z ciała i krwi, szyfrowanych, literackich mistyfikacji, dziwnych kolekcji, dzieł sił nadprzyrodzonych, osobliwości religijne, kuriozów naukowych, niezwykłych rozmiarów i takich, których nie można przeczytać gołym okiem. Opowieść o książce, która poleciała na księżyc, ale także o takiej, której nikt nie umie przeczytać czy zrobionej z czegoś zupełnie nie przeznaczonego do tego celu np. sera. Biblioteka szaleńca to zdecydowanie jedna z najpiękniejszych pozycji na rynku wydawniczym, nie tylko ze względu na wygląd, ale też treści i zdjęcia. Czytając ją uświadamiamy sobie, że historia książki to tak naprawdę historia człowieka. To książka dla każdego, na każdy czas, do której wracać można nie raz, a ponowne czytanie rozpoczynać w dowolnym miejscu. Centralna Biblioteka Statystyczna to miejsce dla miłośników książek, ale też dla wszystkich tych, którzy chcieliby rozpocząć swoją przygodę z czytaniem. Dostępne są tu publikacje naukowe, ale też literatura popularna znajdująca się w Bibliotece Beletrystycznej.

Wielki Dzień Pszczół to ogólnopolskie święto obchodzone rokrocznie, a zainaugurowane w 2013 r. Pomysłodawcą akcji była Akademia Przyjaciół Pszczół, a patronat nad nim objęło Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Celem wydarzenia jest przekazanie wiedzy o pszczołach, a także uświadamianie społeczeństwu ich roli w naszym życiu. Ten wyjątkowy dzień służy docenieniu tych małych owadów. Pszczoły żyją w rodzinach, w których jest królowa, robotnice i trutnie (samce). Najważniejsza jest królowa, która jest jedyną samicą która, składa jaja (około 2000 dziennie, między kwietniem i czerwcem). Królowa może żyć do 5 lat, robotnice od 30 do 60 dni, a te które wylegną się jesienią do 6 miesięcy. To co wyróżnia pszczoły, to bardzo krótkie życie.

Z okazji święta, w całej Polsce, organizowane są wydarzenia poświęcone pszczołom. Ogrody botaniczne, parki narodowe i krajobrazowe, ośrodki edukacji ekologicznej, muzea i skanseny przygotowują dla odwiedzających liczne atrakcje m.in. gry terenowe, spacery, konkursy, warsztaty, spotkania z przyrodnikami i pszczelarzami. Nie brakuje też okazji do pomocy pszczołom, czyli sadzenia roślin dających im pokarm (nektar i pyłek), bądź budowania domków dla owadów. Wielki Dzień Pszczół to ważna inicjatywa, która ma też chronić pszczoły przed wyginięciem. W Polsce mamy ponad 470 gatunków pszczół dziko żyjących. Niemal połowa z nich znajduje się na tzw. czerwonej liście i jest zagrożona. Wśród głównych powodów można wymienić stosowanie środków ochrony roślin zawierających neonikotynoidy. Rozwój telefonii komórkowej z kolei negatywnie wpływa na zdolności pszczół do orientacji w terenie. Problemem jest też rozprzestrzenianie się chorób pasożytniczych, a także zmiany w środowisku naturalnym powodujące zmniejszenie ilości roślin. Warto pamiętać o tym, że wypalanie traw oraz suchych łodyg i kwiatów wpływa również na populację pszczół. Pomóc pszczołom polega też na nie zabijaniu ich w obawie przed użądleniem. Wiele osób boi się tych owadów, a nawet myli z osami. W Polsce większość roślin jest owadopylna. Gdyby nie pszczoły, przestałyby się one rozmnażać, a plony roślin uprawnych spadłyby. Oznacza to, że zabrakłoby m. in. jabłek, czereśni, dyń czy porzeczek. Jeśli znikną pszczoły, człowiekowi pozostaną jeszcze cztery lata życia - to słowa Alberta Einsteina. Jeśli słynny filozof miał rację, to mamy się czym martwić. Każdy może pomóc pszczołom i posadzić na podwórku albo na balkonie takie kwiaty, które dają pszczołom nektar i pyłek. Nie tylko urozmaicą one pokarm pszczół, ale i upiększą otoczenie.

Informacje o Wielkim Dniu Pszczół można znaleźć na stronie www.pomagamypszczolom.pl.

Biblioteka Maya Somaiya w Indiach

Biblioteka Maya Somaiya otwarta została w 2018 r., a położona jest we wsi Kopergaon w zachodniej części Indii. Budynek stanowi część lokalnego kompleksu szkolnego i jest to jeden z ciekawszych projektów architektonicznych w tym regionie. Przy jego powstawaniu połączono najnowsze technologie cyfrowe z szesnastowieczną wiedzą na temat formowania sklepień za pomocą lokalnego materiału, jakim są  wypalane w Indiach cegły oraz ich przestrzennego formowania metodą zapożyczoną od urugwajskiego architekta Eladia Diestego. Maya Somaiya stanowi więc łącznik między przeszłością i teraźniejszością. W koncepcji architektonicznej założono i wykorzystano dach jako strefę publiczną oraz ciąg komunikacyjny. Charakterystycznym elementem bryły jest harmonijkowa, wolno stojąca szklana fasada, oparta na prostej, drewnianej konstrukcji. Otwarte wnętrza uzupełnia podłoga ze szlifowanego kamienia, drewniane meble oraz charakterystyczne wentylatory klimatyzacyjne. Zadaszenie o maksymalnej rozpiętości 45 metrów tworzą trzy warstwy lokalnie wyrabianych cegieł. Ten odważny współczesny projekt wskazuje, że z prostych i lokalnie pozyskiwanych materiałów może powstać coś oryginalnego. Całość budowli zakotwiczono w betonowych wspornikach, znajdujących się u podstawy każdej z „odnóg” zadaszenia, uzyskując w ten sposób organiczną formę, umożliwiającą wykorzystanie dachu jako mostu pomiędzy budynkami kompleksu. Na drugą stronę obiektu można dostać się poprzez skorzystanie ze ścieżek prowadzących przez całe zadaszenie. Obiekt został jednak tak zaprojektowany, aby dużymi przeszkleniami otwierać się na otoczenie. Takie rozwiązanie umożliwia także doświetlenie wnętrza światłem naturalnym. We wnętrzach wykorzystano proste drewniane półki na książki oraz siedziska w delikatnej kolorystyce.Piękno współczesnej formy połączone z tradycją tworzy harmonię i wspaniałe miejsce do pracy i nauki.

Fot. Edward Summer

Źródło zdjęcia: https://www.archdaily.com/903713/maya-somaiya-library-sharda-school-sameep-padora-and-associates/5bbea8b3f197cc3c6a0001f6-maya-somaiya-library-sharda-school-sameep-padora-and-associates-photo [dostęp: 2022.06.08]

13 lipca Centralna Biblioteka Statystyczna gościła uczestników Dnia Otwartego w GUS. To cykliczne wydarzenie w tym roku odbyło się pod hasłem Wakacyjne spotkanie ze statystyką. Było okazją do spotkania z czytelnikami  i promocji zbiorów CBS. Odwiedziły nas dzieci, młodzież oraz zaproszeni goście. Z tej okazji w naszej czytelni opowiadaliśmy o działalności biblioteki i jej zbiorach. Pokazaliśmy też możliwości wyszukiwania informacji i korzystania z naszych zasobów na odległość między innymi przy pomocy witryny Statystycznej Biblioteki Cyfrowej.Obejrzeć można było także historyczne mapy, zdjęcia oraz publikacje z całego świata. Wszyscy chętni mogli zapoznać się z dostępnym w czytelni księgozbiorem oraz  wydawnictwami  cyfrowymi w lektorium komputerowym. Na dzieci i młodzież oprócz informacji o pracy biblioteki czekały krzyżówki, puzzle, wspólne rysowanie ekslibrisów oraz dyplomy i medale Przyjaciela Biblioteki. Nasi goście otrzymali  ulotki i ekslibrisy Centralnej Biblioteki Statystycznej oraz materiały informacyjne. Wydarzeniu towarzyszyła wystawa 60 lat urzędów statystycznych. Statystyka regionalna w zbiorach CBS, na której można zobaczyć roczniki i opracowania z lat 1962-2021. Wszystkim, którzy odwiedzili naszą czytelnię podczas Dni Otwartych serdecznie dziękujemy. Zapraszamy do kolejnych wizyt i korzystania z naszych zbiorów w przyszłości.

Park Biblioteczny Hiszpania w Kolumbii

Parque Biblioteca España (Hiszpański Park Biblioteczny) znajduje się w dzielnicy Santo Domingo w Medellin w Kolumbii. W celu poprawy infrastruktury najbiedniejszych dzielnic miasta stworzono kilkanaście parków bibliotecznych. Nie są to zwykłe budynki, lecz projektowane zespoły obiektów, otoczone parkami. Łącznie w latach 2005-2011 w Medellin powstało 10 bibliotek – parków. Najbardziej rozpoznawalny jest Parque Biblioteca España , w jego otwarciu w 2007 r. uczestniczyła hiszpańska para królewska, która sfinansowała budowę. Budynki biblioteczne to trzy niezależne bryły, wyglądające jak głazy albo meteoryty, które zostały posadowione na dwukondygnacyjnej platformie urwistego stoku Andów. Są one konstrukcyjnie odrębne, ozdobione z zewnątrz ciemnymi kamiennymi płytami. Ściany są nachylone w różnych kierunkach, co nadaje bryłom światłocieni i stanowi nawiązanie do naturalnej budowy skał. Światło wpada przez boczne nieregularne otwory okienne, ale również od góry, przez świetliki rozmieszczone na obwodzie wszystkich brył. Projektanci celowo unikali powiązań widokowych wnętrza z okolicą, co pozwala skupić się na pracy. Pomimo to wystrój wnętrz jest bardzo funkcjonalny, nowoczesny i otwarty. Dominuje w nich drewno, cement szkliwiony i barwione szkło. Architektem tej biblioteki jest Kolumbijczyk Giancarlo Mazzanti, który wkomponował obiekt w otaczający krajobraz. Chcieliśmy zabrać ludzi z tej biednej społeczności w inne miejsce i zmienić ich rzeczywistość. Każda z tych niezwykłych brył pełni różne funkcje. Mieszczą się w nich : wypożyczalnia książek, audytorium oraz sale ćwiczeń wraz z zapleczem administracyjnym. W jednym z pomieszczeń znajduje się ponad 30 komputerów przeznaczonych dla czytelników. Na platformie, której górna powierzchnia, pokryta jest drewnem, a dostępna z poziomu ulicy zorganizowano wejście główne z funkcjami pomocniczymi. Biblioteka pełni nie tylko swoją tradycyjną rolę edukacyjno-kulturalną, ale jest ważną instytucją na tym terenie. Prowadzi wiele projektów stymulujących pozytywne zmiany w zachowaniu mieszkańców szczególnie dzieci i młodzieży. Placówka oferuje zabawę, relaks i naukę. Uwzględniając kontekst społeczny, architekci starali się stworzyć budynek charakterystyczny i chętnie odwiedzany przez mieszkańców, mogący jednocześnie stać się lokalną perełką architektoniczną i atrakcją turystyczną.

Źródło zdjęcia:

https://www.archdaily.com/2565/espana-library-giancarlo-mazzanti/500ed65a28ba0d0cc7000876-espana-library-giancarlo-mazzanti-image?next_project=no [dostęp: 2022-06-25].

Światowy Dzień Ludności, ang. World Population Day to coroczne święto, ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych. Z inicjatywą jego obchodów wystąpiła w 1989 r. Rada Zarządzająca Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP) agenda ONZ, w rocznicę tzw. Dnia Pięciu Miliardów (11 lipca 1987 roku), czyli w dniu kiedy liczba ludności na świecie osiągnęła pięć miliardów. Wydarzenie to ma na celu zwrócenie uwagi opinii publicznej na problemy ludnościowe, zwłaszcza w kontekście planów i programów rozwoju oraz na potrzebę znalezienia odpowiednich środków zaradczych. To dzień sprzyjający  uwrażliwieniu na sprawy związane z zaludnieniem Ziemi, takie jak rosnąca konsumpcja, malejące zasoby naszej planety, zdrowie oraz zapobieganie ubóstwu. Światowy Dzień Ludności to nie tylko szerzenie profilaktyki zdrowotnej wśród dzieci i osób starszych, ale również dążenie do poprawienia jakości jak i długości życia ludzkiego. Największą grupę wśród pacjentów przychodni i szpitali stanowią osoby z chorobami układu krążenia, nowotworami, cukrzycą, chorobami układu nerwowego, tarczycy, układu oddechowego oraz układu trawiennego. Już kilka godzin spędzonych aktywnie na świeżym powietrzu może zmniejszyć ryzyko zachorowalności na wiele z tych schorzeń. Ważne jest, by w naszej codziennej diecie znalazły się warzywa i owoce, a także ograniczenia w związku ze spożywaniem soli i tłuszczów, które prowadzą m.in. do otyłości. Pomimo kryzysu wywołanego przez pandemię COVID-19 i wzrostu umieralności z powodu zwiększonej zachorowalności  nie ulega zmianie fakt, że liczy się każdy człowiek. Duża liczba ludności to coraz większe problemy dotyczące wyżywienia, mieszkań, surowców naturalnych czy wody. Kurczące się zapasy wody pitnej na świecie i rosnące zanieczyszczenie środowiska to problemy współczesnego bezpieczeństwa globalnego. Należy większą jeszcze uwagę poświęcić na sprawy, na które wpływ ma każdy z nas, między innymi na marnowanie żywności czy wody. 

Światowy Dzień Ludności to doskonały czas i okazja, aby spróbować dostrzec, myśląc o ludności w kontekście globalnym, potrzeby pojedynczego człowieka. Skupiając się na sobie nie zapominajmy jednak, że żyjemy wśród innych ludzi.

Międzynarodowy Dzień bez Toreb Foliowych to ogólnoświatowa inicjatywa stworzona przez Bag Free World, mająca na celu pozbycie się jednorazowych toreb plastikowych na całym świecie. Celem przedsięwzięcia jest promowanie ochrony środowiska poprzez zachęcanie nas wszystkich do rezygnowania z używania plastikowych toreb i szukania bardziej przyjaznych dla środowiska rozwiązań. Początki historii torebek jednorazowego użytku sięgają 1912 r., kiedy to właściciel sklepu spożywczego w Stanach Zjednoczonych Walter H. Deubner wymyślił i stworzył torbę, wykonaną  z grubego papieru, dzięki której jego klienci w prosty sposób będą mogli przenieść zakupione u niego towary do domu. Niedługo potem produkt Deubnera rozpowszechnił się na całym świecie. Papierowe torby na zakupy królowały mniej więcej do 1965 r., kiedy to szwedzki inżynier, Gustav Thulin Sten, wymyślił i opatentował polietylenową wersję torby. W krótkim czasie zdobyła ona większe uznanie od papierowej, ze względu na jej wytrzymałość i walory  użytkowe, gdyż zwinięta, mieściła się w dłoni, a nieużywaną można było schować w torebce lub do kieszeni. W latach 70-tych torba foliowa zdobyła nową funkcję marketingową, gdyż zaczęto na jej powierzchni zamieszczać nadruki reklamowe czy logo sklepu. Niestety plastik, z którego jest wykonana, to tworzywo które rozkłada się najdłużej. Nie wiadomo, ile reklamówek dokładnie pojawia się na rynku. Szacuje się, że ich liczba waha się od 500 miliardów do jednego biliona. Porzucona na ulicy, w lesie, na łące trafia do rzek, mórz i oceanów. Stanowi śmiertelne zagrożenie dla zwierząt i ludzi. Z raportu Programu Środowiskowego ONZ wynika, że do 2050 r. w oceanach będzie więcej plastiku niż ryb. Foliówka cieszy się złą opinią, ale wciąż jest bardzo popularna. Rosnąca świadomość społeczna przynosi pewne zmiany na lepsze. Niektóre sieci supermarketów całkowicie zrezygnowały z foliowych toreb na zakupy, inne z kolei wprowadzają reklamówki z materiałów biodegradowalnych, które rozkładają się w ciągu najwyżej kilku miesięcy. Najprostszym i najskuteczniejszym rozwiązaniem jest oczywiście korzystanie z toreb wielokrotnego użytku, co nie tylko sprzyja środowisku, ale również domowym oszczędnościom. Międzynarodowy Dzień Bez Torebek Plastikowych ma na celu zwiększenie świadomości na temat realnych problemów związanych z używaniem foliowych opakowań.

Co można robić, aby ograniczyć używanie plastikowych opakowań ?

•  Na zakupy idź z własną torbą wielokrotnego użytku

•  Owoce i warzywa pakuj do woreczków wielokrotnego użytku. Możesz je zrobić samodzielnie

•  Zabierz ze sobą na zakupy opakowanie wielokrotnego użytku i poproś o zapakowanie tam np. sera

•  Jeśli masz taką możliwość rób zakupy w sklepie, w którym wszystkie produkty sprzedawane są na wagę

•  Wybierz papierowe torby zamiast plastikowych

Biblioteka Miejska im. Sandro Penny we Włoszech

Biblioteka publiczna, która nosi imię poety Sandro Penny znajduje się w Perugii we Włoszech i jest częścią miejskiego systemu bibliotecznego. Budynek na centralnym placu dzielnicy San Sisto wygląda jak duży różowy latający spodek. Wejście do biblioteki jest od strony niewielkiego placu, który pomyślany został jako miejsce spotkań i plenerowe foyer teatru. Bibliotekę otwarto w 2004 r., a zaprojektował ją w kształcie trzypiętrowego, różowego dysku oświetlanego nocą architekt Italo Rota. Jest to dość kontrowersyjny pomysł zważywszy na to, że nieopodal są średniowieczne akwedukty, historyczne fontanny, klasyczne łuki i wykwintne katedry. Biblioteka stała się jednak punktem odniesienia dla wszystkich czytelników ze względu na swój niepowtarzalny kształt architektoniczny i położenie w środku dzielnicy. Została nazwana na cześć peruskiego poety Sandro Penny, a wybór fragmentów z niektórych jego wierszy i pism został wydrukowany na przezroczystych panelach, które pokrywają zewnętrzne, boczne elewacje wejścia.  Placówka jest rozłożona na trzech kondygnacjach. Struktura biblioteki została zaprojektowana z otwartymi przestrzeniami, cieszącymi się naturalnym światłem, z kolorowymi meblami. Na parterze znajdują się biura oraz biblioteka gazet i czasopism. Na pierwszym piętrze jest czytelnia ze stanowiskami multimedialnymi i największą częścią księgozbioru. Na drugim piętrze mieszczą się książki dla różnych grup wiekowych w okrągłym regale dostępnym przez przeszkloną galerię. Plan nauki na obwodzie pozwala w pełni uchwycić widok na zewnątrz, a stół można zintegrować z wyjmowanymi i modułowymi półwyspami, które pozwalają tworzyć różne przestrzenie do nauki. Trzeci poziom biblioteki miejskiej Sandro Penna zajmuje strefa dla dzieci, wyposażona w jasne i przezroczyste regały, kolorowe siedzenia dostosowane do ich wysokości oraz przesuwaną zasłonę, którą można wykorzystać do zajęć teatralnych. Są tu też sale, w których odbywają się warsztaty, odczyty, animacje oraz projekty promocji czytelnictwa skierowane do szkół. Biblioteka jest dostępna dla osób niepełnosprawnych, poruszających się na wózkach inwalidzkich. Od strony oświetleniowej postanowiono maksymalnie wykorzystać naturalne światło, które filtrowane jest przez różowe okna (kolor relaksujący, sprzyjający skupieniu) integrując je ze sztucznym oświetleniem. Ponadto światło przechodzące przez dziewięć świetlików dociera do wszystkich trzech poziomów przez pustą przestrzeń pośrodku budynku. Urokliwemu designowi towarzyszy spuścizna biblioteki, która zwraca uwagę na potrzeby różnych pokoleń czytelników. Cała kolekcja w postaci książek, czasopism, płyt CD, DVD oraz płyt winylowych z muzyką klasyczną, operą, włoską muzyką pop do lat 60 XX w., może być bezpośrednio wykorzystana przez użytkowników na miejscu albo wypożyczana do domu. Ponadto jest dostęp do bezpłatnego przeglądanie Internetu za pośrednictwem komputerów w bibliotece lub w trybie Wi-Fi z własnych urządzeń mobilnych.

Biblioteka im. Sandro Penny w Perugii to miejsce niezwykłe.  Wymyślone przez ekstrawaganckich projektantów spełnia swoją podstawową  funkcję biblioteki jako ośrodka naukowo-kulturalnego, ale jest także niewątpliwie atrakcją turystyczną.

Zdjęcie: Budynek Biblioteki Sandro Penna w Perugii. Źródło: https://www.perugiatoday.it/cronaca/san-sisto-blblioteca-chiusura-polemiche.html [dostęp: 2022-06-08].

Światowy Dzień Uchodźcy (World Refugee Day) to coroczne święto obchodzone na świecie, ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych 4 grudnia 2000 r. Upamiętnia ono odwagę oraz siłę uchodźców, ludzi, którzy po koszmarnych przeżyciach znajdują w sobie siłę do rozpoczęcia życia od nowa. Jest też wezwaniem do odwagi dla zwykłych ludzi, żeby zobaczyli w uchodźcy zwykłego człowieka. Według Konwencji Genewskiej z 1951 r. uchodźca to osoba, która zmuszona została do opuszczenia terenu, na którym mieszkała ze względu na zagrożenie życia, zdrowia bądź wolności. Najczęściej sytuacja ta związana jest z walkami zbrojnymi, klęskami żywiołowymi, prześladowaniami religijnymi bądź z powodu rasy, przekonań politycznych czy przynależności do określonej grupy społecznej. Agencja ONZ ds. Uchodźców wydaje coroczny raport UNHCR Global Trends i wskazuje w nim, że w ostatnim roku znacząco wzrosła liczba osób przymusowo przemieszczonych.

W ponad stu krajach, w związku z obchodami, odbywają się uroczystości, organizowane są wydarzenia kulturalne oraz szkolenia, jak również konferencje oraz programy dla rodzin i dzieci, mające na celu zrozumienie potrzeb uchodźców na całym świecie. Dzień Uchodźcy w Polsce to między innymi akcje informacyjne, wystawy, koncerty, imprezy plenerowe, happeningi, pokazy filmów i akcje edukacyjne w szkołach. Nieocenioną rolę w procesie przyjmowania uchodźców pełnią organizacje pozarządowe. Wspierają ich w procesie integracji, udzielają im wsparcia psychologicznego, prawnego, a także edukacyjnego. Działania kierują nie tylko do migrantów, ale także włączają w nie społeczeństwo przyjmujące. 

Migracje i uchodźstwo to jedne z ważniejszych wyzwań współczesnego świata na poziomie globalnym i lokalnym. Zjawiska te są problemami wielowarstwowymi, które wpływają na różne dziedziny życia społecznego, zawodowego, indywidualnego, a także wywołują wiele emocji. 

W tym dniu w szczególności warto pomyśleć o milionach osób, które z powodu prześladowań bądź konfliktów zbrojnych uciekają do innych krajów w poszukiwaniu bezpiecznego miejsca do życia. Na wyzwania związane z uchodźstwem powinniśmy odpowiadać w poczuciu humanitaryzmu oraz międzynarodowych zobowiązań. Zadanie to wpisuje się także w Cele Zrównoważonego Rozwoju ONZ.

Warszawski przedszkolak zapytany o to co jest ważne w Dniu Uchodźcy odpowiedział - chodzi o to, żebyśmy byli dobrymi sąsiadami i to jest istota naszych wzajemnych relacji.                                                               

W zbiorach Centralnej Biblioteki Statystycznej znajdują się liczne opracowanie odnoszące się do zagadnień uchodźctwa i migracji.

Grafika pochodzi ze strony: https://migracje.ceo.org.pl/content/swiatowy-dzien-uchodzcy [dostęp: 2022.06.09]

Obchodzenie Międzynarodowego Dnia Dziecka zapoczątkowano już w 1925 r. Wtedy to w Genewie odbyła się Światowa Konferencja na Rzecz Dobra Dzieci. W Polsce Dzień Dziecka obchodzony był jeszcze przed II wojną światową i pierwszy raz świętowano go 22 września 1929 r.

Od 1952 r. święto zostało ustanowione na stałe i w naszym kraju obchodzone jest 1 czerwca.  Inicjatorem powstania tej uroczystości był Światowy Związek Ochrony Dzieciństwa (The International Union for Protection of Childrenhood), którego przewodnim celem jest zapewnienie bezpieczeństwa dzieciom na całym świecie. Tego dnia odbywają się festyny, zabawy i inne atrakcje plenerowe dedykowane najmłodszym. Ponadto w Polsce od 1994 r. obraduje Sejm Dzieci i Młodzieży i to właśnie 1 czerwca w parlamencie zasiadają najmłodsi.

Choć w różnych rejonach świata święto  jest obchodzone w innych dniach, to zawsze jest to dzień zabawy, upominków i spędzenia czasu z bliskimi. We Francji i Włoszech obchodzi się Dzień Rodziny. Pieczone są ciasteczka z wróżbami, a rodzice spełniają małe zachcianki swoich pociech i obdarowują je prezentami. Dzieci przez cały dzień noszą także papierowe korony. W Japonii chłopcy swoje święto spędzają ze swoimi ojcami, z którymi wykonują papierowe hełmy samurajskie, szyte są także proporce przedstawiające karpie (symbol sukcesu w życiu i odwagi), które są następnie wywieszane na dachach domostwa. Dziewczynki świętują, robiąc z rodzicami lalki ubrane w tradycyjne japońskie stroje, wybierając się na wystawy papierowych lalek czy teatrzyki. Podczas tureckiego Dnia Dziecka dzieci puszczają latawce, śpiewają i tańczą w strojach narodowych. Ma to na celu podkreślenie, że to właśnie dzieci są przyszłością narodu. Tego dnia mają także wstęp do parlamentu. Dzieci w Polsce mają wiele szczęścia, ponieważ panuje pokój, a one mogą chodzić do bezpiecznych szkół i korzystać z licznych atrakcji. Idea, która towarzyszyła powstaniu Dnia Dziecka jest nadal aktualna, a samo święto jest niezwykle ważne i potrzebne. Dzieci zawsze powinny być traktowane z szacunkiem i miłością, bo najłatwiej jest je skrzywdzić, a zgodnie z tym co mówił Jan Paweł II : Dzieci są nadzieją, która rozkwita wciąż na nowo, projektem, który nieustannie się urzeczywistnia, przyszłością, która pozostaje zawsze otwarta.

W zbiorach Centralnej Biblioteki Statystycznej są liczne opracowania bieżące i retrospektywne dotyczące dzieci i młodzieży m. in.:

- Dzieci w Polsce : dane, liczby, statystyki, syg.212357 ;

- Pomoc społeczna i opieka nad dzieckiem i rodziną w 2020 r., syg.216670 ;

- A ja lubię statystykę, syg.206994 ;

- Statystyka dla smyka, syg.210734 ;

- Statystyka od przedszkola, syg.198835. 

18 maja obchodzimy Międzynarodowy Dzień Muzeów. To doskonała okazja by przedstawić ukraińskie Muzeum Książki i Drukarstwa Ukrainy w Kijowie. Muzeum założone zostało 17 marca 1972 r. Początkowo było to Państwowe Muzeum Książki i Drukarstwa, w 2002 r. uzyskało obecną nazwę. Dla zwiedzających ekspozycje udostępniono w 1975 r. Muzeum mieści się w budynku dawnej drukarni Ławry Kijowsko-Peczerskiej. W 1991 r. rozpoczął się proces usuwania z wystawy eksponatów prezentujących totalitarną ideologię komunistyczną. W maju 2000 r., po czasowym zamknięciu z powodu remontu, muzeum zostało ponownie otwarte dla zwiedzających po raz drugi. Ideą przewodnią wszystkich ekspozycji muzealnych jest Książka i państwowość ukraińska bezpośrednio związana z rozwojem wydawnictw książkowych na Ukrainie. Projekt wnętrz został wykonany przez grupę artystów  pod kierunkiem Anatolija Hajdamaki. Pierwsze piętro muzeum zajmują prace informujące o rozpowszechnieniu się pisma wśród Słowian Wschodnich. Prezentowane są znaleziska archeologiczne, m.in. napisy z jaskiń, ze ścian katedr, inskrypcje na przedmiotach gospodarstwa domowego czy korze brzozowej. Do dziś zachowały się rękopisy, wśród których znajdują się znane na całym świecie : Ewangelia Reims (XI-XIV w.), Ewangelia Ostromira (1056) oraz integralny atrybut inauguracji prezydentów Ukrainy - Ewangelia Peresopnycji (1556-1561). Kolejna wystawa opowiada o rozprzestrzenianiu się druku w Europie. Wśród oryginalnych, unikatowych zabytków drukarstwa znajduje się pierwsza drukowana ukraińska książka Apostoł (Lwów, 1574) i pierwsza słowiańska Biblia (Ostróg, 1581), wydana przez Iwana Fiodorowa. Można tutaj zapoznać się z rzadkimi wydaniami ukraińskich drukarni: dziełami liturgicznymi, literaturą biograficzną, kazaniami czy podręcznikami. Zwiedzającym prezentowane są drewniane klisze z XVIII-XIX w. i próbki papieru z filigranami. W dalszej części ekspozycja opowiada o reformie czcionek z lat 1708-1710, początkach i rozwoju druku czcionką cywilną. Do ówczesnych rarytasów książkowych należały wydania naukowe, podręczniki, pierwsze czasopisma ukraińskie i literatura dziecięca. Całość ekspozycji pierwszego piętra Muzeum uzupełniają prezentacje wnętrza dawnej drukarni i sprzęt drukarski (kopie maszyn drukarskich oraz oryginalne czcionki). Na drugim piętrze muzeum prezentowane są dwie ekspozycje. Pierwsza dotyczy historii książek i druku Ukrainy XX i początku XXI w., druga natomiast opowiada o książce jako przedmiocie kultury materialnej. Eksponaty w zwięzłej formie pokazują rozwój poligrafii nie tylko na Ukrainie, ale także w ośrodkach emigracji i diaspory ukraińskiej w Europie, Ameryce Północnej i Południowej oraz Australii. Początkowa część wystawy nosi tytuł „Księga Odrodzenia Rewolucyjnego. Wydawnictwa prywatne i spółdzielcze”. Druk ukraińskojęzyczny w tym okresie zaczął się szybko rozwijać, przez pierwsze dwie dekady na Ukrainie z powodzeniem działało ponad 100 wydawnictw. Kolejnym tematem wystawy jest „Księga a rewolucja ukraińska 1917-1922”. W drugiej i trzeciej dekadzie XX w. drukarnie ukraińskie czynnie uczestniczą w przezwyciężaniu analfabetyzmu, dzięki wydawaniu elementarzy i podręczników do samodzielnej nauki. Na ziemiach zachodnio-ukraińskich, które po II wojnie światowej znalazły się pod władzą sąsiednich państw, drukarstwo ukraińskie, choć przeżywające trudności gospodarcze, nadal nie było zabronione. W takich warunkach we Lwowie możliwe stało się  opublikowanie np. Atlasu Ukrainy i krajów sąsiednich redagowanego przez Wołodymyra Kubijowycza. W latach 60 i 70 ukraińskie wydawnictwa stały się wyrazem intelektualnego ruchu oporu wobec ucisku politycznego. Potajemnie rozpowszechniane były prace w postaci rękopisów bądź przy pomocy maszyn do pisania. Ekspozycja prezentuje kserokopie biografii 20 ukraińskich więźniów politycznych oraz maszynopisy wydawanych przez nich pism. W latach 1970-1980  po raz pierwszy zaczęły ukazywać się ukraińskie encyklopedie branżowe, wydrukowano trzy tomowy Atlas języka ukraińskiego oraz duży Słownik języka ukraińskiego w 11 częściach. Ostania część ekspozycji muzealnej pokazuje budowę książki, historię ilustracji, liternictwo, oprawy oraz sposoby komponowania tekstu w drukarniach. Zaprezentowane są główne procesy powstawania książki w XX w. od rękopisu, maszynopisu, wydania upominkowego po współczesne formy ksiąg i miniatur książkowych.

Muzeum pozyskuje i rozszerza swój zasób różnymi drogami. Znaczące wpływy pochodzą z Kijowsko-Peczerskiego Rezerwatu Historyczno-Kulturalnego, z Wydziału Książki i Grafiki, lokalnych muzeów krajoznawczych, Lwowskiej Biblioteki Naukowej im Wasyla Stefanyka. Zbiory muzealne uzupełniają dary znanych kolekcjonerów i bibliologów, celnicy, artyści a także zakupy dokonywane ze środków Ministerstwa Kultury Ukrainy. Muzeum, podobnie jak w poprzednich dekadach, aktywnie współpracuje z wydawnictwami ukraińskimi, które nieodpłatnie przekazują swoje publikacje. Muzeum Książki i Drukarstwa Ukrainy posiada ponad 56 000 eksponatów.Oprócz opowiadania o rozwoju ksiąg ukraińskich od czasów starożytnych do współczesności, od 2010 r. w Muzeum odbywają się coroczne konferencje naukowe poświęcone Dniu Literatury i Języka Ukraińskiego. Stale prowadzone są także różnego rodzaju warsztaty, konkursy literackie, wystawy, prezentacje nowych książek. Od 2010 r. Muzeum organizuje coroczny festiwal książki dziecięcej „Alfabetowe królestwo magów i aniołów” z udziałem pisarzy, artystów, wydawców, nauczycieli, aktorów, grup artystycznych i dzieci z różnych miast Ukrainy.

Źródło zdjęcia: strona internetowa Muzeum Książki i Drukarstwa Ukrainy https://www.mkdu.com.ua/en/kolektsiia/online-collection/

Dostęp: 17.05.2022

Biblioteka LiYuan  w Jiaojiehe koło Pekinu

LiYuan Library w wiosce Jiaojiehe nieopodal Pekinu to bardzo nowoczesny, wręcz ekologiczny budynek, zaskakujący swoją prostotą, położony w cichym otoczeniu. Został wkomponowany w urzekający górski krajobraz rezerwatu przyrody, a zaprojektowano go w pracowni Li Xiaodong Atelier. Otoczenie to głównie skały porośnięte roślinnością, ale to właśnie one są wsparciem dla całej konstrukcji. Książnica nie jest duża, może pomieścić zaledwie 40 osób, ale zaplanowana jest z dużą rozwagą i poszanowaniem otoczenia. Bibliotekę otwarto w 2012 r., a czytelnicy mogą z niej korzystać tylko w soboty i niedziele. Czytelnia została umieszczona na dwóch poziomach centralnej części budynku. Belki, które tworzą ściany wewnętrzne, służą jednocześnie jako półki na książki. Zgodnie z zamysłem architektów można zagłębić się w lekturę, siadając na podłodze lub na jednej z wyżej usytuowanych platform.  Duży efekt zróżnicowania przestrzeni uzyskano dzięki zastosowaniu stopni i niewielkich zmian poziomu w celu stworzenia odrębnych miejsc do siedzenia. Bardzo istotny stał się wybór materiału dla frontonów biblioteki. Stanowią go drewniane patyki ułożone wokół każdego domu w wiosce. Dzięki temu gmach zyskał na lekkości i delikatności. Budynek został całościowo przeszklony, aby zapewnić dostęp dziennego światła. Nieregularne drewniane patyki tworzą filtr i stanowią dodatkową osłonę przed zbyt jasnym światłem i rozpraszają je równomiernie w całym wnętrzu tworząc idealne warunki do czytania i pracy. Do biblioteki z centrum wioski trzeba dojść pieszo. To też celowy zabieg łączący wysiłek fizyczny z następującym po nim wyciszeniem i refleksją. Architekci z Li Xiaodong Atelier odpierają ewentualne zarzuty dotyczące małego rozmachu i dużej skromności w wyrazie biblioteki. Argumentują, że nie można konkurować z pięknym otoczeniem przyrody, dlatego budynek jest prosty i wkomponowany w krajobraz, co sprzyja też pracy z książką.                                                                                     

Na pewno jest to interesująca biblioteka, szczególnie w dzisiejszych czasach, gdy otoczenie jest tak absorbujące i pełne różnych bodźców. Bibliotekę mimo swojej niewątpliwej surowości i ogarniającego zewsząd spokoju odwiedzają liczni czytelnicy i turyści. Niektórzy przyjeżdżają tylko po to, żeby zrobić sobie zdjęcie i pochwalić się nim w mediach społecznościowych. Powodowało to bardzo duży ruch w bibliotece i ostatecznie, w celu zapewnienia czytelnikom dobrych warunków, wprowadzono zakaz robienia zdjęć wewnątrz budynku.

Zdjęcia: POET ARCHITECTURE https://www.flickr.com/photos/poetarchitecture/23932375653/in/photostream/

8 maja obchodzimy Dzień Bibliotekarza i Bibliotek. Jest to okazja do przypomnienia historii naszej instytucji. Działalność Centralnej Biblioteki Statystycznej im. Stefana Szulca wpisuje się rozwój polskiej statystyki. Bogata kolekcja polskich i zagranicznych publikacji lokuje naszą bibliotekę wśród grona najważniejszych bibliotek naukowych w Polsce i na świecie. Nasze statystyczne zbiory są niepowtarzalne i stanowią istotne źródło służące nauce i prowadzeniu prac badawczych.                                                                         

Początki działalności Biblioteki sięgają 1918 r., kiedy to powstał Główny Urząd Statystyczny. Pierwszy dyrektor GUS prof. Józef Buzek pragnął stworzyć naukowe zaplecza dla działań Urzędu. W zbiorach biblioteki znalazł się księgozbiór Warszawskiego Komitetu Statystycznego, sprowadzono też ze Lwowa spuściznę po Lwowskim Wydziale Krajowym. Zbiory biblioteczne zostały skatalogowane i udostępnione czytelnikom. Nawiązano kontakty z licznymi instytucjami krajowymi i zagranicznymi. Pozwoliło to na prowadzenie wymiany publikacji.

W kolejnych latach oprócz tradycyjnych zadań biblioteka podjęła prace przy tworzeniu katalogów centralnych nabytków zagranicznych Biblioteki Narodowej i Szkoły Głównej Planowania i Statystyki, opracowaniu informacji ekspresowej o artykułach z ważniejszych czasopism krajowych i zagranicznych oraz rozwoju wypożyczeń międzybibliotecznych. W 1968 r. w skutek decyzji Prezesa GUS Bibliotece nadano nowy statut, na mocy którego przekształcono Bibliotekę Urzędu w Centralną Bibliotekę Statystyczną, a tym samych główną instytucją w kraju gromadzącą prace z teorii i praktyki statystycznej, demografii, statystyki matematycznej, techniki statystycznej i dyscyplin pokrewnych. Rozpoczęto prace nad wydawaniem Bibliografii Wydawnictw GUS, Bibliografii piśmiennictwa demograficznego oraz Bibliografii Piśmiennictwa Statystycznego. Ponadto kontynuowano działania nad regularnym publikowaniem Biuletynu Nabytków (pierwsza edycja w r.1937), zestawień bibliograficznych, informatorów Roczniki statystyczne świata w zbiorach CBS oraz artykułów w czasopismach naukowych. W 1968 r. rozpoczęto organizację ogólnopolskiego konkursu statystycznego, promującego statystykę w szkołach średnich w oparciu o Mały Rocznik Statystyczny Polski. Konkurs to największe przedsięwzięcie organizowane przez Centralną Bibliotekę Statystyczną w zakresie promocji statystyki. Oprócz tego w ramach działań edukacyjnych organizowane są wystawy, wykłady, prelekcje, a także prezentacje systemu bibliotecznego dla różnych grup czytelników.

Ważną drogą, którą podąża placówka to cały proces rozwoju związany z pracami informatycznymi. Początki zostały zarysowane już w 1997 r. w dokumencie opracowanym przez Guido Badalamentiego, ówczesnego dyrektorem Biblioteki Uniwersytetu w Sienie oraz przewodniczącego Międzynarodowego Stowarzyszenia Użytkowników Systemu ALEPH. Podkreślił, że Biblioteka musi otworzyć wszystkie drzwi i wpuścić użytkowników do swego wnętrza. Nie powinna być Urzędem ani magazynem lecz otwartą na potrzeby użytkowników nowoczesną placówką z pełnym serwisem informacyjnym o swoich zbiorach i zbiorach innych bibliotek. Udostępniono bazę katalogu komputerowego w systemie ALEPH, umożliwiającą przeglądanie zbiorów w bibliotece i w każdym innym miejscu. Z biegiem lat przez Internet zaczęto udostępniać coraz więcej informacji i gotowych materiałów w postaci baz danych, zestawień i informatorów. Cały czas trwa współpraca z krajowymi i zagranicznymi bibliotekami i instytucjami statystycznymi.Ogromną chlubą CBS jest powstała w 2004 r. i stale uzupełniana Biblioteka Cyfrowa. Zawiera wiele cennych opracowań i cymeliów statystyczno-ekonomicznych z XIX i XX w.

Centralna Biblioteka Statystyczna im. Stefana Szulca to nowoczesna placówka biblioteczno-informacyjna, uczestnicząca w krajowym i międzynarodowym systemie współpracy, prowadząca działalność edukacyjną i edytorską oraz co najważniejsze służącą szerokiemu kręgowi odbiorców w kraju i na świecie. Przez te 104 lata swojej działalności pozostała instytucją spełniającą swoje podstawowe funkcje biblioteczne, ale też dzięki ciągłemu rozwojowi i intensywności prac w zmieniającej się rzeczywistości spełnia rolę niepowtarzalnego, otwartego i empatycznego centrum informacji o zbiorach statystycznych. Kompetentni bibliotekarze, przebogaty księgozbiór, zadowoleni czytelnicy i tradycyjność połączona z nowoczesnością to wszystko składa się na to, że osiągnęliśmy sukces, który jest motorem do kolejnych wyzwań w przyszłości.

Zbiory Centralnej Bibliotece Statystycznej im. Stefana Szulca liczą 506 975 wol. (stan na 31.12.2021 r.), w tym:

czasopisma - 241 tytułów bieżących    

zbiory kartograficzne – 5000 jednostek

dokumenty elektroniczne – 4546 jednostek

Biblioteka Cyfrowa CBS - ponad 5400 zdigitalizowanych obiektów.

Zapraszamy do korzystania z tych cennych zbiorów.

13 kwietnia 2022 r. w czytelni Centralnej Biblioteki Statystycznej odbyła się kolejna lekcja biblioteczna. Tym razem naszymi gośćmi byli uczniowie szkół średnich z Jędrzejowa.

Podczas lekcji młodzież mogła poznać historię biblioteki, dowiedzieć się jakie posiada zbiory i jak  można z nich korzystać. Pokazywaliśmy również przykłady publikacji i danych statystycznych, które można znaleźć w naszych zasobach oraz odgadywaliśmy znaczenie oryginalnych i nietypowych nazw różnych firm.

Dziękujemy bardzo za miłą wizytę i zapraszamy wszystkich do odwiedzania Centralnej Biblioteki Statystycznej.

Światowy Dzień Zdrowia  (World Health Day) ustanowiony został przez Zgromadzenie Ogólne Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) w 1948 r. Obchodzony jest co roku od 1950 r. w dniu 7 kwietnia, w rocznicę utworzenie WHO. Podstawowym celem jest zwrócenie uwagi na problemy zdrowotne społeczeństw. W każdym roku świętu towarzyszy inne hasło przewodnie, które zwraca uwagę na konkretne zagadnienia, na przykład pracowników służby zdrowia, depresję, odporność, antybiotyki czy bezpieczeństwo żywności. Od 1995 r. z okazji Światowego Dnia Zdrowia wydawany jest Światowy Raport Zdrowia. Publikacje WHO dostępne są w Centralnej Bibliotece Statystycznej. Tegorocznym hasłem obchodów jest Nasza planeta, nasze zdrowie. WHO pragnie pilnych rozwiązań niezbędnych do utrzymania zdrowia ludzi i planety. Organizacja szacuje, że każdego roku ponad 13 milionów zgonów na całym świecie jest spowodowanych przyczynami środowiskowymi, których można uniknąć. W obecnej sytuacji słowa Arthura Schopenhauera „Choć zdrowie nie jest na pewno wszystkim, to bez zdrowia wszystko jest niczym” nabierają szczególnego znaczenia. Powinniśmy dbać o swoje zdrowie fizyczne i psychiczne. Ekstremalne zjawiska pogodowe, degradacja gruntów i niedobór wody powodują przemieszczanie się ludzi i wpływają na ich zdrowie. Systemy do produkcji przetworzonej, niezdrowej żywności i napojów napędzają falę otyłości, zwiększając liczbę nowotworów i chorób serca, jednocześnie generując jedną trzecią emisji gazów cieplarnianych. Światowy Dzień Zdrowia jest więc najlepszą okazją do tego, by zadbać o własny organizm.                                                                                                                                   

Instytut Żywności i Żywienia podaje 10 rad dla wszystkich jak chronić swoje zdrowie :

1.         Nie pozwól, by nadmiar informacji pogorszył Twój nastrój.

2.         Dbaj o podtrzymywanie kontaktów społecznych w bezpieczny sposób.

3.         Codziennie przez co najmniej 30 min uprawiaj bezpieczną dla Ciebie i innych aktywność fizyczną.

4.         Dbaj o swoje zdrowie fizyczne – odżywiaj się prawidłowo, zadbaj o odpowiednio długi sen.

5.         Jeśli przebywasz w domu, zaplanuj jak spędzić czas izolacji.

6.         Postaraj się utrzymać stały plan dnia.

7.         Dbaj o bezpieczeństwo w sytuacji, kiedy musisz wyjść z domu.

8.         Unikaj radzenia sobie ze stresem za pomocą alkoholu i innych używek.

9.         Zastanów się, czy komuś z Twoich bliskich lub sąsiadów nie jest potrzebna pomoc.

10.       Chorzy i starsze osoby  wymagają szczególnej troski i opieki.                                                   

W tym trudnym dla nas wszystkich czasie zadbajmy w sposób szczególny o zdrowie fizyczne i psychiczne oraz pamiętajmy o przestrzeganiu obowiązujących zaleceń sanitarnych dla ochrony zdrowia i życia własnego oraz osób z naszego otoczenia.

Lwów, 25.03.2022 r.

Do wszystkich ceniących wolność i godność ludzi dobrej woli.

Szanowni Państwo,

zwracam się do Państwa w najtrudniejszym dla Ukrainy i całego świata czasie.

Trudno sobie wyobrazić, że w XXI wieku, w centrum Europy ma miejsce szeroko zakrojona, krwawa agresja Rosji na Ukrainę – suwerenne państwo europejskie uznane przez całą społeczność światową, założyciela i członka ONZ!

Celem tej agresji jest zniszczenie narodu ukraińskiego, jego historii, języka, kultury oraz prawa do wolności, samostanowienia, a w konsekwencji – państwowości, co jest ewidentnym przejawem ludobójstwa. Drogą do jego realizacji jest niewypowiedziana wojna, a tak naprawdę operacja terrorystyczna przeprowadzona na terenie całej Ukrainy przez jedno z największych państw świata – Rosję. Naród ukraiński jest pozbawiany prawa do życia!

Są Państwo obecnie świadkami zjednoczenia wieloetnicznych obywateli Ukrainy, którzy przy wsparciu społeczności międzynarodowej desperacko stawiają opór agresorowi, poświęcając wszystko – również swoje życie!

Bardzo Państwu dziękuję, waszym państwom i rządom za to wielkie wsparcie!

Dzisiejsza agresja stanowi wielkie zagrożenie - zwłaszcza z powietrza - dla zbiorów Lwowskiej Narodowej Naukowej Biblioteki Ukrainy im. W. Stefanyka. Biblioteka posiada ponad osiem milionów woluminów, na które składają się kolekcje książek, czasopism, dzieł sztuki i rękopisów – najstarszy pochodzi z XI wieku. Zbiory Biblioteki mieszczą się w dziewięciu budynkach z XVII-XX w. będących zabytkami architektury. Wieloetniczne kolekcje Biblioteki są materialnym ucieleśnieniem wartości światopoglądowych i duchowych narodu ukraińskiego, odzwierciedleniem jego historii oraz jest dziedzictwem naukowym i kulturowym o światowym znaczeniu.

W związku z powyższym proszę Państwa:

1. O potępienie agresji wszelkimi dostępnymi sposobami oraz o pomoc Ukrainie w walce z agresorem-terrorystą o całkowite zwycięstwo!

2.  O przekazanie darowizn na potrzeby LNNB Ukrainy im. W. Stefanyka, mających na celu zapewnienie funkcjonowania i ochronę jej zbiorów w tym trudnym czasie:

Beneficiary: Address: 79000 Lviv, 2 Stefanyka St.,

Stefanyk National Scientific Library of Ukraine in Lviv.

Bank account number UA143253650000002600401411690 (USD, EUR, PLN)

Bank address: 79000, Lviv, vul. Tsekhova,1

JSC KREDOBANK Sakharova str. 78 Lviv, Ukraine

SWIFT: WUCBUA2X

MFO 325365 ZKPO 22334641

Z dopiskiem „pomoc charytatywna”.

Z wyrazami szacunku i wdzięcznością,

Wasyl Fersztej,

Dyrektor Generalny LNNB Ukrainy im. W. Stefanyka

Biblioteka Narodowa Brazylii

Bibilioteca Nacional do Brasil jest największą książnicą Ameryki Łacińskiej, a znajduje się w centrum Rio de Janeiro. Jest instytucją chroniącą dziedzictwo dokumentalne i bibliograficzne Brazylii. Historia jej powstania jest niezwykle interesująca. W listopadzie 1755 r. Lizbonę nawiedziło trzęsienie ziemi, ucierpiała również Biblioteka Królewska, uważana za jedną z najważniejszych w Europie. Do tego doszła też inwazja wojsk francuskich dowodzonych przez Napoleona Bonaparte na Portugalię. Te okoliczności spowodowały, że portugalska rodzina królewska wraz ze swoimi dobrami przeniosła się do Brazylii. Biblioteka licząca 60 000 książek została początkowo umieszczona w zakonie Karmelitów. Miejsce to jednak uznano za nieodpowiednie i mogące zagrozić cennym zbiorom, dlatego podjęto decyzję o rozpoczęciu budowy gmachu dla Brazylijskiej Biblioteki Narodowej. Przeniesiona do nowej lokalizacji, została otwarta 29 października 1810 r. W 1858 r., ze względu na swoje stale powiększające się zasoby i brak miejsca na nowe, biblioteka została ponownie przeniesiona. Ważne było stworzenie ostatecznej, większej siedziby i tak właśnie zaprojektowano jej obecny budynek. W nowej siedzibie zbiory Biblioteki Narodowej Brazylii zaczęto udostępniać od 1910 r. Budynek biblioteki znajduje się w centrum Rio de Janeiro, tworząc z Narodowym Muzeum Sztuk Pięknych i Teatrem Miejskim niezwykle cenny zespół kulturalny i architektoniczny. Budynek Biblioteki Narodowej ma eklektyczny styl, w którym mieszają się elementy neoklasyczne i secesyjne. We wnętrzu znajdują się zdobione klatki schodowe, szerokie świetliki z kolorowymi witrażami, a także dzieła sztuki m.in. obrazy i rzeźby w przestronnych pomieszczeniach. W przestronnych korytarzach prezentowane są wystawy tematyczne z różnych kolekcji. W 1903 r. włosko-brazylijski artysta Eliseu Visconti, zaprojektował ekslibris i godło. W bibliotece znajduje się aż dziewięć milionów pozycji książkowych, 22 000 map, około 2500 atlasów oraz około 250 000 utworów w archiwum muzycznym i dźwiękowym. Wśród zbiorów możemy znaleźć między innymi kolekcję 21 742 fotografii z XIX w. Teresy Cristiny Marii. Zdjęcia te pozostawił w bibliotece cesarz Pedro II w 1891 r., a w 2003 r. kolekcja została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO, w uznaniu jej światowego znaczenia i wyjątkowej uniwersalnej wartości. Zawiera obrazy związane z historią Brazylii  z XIX w., w tym fotografie Moritza Lamberga m.in. z Afryki, Ameryki Północnej i Europy. Inne bardzo cenne zbiory Brazylijskiej Biblioteki Narodowej to kolekcja Barbosa Machado, która zawiera 4300 przedmiotów, w tym książki, grafiki, mapy i rzadkie broszury oraz kolekcja Conde da Barca, obejmująca 2365 przedmiotów z XVII i XVIII wieku.
Zbiory biblioteki stale się powiększają dzięki darowiznom i zakupom, a przede wszystkim poprzez obowiązkową dostawę egzemplarza wszystkich brazylijskich materiałów drukowanych.
Pracownicy przez lata rozwijają usługi biblioteczne, w tym duży nacisk kładą na modernizację baz danych. Biblioteka Narodowa jako instytucja utrzymuje relacje z organizacjami międzynarodowymi w zakresie promocji i rozpowszechniania dzieł

Święto obchodzone jest 21 marca corocznie od 2005 r., z inicjatywy Europejskiego Stowarzyszenia Zespołu Downa. W 2012 r. patronat nad świętem objęła Organizacja Narodów Zjednoczonych. Pomysłodawcą był genetyk z uniwersytetu w Genewie Stylianos E. Antonarakis. Inauguracja odbyła się w Singapurze i zorganizowana została przez angielską organizację Down's Syndrome Association (DSA).

Data święta nie jest przypadkowa i nawiązuje do obecności u osób z zespołem Downa dodatkowego, trzeciego chromosomu w 21. parze chromosomów. Ideą tego dnia jest zwrócenie uwagi społeczeństwa na osoby z zespołem Downa i ich potrzeby, zwiększenie świadomości o chorobie oraz promowanie praw tych osób do pełnego uczestniczenia w życiu społecznym. Co roku organizowany jest przez wiele stowarzyszeń szereg wydarzeń i imprez. Pierwszą organizacją w Polsce, która włączyła się w obchody święta w 2006 r., było Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom i Młodzieży Specjalnej Troski w Białymstoku Jeden Świat. Warto śledzić na bieżąco, co dzieje się 21 marca w związku ze ŚDZD. Informacje podawane są zarówno na oficjalnej stronie Światowego Dnia Zespołu Downa, jak i w mediach społecznościowych.

Strona Światowego Dnia Zespołu Downa

www.worlddownsyndromeday.org

Strona Down Syndrome International

www.ds-int.org

Twitter ŚDZD

twitter.com/WorldDSDay

Kanał YouTube ŚDZD

www.youtube.com/DSiWDSD

Profil ŚDZD na Facebooku

www.facebook.com/World-Down-Syndrome-Day

Jedną z akcji społecznych, pokazujących naszą akceptację i zrozumienie dla osób z zespołem Downa jest założenie 21 marca dwóch różnych, niepasujących do siebie par skarpet w kolorowe wzory. Można też założyć kolorowe ubrania. Barwy przewodnie Światowego Dnia Zespołu Downa to granatowy i czerwony. Drobne gesty mają znaczenie, mogą przysłużyć się niwelowaniu barier i przezwyciężaniu krzywdzących stereotypów.

Książki ze względu na rozwój technik drukarskich i edytorskich ciągle mogą zaskakiwać swoich odbiorców formą, treścią czy przeznaczeniem. Jednak dopiero w 2020 r. powstała pierwsza haftowana książka w Polsce. Jest to dzieło bibliotekarki Olgi Stelmach z Przechlewa w województwie pomorskim. Autorka haftuje od 12 lat, a jej prace były niejednokrotnie wystawiane. Impulsem do rozpoczęcia pracy nad tego typu książką był jej udział w szkoleniu bibliotecznym dotyczącym ręcznie robionych książek, które służą do pracy z dziećmi. Do tej pory wykorzystywano jedynie guziki, paciorki, kolorowy papier czy bibułę. Pani Olga jako pierwsza postanowiła stworzyć w całości książkę z haftu.

Pierwsza w Polsce haftowana książka to bajka dla dzieci – O czym milczy Misio. Opowiada o Olusiu i jego przyjacielu- maskotce Misiu. Codziennie spędzają razem ze sobą czas i pewnego dnia wymyślili nową zabawę, w którą bawią się przez cały tydzień i mają przy tym różne przygody.

Prace nad książką trwały około siedmiu miesięcy. Najpierw powstał tekst, a następnie rysunki. Całość została zaopatrzona również w wyhaftowaną okładkę i zszyta koronką. Dzieło jest pokaźnej wielkości i niezmiernie kolorowe, liczy 20 stron z 46 ilustracjami. Powstało z ponad 140 tysięcy krzyżyków. Na stworzenie książki zużyto 25 metrów kanwy (tkaniny używanej do haftu krzyżykowego) i ponad 200 metrów koronki. Wykorzystana została cała paleta barwnych mulin, w tym  metalicznych, by różniły się od siebie w dotyku. Imiona głównych bohaterów wyhaftowane zostały na każdej stronie koralikami.

Książka oprócz niewątpliwie swoich artystycznych walorów, spełnia dużo ważniejszą rolę – edukacyjną. Pozwala na sensoryczną pracę z dziećmi. Ma „ukryte” zadania, pytania i możne stymulować dzieci do różnych zabaw z książką. Wyhaftowane są liczne przedmioty, owoce, warzywa, zwierzęta i osoby , o różnych kształtach,  kolorach i  motywach.

O czym milczy Misio to jedyny taki egzemplarz i przykład książki haftowanej w Polsce. Powstała z myślą o dzieciach, by poprzez dotyk i odbiór kolorów rozwijały swoje umiejętności poznawcze. Jest niepowtarzalną i niebanalną pomocą dydaktyczną. Unikatowy egzemplarz można oglądać w bibliotece w Przechlewie.

Ciekawostki o książce wyhaftowanej w Przechlewie :

• powstawała siedem miesięcy
• ma 20 stron
• zawiera 46 ilustracji
• do jej powstania zużyto 25 metrów kanwy
• obszyta jest koronką o długości 200 metrów
• w książce jest 140 tysięcy krzyżyków

Dzień Bezpiecznego Internetu to ogólnoświatowe święto obchodzone co roku w ponad 160 państwach. Wydarzenie zainicjowane zostało przez Komisję Europejską w 2004 r. W Polsce jego organizatorem jest Polskie Centrum Programu Safer Internet (PCPSI) współtworzone przez Państwowy Instytut Badawczy NASK oraz Fundację Dajemy Dzieciom Siłę. 

Bezpieczeństwo w sieci staje się wyzwaniem, ale też coraz częściej dużym problemem. Zdalne lekcje, zdalna praca, wirtualne urzędy i sklepy – nasze życie przenosi się coraz bardziej do Internetu i tym ważniejsze stają się umiejętności poruszania się w świecie wirtualnym. Komputer i Internet może być niezastąpionym źródłem wiedzy i umiejętności, ale stanowi też potencjalne zagrożenie dla jego użytkowników. Aby bezpiecznie poruszać się w wirtualnym świecie warto przestrzegać określonych zasad i świadomie korzystać z pomocnych programów, aplikacji oraz oznaczeń.

Wydarzenie Dzień Bezpiecznego Internetu stanowi promocję pozytywnego wykorzystywania Internetu dla wszystkich niezależnie od wieku.

Więcej informacji na temat Dnia Bezpiecznego Internetu znajduje się na stronie www.dbi.pl oraz www.facebook.pl/bezpiecznyinternet .

W zbiorach Centralnej Biblioteki Statystycznej znajduje się wiele publikacji na temat Internetu, społeczeństwa informacyjnego i bezpieczeństwa w sieci.

Biblioteka Publiczna w Kansas City

Historia bibliotek jest równie długa jak dzieje pisma. Wraz z jego rozwojem  rozpoczęto budowę pomieszczeń, które pomagały przechowywać tworzone materiały. I tak ciągle, niezmiennie od wieków powstają piękne, klasyczne bądź zaskakujące w swoim kształcie budynki mieszczące biblioteki. Do jednej z najciekawszych architektonicznych konstrukcji należy książnica znajdująca się w Kansas City w  stanie Missouri USA. Biblioteka Publiczna w Kansas City założona w 1873 r. jest najstarszą biblioteką w mieście. Zawiera zbiór oryginalnych i opublikowanych materiałów, artykułów prasowych, pocztówek, zdjęć, map z okresu najwcześniejszej historii społeczności oraz inne opracowania związane z dziejami i kulturą Afroamerykanów. Budynek biblioteki nie jest zaskakujący, ale na szczególną uwagę zasługuje parking, który się przy niej znajduje, zbudowany w 2004 roku i noszący nazwę The Community Bookshelf (Wspólnotowy Regał Książki). Front garażu stanowi gigantyczna półka z 22 książkami i jest to działanie zrealizowane we współpracy z miejscową społecznością. Imitacje grzbietów książek, które mierzą około 7,5 metra wysokości i 2,5 szerokości, wykonane są z folii poliestrowej, którą kładzie się na betonowych panelach i aluminiowej podkonstrukcji. Wybór tytułów książek nie był przypadkowy. Wpływ na to mieli sami mieszkańcy Kansas City, którzy wzięli udział w głosowaniu. Wśród tytułów możemy znaleźć m.in. Władcę pierścieni J.R.R. Tolkiena, Romeo i Julię Szekspira, Paragraf 22 Josepha Hellera, Przygody Hucka Finna Marka Twaina, Sto lat samotności Gabriela Garcii Marqueza czy Zabić drozda Harper Lee.                                                                                         

Biblioteka angażuje się w wiele akcji wspierających mieszkańców m.in. poprzez program o nazwie Coffee & Conversations na rzecz osób bezdomnych, który ma pomóc w poradzeniu sobie z problemem bezdomności czy program Refugee and Immigrant Services and Empowerment  pomagający imigrantom na przykład w zdobyciu obywatelstwa. Biblioteka w 2017 r. otrzymała nagrodę im. Paula Howarda za odwagę od American Library Association.

Chociaż niektórzy specjaliści krytykują bardzo oryginalny projekt biblioteki, to mimo wszystko dla większości osób stanowi ona niesamowite dzieło. Wielu mieszkańców miasta uważa również, że budynek nie tylko idealnie wkomponował się w krajobraz miasta, ale także po prostu budzi sympatię swoim wyglądem. Niewątpliwie budynek Biblioteki Publicznej w Kansas City  jest warty obejrzenia.

Zdjęcie zaczerpnięte ze strony: www. infoarchitektura.pl 

9 grudnia mija 90 lat od dnia przeprowadzenia Drugiego Powszechnego Spisu Ludności z 1931r. Jego wyniki opublikowane w 39 tomach, dostępne są w formie papierowej i on-line w Centralnej Bibliotece Statystycznej.

Zakres tematyczny, organizacja i regulacje prawne były nawiązaniem do wcześniejszego spisu powszechnego z 1921r.   W 1931 r. dużą wagę przywiązywano do popularyzacji badania oraz kompetencji i obowiązków komisarzy spisowych. Jeśli chodzi o różnice, to w kwestionariuszu pominięto m.in. kwestię narodowości  oraz gospodarstw rolnych. Dodano za to pytanie o umiejętność pisania.

Na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 września 1931 r. o sposobie przeprowadzenia spisu powszechnego określono także możliwości przyznania odznaki honorowej „Za Ofiarną Pracę” za dobrą akcję spisową. Wykonawcą odznak był Stanisław Repeta, warszawski medalier i rzeźbiarz.

„Jedynie spisy ludności są w stanie określić kierunek, w jakim odbywa się rozwój danego społeczeństwa; z drugiej strony – dostarczają one niezbędnych danych liczbowych, które są konieczną podstawą racjonalnej działalności na każdym polu życia państwowego i społecznego (…) Nie ulega tedy żadnej wątpliwości, że dopiero spis tegoroczny odzwierciedli wiernie obraz Polski współczesnej, oddzielonej od przełomowych momentów odzyskania niepodległości dziesięcioletnim okresem pokojowego bytu państwowego.”   

                                                        Cytat z ulotki „Co nam da drugi powszechny spis ludności”

7 października 2021 r. naszą czytelnię już po raz kolejny odwiedzili uczniowie

Szkoły Podstawowej nr 355 im. Jana Wedla.

Podczas spotkania nasi goście mogli poznać historię Centralnej Biblioteki Statystycznej i jej zbiorów. Rozmawialiśmy również o pracy biblioteki dziś, oglądaliśmy dawne i współczesne publikacje a także rozwiązywaliśmy krzyżówki.

Dziękujemy bardzo za miłe spotkanie. 

Zapraszamy wszystkich do uczestnictwa w lekcjach w Centralnej Bibliotece Statystycznej.

18 grudnia 2020 r. Centralna Biblioteka Statystyczna uczestniczyła w zorganizowanej w Głównym Urzędzie Statystycznym lekcji o statystyce. Uczestnikami byli uczniowie Zespołu Szkół Specjalnych nr 85 w Warszawie wraz z opiekunami.

Z powodu panującej pandemii i związanych z nią ograniczeń w organizacji spotkań z młodzieżą lekcja przeprowadzona została w formie zdalnej. Dzięki transmisji internetowej mogliśmy opowiedzieć o naszej bibliotece i pokazać publikacje z jej zbiorów.

Dziękujemy serdecznie za możliwość spotkania w tak miłym gronie.

W dniach 8.09.2020–11.10.2020 r. odbyła się  kolejna Wielka Zbiórka Książek organizowana przez fundację Zaczytani.org.

W ramach tej szczytnej akcji zbierane były książki dla bibliotek w szpitalach, placówkach opiekuńczo-wychowawczych, zakładach karnych, hospicjach, punktach krwiodawstwa, centrach lokalnej aktywności oraz innych placówkach pomocowych.

W zbiórce raz kolejny wzięli udział  Główny Urząd Statystyczny i Centralna Biblioteka Statystyczna.

W punkcie zbiórki, który znajdował się w naszej czytelni zebrano w tym roku aż 1018 książek, w tym 697 dla dorosłych i 321 dla dzieci.

Serdecznie dziękujemy organizatorom akcji oraz wszystkim, którzy odpowiedzieli na apel i ofiarowali swoje książki, które już wkrótce trafią do nowych czytelników.

W I półroczu 2020 r. Centralna Biblioteka Statystyczna została członkiem stowarzyszonym UE Time Machine. Finansowany przez UE projekt Time Machine jest ogólnoeuropejską inicjatywą, której celem jest rozwój technologii związanych z digitalizacją europejskiego dziedzictwa kulturowego, przechowywanego w archiwach, bibliotekach, muzeach, kolekcjach prywatnych, itp. Projekt ten ma m.in. na celu stworzenie Big Data przeszłości na bazie danych dziedzictwa kulturowego. Dotyczy to zarówno rozwoju infrastruktury związanej z digitalizacją zasobów, jak i platformy, która oferować będzie dostęp do bogatych informacji o historii Europy.

W ciągu ostatnich kilku miesięcy grupa ponad 500 europejskich instytucji - 184 najlepszych instytutów badawczych, ogromna rzesza galerii, bibliotek, archiwów i muzeów (GLAM), a także czołowe duże przedsiębiorstwa, innowacyjne małe i średnie przedsiębiorstwa, instytucje publiczne i znaczące organizacje społeczne - opracowały konkretny i dalekosiężny plan, który urzeczywistni te ambicje w ciągu najbliższych 10 lat. Z Polski w projekcie zaangażowane są Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe, z którym współpracujemy przy budowie platformy FBC (Federacja Bibliotek Cyfrowych w Polsce), Uniwersytet Warszawski oraz Narodowe Archiwum w Krakowie.

30 stycznia 2020 r. w czytelni Centralnej Biblioteki Statystycznej odbyła się kolejna transmisja seminarium naukowego zorganizowanego w siedzibie Polskiego Towarzystwa Statystycznego. Tematem były „Perspektywy rozwoju Warszawy”.

Seminarium składało się z wystąpień i prezentacji komputerowych przedstawionych przez troje prelegentów, przedstawicieli Urzędu m.st. Warszawy. Paulina Nowicka opowiedziała o najważniejszych założeniach wyrażonych w dokumencie  Strategia #Warszawa2030. Bartosz Rozbiewski omówił zagadnienia związane z  planowaniem przestrzeni w Warszawie. Kamil Przyborowski opowiedział o współpracy mniejszych jednostek w ramach metropolii warszawskiej.

Kolejne seminaria, które organizuje Oddział Warszawski PTS również będą transmitowane w czytelni Centralnej Biblioteki Statystycznej.

Zapraszamy serdecznie do uczestnictwa.

20 stycznia 2020 r. Centralną Bibliotekę Statystyczną odwiedziły dzieci z  przedszkola Różany Ogródek. Wspólnie z naszymi gośćmi zwiedziliśmy magazyn, w którym na co dzień przechowujemy większość książek, a następnie w czytelni opowiadaliśmy o pracy biblioteki.

Pokazywaliśmy największe skarby z naszych zbiorów, wybieraliśmy rzeczy, które mogą przydać się bibliotekarzowi i czytelnikowi oraz układaliśmy puzzle.

Dziękujemy serdecznie za wizytę i zapraszamy do nas, zarówno starszych, jak i młodszych miłośników książek.

3 grudnia 2019 r. Centralną Bibliotekę Statystyczną odwiedziły dzieci i młodzież z ZSS nr 85 i SPS nr 123 w Warszawie. Podczas spotkania w czytelni rozmawialiśmy na temat pracy biblioteki oraz jej zbiorów. Pokazywaliśmy książki, mapy, płyty, plakaty, które udostępniamy na co dzień, a także bawiliśmy się zadając i rozwiązując zagadki i układając puzzle.  

Serdecznie dziękujemy naszym gościom za miłą wizytę. Zapraszamy też wszystkich do odwiedzania Centralnej Biblioteki Statystycznej.

14 lutego 2019 r. w czytelni Centralnej Biblioteki Statystycznej odbyło się seminarium zorganizowane dla słuchaczy Uniwersytetu Otwartego Trzeciego Wieku. Pan Wiesław Łagodziński Wiceprezes Rady Głównej i Przewodniczący Rady Oddziału Warszawskiego Polskiego Towarzystwa Statystycznego wygłosił wykład pt. „Rachunki narodowe – czym są i jak się je liczy”.

Dzięki seminarium można było dowiedzieć się jak dzięki systemowi rachunków narodowych bada i opisuje się rozwój kraju, jaka jest historia takich badań, co pokazują nam pomiary  wielkości dochodu narodowego, produktu krajowego brutto, deficytu budżetowego czy długu publicznego.

Wykład wzbogacony został prezentacją komputerową i zakończony interesującą dyskusją.

Było to już drugie spotkanie ze słuchaczami Uniwersytetu Trzeciego Wieku zorganizowane w naszej bibliotece. Dziękujemy serdecznie autorowi wykładu oraz wszystkim jego uczestnikom i zapraszamy gorąco do odwiedzin naszej czytelni

28 listopada w czytelni Centralnej Biblioteki Statystycznej transmitowane było autorskie seminarium naukowe prof. dra hab. Józefa Oleńskiego „Big data jako źródło informacji statystycznych”, zorganizowane przez Oddział Warszawski Polskiego Towarzystwa Statystycznego.

Podczas seminarium słuchacze mogli dowiedzieć się co oznacza termin „big data”, jakie  możliwości daje praca z dużymi zbiorami informacji pochodzącymi z wielu różnych źródeł i jakie są  możliwości wykorzystania big data jako źródła oficjalnych danych statystycznych.

Wykład i dyskusja będące częścią seminarium były bardzo interesujące i pouczające.

Zapraszamy do uczestnictwa w kolejnych transmisjach. Będziemy o nich informować na naszej stronie internetowej.

16 października 2019 r. w czytelni Centralnej Biblioteki Statystycznej odbyła się kolejna lekcja dla młodzieży. Tym razem naszymi gośćmi byli uczniowie szkoły podstawowej nr 355 im. Jana Wedla. Podczas spotkania rozmawialiśmy o pracy biblioteki, o jej historii i zbiorach. Łącząc naukę z zabawą rozwiązywaliśmy również krzyżówki i odgadywaliśmy znaczenie oryginalnych i nietypowych nazw polskich firm.

Dziękujemy bardzo za wizytę i zapraszamy wszystkich do uczestnictwa w lekcjach i korzystania ze zbiorów naszej biblioteki

18 kwietnia 2019 r. w czytelni Centralnej Biblioteki Statystycznej po raz kolejny transmitowane było seminarium naukowe organizowane w siedzibie Polskiego Towarzystwa Statystycznego. Był to wykład pt.  „Zamożność gospodarstw domowych a rozwój gospodarczy. Rachunek (satelitarny) produkcji domowej” dr Marty Marszałek z Instytutu Statystyki i Demografii Szkoły Głównej Handlowej.

Dzięki seminarium mogliśmy dowiedzieć się w jaki sposób można dokonać wyceny pracy domowej, jaką wartość mają i ile czasu zajmują poszczególne czynności  w różnych typach gospodarstw oraz do czego można wykorzystać wyniki badań.

Wykład i towarzysząca mu dyskusja były bardzo ciekawe. Zapraszamy do naszej czytelni na kolejne transmisje. Informacje o terminach i tematyce będą dostępne na stronie Polskiego Towarzystwa Statystycznego oraz Centralnej Biblioteki Statystycznej.

4 i 5 września 2019 r. Centralną Bibliotekę Statystyczną odwiedzili uczniowie ośmiu klas z Zespołu Szkół im. Stanisława Wysockiego w Warszawie. Podczas czterech lekcji bibliotecznych nasi goście mogli dowiedzieć się jakie publikacje gromadzimy i udostępniamy. Opowiadaliśmy o naszych zbiorach, dostępnych w sieci serwisie OECD iLibrary i Statystycznej Bibliotece Cyfrowej a także o Ogólnopolskim Konkursie Statystycznym, który w 2020 r. będzie miał swoją 49. edycję. Wspólnie oglądaliśmy dawne statystyki oraz zwiedziliśmy magazyn zbiorów.

Dziękujemy nauczycielom i uczniom za miłą wizytę. Zapraszamy wszystkich do korzystania dostępnych u nas publikacji i do udziału w naszych lekcjach.

18 maja 2019 r. odbyła się kolejna edycja Nocy Muzeów. Już po raz drugi jej uczestnicy mogli odwiedzić gmach Głównego Urzędu Statystycznego i biorąc udział w grze terenowej poznać świat statystyki publicznej. Jednym z elementów gry była wizyta w Centralnej Bibliotece Statystycznej.

Naszym gościom pokazywaliśmy czytelnię i magazyny,  opowiadaliśmy o działalności biblioteki, można było też obejrzeć wybór publikacji z naszych zbiorów. Przy znajdującym się w czytelni stoisku przygotowanym przez Zakład Wydawnictw Statystycznych zainteresowani mogli dowiedzieć się wszystkiego na temat działalności wydawniczej GUS.

Wszystkim, którzy nas odwiedzili dziękujemy za spotkanie, miłe rozmowy i wspaniałą atmosferę. Następna Noc Muzeów odbędzie się dopiero za rok, ale już dziś zapraszamy do korzystania z usług Centralnej Biblioteki Statystycznej, która na co dzień udostępnia swój bogaty księgozbiór, liczący już ponad pół miliona woluminów.

10 maja 2019 r. w czytelni Centralnej Biblioteki Statystycznej odbył się Dzień Otwarty Funduszy Europejskich. Przy stoiskach informacyjnych można było spotkać się z pracownikami GUS, którzy prezentowali bazy danych, usługi oraz projekty zrealizowane i rozwinięte dzięki unijnemu dofinansowaniu. Była to znakomita okazja do tego, aby porozmawiać ze specjalistami, dowiedzieć się jak gromadzone i udostępniane są dane statystyczne oraz zaopatrzyć się w materiały informacyjne.

Wszystkim gościom dziękujemy serdecznie za wizytę.

7 maja 2019 r. w naszej czytelni odbył się wykład dla studentów Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach.

Podczas wykładu pracownicy Zakładu Wydawnictw Statystycznych opowiedzieli o działalności wydawniczej GUS, a także zaprezentowali ciekawą wystawę oraz kolejne etapy powstawania książki drukowanej.

Pracownicy CBS opowiedzieli o zasobach biblioteki, o ich udostępnianiu oraz  pokazali wybór najciekawszych publikacji, m.in. książki najstarsze i wyróżniające się nietypową formą wydawniczą. Podczas spotkania oglądaliśmy również zdjęcia i zwiedziliśmy magazyn zbiorów.

Uczestnikom wykładu dziękujemy za miłe spotkanie. Zapraszamy wszystkich do korzystania z naszych usług.

12 kwietnia 2019 r. w czytelni CBS odbyła się kolejna już lekcja dla dzieci.

Nasi mali goście mogli dowiedzieć się od pracowników GUS co to jest statystyka, do czego jest wykorzystywana, przeprowadzili też własne badanie.

Podczas lekcji opowiadaliśmy również o pracy Centralnej Biblioteki Statystycznej.

Pokazywaliśmy najciekawsze publikacje z naszych zbiorów, m.in. książki najstarsze, największe i takie, które zostały wydane w nietypowej formie. Zadawaliśmy zagadki dotyczące biblioteki i rozwiązywaliśmy krzyżówki.

Dziękujemy serdecznie  za miłą wizytę. Zapraszamy wszystkich do wizyty w czytelni i korzystania z naszych bogatych zbiorów

25 czerwca 2019r. w Sali Kolumnowej Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej odbyła się konferencja Rządowej Rady Ludnościowej „Migracje a sytuacja demograficzna Polski”.

Konferencji towarzyszyła przygotowana przez GUS i naszą bibliotekę wystawa „230 lat spisów ludności na ziemiach polskich”. Zaprezentowane na niej zostały dawne urządzenia liczące, nośniki danych, zdjęcia, prezentacja multimedialna przybliżająca historię spisów oraz publikacje ze zbiorów Centralnej Biblioteki Statystycznej. Na wystawie znalazły się zarówno prace w których omówiono wyniki badań spisowych, wydawnictwa informujące o zasadach i celu takich badań, jak i oryginalne publikacje z wynikami spisów ludności z różnych lat.

W zbiorach naszej biblioteki znajdują się publikacje z wynikami wszystkich przeprowadzonych przez GUS spisów ludności, a także niezwykle cenna kolekcja statystyk sprzed 1918 r., między innymi wydawnictwa zawierające wyniki spisów przeprowadzanych przez instytucje centralne i lokalne w okresie zaborów.

Wszystkie te dokumenty można na co dzień oglądać w naszej czytelni. Zapraszamy do nas serdecznie.

3 kwietnia 2019 r. w czytelni CBS odbyła się lekcja dla grupy dzieci z województwa małopolskiego.

Pracownicy GUS opowiadali o pracy Urzędu, o tym jak prowadzi się badania statystyczne i do czego są nam one potrzebne.

Nasi goście mogli się również zapoznać z działalnością Centralnej Biblioteki Statystycznej, w której udostępniamy wszystkie  publikacje wydane przez GUS oraz wiele dawnych i współczesnych statystyk z całego świata.

Pokazywaliśmy przykłady takich publikacji, opowiadaliśmy o sposobach korzystania ze zbiorów oraz o naszej codziennej pracy. 

Rozwiązywaliśmy też krzyżówkę i układaliśmy puzzle.

Dziękujemy bardzo za wizytę i zapraszamy wszystkich do naszej biblioteki.

10 maja 2023 r. w czytelni Centralnej Biblioteki Statystycznej  odbyło się kolejne już spotkanie ze studentami I roku kierunku Architektura Przestrzeni Informacyjnych z Uniwersytetu Warszawskiego. Podczas spotkania opowiadaliśmy o działalności Biblioteki, o jej historii i zbiorach. Młodzi ludzie mogli zapoznać się z publikacjami, które posiadamy i udostępniamy, zobaczyć przykłady statystyk z różnych dziedzin, dowiedzieć się jakie książki z naszych zbiorów szczególnie warte są przeczytania. Jesteśmy pewni, że spotkanie zaowocuje kolejnymi wizytami w przyszłości. Księgozbiór CBS to nieocenione źródło danych, przydatnych podczas pisania wszelkich prac zaliczeniowych i naukowych.

Zapraszamy wszystkich do odwiedzin naszej czytelni, strony internetowej oraz korzystania z naszych zbiorów.

26 marca 2019 r. w Centralnej Bibliotece Statystycznej odbyła się kolejna lekcja biblioteczna. 

Tym razem odwiedzili nas uczniowie Zespołu Społecznych Szkół Specjalnych "Dać Szansę" STO.

Podczas spotkania pokazywaliśmy naszym gościom książki, mapy, zdjęcia, plakaty a także inne ciekawe publikacje, które mamy w zbiorach i wspaniale się razem bawiliśmy.  Zadawaliśmy zagadki związane z książkami i czytaniem, wspólnie rysowaliśmy idealną bibliotekarkę i bibliotekarza, zastanawialiśmy się co może przydać się czytelnikowi w bibliotece oraz układaliśmy puzzle.

Dziękujemy naszym gościom za spotkanie, które sprawiło nam ogromną radość.

Zapraszamy serdecznie do odwiedzania naszej czytelni.

13 marca 2019 r. odbył się finał III edycji Olimpiady Statystycznej. W tym roku przeprowadzony został w czytelni Centralnej Biblioteki Statystycznej, gdzie trzydziestu najlepszych spośród ponad trzech tysięcy uczestników zmierzyło się z bardzo wymagającym egzaminem w formie pisemnej.

Po finale olimpijczycy wraz z opiekunami zostali zaproszeni na spotkanie w bibliotece, podczas którego opowiadaliśmy o historii i zasobach CBS oraz wspólnie oglądaliśmy współczesne i dawne publikacje z naszych zbiorów, między innymi statystyki GUS z okresu dwudziestolecia międzywojennego, zagraniczne roczniki, encyklopedie i wydawnictwa o nietypowej formie wydawniczej.

Wszystkim finalistom gratulujemy ogromnej wiedzy i osiągniętego sukcesu. Dziękujemy za miłą wizytę.

Zapraszamy też wszystkich miłośników statystyki do odwiedzenia  naszej biblioteki.

8 marca 2019 r. czytelnię Centralnej Biblioteki Statystycznej odwiedzili uczestnicy zorganizowanego w GUS Dnia Otwartego. Na gości czekały stoiska informacyjne, przy których można było spotkać się z pracownikami Centralnej Biblioteki Statystycznej, Głównego Urzędu Statystycznego i Zakładu Wydawnictw Statystycznych oraz porozmawiać na temat zbiorów Biblioteki, pracy w GUS, interesujących baz danych, prowadzonych w Urzędzie działań edukacyjnych a także procesu powstawania książki drukowanej.

Dziękujemy wszystkim, którzy odwiedzili naszą czytelnię i kolejny już raz uczcili w ten sposób Dzień Statystyki Polskiej.

19 grudnia 2018 w czytelni Centralnej Biblioteki Statystycznej transmitowane było kolejne seminarium naukowe, które odbyło się w siedzibie Polskiego Towarzystwa Statystycznego.

W pierwszej części dr Krzysztof Markowski, dyrektor Urzędu Statystycznego w Lublinie przedstawił działalność urzędu, opowiadając o działalności badawczej, publikacyjnej, promocyjnej i współpracy z innymi instytucjami i organizacjami.

Następnie dr Andrzej Jakubowski z Lubelskiego Ośrodka Badań Regionalnych wygłosił wykład pod tytułem „Wyzwania rozwoju miast przygranicznych”. Poruszone zostały takie zagadnienia jak wspólne cechy i różnice pomiędzy poszczególnymi miejscowościami przygranicznymi, wpływ granicy na sytuację społeczno-ekonomiczną, zalety, wady i możliwości jakie daje przygraniczne położenie miasta. Zagadnienia omawiane były na przykładach, wystąpienie zakończyła dyskusja i pytania słuchaczy.

Zapraszamy na następne transmisje które przeprowadzimy w naszej czytelni już w przyszłym roku. Informacje o terminach i tematyce będą pojawiać się na stronie Polskiego Towarzystwa Statystycznego oraz Centralnej Biblioteki Statystycznej.

15 stycznia 2019 r. w naszej bibliotece gościliśmy zwycięzców konkursu plastyczno-literackiego „Mój rodzic pracuje w statystyce”. Autorzy najlepszych prac wraz ze swoimi rodzicami zwiedzali ważne miejsca mieszczące się w gmachu Głównego Urzędu Statystycznego, między innymi czytelnię CBS.

Podczas spotkania opowiadaliśmy, jak dzięki bibliotece udostępnia się dane statystyczne, pokazywaliśmy przykłady publikacji z naszych zbiorów, zaprezentowaliśmy dawne zdjęcia oraz stronę internetową.

Dziękujemy bardzo za miłą wizytę, autorom wyróżnionych prac konkursowych serdecznie gratulujemy. Zapraszamy wszystkich do odwiedzania Centralnej Biblioteki Statystycznej.

14 grudnia 2018 r. w czytelni Centralnej Biblioteki Statystycznej odbyła się kolejna lekcja biblioteczna dla młodzieży z województwa małopolskiego. Nasi goście odwiedzili Główny Urząd Statystyczny, by dowiedzieć się czym zajmują się statystycy oraz w jaki sposób i w jakim celu przeprowadza się badania statystyczne. Podczas lekcji opowiadaliśmy też o roli naszej biblioteki i pokazaliśmy przykłady interesujących publikacji, które można znaleźć w naszych zbiorach.

Dziękujemy bardzo za miłą wizytę.

13 grudnia 2018 r. mogliśmy opowiedzieć o Centralnej Bibliotece Statystycznej kolejnej grupie młodzieży. Tym razem byli to uczniowie Szkoły Podstawowej nr 355, którzy odwiedzili Główny Urząd Statystyczny, by wziąć udział w lekcji na temat statystyki . Lekcja odbyła się w naszej czytelni. Pierwsza część lekcji poświęcona była bibliotece i publikacjom, które można w niej znaleźć a także zasadom korzystania ze zbiorów.

Dziękujemy za wizytę i zapraszamy wszystkich do korzystania z naszych bogatych zasobów. 

30 listopada 2018 r. odbyła się u nas kolejna lekcja biblioteczna. Tym razem w naszej czytelni gościliśmy czterdziestoosobową grupę uczniów kilku szkół podstawowych z województwa małopolskiego. Podczas lekcji opowiadaliśmy co to jest statystyka oraz jaką rolę pełni Centralna Biblioteka Statystyczna. Pokazywaliśmy nasze książki, zwiedziliśmy magazyn zbiorów a także bawiliśmy się układając origami i rozwiązując krzyżówkę. Dziękujemy naszym gościom za bardzo miłe spotkanie.

29 listopada 2018 r. naszą bibliotekę odwiedzili słuchacze Uniwersytetu Otwartego Trzeciego Wieku działającego przy Towarzystwie Demokratycznym Wschód. Podczas spotkania zorganizowanego w czytelni nasi goście mogli obejrzeć film o działalności Głównego Urzędu Statystycznego, poznać historię Centralnej Biblioteki Statystycznej, dowiedzieć się jakie posiada ona zbiory oraz jak są one udostępniane. Korzystając z prezentacji komputerowej  oraz zorganizowanej wystawy pokazywaliśmy też interesujące publikacje statystyczne i historyczne. Wizyta sprawiła nam ogromną radość, serdecznie dziękujemy naszym gościom za wizytę. Wspólnie z Uniwersytetem Otwartym Trzeciego Wieku planujemy organizację kolejnych spotkań w przyszłości.

W roku 2018 obchodzimy setną rocznicę odzyskania niepodległości. Z tej okazji w naszej czytelni została przygotowana okolicznościowa wystawa. W otwarciu wystawy uczestniczyli pracownicy Centralnej Biblioteki Statystycznej.

Prezentowane publikacje pochodzą ze zbiorów biblioteki. Mamy nadzieję, że wystawa umili Państwu wizytę u nas oraz zachęci do zainteresowania historią naszego kraju i sięgnięcia po kolejne książki, które na co dzień udostępniamy.

Czytelnicy odwiedzający Centralną Bibliotekę Statystyczną po raz kolejny mogli obejrzeć transmisję z autorskiego seminarium naukowego, które cyklicznie organizuje w swojej siedzibie Polskie Towarzystwo Statystyczne, uświetniając w ten sposób obchody 100lecia powstania GUS.

18 października 2018 r. prof. dr hab. Jerzy Cieślik wygłosił wykład pt. „Przedsiębiorczość XXI w. – wyzwania dla nauki, polityki i statystyki”. Seminarium dotyczyło m.in. takich zagadnień, jak: spór o rolę przedsiębiorczości, pomiary aktywności przedsiębiorczej, segmentacja sektora przedsiębiorstw, innowacyjność czy relacje pomiędzy przedsiębiorczością a światem statystyki, nauki i polityki. Wykład tradycyjnie był transmitowany na żywo w naszej czytelni, przy wykorzystaniu dużego ekranu i rzutnika.

Zapraszamy serdecznie do uczestnictwa w kolejnych seminariach, które również będziemy transmitować. Informacje o nich będziemy umieszczać w naszym dziale „Wiadomości”.

W 2018 r. odbywa się szósta edycja Warszawskiego Festiwalu Kultury bez Barier, w ramach którego prawie osiemdziesiąt  instytucji  pokazuje swą dostępność dla osób niepełnosprawnych i wykluczanych. W tym roku w imprezie wzięły również udział Główny Urząd Statystyczny i Centralna Biblioteka Statystyczna, która 4 października gościła dwie grupy uczestników festiwalu.

W czytelni CBS z  gośćmi spotkali się pracownicy Głównego Urzędu Statystycznego oraz naszej biblioteki. Ponieważ część gości stanowiły osoby głuche, w spotkaniach brali udział tłumacze języka migowego.

Po powitaniu odwiedzający obejrzeli prezentację pokazującą dostępność urzędu dla osób niepełnosprawnych oraz możliwości i zalety pracy w GUS – pracodawcy równych szans. W dalszej części spotkania  opowiadaliśmy o naszej bibliotece, jej zbiorach i ich dostępności. Pokazywaliśmy też jak można korzystać ze zbiorów za pośrednictwem naszej strony internetowej. Goście mogli również obejrzeć wybór interesujących publikacji z naszego księgozbioru i Biblioteki Cyfrowej.

Uczestnictwo w Warszawskim Festiwalu Kultury Bez Barier było dla nas niezwykle miłym i cennym doświadczeniem. Dziękujemy wszystkim uczestnikom spotkania. Zapraszamy do korzystania z naszych zasobów, które są dostępne dla wszystkich miłośników książek i statystyk.

20 września 2018 r. w czytelni Centralnej Biblioteki Statystycznej można było obejrzeć kolejną transmisję autorskiego seminarium naukowego, odbywającego się w siedzibie Polskiego Towarzystwa Statystycznego. Prof. dr hab. Józef Oleński wygłosił wykład pt. „Społeczne środowisko informacyjne w gospodarce opartej na wiedzy”. Seminarium zostało zadedykowane tegorocznym obchodom 100-lecia Głównego Urzędu Statystycznego.

Podczas seminarium mogliśmy posłuchać o tym jak duże znaczenie ma dziś wiarygodna i  rzetelna informacja dla indywidualnego odbiorcy, grup ludzi oraz państw a także o obiegu informacji we współczesnym świecie.  Przedstawiona została m.in. rola środków masowego przekazu, nowych technologii czy sieci internetowej. Omawiane były możliwości ich rozwoju ale też zagrożenia związane z pojawianiem się informacji nieprawdziwych i mało wartościowych. Ważną cześć wykładu stanowiła kwestia bezpieczeństwa i wiarygodności oraz roli jaką powinny pełnić w ich ochronie instytucje państwowe oraz statystyka publiczna.

Centralna Biblioteka Statystyczna planuje przeprowadzenie kolejnych transmisji seminariów naukowych organizowanych przez Polskie Towarzystwo Statystyczne.

Zapraszamy do odwiedzin naszej czytelni.

11 września 2018 r. w naszej czytelni odbyło się szczególne spotkanie. Zorganizowane zostało we współpracy Oddziałem Warszawskim Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich. Spotkanie poświęcone było pamięci Andrzeja Jopkiewicza, zmarłego w 2017 r. zasłużonego dla naszego środowiska bibliotekarza i bibliografa.

Andrzej Jopkiewicz pracował w Dziale Bibliografii Muzeum Historycznego m. st. Warszawy, w Centralnej Bibliotece Wojskowej a następnie, w latach 1973-2004, w Centralnej Bibliotece Statystycznej, w której pełnił  funkcję dyrektora a potem wicedyrektora. Był jednym z założycieli reaktywowanego w 1981 r. Polskiego Towarzystwa Statystycznego, wybitnym działaczem Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, autorem i współautorem licznych publikacji bibliograficznych, historycznych i popularyzatorskich dotyczących statystyki,  informacji naukowej i dziejów Warszawy.

Podczas wtorkowego spotkania pana Andrzeja Jopkiewicza wspominali jego przyjaciele i współpracownicy. Mogliśmy usłyszeć jakim człowiekiem był na co dzień, opowiadano o  jego dokonaniach zawodowych we wszystkich instytucjach, w których pracował i działał, o opublikowanych pracach, licznych zainteresowaniach i pasjach oraz niezwykłej, podkreślanej przez wszystkich, szlachetności charakteru.

Podczas spotkania można było również obejrzeć wystawę publikacji Andrzeja Jopkiewicza pochodzących ze zbiorów Centralnej Biblioteki Statystycznej.

Wszystkim uczestnikom spotkania serdecznie dziękujemy za obecność. Szczególnie jesteśmy wdzięczni za możliwość usłyszenia Państwa wspomnień. Były one niezwykle cenne zarówno dla tych, którzy Pana Dyrektora znali, jak i dla tych którzy nie mieli okazji spotkać go osobiście.

15 sierpnia 2018 r., w Święto Wojska Polskiego, z okazji stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości,  Narodowy Bank Polski zorganizował na placu Piłsudskiego w Warszawie widowisko połączone z piknikiem rodzinnym „My Polacy 1918-2018”, objęte Patronatem Narodowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy.

Główny Urząd Statystyczny był oficjalnym partnerem tego wydarzenia, a Centralna Biblioteka Statystyczna współuczestniczyła w przygotowaniu stoiska Urzędu. Na stoisku w godzinach 17.00–20.00 podejmowaliśmy znaczącą kilkusetosobowa grupę gości, opowiadając o stuletniej historii GUS oraz promując dotychczasowe osiągnięcia polskiej statystyki publicznej. Biblioteka eksponowała w gablotach muzealnych najstarsze wydane przez GUS publikacje z okresu tworzenia się II Rzeczypospolitej. Na życzenie gości udostępnialiśmy je do przeczytania w trakcie imprezy, co spotkało się z dużym zainteresowaniem. Następnie, o godz. 20:30 wspólnie obejrzeliśmy  widowisko teatralno-muzyczne pt. „Wolność we krwi”, przedstawiające historię Polski na przykładzie losów rodziny Poleskich od 11 listopada 1918 r. po dziś dzień.

Dziękujemy wszystkim, którzy 15 sierpnia odwiedzili nasze stoisko.  Zapraszamy Państwa do czytelni Centralnej Biblioteki Statystycznej, gdzie na co dzień udostępniamy wszystkie publikacje z naszych bogatych zbiorów.

19 maja 2018 r. aż do północy gmach  Głównego Urzędu Statystycznego gościł uczestników Nocy Muzeów. Jedną z atrakcji była możliwość wizyty w Centralnej Bibliotece Statystycznej, również w takich pomieszczeniach, które na co dzień nie są dostępne dla czytelników.

Naszych gościom pokazywaliśmy czytelnię, magazyny i pracownię digitalizacyjną. Opowiadaliśmy o naszej historii i zasobach, można było też obejrzeć wystawę publikacji ze zgromadzonych w ciągu stu lat zbiorów, między innymi najstarsze książki z XVIII w.

Było nam bardzo miło się z Państwem spotkać. Dziękujemy wszystkim, którzy wśród wielu innych atrakcji wybrali wizytę u nas. Było to ponad 360 osób. Z rozmów wiemy, że wielu z Państwa odwiedziło nas po raz pierwszy.

Zapraszamy do kolejnych spotkań, korzystania ze zbiorów w naszej czytelni i on-line oraz odwiedzin podczas następnej Nocy Muzeów za rok.

W 2018 r. Centralna Biblioteka Statystyczna obchodzi setną rocznicę swojego powstania. Z tej okazji 9 maja zorganizowane zostało okolicznościowe seminarium pod tytułem „Edukacja statystyczna w CBS”.

Dyrektor Biblioteki, Pani Bożena Łazowska powitała wszystkich uczestników, uroczyście rozpoczynając konferencję oraz przedstawiła plany działań w zakresie edukacji, które Biblioteka ma zamiar realizować w przyszłości. Pan Remigiusz Tworzydło z Działu Informacji i Bibliografii opowiedział o prowadzonych obecnie w CBS działaniach edukacyjnych. Pani Emilia Andrzejczak, naczelnik Biura Organizacji i Kadr GUS przedstawiła działalność edukacyjną prowadzoną przez Główny Urząd Statystyczny i inne instytucje statystyki publicznej. Uczestnicy spotkania mogli obejrzeć wystawę okolicznościową pod tytułem „Centralna Biblioteka Statystyczna 1918-2018” przygotowaną przez Panią Dorotę Kierską kierującą Działem Udostępniania Zbiorów.

W konferencji wzięli udział wszyscy pracownicy CBS oraz zaproszeni goście z Głównego Urzędu Statystycznego, Urzędu Statystycznego w Warszawie, Polskiego Towarzystwa Statystycznego, Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich i Głównej Biblioteki Pracy i Zabezpieczenia Społecznego.

Wszystkim serdecznie dziękujemy za wizytę, życzenia oraz bardzo miłe spotkanie. Centralna Biblioteka Statystyczna zaprasza wszystkich do odwiedzin i do korzystania ze zbiorów w kolejnym już stuleciu swojego istnienia.

26 kwietnia 2018 r. w czytelni Centralnej Biblioteki Statystycznej można było obejrzeć kolejną transmisję seminarium naukowego zorganizowanego przez Polskie Towarzystwo Statystyczne.

Tym razem mogliśmy wysłuchać wykładu pana prof. dr hab. Tadeusza Szumlicza pt. „Jakie zabezpieczenie emerytalne?”.

Dzięki seminarium dowiedzieliśmy się jak skonstruowane były dawne i obecny system emerytalny oraz jak mógłby on wyglądać w przyszłości.

Przedstawione zostały zasady obliczania emerytury oraz to jak wysokość świadczeń zależy od wieku i stażu pracy.

Omówione zostały możliwe rozwiązania obecnych problemów, pomysły zmian oraz korzyści i zagrożenia z nich wynikające.

Pan profesor przedstawił również zasady działania i nadzieje związane z wprowadzeniem Pracowniczych Planów Kapitałowych.

Temat ubezpieczeń społecznych i przyszłych emerytur jest dziś częstym przedmiotem dyskusji, seminarium dostarczyło zatem wielu interesujących i potrzebnych informacji.

O kolejnych transmisjach, które będzie można obejrzeć w czytelni CBS poinformujemy wkrótce na naszej stronie internetowej.

„Rozwój gospodarczy Polski” seminarium naukowe transmitowane w czytelni CBS.

13 kwietnia 2018 r. w czytelni Centralnej Biblioteki Statystycznej na dużym ekranie transmitowane było seminarium naukowe dr hab. Cecylii Leszczyńskiej pt. „Rozwój gospodarczy Polski”. Seminarium zorganizowane zostało przez Polskie Towarzystwo Statystyczne jako część obchodów 100-lecia Głównego Urzędu Statystycznego. 

Pani Cecylia Leszczyńska przedstawiła interesującą prezentację na temat rozwoju gospodarczego Polski od 1918 r. aż do czasów współczesnych. Przy pomocy tabel, wykresów i zdjęć pokazane zostały największe osiągnięcia, przeprowadzane reformy, zrealizowane plany, ale też pojawiające się problemy i okresy kryzysu. Omówione zostały najważniejsze wydarzenia z historii polskiej gospodarki XX wieku, począwszy od tworzenia podstaw odradzającego się po okresie zaborów państwa aż po proces integracji z Unią Europejską. Wykład był niezwykle interesujący i pouczający.

Centralna Biblioteka Statystyczna planuje transmisje kolejnych seminariów naukowych organizowanych przez Polskie Towarzystwo Statystyczne w siedzibie Urzędu Statystycznego w Warszawie.

Zapraszamy wszystkich do śledzenia naszego działu Wiadomości i odwiedzin czytelni CBS.

23 marca 2018 r. Centralną Bibliotekę Statystyczną odwiedzili uczniowie i opiekunowie, uczestnicy spotkania „Statystyka bez barier, bo liczą się wszyscy”.

Z naszymi gośćmi rozmawialiśmy o funkcji naszej biblioteki, o tym jak duże mamy zbiory, jakie publikacje można u nas znaleźć oraz jak zostać naszym czytelnikiem.

Podczas spotkania można było obejrzeć dawne i współczesne roczniki statystyczne oraz wydawnictwa kartograficzne: atlasy i różne rodzaje map, m.in mapy plastyczne polskich gór. Na koniec spotkania wspólnie układaliśmy puzzle o tematyce związanej z biblioteką. Wszyscy goście otrzymali też nasze materiały informacyjne i dyplomy.

Bardzo dziękujemy za miłe spotkanie, które sprawiło nam ogromną radość.

Zapraszamy serdecznie kolejne grupy oraz czytelników indywidualnych do odwiedzin Centralnej Biblioteki Statystycznej i korzystania z jej bogatych zasobów.

13 marca 2018 r. odbył się finał II edycji Olimpiady Statystycznej. Czytelnię CBS odwiedzili uczestniczący w finale uczniowie wraz ze swoimi nauczycielami i opiekunami. Naszym gościom przedstawiliśmy prezentację „100 lat działalności GUS w zbiorach Centralnej Biblioteki Statystycznej”. Opowiadaliśmy o roli, jaką pełni nasza biblioteka w strukturach statystyki publicznej i pokazywaliśmy dawne oraz współczesne publikacje. Przybliżaliśmy sposoby korzystania z naszych zbiorów i pokazywaliśmy jakie możliwości wyszukiwawcze i bogactwo dokumentów oferuje tworzona przez nas Statystyczna Biblioteka Cyfrowa.

Serdecznie dziękujemy uczniom i towarzyszącym im opiekunom za odwiedziny i miłe spotkanie.  Wszystkim finalistom Olimpiady Statystycznej gratulujemy ogromnej wiedzy i osiągniętych wyników oraz życzymy wielu sukcesów w przyszłości.

Z okazji Dnia Statystyki Polskiej 9 marca 2018 r. w Głównym Urzędzie Statystycznym zorganizowany został dzień otwarty. Impreza odbyła się w czytelni Centralnej Biblioteki Statystycznej.

Przy zorganizowanych w sali czytelnianej stoiskach informacyjnych pracownicy naszej biblioteki i poszczególnych departamentów GUS opowiadali o swojej pracy, objaśniali działanie tworzonych w urzędzie baz danych oraz odpowiadali na zadawane pytania. Każdy odwiedzający mógł zaopatrzyć się w okolicznościowe gadżety i materiały informacyjne. Wszyscy chętni mogli też wziąć udział w konkursach wiedzy statystycznej.

Odwiedzający stoisko Centralnej Biblioteki Statystycznej mogli poznać naszą historię oraz dowiedzieć jak dzisiaj wygląda praca bibliotekarzy. Opowiadaliśmy o naszym księgozbiorze i o usługach dostępnych w czytelni, informatorium a także świadczonych na odległość. Pokazywaliśmy dawne roczniki i publikacje z wynikami spisów ludności, prezentowaliśmy funkcje i serwisy dostępne na naszej stronie internetowej: katalogi zbiorów, serwis OECD iLibrary oraz Statystyczną Bibliotekę Cyfrową, w której udostępniamy najcenniejsze publikacje w wersji elektronicznej. Naszych gości obdarowywaliśmy ulotkami Centralnej Biblioteki Statystycznej, ekslibrisami oraz interesującymi publikacjami z dziedziny statystyki.

Wszystkim, którzy nas odwiedzili serdecznie dziękujemy za wizytę oraz ciekawe dyskusje przy naszym stoisku informacyjnymi. Wszelkie uwagi i sugestie na pewno wykorzystamy podczas naszej pracy.  

Zapraszamy wszystkich do odwiedzin naszej biblioteki i korzystania z jej bogatych zbiorów.

2 marca 2018 r. Centralna Biblioteka Statystyczna gościła uczniów i opiekunów ze Szkoły Podstawowej nr 94 im. I Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego w Warszawie. Podczas przeprowadzonej lekcji opowiadaliśmy o naszej bibliotece, pracy bibliotekarzy, wypożyczaniu książek oraz wspólnie oglądaliśmy publikacje z naszego księgozbioru. Na ich przykładzie sprawdzaliśmy jak  przedstawia się dane przy pomocy tabel, wykresów i map. Rozmawialiśmy też o pracy statystyków, a potem wspólnie się w nich bawiliśmy, badając jaki mamy kolor oczu, włosów, zwierzęta domowe i wybierając ulubione owoce oraz pory roku. Układaliśmy wykresy z kartonów, cukierków i roczników oraz puzzle. Graliśmy też w gry statystyczne dostępne na portalu edukacyjnym GUS, bawiąc się w mini spisy oraz obliczając średni wzrost grupy osób.

Dziękujemy naszym gościom za wizytę. Sprawiła nam ona ogromną radość. Zapraszamy wszystkich chętnych do odwiedzin Centralnej Biblioteki Statystycznej i korzystania z jej bogatych zbiorów.

13 lutego 2018 r. naszą bibliotekę odwiedzili uczniowie Społecznego Gimnazjum nr 4 im. Władysława Grabskiego w Warszawie. Podczas lekcji bibliotecznej, która odbyła się w czytelni opowiadaliśmy o dawnych i współczesnych badaniach statystycznych, sposobach udostępniania wyników takich badań oraz roli jaką pełni Centralna Biblioteka Statystyczna.

Nasi goście mogli poznać historię biblioteki, dowiedzieć się jaki księgozbiór posiadamy oraz jak można z niego korzystać. Wspólnie oglądaliśmy dawne książki, mapy, karty pocztowe i inne interesujące wydawnictwa z naszych zbiorów.  

Podczas wizyty uczniowie wyszukiwali również dane potrzebne do tworzonego przez siebie projektu gimnazjalnego, wykorzystując publikacje GUS z okresu dwudziestolecia międzywojennego, roczniki wydawane współcześnie oraz zasoby elektroniczne dostępne w lektorium komputerowym.

Zbiory Centralnej Biblioteki Statystycznej to bogate źródło danych umożliwiających tworzenie wszelkiego rodzaju prac naukowych i projektów badawczych. Zapraszamy grupy zorganizowane oraz osoby indywidualne do kontaktu, odwiedzin i korzystania ze zbiorów naszej biblioteki.

11 grudnia 2017 r. w czytelni Centralnej Biblioteki Statystycznej gościli podopieczni Pozaszkolnej Placówki Specjalistycznej Towarzystwa Przyjaciół Dzieci „Helenów”.

Spotkanie było bardzo miłe. Rozmawialiśmy o bibliotece i pracy w niej, pokazywaliśmy zdjęcia, książki, mapy, plakaty i pocztówki z naszych zbiorów a nawet układaliśmy puzzle.

Dziękujemy naszym gościom za wizytę oraz wspólną zabawę i zapraszamy do kolejnych odwiedzin. Zachęcamy również wszystkich do korzystania z naszych bogatych zbiorów.

Na naszej stronie internetowej jest dostępna nowa zakładka: „Wirtualny spacer po bibliotece”.

Spacer pozwala na oglądanie na ekranie komputera panoramicznych widoków wnętrz Centralnej Biblioteki Statystycznej, również  miejsc niedostępnych na co dzień  dla czytelników.

Po wszystkich pomieszczeniach możemy spacerować przy pomocy myszki i rozwijanego menu w rogach ekranu.

Podczas oglądania możemy także dowiedzieć się czym zajmują się pracownicy poszczególnych działów.

Serdecznie dziękujemy twórczyni wirtualnego spaceru, Pani Edycie Leśniarek z Urzędu Statystycznego w Zielonej Górze i zapraszamy do, nie tylko wirtualnych, odwiedzin.

Z głębokim smutkiem przyjęliśmy wiadomość, że w dniu 10 października 2017 roku zmarł

Andrzej Jopkiewicz

bibliotekarz, bibliograf,

wieloletni dyrektor i wicedyrektor
Centralnej Biblioteki Statystycznej im. Stefana Szulca.

Był inicjatorem wielu rozwiązań rozwojowych,

kształtujących profil naukowy Biblioteki.

Utworzył w CBS  Dział Bibliografii i Dział Informacji Statystycznej, w których wydawane były wielotomowe serie: „Bibliografia Wydawnictw GUS”, „Bibliografia piśmiennictwa demograficznego” oraz „Bibliografia Piśmiennictwa Statystycznego (bez wydawnictw GUS)”, „Roczniki statystyczne świata
w zbiorach CBS”, „Zestawienia Bibliograficzne” i „Biuletyny CBS”.

Prowadził działania popularyzujące wiedzę statystyczną. Organizował Konkurs ze znajomości Małego Rocznika Statystycznego dla młodzieży szkół średnich. Był autorem kilkudziesięciu publikacji dotyczących Warszawy, historii literatury i informacji naukowej.

Był członkiem-założycielem Polskiego Towarzystwa Statystycznego oraz  zasłużonym działaczem Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich.

Został odznaczony: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski,
Złotym Krzyżem Zasługi, Honorową odznaką Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich „W dowód uznania” i odznaką „Zasłużony pracownik informacji naukowo-technicznej”.

Żegnamy naszego Kolegę oddanego działalności na rzecz statystyki,

 bibliotekarstwa i informacji naukowej.

Żegnamy przyjaznego i otwartego na pomoc innym Człowieka.

Rodzinie i Bliskim Zmarłego
składamy wyrazy serdecznego współczucia.

Dyrekcja i pracownicy

Centralnej Biblioteki Statystycznej

im.Stefana Szulca

10 października 2017 r. Centralną Bibliotekę Statystyczną odwiedzili członkowie Stowarzyszenia Rodzin i Opiekunów Osób z Zespołem Downa „Bardziej Kochani”.

Podczas wizyty w czytelni nasi goście mogli dowiedzieć  się czym zajmuje się biblioteka, w jaki sposób udostępnia swoje zasoby oraz na czym polega praca bibliotekarzy. Wszyscy mogli zapoznać się z interesującymi publikacjami z naszych zbiorów. Na ich przykładzie opowiadaliśmy jaki księgozbiór posiadamy, jakie statystyki można u nas znaleźć, a także jak ciekawie mogą być one prezentowane.  Obejrzeć można było dawne i współczesne publikacje z wielu krajów, między innymi dawne roczniki statystyczne, plakaty i karty pocztowe a także interesujące egzemplarze map i atlasów. Na koniec wszyscy goście otrzymali nasze materiały informacyjne.

Serdecznie dziękujemy wszystkim za odwiedziny. Wspólne spotkanie było dla nas ogromną przyjemnością. Z wielką niecierpliwością czekamy na kolejne podobne wizyty w przyszłości i zapraszamy wszystkich chętnych do korzystania ze zbiorów Centralnej Biblioteki Statystycznej.

18 i 19 maja 2017 r. Centralna Biblioteka Statystyczna im. Stefana Szulca gościła uczestników Dni Otwartych Funduszy Europejskich.

Z tej okazji w naszej czytelni zaprezentowana została wystawa dawnych map oraz zdjęć pokazujących zmiany wystroju sali czytelnianej na przestrzeni lat. Można było również obejrzeć współczesne i historyczne publikacje statystyczne i kartograficzne z całego świata.

Podczas przedstawionej prezentacji komputerowej opowiadaliśmy o działalności biblioteki i jej zbiorach. Pokazaliśmy też możliwości wyszukiwania informacji i korzystania z naszych zasobów na odległość. Zaprezentowana została dostępna na naszej witrynie Statystyczna Biblioteka Cyfrowa, jej funkcje oraz interesujące przykłady udostępnianych przy jej pomocy publikacji z XIX i XX wieku.

Na koniec wszyscy chętni mogli zapoznać się z dostępnym w czytelni księgozbiorem oraz  wydawnictwami  cyfrowymi z lektorium komputerowego. Można było również zaopatrzyć się w publikacje statystyczne wydane przez Główny Urząd Statystyczny i Eurostat oraz materiały informacyjne CBS.

Wszystkim, którzy odwiedzili naszą czytelnię podczas Dni Otwartych serdecznie dziękujemy za wizytę, zainteresowanie oraz interesującą dyskusję. Zapraszamy do kolejnych wizyt i korzystania z naszych zbiorów w przyszłości.

19 kwietnia 2017 r. odbył się finał I edycji Olimpiady Statystycznej. Jedną z atrakcji przygotowanych dla finalistów i ich opiekunów była wizyta w Centralnej Bibliotece Statystycznej.

Podczas spotkania nasi goście mogli poznać historię biblioteki począwszy od momentu jej powstania w 1918 r. oraz dowiedzieć się jak wygląda nasza praca dzisiaj. Omawiane były dostępne w bibliotece usługi, zbiory w formie tradycyjnej i cyfrowej a także zasady korzystania z nich w czytelni, lektorium komputerowym oraz na odległość.

Dużym zainteresowaniem cieszyły się pokazywane w czytelni interesujące publikacje, m.in. statystyki z XIX w., dawne i współczesne wydawnictwa Głównego Urzędu Statystycznego, ciekawe wydawnictwa kartograficzne i zagraniczne roczniki statystyczne, których bogaty zbiór posiadamy i udostępniamy. Wszyscy chętni mogli też zwiedzić bibliotekę.

Zwycięzcom i finalistom Olimpiady Statystycznej serdecznie gratulujemy.  Dziękujemy za miłe spotkania. Wszystkich zapraszamy do odwiedzin i jak najczęstszego korzystania ze zbiorów Centralnej Biblioteki Statystycznej.